De richtlijn van de PO-Raad over hoe scholen dienen om te gaan met de vrijwillige ouderbijdrage, is een mooie stap voorwaarts. Laten we in elk geval in het openbaar onderwijs het goede voorbeeld geven: elk kind telt mee, ook als de ouderbijdrage niet is betaald!
In de richtlijn van de PO-Raad staat dat elk kind moet kunnen meedoen aan alle activiteiten van de school, ook aan extra activiteiten die geen verplicht onderdeel van het curriculum zijn. Dat is wat ik al langer bepleit, omdat immers elke leerling telt. Kinderen mogen nooit worden afgerekend op het onvermogen en ook niet op de eventuele onwil van ouders om de vrijwillige ouderbijdrage te betalen. Zeker niet in het openbaar onderwijs, dat van en voor iedereen is.
De PO-Raad noemt het heel terecht ‘zeer onwenselijk’ als scholen kinderen uitsluiten. Ik zou er een schepje bovenop willen doen: dat is onbestaanbaar!
De vraag is echter of een richtlijn uiteindelijk zal leiden tot een gedragsverandering bij scholen die nu nog leerlingen uitsluiten als hun ouders hun bijdrage niet betalen. Het is mooi dat de PO-Raad vindt we elkaar hierop moeten aanspreken, maar er worden verder geen consequenties aan verbonden. Zullen de scholen die een ‘vrijwillige’ ouderbijdrage vragen van vele honderden euro’s per jaar en daarmee in feite een drempel opwerpen voor leerlingen van wie de ouders dat niet kunnen betalen, nu ineens hun leven gaan beteren? Ik betwijfel het.
Voortgezet onderwijs
Daar komt bij dat de richtlijn van de PO-Raad per definitie alleen betrekking heeft op het primair onderwijs. Daar speelt het probleem van uitsluiting op basis van de vrijwillige ouderbijdrage denk ik minder dan in het voortgezet onderwijs. Ouders met kinderen in het voortgezet onderwijs betalen immers mee aan dure schoolreizen. Voor steeds meer ouders is dat niet meer op te brengen. Ik snap dat het een probleem is als ze niet meebetalen, maar ook hier geldt natuurlijk dat geen enkele leerling mag worden uitgesloten.
Veel scholen lossen het gelukkig op met een speciaal potje voor leerlingen van ouders met weinig geld. Een praktische maatregel om het probleem tegen te gaan, kan ook zijn om minder op stap te gaan. Met leerlingen op skivakantie? Met het gymnasium alleen naar Rome, of ook naar Londen, Berlijn en/of Parijs? Of nog verder en dus duurder? Waarom zou je?
In wet vastleggen
De richtlijn van de PO-Raad komt natuurlijk niet uit de lucht vallen. SP en GroenLinks willen in de wet vastleggen dat geen enkele leerling mag worden uitgesloten van schoolactiviteiten als de ouders de vrijwillige bijdrage niet kunnen of willen betalen. In het afgelopen oktobernummer van ons magazine Naar School! zei ik al dat ik geen voorstander ben van steeds meer wetgeving, maar toch ben ik blij dat het initiatief is genomen om dit in de wet vast te leggen.
Maar het duurt nog wel enkele jaren voordat het zover is, mocht het al doorgaan. Nu hebben we dus de richtlijn van de PO-Raad, en dat is mooi. Laten we in elk geval in de openbare scholen het goede voorbeeld geven dat onderwijs in de volle breedte van en voor iedereen is!
Hans Teegelbeckers, directeur VOS/ABB