Eén doorstroomtoets of meerdere soorten? Wat het antwoord ook is: vroege selectie is geen goed idee, schrijft VOS/ABB aan de deelnemers van het commissiedebat Toetsen en Examens funderend onderwijs op 15 mei. ‘Vroege selectie werkt averechts op kansengelijkheid.’
Het huidige debat over toetsing spitst zich toe op selectie van leerlingen. Volgens de Rijksoverheid bevordert de verplichte doorstroomtoets in het po de kansengelijkheid. De toets maakt duidelijk wat een leerling met taal en rekenen kan. Het resultaat zou het schooladvies kunnen bijstellen en hiermee zou onder-advisering worden rechtgetrokken. Maar volgens VOS/ABB komt de toets in de meeste gevallen veel te vroeg.
Door in haar inbreng de nadruk te leggen op het selectiemoment, wil VOS/ABB aangeven dat een debat over toetsen en examens onlosmakelijk verbonden is aan een debat over vroege selectie in het onderwijs. Vroege selectie is niet voor iedere leerling problematisch. Dit kan alleen niet het enige argument tegen later selecteren zijn. Het debat over vroege selectie en de brede brugklas moet gevoerd blijven worden. Het is goed als leerlingen met verschillende achtergronden elkaars werelden leren kennen. Dit gebeurt als leerlingen niet vroeg in hokjes worden geplaatst. Voor VOS/ABB is dit de verwezenlijking van de kernwaarden vrijheid, gelijkwaardigheid en ontmoeting van het openbaar onderwijs.
Commissie OCW verdeeld over toetsing en selectie
In het commissiedebat Toetsen en examens van 15 mei 2025 werd duidelijk dat de Kamerfracties niet hetzelfde denken over wat er nodig is om de kansengelijkheid in toetsing en selectie te vergroten. Waar voor de VVD de doorstroomtoets hét middel voor kansengelijkheid is, zien een aantal oppositiepartijen deze het liefst direct van tafel gaan. Meerdere sprekers noemden in het debat de recente bezuinigingen uit de Voorjaarsnota en de impact daarvan op kansengelijkheid. Er is kritiek op de timing van beleidsveranderingen en de gewichtige rol van de doorstroomtoets in het licht van deze bezuinigingen. De staatssecretaris verwees naar lopende onderzoeken en toekomstige brieven om verdere duidelijkheid te verschaffen.