Tagarchief: andere tijden

Slob staakt experiment flexibele schooltijden

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Onderwijsminister Arie Slob zet een punt achter het experiment met flexibele schooltijden in het basisonderwijs. Alle scholen die aan dit experiment begonnen, moeten zich met ingang van het nieuwe schooljaar weer houden aan de centraal vastgestelde vakanties en de vijfdaagse schoolweek.

De reden om het experiment te staken, is gelegen in risico’s met betrekking tot de onderwijskwaliteit. De minister verwijst in een brief aan de Tweede Kamer naar bevindingen van de Inspectie van het Onderwijs. Die signaleert ‘dat na acht jaar vijf van de oorspronkelijke twaalf scholen door kwaliteitsproblemen uit het experiment zijn gestapt’. Bovendien hebben twee andere scholen volgens de minister ‘ingrijpende maatregelen getroffen om de kwaliteitsproblemen het hoofd te bieden’.

‘Hoewel het om een beperkte groep scholen gaat, maakt het wel duidelijk dat er flinke risico’s verbonden zijn aan flexibilisering van onderwijstijd, die een ongeclausuleerde invoering onwenselijk maakt’, zo staat in zijn brief.

Motie tegen vierdaagse schoolweek

De minister onderbouwt zijn besluit om het experiment stop te zetten ook met ‘onze gezamenlijke opvatting dat afwijking van de onderwijstijd geen structurele situatie mag zijn’. Deze opvatting zegt hij te delen met PvdA-Tweede Kamerlid Kirsten van den Hul, Lisa Westerveld van GroenLinks en SP’er Peter Kwint.

Zij kwamen onlangs met een motie naar aanleiding van het besluit van sommige schoolbesturen om vanwege het lerarentekort tijdelijk een vierdaagse schoolweek in te voeren. Die ondermijnt volgens hen ‘de gelijke kansen voor kinderen’.

Bovendien legt een vierdaagse schoolweek ‘een onevenredige belasting bij ouders en hun omgeving’. Van den Hul, Westerveld en Kwint wezen er in hun motie ook op dat de vierdaagse schoolweek geen oplossing zou zijn voor de hoge werkdruk van leraren.

‘Speciaal basisonderwijs gebaat bij vierdaagse schoolweek’

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

SBO De Wissel in Hoorn heeft vanaf komend schooljaar een vierdaagse schoolweek. De leerlingen zijn dan op woensdag vrij. Het gaat om een proef die onder het experiment Regelluwe scholen valt.

Op de website van de school staat dat de huidige vijfdaagse schoolweek voor de kinderen een pittige klus is. ‘Kinderen moeten dagelijks veel dingen doen die moeilijk voor ze zijn en dat kost veel energie. Kinderen hebben het tijdens de lessen steeds moeilijker om de concentratie vast te houden. Ze zijn sneller overprikkeld, boos of moe en dat komt het onderwijs natuurlijk niet ten goede.’

Het is volgens De Wissel duidelijk dat kinderen meer rust en ontspanning nodig hebben. ‘Met een knip in de week kunnen kinderen het op donderdag en vrijdag beter volhouden en daarmee worden onze lessen aan het einde van de week veel effectiever.’

Lees meer…

Continurooster en vijf-gelijke-dagenmodel in trek

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Steeds meer basisscholen kiezen voor het continurooster of het vijf-gelijke-dagenmodel. Dit gaat ten koste van de traditionele schooldag met middagpauze, meldt DUO Onderwijsonderzoek.

Vijf jaar geleden hanteerde ruim driekwart (77 procent) van de basisscholen de traditionele schooldag met middagpauze waarin de leerlingen naar huis kunnen. Vorig schooljaar was dat aandeel afgenomen tot ruim de helft (56 procent). Het continurooster (22 procent) en het vijf-gelijke-dagenmodel (16 procent) winnen terrein.

Het continurooster gaat ervan uit dat alle kinderen tussen de middag op school blijven. De school is ’s middags eerder uit. De woensdagmiddag is net als bij de traditionele indeling van schoolweek vrij. Op scholen die voor het vijf-gelijke-dagenmodel kiezen, hebben alle dagen dezelfde tijden. De vrije woensdagmiddag bestaat dan niet meer.

Volgens DUO Onderwijsonderzoek stapt 15 procent van de basisscholen die nu nog volgens het traditionele schooltijdenmodel werken, volgend schooljaar waarschijnlijk of zeker over op een nieuw schooltijdenmodel. Daarbij zijn het continurooster en het vijf-gelijke-dagenmodel wederom favoriet.

Download rapportage Nieuwe schooltijden in het basisonderwijs

Nader onderzoek naar effect flexibele onderwijstijden

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Het is nog onvoldoende duidelijk wat de effecten van flexibele onderwijstijden zijn, meldt staatssecretaris Sander Dekker van OCW aan de Tweede Kamer. Hij wil daarom dat het experiment met flexibele schooltijden wordt voortgezet.

Het experiment met flexibele tijden begon in 2011. Het heeft volgens Dekker  onvoldoende aanknopingspunten opgeleverd om een weloverwogen besluit te kunnen nemen.  ‘Aan de ene kant zien we flexibele onderwijstijden kansen bieden, aan de andere kant zijn er risico’s’, waarbij Dekker met name doelt op risico’s die de onderwijskwaliteit raken.

Internationaal literatuuronderzoek naar flexibele onderwijstijden heeft volgens hem buitengewoon weinig informatie opgeleverd. ‘Er is slechts één studie die een effect hiervan laat zien. Hoewel dit effect positief is, is de beschikbare kennis dus nog te beperkt om op basis daarvan conclusies te trekken’, aldus de staatssecretaris.

Gemengd beeld van flexibele onderwijstijden

Uit draagvlakonderzoek onder scholen, leraren en ouders komt volgens hem geen eenduidig beeld naar voren. ‘Onder alle bevraagde partijen zijn positieve, negatieve en neutrale meningen.’ De gesprekken die OCW heeft gevoerd met onderwijs- en kinderopvangorganisaties en de vakbonden leveren volgens Dekker eveneens een gemengd beeld op.

De staatssecretaris stelt daarom voor het experiment te verlengen tot de zomer van 2018 en nader onderzoek te doen naar flexibele onderwijstijden.

‘Flexibele schooltijden slechts marketing’

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Het experiment van het ministerie van OCW met scholen die de hele dag en in de vakanties open blijven, is slechts gericht op marketing en niet op meer onderwijskwaliteit. Dat stelt directeur-bestuurder Bert Dekker van de Stichting Proominent voor openbaar primair onderwijs in Ede. Trouw laat hem aan het woord.

Proominent lanceerde in 2009 het plan voor de zogeheten Parapluschool. Deze school was de hele dag en vrijwel het hele jaar open, zodat ouders daar ook buiten de normale lesuren en in de vakanties met hun kind terecht konden.

Toenmalig bestuursvoorzitter Han Plas zei dat het beter voor de leerlingen zou zijn om niet meer in een keurslijf te zitten en het onderwijsprogramma verspreid over de dag aan te bieden. De Parapluschool deed mee aan het project van het ministerie van OCW om te experimenteren met flexibele schooltijden.

Geen toegevoegde waarde
Inmiddels is de Parapluschool in Ede gesloten. De huidige directeur-bestuurder Bert Dekker vertelt in Trouw dat het nieuwe concept geen toegevoegde waarde had. De ouders waren weliswaar positief, de leraren vonden het volgens hem leuk en de kinderen deden het goed, maar dat was volgens hem niet de inzet.

‘Het ging om de meerwaarde op het gebied van kwaliteit en leeropbrengsten’ en die was er volgens Dekker niet: ‘Het onderwijs was er gewoon niet op niveau, het was een rommeltje. Dat was later ook de conclusie van de inspectie: een zeer zwakke school’, zo citeert Trouw hem.

Volgens hem had OCW het experiment alleen moeten uitvoeren met ‘robuuste scholen, met een goed team van leerkrachten, waar het onderwijs staat als een huis’. Bovendien had het ministerie niet de suggestie mogen wekken dat flexibilisering van onderwijstijd tot kwaliteitsverbetering kon leiden.

‘Als je denkt dat je zo meer tijd voor individuele begeleiding krijgt, moet je geen flexibele scholen oprichten, maar kleinere klassen eisen’, aldus Dekker. ‘Dit is geen experiment van een onderwijsminister, maar van het ministerie van marketing.’

Sterrenschool Apeldoorn positief!
In het artikel in Trouw komt ook directeur Hans van der Most van de openbare Sterrenschool in Apeldoorn aan het woord. Hij is juist positief over het experiment met flexibele schooltijden. Het aantal leerlingen van deze basisschool van het schoolbestuur Leerplein055 is sinds het begin van de proef toegenomen van 58 naar 150.

‘Alle seinen staan op groen. Ons onderwijs is prima, onze leerkrachten werken hier met plezier, de ouders zijn positief en onze leerlingen doen het goed’, aldus Van der Most.

Inspectie tevreden over flexibele schooltijden

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

De Inspectie van het Onderwijs is tevreden over de manier waarop openbare basisschool De Wilgenhoek in Hank met flexibele schooltijden werkt.

Gezinnen met kinderen kunnen in bepaalde mate zelf bepalen hoe laat de schooldag begint en tot hoe lang hij duurt. ‘Als de leerlingen tussen negen en twaalf maar in de klas zitten voor de instructielessen en aan een minimaal aantal uren per week komen’, zegt directeur Nadia Verhoeff in het BN De Stem.

De Inspectie van het Onderwijs heeft laten weten dat uit onderzoek is gebleken dat het systeem van obs De Wilgenhoek na een aantal kleine aanpassingen aan de wet voldoet.

Ontwerpbesluit flexibele onderwijstijd

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Staatssecretaris Sander Dekker van OCW heeft het Ontwerpbesluit experiment flexibele en virtuele onderwijstijd naar de Eerste en Tweede Kamer gestuurd.

Het doel van dit experiment in het primair onderwijs is om inzicht te krijgen in de effecten van virtuele en flexibele onderwijstijden op de onderwijskwaliteit en de tevredenheid van de betrokkenen. Het gaat in dit experiment vooral om het beter laten aansluiten van de schooltijden op het werkritme van ouders.

Om dit experiment mogelijk te maken, wordt afgeweken van artikelen 8 en 15 van de Wet op het primair onderwijs (WPO) met betrekking tot de centraal vastgestelde vakanties, de inrichting van schoolweek en het geven van onderwijs.

De effecten van het experiment zullen na drie jaar worden geëvalueerd. Op basis daarvan wordt besloten of een wetsvoorstel voorbereid zal worden om de mogelijkheden voor flexibele en virtuele onderwijstijd permanent te maken en sectorbreed in te voeren.

Het is de bedoeling dat het besluit tot het experiment op 1 augustus 2014 van kracht wordt.

Informatie: Helpdesk, 0348-405250 van 08.30 tot 12.30 uur, helpdesk@vosabb.nl

Meeste ouders positief over andere tijden

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Ouders, leraren en leerlingen van basisscholen die meedoen aan een pilot met flexibele onderwijstijden, zijn daar over het algemeen tevreden over. Ook over het vijf-gelijke-dagenmodel is tevredenheid. Vooral leraren zien ook bezwaren, omdat gedurende de dag de werkdruk als hoog wordt ervaren en de pauzes wel erg kort zijn. Dit blijkt uit tussentijds onderzoek naar deze nog lopende experimenten. Staatssecretaris Sander Dekker van OCW heeft de rapportages naar de Tweede Kamer gestuurd.

Scholen die meedoen aan de pilot met flexibele onderwijstijden, hebben hun tijden op verschillende manieren geflexibiliseerd: door het jaar, in de week en op de dag. De wijze waarop is geflexibiliseerd hangt af van de behoeften van ouders, de keuzes van de school en de praktische haalbaarheid.

De Inspectie van het Onderwijs concludeert dat bij de scholen die meedoen aan het experiment, de randvoorwaarden voor het onderwijs in orde zijn. Over de kwaliteit van het onderwijs kan nog niets worden gezegd, omdat het daar te vroeg voor is. Het experiment begon in augustus 2011, waarna in augustus 2012 nog een aantal scholen is aangehaakt. De pilot duurt tot 1 augustus 2014.

Meer dan 940 uur
Uit de monitor blijkt dat het de scholen lukt om voldoende onderwijstijd te realiseren. Sterker nog: er zijn aanwijzingen dat er eerder sprake is van meer onderwijstijd dan de verplichte 940 uur per jaar.

Voor 70 procent van de ouders was de pilot van belang om voor een van de deelnemende scholen te kiezen, omdat de tijden goed aansluiten bij het ritme van tweeverdieners en alleenstaande ouders met werk. Het aantal leerlingen op scholen met flexibele onderwijstijden neemt dan ook toe, terwijl de vraag naar kinderopvang afneemt. De stijgende trend staat ook haaks op het dalende aantal leerlingen als gevolg van demografische krimp.

Ook personeelsleden zijn overwegend tevreden, maar zij vinden dat de voordelen vooral voor de ouders zijn. Leerlingen geven aan dat zij vooral positief zijn over de periodes dat er minder kinderen in de school aanwezig zijn.

Vijf-gelijke-dagenmodel
De meeste ouders zijn ook over het vijf-gelijke-dagenmodel tevreden. Scholen die met dit model werken, hebben vijf gelijke schooldagen met een korte middagpauze. Leraren geven aan dat zij de extra uren na schooltijd goed kunnen benutten, maar ook dat de werkdruk op de dag hoog is en dat de middagpauze wel erg kort is.

De meeste scholen die met het vijf-gelijke-dagenmodel werken, beëindigen de schooldag al om twee uur ’s middags. Dit laat meer uren vrij voor de buitenschoolse opvang, maar daar wordt door de ouders niet extra gebruik van gemaakt. Uit de monitor blijkt evenmin dat het vijf-gelijke-dagenmodel ertoe leidt dat ouders meer gaan werken.

U kunt de monitors downloaden:

Monitor flexibele onderwijstijden

Monitor vijf-gelijke-dagenmodel

Informatie: Helpdesk, 0348-405250 van 08.30 tot 12.30 uur, helpdesk@vosabb.nl

Korting op masterclass vijf-gelijke-dagenmodel

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Leden van VOS/ABB krijgen korting op een masterclass over het vijf-gelijke-dagenmodel. De masterclass op 25 april wordt verzorgd door Jan Littink van Leeuwendaal Onderwijs.

De masterclass is bedoeld voor scholen en/of (kinderopvang)organisaties, die aan de slag zijn of willen gaan met (een oriëntatie op) andere schooltijden volgens het vijf-gelijke-dagenmodel.

De ervaringsdeskundigen Lia Huisman en Fred Butje van de Da Costaschool in Hilversum geven een toelichting op het proces dat zij hebben doorlopen om het model in te voeren.

Vragen die tijdens de masterclass aan bod komen:

  • Welke hobbels komt u tijdens het proces tegen?
  • Welke groepen worden erbij betrokken?
  • Welke rol speelt de medezeggenschapsraad?
  • Welke relatie is er met de omgeving?
  • Hoe verloopt de communicatie?

De masterclass is op donderdag 25 april van 13 tot 16 uur in het kantoor van Leeuwendaal in Woerden (dezelfde locatie als het kantoor van VOS/ABB). Leden van VOS/ABB betalen voor de masterclass 170 euro per persoon (niet-leden betalen 195 euro per persoon).

Aanmelden kan tot en met woensdag 10 april via training@leeuwendaal.nl onder vermelding van 'Masterclass vijf-gelijke-dagenmodel'.

Informatie: Jan Littink, 06-12928581, jan.littink@leeuwendaal.nl

Werkagenda ‘Nieuwe tijden in onderwijs’

Gepubliceerd op door Lucy Beker

Het eerste punt op de werkagenda luidt dan ook: ‘Geef experimenten de ruimte’. Momenteel worden er op diverse plaatsen in Nederland nieuwe arrangementen van onderwijs en opvang ontwikkeld en soms ook al geïmplementeerd. "Het is zaak deze pioniers in onderwijs en
kinderopvang te ondersteunen, experimenten mogelijk te maken en de weg vrij te maken van belemmeringen in termen van beleid en regelgeving", zo staat in de Werkagenda. Aandachtspunten, die worden voorgelegd aan het ministerie van OCW, zijn:

  • proeftuinen/vrijplaatsen voor ontwikkeling en invoering van verschillende modellen;
  • indien nodig aanpassen van regelgeving, toezicht en financieringsvoorwaarden;
  • creëer mogelijkheden voor bundeling van financieringsstromen;
  • ruimere interpretatie van toezichtskader van de betrokken inspecties en toewerken naar integraal toezicht.

  Andere punten op deWerkagenda zijn: 

  • Pas de regelgeving voor BSO, TSO en VSO aan;
  • Maak een soepele overgangsregeling;
  • Vergemakkelijk combinatiefuncties; 
  • Bundel lokaal beleid en middelen.

De punten zijn opgesteld op het symposium over nieuwe tijden, dat in mei is gehouden en waarbij vertegenwoordigers van basisonderwijs, kinderopvang, werkgevers en werknemers, wetenschappers, sport en cultuur aanwezig waren. Ook VOS/ABB heeft aan het symposium deelgenomen. VOS/ABB is ook vertegenwoordigd in de Iniatiefgroep Andere Tijden.

De volledige Werkagenda met toelichting kunt u downloaden uit de rechterkolom hiernaast. De brochure die in voorbereiding is, wordt aan het eind van de zomer gepresenteerd.

In het VOS/ABB-blad Over Onderwijs van juli 2009 staat een uitvoerig artikel over andere tijden in het onderwijs. 

Bijlagen

Nieuwe schooltijden: drie bewegingen

Gepubliceerd op door Lucy Beker

De bioritmeschool sluit aan bij het biologisch ritme van kinderen, door de cognitieve taken aan te bieden op die uren van de dag waarop zij het beste leren en presteren. Dat is – zo blijkt uit onderzoek – van 10 tot 12 uur en van 14.30 tot 16.30 uur. In de overige uren plant de school rustigere activiteiten of creatieve vakken. OBS De Oosterweide in Gouda werkt al zo. Een artikel over deze school stond in het VOS/ABB-magazine Over Onderwijs van december 2007.

Het vijf gelijke dagen-model wordt onderzocht door de projectgroep Andere Tijden, die al heeft gemerkt dat voor dit model grote belangstelling in het land bestaat. Dit heeft te maken met knelpunten bij het organiseren van het overblijven. In het vijf gelijke dagen-model is er elke dag een kortere middagpauze onder professionele begeleiding van een leerkracht, terwijl de traditionele vrije woensdagmiddag wordt afgeschaft. De projectgroep Andere Tijden wordt gevormd door vertegenwoordigers van VOS/ABB, MOgroep Kinderopvang, het Kinderopvangfonds, en BOink. De projectgroep speelt ook een actieve rol in de Taskforce Kinderopvang/Onderwijs, die een innovatief toekomstplan voor kinderopvang en primair onderwijs gaat samenstellen. VOS/ABB zit in de werkgroep Bestuurlijke verantwoordelijkheid, onderdeel van de Taskforce.

De sterrenschool ten slotte, bedacht door een denktank onder leiding van De Argumentenfabriek, gaat uit van een school die het hele jaar door open is, en dagelijks onderwijs en opvang biedt van 7 tot 19 uur.

Meer informatie en good practice-voorbeelden staan in de WOK-nieuwsbrief, die u kunt downloaden uit de rechterkolom hiernaast.

Bijlagen