Tagarchief: enkelefeitconstructie

Ministerraad akkoord met schrappen enkelefeitconstructie

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

De ministerraad is ermee akkoord dat de zogeheten enkelefeitconstructie uit de Algemene wet gelijke behandeling per 1 juli wordt geschrapt.

Nu de enkelefeitconstructie verdwijnt, wordt het voor het bijzonder onderwijs wettelijk onmogelijk een leraar te weigeren of ontslaan omdat hij of zij homoseksueel is en daarnaar leeft. Ook mag het bijzonder onderwijs niet langer leerlingen om die reden weigeren of wegsturen.

Het initiatiefwetsvoorstel van D66, VVD, PvdA, SP en GroenLinks werd op 10 maart jongstleden met een ruime meerderheid aanvaard door de Eerste Kamer. Op 27 mei vorig jaar was het eveneens met een ruime meerderheid aanvaard door de Tweede Kamer.

Kernwaarden openbaar onderwijs
De enkelefeitconstructie speelt niet in het openbaar en algemeen toegankelijk onderwijs. In de kernwaarden van het openbaar onderwijs staat dat alle leerlingen en personeelsleden welkom zijn ‘ongeacht hun levensovertuiging, godsdienst, politieke gezindheid, afkomst, geslacht of seksuele geaardheid’.

VOS/ABB vindt het een goede ontwikkeling dat nu ook het bijzonder onderwijs de identiteit en de levenswijze van homoseksuele leerlingen en personeelsleden moet accepteren. Het is immers niet meer van deze tijd, waarin diversiteit en wederzijds respect centraal behoren te staan, om mensen die blijk geven aan hun geaardheid nota bene met de wet in de hand buiten te sluiten.

Eerste Kamer maakt einde aan enkelefeitconstructie

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Een ruime meerderheid in de Eerste Kamer heeft ingestemd met afschaffing van de enkelefeitconstructie. Dat bleek dinsdag tijdens de stemming over het initiatiefvoorstel om de enkelefeitconstructie in de Algemene wet gelijke behandeling te annuleren.

Dat een ruime meerderheid in de Senaat heeft ingestemd met het schrappen van de enkelefeitconstructie, betekent dat instellingen niet langer onderscheid mogen maken op grond van ras, geslacht, nationaliteit, seksuele geaardheid of burgerlijke staat. Voor het bijzonder onderwijs betekent dit onder andere dat schoolbesturen niet-heteroseksuele personeelsleden niet meer mogen weigeren of ontslaan als die uiting geven aan hun geaardheid. In de praktijk gebeurde dit nog wel eens.

Het nu bekrachtigde initiatiefvoorstel om de enkelefeitconstructie in de Algemene wet gelijke behandeling te annuleren, was afkomstig van D66-Tweede Kamerlid Vera Bergkamp. Alleen de ChristenUnie en de SGP stemden tegen. De Tweede Kamer ging afgelopen mei al akkoord.

Goede zaak!
VOS/ABB vindt het een goede zaak dat de Eerste Kamer heeft ingestemd met afschaffing van de enkelefeitconstructie, omdat het niet meer van deze tijd is dat scholen voor bijzonder onderwijs met de wet in de hand niet-heteroseksuele leraren mogen weigeren of ontslaan.

In de kernwaarden van het openbaar onderwijs staat al sinds jaren nadrukkelijk dat de openbare scholen openstaan voor iedereen, ‘ongeacht levensovertuiging, godsdienst, politieke gezindheid, afkomst, geslacht of seksuele geaardheid’.

Ook Eerste Kamer wil af van enkelefeitconstructie

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Een ruime meerderheid in de Eerste Kamer is voor afschaffing van de enkelefeitconstructie. Dat bleek dinsdag tijdens een debat over dit onderdeel van de Algemene wet gelijke behandeling.

Dat een ruime meerderheid in de Senaat voorstander blijkt van het schrappen van de enkelefeitconstructie, betekent dat het bijzonder onderwijs straks niet-heteroseksuele personeelsleden niet meer mag weigeren of ontslaan als zij uiting geven aan hun geaardheid.

De Tweede Kamer ging afgelopen mei akkoord met het schrappen van de enkelefeitconstructie. De stemming in de Eerste Kamer vindt plaats op 10 maart. Gezien de ruime meerderheid die zich dinsdag tijdens het debat aftekende, staat de uitslag van de stemming al min of meer vast.

Het initiatiefvoorstel om de enkelefeitconstructie in de Algemene wet gelijke behandeling te annuleren, is afkomstig van D66-Tweede Kamerlid Vera Bergkamp. De voormalig voorzitter van de homobelangenorganisatie COC kreeg steun voor haar voorstel van VVD, PvdA, SP en GroenLinks. In de Eerste Kamer toonde ook de Onafhankelijke Senaatsfractie zich voorstander. De huidige COC-voorzitter Tanja Ineke spreekt van een ‘historische dag’, omdat het COC hier ruim twee decennia voor heeft gestreden.

VOS/ABB is blij met de steun van de Eerste Kamer voor afschaffing van de enkelefeitconstructie, omdat het niet meer van deze tijd is dat scholen voor bijzonder onderwijs met de wet in de hand niet-heteroseksuele leraren mogen weigeren of ontslaan. In de kernwaarden van het openbaar onderwijs staat nadrukkelijk dat de openbare scholen openstaan voor iedereen, ‘ongeacht levensovertuiging, godsdienst, politieke gezindheid, afkomst, geslacht of seksuele geaardheid’.

Lees meer op de website van de Eerste Kamer.

Bijzonder onderwijs mag homo’s niet meer ontslaan

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Een overgrote meerderheid van de Tweede Kamer heeft ingestemd met het initiatiefwetsvoorstel om de enkelefeitconstructie uit de wet te schrappen. Dit betekent dat het bijzonder onderwijs leraren of leerlingen die niet-heteroseksueel zijn niet meer om hun geaardheid mogen ontslaan of weigeren.

De enkelefeitconstructie in de Algemene wet gelijke behandeling (AWGB) houdt kort gezegd in dat besturen van scholen op religieuze grondslag personeelsleden en leerlingen niet mogen ontslaan of weigeren om het enkele feit dat zij niet-heteroseksueel zijn. Maar als zij uiting geven aan hun geaardheid, hebben deze schoolbesturen wel de wettelijke mogelijkheid om dit te doen. Nu de constructie verdwijnt, wordt dat verleden tijd.

De initiatiefwet om de enkelefeitconstructie te schrappen was afkomstig van D66-Kamerlid Vera Bergkamp, die voor haar Kamerlidmaatschap voorzitter was van homobelangenorganisatie COC.

Het schrappen van de enkelefeitconstructie was al aangekondigd in het regeerakkoord. Alleen de christelijke partijen SGP en ChristenUnie stemden tegen. Het CDA stemde wel voor, met uitzondering van Kamerlid Jaco Geurts.

Discriminatie mag niet
VOS/ABB is blij dat na jarenlange politieke discussie de enkelefeitconstructie nu eindelijk verdwijnt. Ontkenning van seksuele diversiteit, het uitsluiten van mensen op basis van persoonlijke kenmerken (discriminatie) en het expliciet niet respecteren van bepaalde levenswijzen van mensen past niet in de huidige samenleving.

In de kernwaarden van het openbaar en algemeen toegankelijk onderwijs staat nadrukkelijk dat iedereen welkom is, ‘ongeacht levensovertuiging, godsdienst, politieke gezindheid, afkomst, geslacht of seksuele geaardheid’.

Bijzonder onderwijs mag homo’s straks niet meer weren

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

In de Tweede Kamer is een ruime meerderheid voor het schrappen van de enkelefeitconstructie. Dit betekent dat het bijzonder onderwijs personeelsleden en leerlingen niet meer mag weigeren of wegsturen op grond van het feit dat ze een niet-heteroseksuele relatie hebben of op een andere wijze uiting geven aan hun seksuele geaardheid. De Kamer debatteerde woensdag over dit onderwerp.

De enkelefeitconstructie is onderdeel van de Algemene wet gelijke behandeling. De wettelijke constructie komt erop neer dat een bijzondere school of een andere instelling met een godsdienstige, levensbeschouwelijke of politieke grondslag een personeelslid of leerling niet mag weigeren of ontslaan om het enkele feit dat hij of zij bijvoorbeeld niet heteroseksueel is, maar wel als blijkt dat dat personeelslid of die leerling leeft naar of uiting geeft aan zijn of haar seksuele geaardheid. Met andere woorden: niet-heteroseksueel zijn mag, maar niet-heteroseksueel doen mag niet.

D66 is de partij die de enkelefeitconstructie het hardst bekritiseert. Kamerlid Vera Bergkamp van die partij heeft samen met haar collega’s Tamara van Ark (VVD), Keklik Yücel (PvdA), Jasper van Dijk (SP) en Jesse Klaver (GroenLinks) een initiatiefwetsvoorstel ingediend om deze constructie uit de wet te schrappen.

Onduidelijk, onwenselijk, onnodig
Tijdens het Kamerdebat zei SP-Kamerlid Michiel Nispen dat de enkelefeitconstructie ‘onduidelijk, onwenselijk en onnodig’ is. Linda Voortman van GroenLinks sprak over een ‘rare regel’. Ton Elias van de VVD zei dat het schrappen van de enkelefeitconstructie ‘bijdraagt aan de gelijkwaardigheid van mensen’. De PvdA’er Astrid Oosenbrug en D66’er Steven van Weyenberg wezen erop dat Nederland met het schrappen van de constructie kan voldoen aan de Europese richtlijn over gelijke behandeling.

Michel Rog van het CDA vroeg in het debat om aandacht voor de balans tussen verschillende grondrechten van enerzijds de scholen en anderzijds personeelsleden en leerlingen, maar hij sloot niet uit dat zijn fractie het initiatiefwetsvoorstel zal steunen. Gert-Jan Segers van de ChristenUnie merkte op dat het schrappen van de enkelefeitconstructie niet nodig zou zijn, omdat die volgens hem nauwelijks leidt tot conflicten op christelijke scholen. PVV’er Harm Beertema zei in dit kader dat het probleem van ongelijkheid vooral speelt in het islamitisch onderwijs.

Onderschrijven of respecteren?
Ook na het schrappen van de enkelefeitconstructie zouden scholen en andere organisaties op godsdienstige, levensbeschouwelijke of politieke grondslag nog steeds eisen mogen stellen. Die moeten voortaan echter gebaseerd zijn op ‘de houding van goede trouw en loyaliteit aan de grondslag van de instelling’.

Voor scholen zou de invulling hiervan volgens Rog, Segers en hun collega Roelof Bisschop van de SGP moeten zijn dat van leraren en leerlingen gevraagd mag worden om de grondslag van de school te onderschrijven. Volgens Elias, Van Nispen en Van Weyenberg is het echter voldoende als ze die grondslag respecteren.

De indieners van het initiatiefwetsvoorstel en minister Ronald Plasterk van Binnenlandse Zaken reageren op een later moment op de inbreng van de Tweede Kamer.

Alles bij het oude laten?
In het bijzonder onderwijs wordt veel waarde gehecht aan de enkelefeitconstructie. Zo stelde de Besturenraad vorig jaar dat het voor scholen mogelijk moet blijven om docenten te weigeren als blijkt dat zij door hun leefwijze en persoonlijke opvattingen de identiteit en grondslag van de school niet geloofwaardig kunnen uitdragen.

De christelijke besturenorganisatie pleit voor een alternatieve formulering op basis waarvan scholen personeel kunnen blijven kiezen dat past binnen de eigen (godsdienstige) visie. Daarmee zou in feite alles bij het oude blijven, hetgeen in de ogen van VOS/ABB een verkeerde keuze zou zijn.

Kernwaarden!
VOS/ABB vindt het op grond van de kernwaarden van het openbaar onderwijs een buitengewoon goed initiatief om de enkelefeitconstructie uit de wet te schrappen. In de kernwaarden staat immers expliciet vermeld dat er in het openbaar onderwijs algemene toegankelijkheid en algemene benoembaarheid geldt, ‘ongeacht levensovertuiging, godsdienst, politieke gezindheid, afkomst, geslacht of seksuele geaardheid’.

De enkelefeitconstructie laat zich bovendien moeilijk combineren met het grondwettelijk vastgelegde antidiscriminatiebeginsel.

Bijzonder onderwijs moet homo’s accepteren

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

De enkelefeitconstructie verdwijnt uit de wet. Dit betekent dat het bijzonder onderwijs de wettelijke mogelijkheid verliest om homoseksuele leraren en leerlingen te weigeren als die uiting geven aan hun geaardheid. VOS/ABB dringt er al jaren op aan deze discriminatoire constructie uit de wet te halen. Met een wetsvoorstel dat kan rekenen op een meerderheid in zowel de Tweede als de Eerste Kamer lijkt dit nu eindelijk te gaan lukken.

De enkelefeitconstructie is verwoord in artikel 5 lid 2 van de Algemene wet gelijke behandeling. Het maken van onderscheid tussen personen op onder andere hun seksuele geaardheid is verboden, zo staat in deze wet, maar dat geldt niet voor het bijzonder onderwijs bij het stellen van eisen die nodig zouden zijn voor de verwezenlijking van de grondslag van de school. Overigens geldt die uitzondering voor het bijzonder onderwijs ook als het gaat om politieke gezindheid, ras, geslacht, nationaliteit of burgerlijke staat.

In de praktijk komt het erop neer dat vooral reformatorische scholen deze uitzondering gebruiken om personeelsleden en leerlingen uit te sluiten als die uiting geven aan een andere dan de heteroseksuele geaardheid. Ook komt het voor dat personeelsleden worden geweigerd als blijkt dat zij ongehuwd samenwonen. Deze scholen baseren zich hierbij op het zevende gebod uit de Bijbel, waarin staat dat alleen een man en een vrouw een seksuele relatie met elkaar mogen hebben, waarbij het huwelijk en monogamie strikte uitgangspunten zijn.

SGP uitgespeeld
Al sinds jaren probeert de politiek om de enkelefeitconstructie uit de wet te halen, maar tot nu toe zonder succes. In de vorige kabinetsperiode had de liberale VVD de steun van de orthodox-christelijke SGP nodig, die destijds naast de Partij voor de Vrijheid (PVV) van Geert Wilders functioneerde als reservegedoger. De staatkundig gereformeerden gebruikten hun positie in de Tweede Kamer om zaken tegen te houden die in hun ogen de Bijbelse waarden zouden aantasten. De VVD, die in het vorige kabinet ook de steun van het christelijke CDA nodig had, liet zich dat uit machtspolitieke motieven aanleunen en zette de enkelefeitconstructie in de koelkast.

Nu de christelijke partijen in de huidige machtsverhoudingen in de Tweede Kamer geen beslissende rol meer spelen, lijkt het na jaren eindelijk te gaan lukken om een einde te maken aan de enkelefeitconstructie. Een wetsvoorstel van D66, VDD, PvdA, SP en GroenLinks kan rekenen op een meerderheid in zowel de Tweede als de Eerste Kamer. De maatregel was al aangekondigd in het regeerakkoord van VVD en PvdA.

Eindelijk!
VOS/ABB is verheugd dat het er na vele jaren nu eindelijk van lijkt te komen dat het bijzonder onderwijs niet meer de mogelijkheid heeft om leraren en leerlingen te discrimineren als zij uiting geven aan hun seksuele geaardheid. Het is in de ogen van VOS/ABB in de huidige maatschappij, die wordt gekenmerkt door diversiteit, niet meer te verdedigen dat de wet het toestaat dat scholen en hun besturen op grond van godsdienstige of welke andere uitgangspunten dan ook anderen mogen uitsluiten.

In de kernwaarden van het openbaar en algemeen toegankelijk onderwijs, die VOS/ABB met de leden heeft opgesteld, staat dat het openbaar onderwijs algemeen toegankelijk is. Dit betekent dat iedereen welkom is, ongeacht zijn of haar levensovertuiging, godsdienst, politieke gezindheid, afkomst, geslacht of seksuele geaardheid. Dit geldt uiteraard voor personeel én leerlingen.

VOS/ABB en SGP in debat over artikel 23

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Reformatorische scholen hebben meer aandacht voor diversiteit dan over het algemeen wordt gedacht. Dat benadrukte schooldirecteur Jan Willem Nieuwenhuyzen vrijdagavond in Arnemuiden tijdens een debat met VOS/ABB. Tegelijkertijd blijft het op deze scholen voor homoseksuele leerlingen en leerkrachten onmogelijk om daadwerkelijk voor hun geaardheid uit te komen, zo legde SGP-Kamerlid Roelof Bisschop uit. Hij deed ook aan het debat mee.

VOS/ABB was door Bisschop uitgenodigd om deel te nemen aan het debat in de kerk van de Hersteld Hervormde Gemeente in Arnemuiden. Het debat was georganiseerd door de SGP-jongeren op Walcheren. Het centrale thema was grondwetsartikel 23 over de vrijheid van onderwijs, dat de SGP koste wat kost ongewijzigd wil laten. Namens VOS/ABB deed adjunct-directeur Anna Schipper aan het bebat mee, samen met algemeen directeur Rudi Meulenbroek van de Stichting Openbaar Onderwijs Kampen.

God schrijft voor
Kamerlid Bisschop gaf voorafgaand aan het debat een statement voor behoud van artikel 23. Hij stelde dat het voor het reformatorische onderwijs van essentieel belang is dat de opvoedingssituatie thuis overeenkomt met de pedagogisch-didactische omgeving van de school. Cruciaal in beide situaties zijn volgens hem de normen en waarden zoals God die in de Bijbel voorschrijft. ‘Als thuis en school in tegenspraak met elkaar zijn, raken kinderen de kluts kwijt’, aldus Bisschop. Tegelijkertijd moeten kinderen in het gezin en op school leren om vanuit een ‘goedverankerd waarden-en-normenpatroon’ anderen respectvol tegemoet te treden en ‘hun naasten lief te hebben als God en zichzelf’.

De SGP’er gaf ook andere argumenten voor het behoud van artikel 23, dat in 1917 tot stand kwam. Zo heeft het duale bestel van openbare en bijzondere scholen een historische basis om de verschillende denominaties ruimte te bieden. Bisschop staat kritisch tegenover het gelijkheidsdenken, dat volgens hem in de politiek te veel aandacht krijgt. Een ander punt is dat het duale bestel volgens hem door ouders wordt gelegitimeerd. Zij willen immers een vrije keuze hebben. Daar komt bij dat de keuze voor reformatorisch onderwijs volgens Bisschop sterker is dan voor openbaar onderwijs.

Kernwaarden openbaar onderwijs
Adjunct-directeur Anna Schipper benadrukte in haar statement de kernwaarden van openbaar en algemeen toegankelijk onderwijs. Daarin staan onder andere algemene toegankelijkheid en algemene benoembaarheid centraal. Andere punten uit de kernwaarden zijn respect, waarden en normen en aandacht voor de diverse godsdiensten en levensbeschouwingen. Zij gaf een persoonlijke invulling aan haar statement door te benadrukken dat zij als kind pas in het openbaar onderwijs ontdekte dat de wereld veel meer te bieden heeft dan wat zij thuis van haar streng-christelijke ouders had meegekregen.

‘Waarom zouden we nog vasthouden aan het hokjesdenken?’, aldus Schipper. ‘Ik geef het toe, het is veilig en gemakkelijk. Met gelijkgestemden om je heen hoef je je niet te verplaatsen in de ander, kun je ervan uitgaan dat de mensen uit je eigen kring dezelfde basis hebben, jou direct begrijpen. Maar het betekent ook dat je de diversiteit die de huidige samenleving kenmerkt – en die zo bepalend is voor de kansen op succes van jezelf en de ander – bewust buiten de deur houdt.’

Seksuele geaardheid
Schipper ging in haar statement ook in om de enkele-feitconstructie. Deze wettelijke bepaling maakt het voor het bijzonder onderwijs mogelijk om leerlingen en personeelsleden te weigeren als zij in hun leven niet voldoen aan de monogame heteroseksuele eis, zoals die in de Bijbel omschreven staat in het zevende gebod. Aan de enkele-feitconstructie ‘moet het liefst gisteren nog een einde worden gemaakt’, aldus Schipper.

Directeur Jan Willem Nieuwenhuyzen van de reformatorische Petrus Immensschool in Middelburg wees er in het debat op dat van ‘hokjesdenken’ allang geen sprake meer is. Volgens hem hebben de reformatorische scholen tegenwoordig veel aandacht voor diversiteit, maar dan wel vanuit de eenduidigheid van de Bijbel. Daar hoort volgens Bisschop bij dat de docent ook in de privésituatie leeft volgens de Bijbelse waarden en normen, opdat de leerlingen hun christelijke identiteit kunnen ontwikkelen.

Algemeen directeur Rudi Meulenbroek van het openbaar primair onderwijs in Kampen reageerde daarop door te stellen dat kinderen in de openbare school leren om zelf hun identiteit te ontdekken. Op de vraag van zijn zesjarige dochtertje of Meulenbroek in God geloofde, vroeg hij haar hoe zij bij die vraag was gekomen. Het gaat er volgens hem om kinderen te leren hoe zij zelf antwoorden kunnen formuleren. Volgens Nieuwenhuyzen zijn in elk geval jonge kinderen daar niet toe in staat.

Verbinding leggen
Het ging tijdens het debat ook over het concept SCHOOL, waarin alle denominaties samenkomen. VOS/ABB ziet dit concept als een ideaal voor het onderwijs in de toekomst, omdat alle leerlingen ongeacht hun achtergrond dan met en van elkaar kunnen leren. Volgens Kamerlid Bisschop is het onmogelijk om in één school recht te doen aan alle denominaties. Schipper en Meulenbroek reageerden daarop door te stellen dat specifieke aandacht voor bepaalde godsdienstige stromingen mogelijk blijft als ouders daarom vragen. Waar het volgens hen om gaat is dat SCHOOL op basis van diversiteit verbindingen legt.