Drie openbare basisscholen van stichting Spaarnesant in Haarlem en een school in Bergen van de stichting Samen Katholieke Scholen (SaKS) stoppen met het verplicht afnemen van de doorstroomtoets.
Leve het Onderwijs!, een beweging van schoolbesturen die streven naar een nieuwe manier van besturen en waar Spaarnesant en SaKS deel van uitmaken, meldt dat de doorstroomtoets ongeschikt is als objectief tweede gegeven naast de schooladviezen. ‘De toets geeft geen goed beeld van wat leerlingen daadwerkelijk hebben geleerd en wat zij in de toekomst kunnen bereiken. De toets doet dus geen recht aan het potentieel van leerlingen. Als leerlingen de toets willen maken dan kan dat, maar we raden ouders aan dat niet te doen.’
Kennen en kunnen
De doorstroomtoets sorteert leerlingen volgens Leve het Onderwijs! slechts op basis van de gemiddelde score van alle deelnemers. ‘Er wordt niet gekeken naar wat leerlingen zouden moeten kennen of kunnen voor het vervolgonderwijs.’
Bovendien wijst Leve het onderwijs! erop dat de toets alleen vragen op het gebied van spelling, begrijpend lezen en rekenen bevat. ‘Het is onaanvaardbaar dat zo’n belang wordt gehecht aan die drie vaardigheden. Er zijn veel meer vaardigheden die ertoe doen om passend vervolgonderwijs te bepalen. De brede ontwikkeling wordt zo niet getoetst en speelt dus geen rol in het advies dat de toets oplevert.’
Meer vertrouwen
Leve het Onderwijs roept de overheid op om te stoppen met het verplicht stellen van toetsen die kinderen indelen op niveau. ‘Wij willen toetsen die de ontwikkeling van kinderen ondersteunen en we willen adviseren op basis van een betere blik op de kwaliteiten van kinderen met andere toetsvormen en meer vertrouwen in de professionele oordelen van leerkrachten.’
Het is wettelijk verplicht om de doorstroomtoets af te nemen. De Inspectie van het Onderwijs heeft de scholen gesommeerd om zich aan de wet te houden. Doen ze dat niet, dan kunnen ze een boete krijgen. Staatssecretaris Mariëlle Paul noemt het ‘heel kwalijk’ dat Spaarnesant en SaKS de doorstroomtoets niet meer door alle leerlingen laat maken. ‘Het is een objectieve second opinion waar kinderen recht op hebben’, zo zei ze in de Tweede Kamer.
Bestuurder Marten Elkerbout van Spaarnesant zegt daarover tegen de NOS dat hij benieuwd is hoe de rechter naar deze kwestie zal kijken. ‘De doorstroomtoets is maar een subartikel in de wet. Bovenaan staat de opdracht aan het onderwijs om kinderen een doorlopende en brede ontwikkeling te laten doormaken en te zorgen voor een veilig pedagogisch klimaat. Kinderen met elkaar in competitie brengen, staat daar haaks op’, aldus Elkerbout.