VOS/ABB is vanuit de kernwaarden van het openbaar en algemeen toegankelijk onderwijs positief over het wetsvoorstel burgerschapsonderwijs, omdat het uitgaat van de democratische rechtsstaat. Uit een artikel in het Nederlands Dagblad klinkt echter het geluid dat het christelijk onderwijs bang is dat de overheid ‘met de wet in de hand wil (…) bepalen of scholen wel of niet binnen de grenzen vallen van goed burgerschapsonderwijs’
De Tweede Kamer stemde in november in met dit wetsvoorstel. In juni gaat de Eerste Kamer er waarschijnlijk mee akkoord. De nieuwe wet kan dan in het komende schooljaar 2021-2022 in werking treden.
Democratische rechtsstaat
In het wetsvoorstel van de inmiddels demissionaire onderwijsminister Arie Slob (ChristenUnie) staat wat de kern van het burgerschapsonderwijs moet zijn. Het uitgangspunt is het bevorderen van respect voor en kennis van de basiswaarden van de democratische rechtsstaat.
Van scholen wordt gevraagd hun burgerschapsonderwijs op samenhangende en doelgerichte manier vorm te geven. Ze zouden een oefenplaats moeten zijn waar leerlingen op een veilige manier leren respectvol met elkaar en met elkaars ideeën om te gaan. Het doel is kinderen voor nu en later in staat te stellen volwaardig deel te nemen aan de samenleving.
Angst en bezorgdheid
Het Nederlands Dagblad schrijft dat er in het christelijk onderwijs angst en bezorgdheid bestaat over de nieuwe wet. ‘De overheid is bang voor verkeerde opvattingen bij burgers. Met de wet in de hand wil de overheid bepalen of scholen wel of niet binnen de grenzen vallen van goed burgerschapsonderwijs’, zo staat in het ND.
Ook zou er in het christelijk onderwijs de vrees bestaan dat de overheid nu deels gaat bepalen hoe mensen moeten denken. ‘Past dat wel in een democratie?’, zo citeert het ND.
Democratie als ‘way of living’
VOS/ABB is vanuit de kernwaarden van het openbaar en algemeen toegankelijk onderwijs (gelijkwaardigheid, vrijheid en ontmoeting) positief over het wetsvoorstel, omdat het benadrukt dat scholen een oefenplaats zijn voor de democratische rechtsstaat. VOS/ABB ziet democratie als een ‘way of living’. Scholen zijn een democratische samenleving in het klein.
VOS/ABB ziet wel een spanningsveld tussen de burgerschapsopdracht en de vrijheid van onderwijs. In het wetsvoorstel krijgen scholen de ruimte om de burgerschapsopdracht vanuit de eigen levensbeschouwelijke of pedagogische grondslag vorm te geven. Dat kan ertoe leiden dat bijvoorbeeld mensenrechten, democratische omgangsvormen en actief kennismaken met verschillende achtergronden ondergeschikt raken aan bepaalde levensbeschouwelijke of pedagogische visies.