Wat schieten we ermee op als we de lumpsum in het onderwijs afschaffen en terugkeren naar een door de rijksoverheid gereguleerde geoormerkte financiering? Niets!
De laatste tijd klinkt uit de hoek van de vakbonden en ook bij organisaties als Beter Onderwijs Nederland en bepaalde politieke partijen steeds vaker de klacht dat de lumpsumfinanciering ertoe heeft geleid dat leraren niet krijgen wat ze nodig hebben om goed te kunnen lesgeven. De oplossing zou zijn om de financiering door de rijksoverheid te laten oormerken. Ik denk echter dat we dan van een kouwe kermis zullen thuiskomen.
De lumpsumfinanciering zoals we die sinds 1996 kennen in het voortgezet onderwijs en sinds 2006 ook in het primair onderwijs zorgt ervoor dat schoolbesturen eigen beleid kunnen voeren dat gericht is op de specifieke situatie waarin de scholen zich bevinden. Elke school en elke klas hebben een eigen populatie en eigen aandachtsgebieden. Het is nooit one size fits all. De beleidsvrijheid van lumpsumfinanciering draagt bij aan zorg voor die specifieke omstandigheden.
Het is bepaald niet zo dat de schoolbestuurders alles in hun eentje bepalen, zoals nogal eens ten onrechte wordt gesuggereerd. De medezeggenschap in het onderwijs is gelukkig goed geregeld. Personeel, ouders en in het voortgezet onderwijs ook leerlingen kunnen binnen hun bevoegdheden elk hun eigen invloed op het beleid uitoefenen. De klacht dat bestuurders daar niet naar luisteren, herken ik in de praktijk niet. En voor het geval er bestuurders zijn die buiten de vastomlijnde kaders beslissingen nemen, zijn er klachtenprocedures bij diverse geschillencommissies.
Pleiten voor oormerkfinanciering is terugkeren naar een bekostigingskeurslijf dat de beleidsruimte van de scholen indamt en de mogelijkheden van innovatie zal doen stokken. Zonder ruimte is er immers geen groei mogelijk. Daar komt bij dat met een terugkeer naar oormerkfinanciering er minder inspraakmogelijkheden zullen zijn voor de medezeggenschapsraden. Daar zit volgens mij niemand op te wachten, ook de schoolbestuurders niet. Goed onderwijs maken we immers samen!
Hans Teegelbeckers, directeur VOS/ABB