Kansengelijkheid: eindtoets eerder afnemen

Gepubliceerd op 23 november 2018 door Drs. Martin van den Bogaerdt

De huidige eindtoets in groep 8 heeft een negatieve invloed op kansengelijkheid, stelt de PO-Raad. De raad pleit ervoor de eindtoets eerder in het jaar af te nemen.

Sinds vier jaar is de eindtoets een second opinion bij het schooladvies voor het voortgezet onderwijs. Als een leerling op de toets hoger scoort dan het schooladvies, moet de school het advies heroverwegen en eventueel naar boven bijstellen.

Mondige ouders en leraren met vooroordelen

De PO-Raad signaleert dat niet alle kinderen op dezelfde manier van dit systeem profiteren. ‘Of een advies naar boven wordt bijgesteld, is soms mede afhankelijk van de mondigheid van ouders’, aldus de sectororganisatie. Bovendien kunnen, zo stelt de PO-Raad, bij het bepalen van het schooladvies vooroordelen van leraren meespelen. ‘Dit bij elkaar werkt kansenongelijkheid in de hand.’

De raad wil daarom dat de regels worden aangepast. ‘Door de toets eerder in het jaar af te nemen, wordt deze onderdeel van het schooladvies. Zoals een röntgenfoto een arts helpt een diagnose te stellen, zo wordt de eindtoets een objectief oordeel dat het professionele oordeel van de school kan staven.’

Het advies van de school moet volgens de sectororganisatie wel leidend blijven.

Te laag schooladvies als kind uit arm gezin komt

Gepubliceerd op 12 oktober 2018 door Drs. Martin van den Bogaerdt

Het schooladvies van groep 8’ers uit gezinnen met weinig geld wordt vaker naar boven bijgesteld dan dat van leerlingen van wie de ouders een hoog inkomen hebben, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

Het CBS verdeelde voor het onderzoek naar de verschillen tussen het aantal aangepaste schooladviezen de gezinnen in vijf inkomensgroepen. In de hoogste inkomensgroep werd in het schooljaar 2016-2017 bij 6,2 procent van de groep 8-leerlingen het schooladvies na de eindtoets naar boven bijgesteld, terwijl dat in de laagste inkomensgroep 9,1 procent was.

Het CBS vermeldt dat dit onderzoek slechts aangeeft dat er wat betreft het bijstellen van de schooladviezen verschillen zijn tussen inkomensgroepen, maar dat het niet een verklaring of oorzaak van die verschillen geeft. Er spelen volgens het CBS waarschijnlijk meer factoren een rol dan alleen de hoogte van de gezinsinkomens.

Het schooladvies voor vervolgonderwijs na de basisschool kan naar boven worden bijgesteld op basis van de score op de eindtoets in groep 8. De eindtoets functioneert als een second opinion. Als de score op de eindtoets hoger is dan wat de school adviseert, kan dat advies naar boven worden bijgesteld.

Hengelose leerlingen positief over seksuele diversiteit

Gepubliceerd op 6 juli 2018 door Drs. Martin van den Bogaerdt

Minister Ingrid van Engelshoven van OCW complimenteert mede namens onderwijsminister Arie Slob de leerlingen van groep 8 van de openbare Anninksschool in Hengelo voor de positieve manier waarop zij met het thema seksuele diversiteit bezig zijn.

De complimenten volgen op kritische vragen van Tweede Kamerlid Kirsten van den Hul van de PvdA. Zij stelde die vragen naar aanleiding van een artikel in de Twentse krant Tubantia. Deze krant meldde dat de directeur van de school het geen goed idee vond om twee jongens in de eindmusical van groep 8 een stelletje te laten spelen. Dat zou bezwaarlijk kunnen zijn voor een meisje van ouders die tot de Jehovah’s Getuigen behoren.

‘Ik weet hoe mensen van dit geloof hierover denken. Je mag wel homo zijn, maar je mag het niet praktiseren. Ik achtte dus de kans zeer groot dat het bewuste meisje niet meer mee zou mogen doen met de musical, als we dit er in zouden laten. En mijn uitgangspunt is dat álle kinderen bij dit afscheid van school moeten zijn’, zo citeerde Tubantia de directeur van de Anninksschool.

Van den Hul plaatste de keuze van de directeur in een homofoob kader. Van de minister wilde ze onder andere horen dat ook kinderen van Jehovah’s Getuigen moeten worden voorbereid ‘op de Nederlandse samenleving waarin wèl mensen voorkomen die homoseksualiteit praktiseren en dat ook hun goed recht is’.

Respect en diversiteit

De minister benadrukt in haar antwoorden dat alle leerlingen op school les moeten krijgen over het respectvol omgaan met diversiteit, waaronder ook seksuele en genderdiversiteit. ‘Daarnaast is de school verantwoordelijk voor een sociaal veilig en inclusief klimaat, voor alle leerlingen, ongeacht seksuele oriëntatie, genderidentiteit, genderexpressie en ongeacht geloof’, aldus Van Engelshoven.

Op de vraag van Van den Hul wat de minister in deze zaak gaat ondernemen, antwoordt Van Engelshoven dat het hier gaat om ‘een debat dat in de school moet worden gevoerd’. Uit contact met de schooldirecteur blijkt volgens haar dat dit debat volop en op een positieve manier wordt gevoerd.

Om dit te illustreren, wijst de minister erop dat zowel de leerlingen van de musicalklas als de directeur in roze shirts naar school zijn gekomen, dat er gesprekken zijn geweest met ouders en dat de school met homobelangenorganisatie COC in gesprek is over het ontwikkelen van een protocol voor dit soort situaties.

Van Engelshoven spreekt nadrukkelijk haar complimenten uit voor de wijze waarop de leerlingen van groep 8 van de Anninksschool met het thema ‘seksuele diversiteit’ omgaan.

Meeste scholen stellen adviezen bij na eindtoets

Gepubliceerd op 11 juni 2018 door Drs. Martin van den Bogaerdt

Twee op de drie basisscholen stellen schooladviezen voor het voortgezet onderwijs naar boven bij naar aanleiding van de uitslag van de eindtoets, meldt de Algemene Vereniging Schoolleiders (AVS) op basis van een peiling.

De bijstelling gebeurt in meer dan de helft van de gevallen op verzoek van de school. Bij de helft gaat het om één of twee leerlingen. Bij 10 procent betreft het meer dan vijf leerlingen.

In de meeste gevallen worden de schooladviezen bijgesteld op verzoek van de school. In ruim een vijfde deel van de bijstellingen gebeurt dit op verzoek van de ouders. Ook vinden bijstellingen plaats in gezamenlijk overleg tussen school en ouders.

Subsidie eindtoetsen met jaar verlengen

Gepubliceerd op 8 juni 2018 door Drs. Martin van den Bogaerdt

De Subsidieregeling andere eindtoetsen PO wordt met een jaar verlengd, zo staat althans in een voorstel van onderwijsminister Arie Slob aan de Tweede Kamer.

De subsidieregeling zorgt ervoor dat basisscholen gratis gebruik kunnen maken van andere eindtoetsen dan de Centrale Eindtoets. De huidige regeling loopt af en moet worden geëvalueerd. ‘Om de evaluatie van de subsidieregeling gelijk op te laten lopen met de algehele evaluatie is het voorstel de subsidieregeling nu met één jaar te verlengen. Voor deze subsidie staat een bedrag van 3 miljoen begroot voor komend jaar’, aldus Slob.

Zes verschillende eindtoetsen

Basisscholen kunnen kiezen voor zes verschillende eindtoetsen. Dat zijn naast de Centrale Eindtoets van het College voor Toetsen en Examens, de digitale adaptieve eindtoets ROUTE 8 van A-VISION, de IEP Eindtoets van Bureau ICE, de Dia-eindtoets, de CESAN Eindtoets en de AMN Eindtoets.

De Inspectie van het Onderwijs liet vooruitlopend op de evaluatie van de subsidieregeling begin dit jaar weten dat het moeilijk wordt om het landelijke niveau van leerlingen vast te stellen op basis van de diverse eindtoetsen.

De Telegraaf citeerde toen woordvoerder Jan-Willem Swane van de inspectie: ‘De toetsen zijn niet met elkaar te vergelijken. Dat maakt het onmogelijk om een landelijk beeld te krijgen van hoe leerlingen presteren. En als je dat niet weet, weet je ook niet of leerlingen beter leren lezen of schrijven dan voorgaande jaren.’

Inspectie is zicht kwijt door ‘wildgroei’ aan toetsen

Gepubliceerd op 16 april 2018 door Drs. Martin van den Bogaerdt

‘De Inspectie van het Onderwijs waarschuwt dat het moeilijk wordt om het landelijke niveau van leerlingen vast te stellen op basis van de eindtoetsen nu er een wildgroei aan toetsen is ontstaan’, meldt de Telegraaf.

De krant citeert woordvoerder Jan-Willem Swane van de inspectie: ‘De toetsen zijn niet met elkaar te vergelijken. Dat maakt het onmogelijk om een landelijk beeld te krijgen van hoe leerlingen presteren. En als je dat niet weet, weet je ook niet of leerlingen beter leren lezen of schrijven dan voorgaande jaren.’

‘Andere toets om resultaat op te hogen’

Swane merkt volgens de Telegraaf ook op dat de scholen die lagere resultaten op de Centrale Eindtoets van het Cito behalen, vaak uitwijken naar een alternatieve toets. Directeur Peter Hulsen van de belangenorganisatie Ouders & Ouders vindt dat een slechte ontwikkeling. ‘Dat kan natuurlijk niet. Dat scholen selectief gaan winkelen om zo de resultaten van de school op te hogen. Uit elke toets zou hetzelfde advies moeten komen’, aldus Hulsen.

Scholen kunnen dit schooljaar kiezen uit zes verschillende eindtoetsen:

Cito-eindtoets blijft terrein verliezen

Gepubliceerd op 24 november 2017 door Drs. Martin van den Bogaerdt

Het marktaandeel van de Centrale Eindtoets van het Cito in groep 8 van de basisschool is opnieuw afgenomen. Maakte in 2015 nog 96 procent van de basisscholen gebruik van de Cito-eindtoets, vorig schooljaar was dat 66 procent. Dat staat in een brief van minister Arie Slob voor Primair en Voortgezet Onderwijs aan de Tweede Kamer.

Basisscholen kunnen kiezen voor de Centrale Eindtoets van het Cito die door de overheid ter beschikking wordt gesteld of uit vijf andere toegelaten eindtoetsen: de IEP Eindtoets, ROUTE 8, de Dia-eindtoets, de CESAN Eindtoets en de AMN Eindtoets. De laatste drie toetsen zijn vorig schooljaar voor het eerst toegelaten.

In 2015 maakte 4 procent van de leerlingen een andere eindtoets dat die van het Cito. In 2016 gold dit voor bijna een kwart van de leerlingen en in 2017 heeft ruim een derde van de leerlingen een andere eindtoets dan de Centrale Eindtoets gemaakt. De drie eindtoetsen die vorig schooljaar voor het eerst konden worden afgenomen, zijn door een beperkte groep leerlingen gemaakt (totaal 0,6 procent).

Subsidie: betere doorstroom naar voortgezet onderwijs

Gepubliceerd op 15 september 2017 door Drs. Martin van den Bogaerdt

Basisscholen en scholen voor voortgezet onderwijs die met elkaar samenwerken, kunnen tot 1 oktober een aanvraag indienen voor subsidie voor doorstroomprogramma’s.

De subsidieregeling, die deel uitmaakt van het Actieplan Gelijke Kansen, is ervoor bedoeld om alle groep 8-leerlingen op een passend niveau in het voortgezet onderwijs te laten beginnen.

Doorstroomprogramma’s maken kans op subsidie als ze inzetten op ouderbetrokkenheid en op kennis en vaardigheden die de overgang naar het voortgezet onderwijs kunnen versoepelen. Er is nog een aantal andere randvoorwaarden.

Rosenmöller wil af van termen hoog- en laagopgeleid

Gepubliceerd op 30 mei 2017 door Drs. Martin van den Bogaerdt

‘We moeten afscheid nemen van begrippen als hoog- en laagopgeleid. Dat suggereert dat een cognitieve opleiding beter is dan een beroepsgerichte, terwijl de samenleving beide type mensen nodig heeft’, zegt voorzitter Paul Rosenmöller van de VO-raad in het AD.

‘Ik kan jaloers zijn op iemand die een auto kan repareren, want ik kan dat niet. Het is een ander talent. Excellentie is te veel vereenzelvigd met gymnasium en universiteit’, aldus de voorzitter van de VO-raad.

Hij verzet zich tegen de tendens dat een deel van de ouders alles op alles zet voor een zo hoog mogelijk schooladvies. ‘Natuurlijk moet ieder kind zijn talenten benutten, maar dat talent hoeft niet per se in een theoretische opleiding te zitten. Sommige kinderen staan zo onder druk om een bepaalde opleiding te halen. Die lopen twee jaar op hun tenen en moeten dan alsnog overstappen. Dat leidt alleen maar tot frustratie.’

Rosenmöller doet zijn uitspraken in een artikel over de terugloop van het aantal leerlingen in het praktijkgerichte vmbo en met mbo.

NOS Jeugdjournaal trekt boetekleed aan

Gepubliceerd op 12 mei 2017 door Drs. Martin van den Bogaerdt

Bij het NOS Jeugdjournaal zijn ze geschrokken van de emoties die een reportage over de gemiddelde score op de Centrale Eindtoets teweeg heeft gebracht.

Het NOS Jeugdjournaal zond de reportage woensdag uit, nadat het College voor Toetsen en Examens bekend had gemaakt dat de Centrale Eindtoets in groep 8 dit keer beter is gemaakt dan in voorgaande jaren. De nadruk in de reportage ligt op leerlingen die een hoge score hebben gehaald. Aan het woord komt onder anderen een van de vijf leerlingen in Nederland die nul fouten maakten.

525 of lager

De reportage wekte wrevel bij leerlingbegeleider Lisette van den Beld van College De Brink in het Noord-Hollandse Laren, omdat het NOS Jeugdjournaal geen oog zou hebben voor leerlingen met een lagere score die naar het vmbo gaan. Ze schreef de redactie en plaatste haar reactie op Facebook, waarna die veelvuldig werd gedeeld.

‘Waar is de aandacht voor de leerling die een score heeft van 525 of lager? Die eigenlijk ook supertrots mag zijn op zijn/haar prestatie? Deze leerling voelt zich door jullie berichtgeving weer dommer, deze leerling schaamt zich voor de behaalde score en had liever een gesloten envelop meegekregen om thuis open te maken, samen met ouders die (hopelijk) wel blij zijn met zo’n mooie score!’, aldus Van den Beld.

Geschrokken

Redactiechef Ronald Bartlema van het NOS Jeugdjournaal trekt het boetekleed aan. ‘We zijn geschrokken. Dit was een onbedoeld effect, dat mevrouw Van den Beld prima heeft verwoord. Het raakt een gevoelige snaar.’ Bartlema heeft toegezegd dat het NOS Jeugdjournaal gaat kijken hoe er aandacht kan worden besteed aan ‘die hele grote groep vmbo’ers’.

Centrale Eindtoets beter gemaakt

Gepubliceerd op 10 mei 2017 door Drs. Martin van den Bogaerdt

De Centrale Eindtoets (Cito-toets) in groep 8 van de basisschool is dit jaar beter gemaakt dan in voorgaande jaren, meldt het College voor Toetsen en Examens (CvTE).

Dit jaar behaalden de leerlingen gemiddeld een standaardscore van 535,6. In voorgaande jaren schommelde het tussen 534,9 en 535,3. De hoge score dit jaar heeft volgens het CvTE mogelijk te maken met ‘verschuivingen in de populatie’, maar het is volgens het college nog te vroeg om er goed onderbouwde uitspraken over te doen. Daarvoor zijn, zo meldt het CvTE, nadere analyses nodig die nu nog niet voorhanden zijn.

Het college meldt verder dat vijf leerlingen de centrale eindtoets foutloos hebben gemaakt. Vorig jaar had geen enkele leerling nul fouten. In totaal haalden 6154 leerlingen de maximale standaardscore 550.

Groep 8-leerkrachten blij met VO Gids

Gepubliceerd op 2 mei 2017 door Drs. Martin van den Bogaerdt

Groep 8-leerkrachten vinden de VO Gids een goed initiatief. Dat blijkt uit een tevredenheidsenquête van de uitgever van deze keuzegids met regio-edities.

Voor deze enquête werden 5600 leerkrachten benaderd, van wie er ruim 1200 aan het onderzoek meededen. Vrijwel alle respondenten (97 procent) geven aan dat de VO Gids een goed initiatief is. Volgens 88 procent voldoet de keuzegids aan de behoefte van ouders en hun kinderen, draagt de gids bij aan een betere voorbereiding van de schoolkeuze (80 procent) en zijn ouders en kinderen er blij mee (78 procent).

De gids bestaat uit een redactioneel gedeelte met algemene informatie en een regionaal deel waarin de scholen voor voortgezet onderwijs in de regio gepresenteerd worden. De respondenten die de gids in de klas behandelen, bespreken de hele gids (53 procent) of alleen het regionale deel (32 procent).

Scholen voor voortgezet onderwijs kunnen zich in de VO Gids met (betaalde) presentatiepagina’s profileren. Van de respondenten vindt 80 procent dat alle vo-scholen dergelijke pagina’s zouden moeten hebben.

VOS/ABB-korting op presentatie in VO Gids

Scholen voor voortgezet onderwijs die bij VOS/ABB zijn aangesloten, kunnen korting krijgen op eigen presentatiepagina’s. U kunt daarover contact opnemen met de VO Gids via info@devogids.nl.

VOS/ABB laat in de VO Gids zien waar het openbaar onderwijs voor staat:

Je bent welkom in het openbaar onderwijs

Eén op vijftien schooladviezen na eindtoets aangepast

Gepubliceerd op 18 april 2017 door Drs. Martin van den Bogaerdt

In het vorige schooljaar is één op de vijftien schooladviezen aan leerlingen in groep 8 naar boven bijgesteld op basis van de score op de eindtoets, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

Het schooladvies moet worden heroverwogen als de score op de eindtoets hoger is dan op basis van het advies mocht worden verwacht. Vorig jaar werd het advies na heroverweging naar boven bijgesteld bij 6,7 procent van de leerlingen. Dat komt neer op circa 13.000 leerlingen. Bij meisjes gebeurde het net wat vaker dan bij jongens.

Dubbeladvies: lat te hoog, meer zittenblijvers

Gepubliceerd op 4 april 2017 door Drs. Martin van den Bogaerdt

Het ministerie van OCW, de VO-raad en DUO vermoeden dat het aantal zittenblijvers toeneemt doordat leerlingen na een dubbeladvies de lat te hoog leggen, meldt het Algemeen Dagblad.

De krant meldt dat het aantal zittenblijvers in het voortgezet onderwijs na een jarenlange daling weer is toegenomen. Vorig jaar gingen 54.720 scholieren niet over of zakten ze, blijkt uit cijfers van de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO).

Dubbeladvies leidt tot trendbreuk

De trendbreuk zou te maken kunnen hebben met het dubbeladvies. Als een leerling in groep 8 van de basisschool het advies vmbo-havo krijgt, zal hij of zij eerder voor havo dan voor vmbo kiezen. Sommigen leggen daarmee de lat te hoog en halen het jaar niet. Ze kunnen dan afstromen naar een lager niveau of doubleren.

‘Veel leerlingen zullen ervoor kiezen om het nog eens te proberen op het hogere niveau. Afstromen naar een lager niveau voelt immers vaak toch meer als falen’, zo citeert het AD woordvoerder Tea Jonkman van DUO.

Ouders in Drenthe blij met voorzichtig schooladvies

Gepubliceerd op 9 maart 2017 door Drs. Martin van den Bogaerdt

In de provincie Drenthe zijn negen op de tien ouders in hoge mate tevreden met het schooladvies in groep 8 en de contacten met de school. Dat blijkt uit de Drentse Onderwijsmonitor 2016.

De monitor brengt de onderwijspositie en -prestaties van Drentse leerlingen in beeld, van primair tot wetenschappelijk onderwijs. In de monitor over het jaar 2016 is extra aandacht voor de overstap van primair naar voortgezet onderwijs.

Het blijkt dat de meeste ouders in Drenthe niet alleen zeer tevreden zijn over het schooladvies en de contacten met de school van hun kind(eren), maar ook dat ze veel vertrouwen hebben in de expertise van de school.

Verder blijkt dat de basisscholen in de provincie Drenthe vaak met een voorzichtig schooladvies komen en dat ouders dat over het algemeen goed vinden: liever later een stapje hogerop, dan teleurgesteld worden.

Groep 8-leerkrachten blij met VO Gids

Gepubliceerd op 1 maart 2017 door Drs. Martin van den Bogaerdt

De regio-edities van de VO Gids voor leerlingen uit groep 8 en hun ouders worden goed gewaardeerd. Dat blijkt uit een enquête die de uitgever van deze keuzegids onder groep 8-leerkrachten heeft gehouden.

De ruim 1000 respondenten geven aan dat er in de VO Gids een goede variatie aan onderwerpen is en dat de leesbaarheid van de artikelen voor ouders en leerlingen prima is. Ook is de overgrote meerderheid tevreden over de inhoud van de VO Gids.

Handig middel voor ouders en leerlingen

Een van de deelnemende scholen is het openbare Lingecollege in Tiel. ‘De VO Gids is voor ons een handig middel om ouders en leerlingen groep 8 goed te informeren over onze school’, zegt PR-medewerker Linda van Oostveen-Gijbels van deze school.

Directeur Niek van der Zanden van het samenwerkingsverband RSV PVO in Eindhoven en de regio Kempenland vindt dat de VO Gids ouders en kinderen goed helpt bij de schoolkeuze.

VOS/ABB-korting op presentatie in VO Gids

Scholen voor voortgezet onderwijs die bij VOS/ABB zijn aangesloten, kunnen korting krijgen op eigen presentatiepagina’s in de VO Gids. U kunt daarover contact opnemen met de VO Gids via info@devogids.nl.

VOS/ABB laat in de VO Gids zien waar het openbaar onderwijs voor staat:

Je bent welkom in het openbaar onderwijs

School!Week

In de meeste regio-editiesvan de VO Gids staat ook een advertentie over de School!Week, de jaarlijkse week van het openbaar en algemeen toegankelijk onderwijs in Nederland. Dit landelijke evenement wordt georganiseerd door VOS/ABB. De School!Week is dit schooljaar van 20 tot en met 24 maart.

De 59 regio-edities van de VO Gids zijn dit schooljaar in een oplage van in totaal 190.000 stuks gratis verspreid onder basisscholen.

Schoolkeuze-game Go VMBO! vernieuwd

Gepubliceerd op 20 februari 2017 door Drs. Martin van den Bogaerdt

Met het vernieuwde interactieve lesprogramma Go VMBO! kunnen leerlingen uit groepen 7 en 8 van de basisschool zich voorbereiden op hun schoolkeuze.

De vernieuwing van de game heeft te maken met de vernieuwing van het vmbo. Leerlingen kunnen voortaan in het vmbo kiezen uit 10 profielen en stellen daarna zelf een programma samen.

Go VMBO! helpt leerlingen hun talenten te ontdekken en geeft op basis daarvan aan op welke school zij het beste tot hun recht komen.

Ga naar www.govmbo.nl.

Twijfel over keuzemogelijkheid eindtoetsen

Gepubliceerd op 27 januari 2017 door Drs. Martin van den Bogaerdt

Staatssecretaris Sander Dekker van OCW vraagt zich af of de kwaliteit van de eindtoetsen in groep 8 voldoende kan worden geborgd nu basisscholen kunnen kiezen uit verschillende toetsen. Dat schrijft hij in een brief aan de Tweede Kamer over de tussentijdse evaluatie van de Wet eindtoets primair onderwijs.

Met deze wet is er volgens Dekker een nieuw evenwicht gekomen tussen het schooladvies van de basisschool en de eindtoets in groep 8. ‘Niet langer geeft een momentopname – de eindtoets – de doorslag (…), maar het professionele oordeel van de basisschool’, aldus de staatssecretaris.

Dat is in het belang van leerlingen, vindt hij, ‘want dit oordeel is gebaseerd op een meerjarig beeld dat breder is dan alleen taal- en rekenprestaties’. Met de verplichte eindtoets wordt volgens hem bovendien verzekerd dat er voor alle leerlingen, naast het basisschooladvies ook een onafhankelijk tweede gegeven is.

Eindtoetsen en kansengelijkheid

Met het oog op de eindevaluatie, die hij in 2019 verwacht, noem hij twee hoofdthema’s die hij nauwlettend wil volgen. ‘Dat is ten eerste de ontwikkeling van de schooladvisering en kansengelijkheid: slagen we erin om de toenemende samenhang tussen de hoogte van de schooladviezen en het opleidingsniveau van ouders een halt toe te roepen en mogelijk zelfs ter verkleinen?’

Een tweede hoofdthema voor de eindevaluatie is de vraag of het toelaten van verschillende eindtoetsen en daarmee het mogelijk maken van marktwerking in de eindtoetsing meerwaarde heeft. ‘Bij deze vraag zal de afweging moeten worden gemaakt tussen aan de ene kant mogelijke positieve effecten van deze marktwerking, zoals keuzevrijheid en meer innovatie in de eindtoetsen, en aan de andere kant mogelijke keerzijden van het toelaten van verschillende eindtoetsen.’

Als voorbeeld daarvan is volgens Dekker de vraag of het mogelijk blijft om de kwaliteit van alle eindtoetsen voldoende te borgen ‘zonder afbreuk te doen aan de verscheidenheid en daarmee samenhangend de vraag of de eindtoetsing op deze manier voldoende doelmatig is ingericht’, zo staat in zijn brief.

Zes verschillende eindtoetsen

Basisscholen kunnen dit jaar kiezen uit zes verschillende eindtoetsen voor groep 8.

Centrale Eindtoets (Cito)
ROUTE 8 (A-VISION)
IEP Eindtoets (Bureau ICE)
Dia Eindtoets (Diataal)
CESAN Eindtoets (SM&C Internet Services)
AMN Eindtoets (AMN)

De eindtoetsen worden in april of mei afgenomen.

Schooladvies in teken van gelijke kansen

Gepubliceerd op 24 januari 2017 door Drs. Martin van den Bogaerdt

Basisscholen moet zich bij het geven van het schooladvies meer bewust worden van mogelijke kansenongelijkheid. Dat vindt staatssecretaris Sander Dekker van OCW.

Dekker reageert op vragen die Tweede Kamerlid Loes Ypma (PvdA) stelde naar aanleiding van een uitzending van de talkshow Pauw. Daarin werd gesproken over kinderen van laagopgeleide ouders die vaak een lager schooladvies krijgen dan op basis van de eindtoets het geval zou kunnen zijn.

Volgens de staatssecretaris kunnen bij lage advisering (onbewust) vooroordelen een rol spelen, waardoor het advies de talenten en mogelijkheden van de leerling niet voldoende weerspiegelt. ‘Dit vind ik ongewenst omdat hierdoor leerlingen kansen worden ontnomen’, aldus Dekker.

Potentieel moet weerspiegeld in schooladvies

Hij noemt het van groot belang dat leerkrachten van basisscholen zich er meer van bewust worden dat er bij schooladvisering sprake kan zijn van kansenongelijkheid. Om deze bewustwording te versterken, zal de Inspectie van het Onderwijs in het voorjaar een brief sturen waarin besturen, scholen en leerkrachten wordt opgeroepen om het potentieel van leerlingen volledig te weerspiegelen in het schooladvies.

Ouders klagen over te laag schooladvies

Gepubliceerd op 17 januari 2017 door Drs. Martin van den Bogaerdt

De Landelijke Klachtencommissie Onderwijs (LKC) heeft sinds augustus 2014 acht klachten over het schooladvies in groep 8 behandeld. In veel gevallen vonden ouders het advies te laag.

Met ingang van het schooljaar 2014-2015 is het schooladvies leidend bij de plaatsing van een leerling in het voortgezet onderwijs. De eindtoets in groep 8 dient als tweede objectieve gegeven. Als een leerling op de eindtoets hoger scoort dan het advies van de basisschool, moet de school het advies heroverwegen.

Terughoudend met klacht over schooladvies

De LKC meldt terughoudend te zijn bij het toetsen van schooladviezen. ‘De basisschool heeft bij uitstek de deskundigheid en professionaliteit om het kennen en kunnen van een leerling te beoordelen’, aldus de commissie.

De LKC toetst wel of de school in redelijkheid tot het uitgebrachte advies heeft kunnen komen. Ook kijkt zij of de procedure zorgvuldig is geweest. De commissie kan een schooladvies niet wijzigen.

Dekker liep als leerling vast in brede brugklas

Gepubliceerd op 9 januari 2017 door Drs. Martin van den Bogaerdt

‘Een brede brugklas is ideaal als je nog niet precies weet wat je wil doen, maar het kan ook funest zijn als je al wél precies weet waar je heen wilt’, zegt staatssecretaris Sander Dekker in het Algemeen Dagblad.

In het AD staat een interview met Dekker over de keuze die hij als groep 8-leerling maakte voor het voortgezet onderwijs. Hij vertelt onder andere dat hij zich in de brede brugklas van het rooms-katholieke Alfrink College in Zoetermeer verveelde en dat zijn moeder constateerde dat hij daar ‘geen leukere jongen van werd’.

‘Op een gegeven moment hebben mijn ouders een stevig gesprek met me gevoerd: als je zo blijft, word je van school gestuurd. Zij zagen dat het niet ging. Ik had dat niet door. Het was geen makkelijk besluit, maar ik ging na dat eerste schooljaar direct naar het vwo op het Oranje Nassau College in plaats van nog een jaar in de brede brugklas te blijven.’

Brede brugklas handhaven

Dekker was dus niet een leerling voor wie het goed was het selectiemoment uit te stellen. Toch benadrukt hij als staatssecretaris het belang van de brede brugklas, zoals blijkt uit antwoorden op Kamervragen uit 2015, waarin hij scholen oproept ‘in het belang van leerlingen brede brugklassen te blijven aanbieden’.

In het interview vertelt Dekker ook dat denominatie geen criterium was voor de keuze voor vervolgonderwijs. ‘Ik kwam van een Jenaplanbasisschool en het Alfrink was katholiek, terwijl ik van huis uit gereformeerd was. Maar de kwaliteit van het onderwijs gaf de doorslag’, aldus de staatssecretaris.

Dekker benadrukt verplichte heroverweging schooladviezen

Gepubliceerd op 2 november 2016 door Drs. Martin van den Bogaerdt

Staatssecretaris Sander Dekker van OCW hekelt basisscholen die weigeren hun schooladviezen te heroverwegen als leerlingen hoger scoren op hun eindtoets dan verwacht. Dat blijkt uit een brief aan de Tweede Kamer.

Het gaat volgens Dekker vooral om kleine scholen met hooguit een handvol leerlingen dat voor heroverweging in aanmerking komt, maar het probleem speelt ook bij grote schoolbesturen. Hij benadrukt dat het bevoegd gezag de wettelijke plicht heeft om per leerling de afweging te maken of het advies bij een hoger toetsresultaat wordt bijgesteld.

In de brief staat dat de Inspectie van het Onderwijs de betreffende scholen en besturen zal aanspreken. ‘Het doel hiervan is om hen te wijzen op het belang van heroverweging’, aldus Dekker. Daarnaast zal de inspectie alle besturen en scholen blijven wijzen op de wettelijke verplichting om bij hogere toetsresultaten het advies te heroverwegen.

Second opinion schooladviezen

De verplichte eindtoets in groep 8 van de basisschool is een second opinion na het eerder verstrekt schooladvies voor vervolgonderwijs. Als het toetsresultaat hoger is dan verwacht, dan moet de school overwegen om het advies naar boven bij te stellen.

Brede brugklas beter dan vroege selectie

Gepubliceerd op 27 september 2016 door Drs. Martin van den Bogaerdt

Bij één op de drie leerlingen in het voortgezet onderwijs komt het onderwijsniveau niet overeen met het basisschooladvies. Dat is met name het geval bij kinderen van lager opgeleide ouders met een niet-westerse achtergrond en bij jongens. Dat blijkt uit onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen.

In het vierde jaar van het voortgezet onderwijs zit 19 procent van de leerlingen op een lager niveau dan was geadviseerd door de basisschool, terwijl 13 procent op een hoger onderwijstype zit. In de eerste drie leerjaren blijft één op de acht een keer zitten.

Op basis van de resultaten pleiten de onderzoekers ervoor om in het voortgezet onderwijs de selectie op niveau uit te stellen. zo krijgen leerlingen de mogelijkheid om in een schoolniveau terecht te komen dat het beste bij hen past. De onderzoekers zijn voorstander van brede brugklassen, dubbele schooladviezen en het behoud van overstapmogelijkheden in het voortgezet onderwijs.

Schooladvies beïnvloed door opleiding ouders

Gepubliceerd op 8 september 2016 door Drs. Martin van den Bogaerdt

Kinderen van hoogopgeleide ouders krijgen vaker een hoger schooladvies dan kinderen met dezelfde Cito-score van wie de ouders lager opgeleid zijn. Ze beginnen ook vaker op een hoger brugklasniveau en bereiken vaker een hoog onderwijsniveau, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

De verschillen zijn vooral groot bij kinderen met een Cito-score tussen 537 en 544, die past bij een advies voor havo of havo/vwo. Ongeveer de helft van de kinderen van laag- en middelbaar opgeleide ouders met deze score kreeg minstens havo-advies. Van de kinderen uit hoogopgeleide gezinnen kregen bijna zeven op de tien dit advies.

Het CBS heeft niet onderzocht waarom kinderen met zelfde Cito-scores verschillende schooladviezen krijgen.

Schooladvies te hoog doordat ouders druk uitoefenen

Gepubliceerd op 20 juli 2016 door Drs. Martin van den Bogaerdt

Basisscholen geven onder druk van ouders aan groep 8-leerlingen een te hoog schooladvies. Dat stelt directeur Nico van der Zanden van het Regionaal Samenwerkingsverband Passend Voortgezet Onderwijs (RSV PVO) voor Eindhoven en het Kempenland in het Eindhovens Dagblad.

Volgens Van der Zanden kregen groep 8’ers vorige zomer ‘aanzienlijk hogere schooladviezen’ mee dan in 2014. ‘Ik zie dat scholen onder druk van ouders een te hoog schooladvies geven’, aldus de directeur van het samenwerkingsverband.

Schooladvies bindend

Vorig jaar gold voor het eerst de regel dat het advies van de basisschool bindend is, maar dat dit moet heroverwogen als de eindtoets hoger uitvalt. De score op de eindtoets is tegenwoordig alleen nog maar een check om te zien of het schooladvies klopt.