Tagarchief: burgerschapsonderwijs

Laat scholen zelf bepalen hoe zij burgerschap invullen

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

VOS/ABB vindt dat onderwijsminister Arie Slob niet mag bepalen hoe scholen moeten omgaan met burgerschap. ‘Ik vind dat je dat aan de scholen moet laten’, benadrukt directeur Hans Teegelbeckers in Trouw.

Een ander punt dat hij in de krant noemt, is dat in Slobs wetsvoorstel voor burgerschapsonderwijs spanning zit tussen de vrijheid van onderwijs en andere artikelen in de Grondwet. ‘Minister Slob vindt dat alle kinderen moeten leren over de democratische waarden in ons land. Daar hoort volgens de Grondwet bij dat iedereen gelijke behandeling verdient. Maar ondertussen staat hij bijzondere scholen nog steeds toe om leerlingen te weigeren. Wij zijn daar fel op tegen. Hoezo gelijke behandeling?’

Tolerantie en positieve verdraagzaamheid

Hij en directeur-bestuurder Marco Frijlink van de Vereniging Openbaar Onderwijs (VOO) wijzen er in een schriftelijke reactie op het wetsvoorstel op dat er discussie moet zijn om de verhouding tussen grondrechten. Daarbij zijn ‘tolerantie, positieve verdraagzaamheid en kennis van en respect voor basiswaarden cruciaal’, zo staat in de memorie van toelichting bij het wetsvoorstel. ‘Het expliciet opnemen van deze voorwaarden in de wet biedt meer waarborgen voor een daadwerkelijke gemeenschappelijke kern van burgerschapsonderwijs’, aldus Teegelbeckers en Frijlink.

Hun reactie op het wetsvoorstel gaat ook in op het idee van Slob om de term ‘sociale integratie’ te vervangen door ‘sociale cohesie’. Dit om nadruk te leggen op onderlinge verbinding en gedeelde waarden. Teegelbeckers en Frijlink vragen zich af of dan nog voldoende recht wordt gedaan aan het belang van actieve pluriformiteit: ‘De expliciete opdracht dat ‘leerlingen kennis hebben van en kennismaken met verschillende achtergronden en culturen van leeftijdsgenoten’ verdwijnt op deze wijze uit de wet.’

Diversiteit van levensbeschouwingen en culturen

Zij adviseren de minister en de Tweede Kamer om in de wet op te nemen dat alle scholen actief aandacht besteden aan diversiteit van levensbeschouwingen en culturen. ‘Dit is een essentieel en onmisbaar onderdeel van burgerschapsvorming en mag volgens ons niet missen in de wetstekst.’ Hun reactie gaat ook in op het belang van kinderrechten, democratie als ‘way of living’ en wereldburgerschap.

Lees meer…

Bram Eidhof: Aan de slag met burgerschapsonderwijs

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Burgerschapsonderwijs kan scholen veel opleveren, benadrukt docent en onderzoeker Bram Eidhof. Op ons kernwaardencongres op 18 maart in Arnhem geeft hij hier een workshop over.

Goed burgerschapsonderwijs kan volgens Eidhof trots, voldoening en een betere sfeer opleveren. Hij wijst erop dat het niet alleen de taak van de school is om leerlingen voor te bereiden op de arbeidsmarkt, maar ook op hun rol in de samenleving.

Op de website www.openbaaronderwijs.nu staat een interview met Bram Eidhof.

Nieuwe kernwaarden openbaar onderwijs

Op die website vindt u ook alle informatie over het congres op 18 maart in het Nederlands Openluchtmuseum in Arnhem waarop VOS/ABB en de Vereniging Openbaar Onderwijs (VOO) de nieuwe kernwaarden van het openbaar en algemeen toegankelijk onderwijs zullen lanceren.

Deelname aan dit congres is gratis. U kunt zich online aanmelden.

 

Wilhelmus voorlopig niet verplicht

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Voormalige CDA-leider Sybrand van Haersma Buma krijgt niet zijn zin: het Wilhelmus wordt (vooralsnog) op school niet verplicht.

In het regeerakkoord staat dat leerlingen het Wilhelmus moeten gaan leren. Dat is een plannetje van Buma. Het liefst ziet hij dat alle leerlingen het Nederlandse volkslied staand in school gaan zingen. Dat past volgens hem bij goed burgerschapsonderwijs. Maar zijn plannetje vindt in elk geval voorlopig geen doorgang. De werkgroep die zich binnen de curriculumherziening buigt over burgerschap, ziet er geen heil in.

‘Het zingen van het volkslied beperkt veel te veel het aanleren van allerlei andere belangrijke Nederlandse waarden. Dan wordt misschien op scholen gedacht: dan zingen we het Wilhelmus en dan zijn we klaar’, zo citeert de NOS Chantal Alkemade van die werkgroep.

CDA-Tweede Kamerlid Michel Rog vindt dat het plannetje van zijn partijgenoot Buma niet bij het vuil mag worden gezet. Hij benadrukt dat onderwijsminister Arie Slob zich aan het regeerakkoord moet houden. ‘Daarin staat duidelijk dat leerlingen in het belang van onze Nederlandse identiteit het Wilhelmus zullen leren’, aldus Rog tegen de NOS.

Lees meer…

God, religie en levensbeschouwing in teken van diversiteit

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

God, religie en levensbeschouwing verdienen een prominente plaats op het rooster van elke school. Dat benadrukt Erik Renkema in een opiniestuk in Trouw.

Renkema is associate lector aan de Hogeschool Windesheim in Zwolle en werkt daar voor de Kenniswerkplaats Levensbeschouwelijke Educatie en Diversiteit. Aanleiding voor zijn opiniestuk in Trouw is wat hij ‘geworstel’ noemt in zowel het openbaar als bijzonder onderwijs om religie een plek te geven.

Diversiteit

Hij pleit ervoor dat alle scholen op een gelijkwaardige manier omgaan met levensbeschouwelijke, seksuele en culturele diversiteit. Het gaat er volgens hem om verschillende visies binnen en buiten het klaslokaal bewust ter sprake te brengen. Renkema ziet dat als een speerpunt van goed burgerschapsonderwijs.

Hij stelt dat het onderwijs op deze manier kan bijdragen aan ‘gelijkwaardig samenleven en de vorming van mondige, kritische en gedreven mensen’. Op openbare en bijzondere scholen, zo benadrukt hij.

Lees het opiniestuk

Vernietigend oordeel over bestuur Cornelius Haga

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

De Inspectie van het Onderwijs meldt ernstige gebreken te hebben vastgesteld bij het bestuur van het omstreden islamitische Cornelius Haga Lyceum in Amsterdam. Onderwijsminister Arie Slob zegt op basis van de bevindingen van de inspectie dat het huidige bestuur weg moet.

Volgens de inspectie neemt het bestuur geen afstand van ‘personen met een omstreden reputatie’. Ook is er sprake van financieel wanbeheer. Bovendien is volgens de inspectie het burgerschapsonderwijs van onvoldoende kwaliteit. De inspectie noemt het handelen van het schoolbestuur ‘schadelijk voor de school en de leerlingen’.

Zeer tegen de zin van het zwaar bekritiseerde bestuur is een rapport over het Cornelius Haga Lyceum gepubliceerd. De rechter oordeelde dat de inspectie dit mocht doen. Het rapport staat online, zodat iedereen het kan lezen.

‘Bestuur moet weg’

Minister Slob meldde direct nadat het inspectierapport openbaar was gemaakt, dat het bestuur van het Cornelius Haga Lyceum weg moet:

In de brief die Slob op Twitter aankondigde, staat dat als het huidige bestuur niet opstapt, de bekostiging van de school wordt stopgezet. Het bestuur heeft direct laten weten niet te zullen opstappen.

De Amsterdamse onderwijswethouder Marjolein Moorman heeft in Nieuwsuur gezegd dat het Cornelius Haga Lyceum geen gebruik meer mag maken van het gebouw in Sloterdijk als Slob de geldkraan dichtdraait.

Zie ook de gerelateerde berichten in de rechterkolom.

Levensbeschouwing basis voor burgerschapsvorming

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Levensbeschouwing is de basis voor burgerschapsvorming. Dat benadrukken beleidsmedewerker Eline Bakker van VOS/ABB en onderzoeker Angelique Heijstek-Hofman van de Tilburg University. In een artikel in het vakblad Religie & samenleving pleiten ze voor het aanstellen van burgerschapscoördinatoren.

De auteurs onderstrepen in hun artikel de visie van onder anderen emeritus hoogleraar Siebren Miedema van de Vrije Universiteit in Amsterdam. Hij voert al sinds 2000 een nationaal en internationaal pleidooi om levensbeschouwelijke vorming te verbinden aan burgerschapsvorming.

Samen met cultuur- en godsdienstpsycholoog Ina ter Avest publiceerde Miedema in 2011 een artikel waarin zij pleitten voor een maximale invulling van burgerschapsvorming. In dat artikel staat dat de levensbeschouwelijke identiteit integraal deel uitmaakt van persoonlijke identiteitsontwikkeling. Bakker en Hofman-Heijstek onderstrepen dat zij deze visie delen.

Openbaar onderwijs

Ze schrijven in hun artikel ook dat de openbare scholen bij uitstek geschikt zijn voor een maximale invulling van goed burgerschapsonderwijs. ‘Openbare scholen zijn (…) van én voor de samenleving en staan open voor iedereen, waarbij culturele, levensbeschouwelijke en seksuele diversiteit wordt gewaardeerd. Door de ontmoeting met andersdenkenden leren kinderen van elkaar, en dit kan het onderling begrip bevorderen. Dit is ook precies wat behoort tot de opdracht van het openbaar onderwijs, namelijk (…) actieve pluriformiteit.’

Mede in het licht van de nieuwe burgerschapswet, die in mei 2020 zal ingaan, pleiten ze ervoor om per school een burgerschapscoördinator aan te stellen. Die kan volgens hen ‘op maximale wijze invulling (…) geven aan burgerschapsonderwijs’.

Lees het artikel

Handboek Burgerschapsonderwijs

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

ProDemos heeft voor het voortgezet onderwijs het Handboek Burgerschapsonderwijs uitgegeven. Het is samengesteld door Bram Eidhof van onderzoeksinitiatief Schoolstrijd.

In het handboek staan werkvormen en voorbeelden om het abstracte begrip ‘burgerschap’ concreet en hanteerbaar te maken. Aan de hand van tips en inzichten uit wetenschap en praktijk kunt u met dit handboek invulling geven aan burgerschapsvorming op uw school.

Lees meer…

Gratis gesprekstool burgerschap

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Stichting School en Veiligheid stelt de gratis gesprekstool Pas op de plaats beschikbaar.

De tool bestaat uit een afbeelding van de school als oefenplaats voor burgerschap en gespreksoefeningen. ‘Het geeft zicht op wat er allemaal al (ongemerkt) gebeurt in de school om de leerlingen toe te rusten op de toekomst en hoe dit samenhangt met de visie en context van de school’, meldt School en Veiligheid.

Download Pas op de plaats

Burgerschapsonderwijs: vrijheid, gelijkheid en solidariteit

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

In burgerschapsonderwijs zouden vrijheid, gelijkheid en solidariteit centraal moeten staan. Dat is het idee van het ontwikkelteam Burgerschap van curriculum.nu.

Curriculum.nu kent negen verschillende ontwikkelteams van leraren en schoolleiders. Zij hebben conceptvoorstellen gepubliceerd over hoe het onderwijs beter kan aansluiten bij de toekomst. De conceptvoorstellen vormen de basis voor de herziening van de kerndoelen voor het primair, voortgezet en speciaal onderwijs.

Vrijheid, gelijkheid en solidariteit

Het ontwikkelteam Burgerschap wil de basiswaarden vrijheid, gelijkheid en solidariteit centraal stellen. ‘Hieraan zijn concrete waarden en rechten te verbinden. Zodoende ontstaat een curriculum dat richting geeft en tegelijkertijd ruimte biedt voor scholen om een verbinding te leggen met de school-specifieke visie op burgerschapsonderwijs’, meldt curriculum.nu.

Tot en met 11 augustus kunt u feedback geven op de conceptvoorstellen van de verschillende ontwikkelteams.

Lees meer…

Goed burgerschap: waar hebben leraren behoefte aan?

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

De Respect Education Foundation organiseert een gratis bijeenkomst over onderwijs op het gebied van burgerschap. 

Deze bijeenkomst is interessant voor leraren in het primair, voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs. Het zal gaan over de behoeften van leraren op het gebied van burgerschap, respect en sociale veiligheid.

De bijeenkomst is op donderdag 16 mei van 15.30 tot 17.30 uur bij de Respect Education Foundation in Amsterdam.

Deelname is gratis. U kunt zich online aanmelden.

Democratie als ‘way of living’

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Democratie moet een way of living worden. Deze doelstelling hoort bij goed burgerschapsonderwijs, zegt Pieter Lossie van het Minkema College.

De leerling van deze openbare school in Woerden was te gast bij de regionale zender RTV Utrecht om te vertellen over burgerschapsonderwijs. Dit houdt volgens hem in dat leerlingen niet alleen worden opgeleid voor de arbeidsmarkt, maar ook om een positieve bijdrage te leveren aan de democratische samenleving.

Het is volgens Lossie van belang dat de school met goed burgerschapsonderwijs ‘een bepaalde mate van aanwakkering’ realiseert, omdat ‘in bijna iedereen wel een bepaalde democraat schuilt’. Juist in de huidige complexe samenleving is dat van groot belang, benadrukte hij.

Bekijk het interview met Pieter Lossie:


Minister woont les bij over seksuele diversiteit

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Onderwijsminister Arie Slob heeft donderdagmorgen tijdens een bezoek aan het openbare Minkema College in Woerden een les bijgewoond over seksuele diversiteit. Transgenderleerling Sam Vermeulen vertelde over zijn transitie van meisje naar jongen.

Het werkbezoek van Slob stond in het teken van burgerschap en diversiteit. Hij sprak onder anderen met directeur-bestuurder Henk Heethuis en docent maatschappijleer Paul Simons. Het ging onder andere over de vraag of leraren in de klas hun mening mogen geven over actuele maatschappelijke ontwikkelingen, bijvoorbeeld in de politiek. Slob vind dat dat moet kunnen, mits er ruimte is voor meningen van anderen.

De les waarin de 17-jarige transgenderleerling Sam Vermeulen zijn verhaal vertelde, liet zien dat seksuele diversiteit in school absoluut geen taboe-onderwerp hoeft te zijn. Op de vraag of zo’n les ook in een christelijke school zou kunnen, antwoordde Slob dat hij toe wil naar open discussies over soms lastige onderwerpen op alle scholen.

‘In het openbaar onderwijs tref je vanouds de meeste pluriformiteit aan, maar ook het bijzonder onderwijs kan heel divers zijn’, aldus Slob.

Lees ook het bericht Minister prijst Minkema vanwege openheid over (trans)seksualiteit in de editie Groene Hart van het Algemeen Dagblad

Burgerschapsonderwijs

Het Minkema College heeft mede in het kader van het 100-jarige bestaan van de school een filmpje online gezet over burgerschapsonderwijs:

Micha de Winter wil ‘democratisch pedagogisch offensief’

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

‘Het is tijd voor een democratisch pedagogisch offensief’, benadrukt pedagoog en hoogleraar Micha de Winter in het magazine Alliantie Burgerschap. 

Hij stelt hij dat het in het onderwijs te veel over opbrengsten, methodes en evidence based handelen gaat en veel minder over wat we met het onderwijs nastreven. Dat komt volgens hem  waarschijnlijk doordat we het daar niet met elkaar over eens zijn. ‘Om strijd te vermijden richten we ons op details en wetenschappelijke uitkomsten van bepaalde methodieken. Maar wie praat er met de kinderen over hoe zij tegen de samenleving aankijken, over hun identiteit?’, vraagt hij zich af.

De Winter vindt dat we ons veel meer moeten buigen over de vraag welke rol het onderwijs speelt in de samenleving van nu en die van de toekomst. Burgerschapsvorming is daarin belangrijk, zo stelt hij, omdat het volgens hem moet gaan over de vraag hoe we de tweedeling in de samenleving kunnen tegengaan.

U kunt het magazine Alliantie Burgerschap downloaden.

Alliantie Burgerschap

De Alliantie Burgerschap is een samenwerkingsverband van onder andere VOS/ABB, de Inspectie van het Onderwijs en de Universiteit van Amsterdam. Het is een platform om kennis te delen over burgerschapsvorming in het onderwijs.

Informatie: Eline Bakker, 06-57582937, ebakker@vosabb.nl

‘Docenten moeten eigen opvattingen kunnen uiten’

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Rector Benedict Hamans van het openbare Stedelijk Gymnasium Schiedam roept docenten op om authentiek te blijven. ‘Blijf dicht bij je zelf en je eigen opvattingen’, zo schrijft hij in een opiniestuk naar aanleiding van het artikel Links onderwijs serieus probleem van Telegraaf-verslaggever Wierd Duk.

Het artikel in de Telegraaf gaat over het Instagram-account Stop linkse indoctrinatie van de 18-jarige examenleerling Mats Nelisse van het Stedelijk Gymnasium Schiedam. Hij verzamelt op dit account meldingen uit het hele land van leerlingen die menen dat scholen zich schuldig maken aan linkse indoctrinatie.

Naming and shaming

Hamans benadrukt dat het Schiedamse gymnasium bekendstaat om zijn veilige leerklimaat ‘dat nodig is om argumenten te kunnen inbrengen waarop mogelijk anderen niet zitten te wachten, om overwegingen te kunnen delen die voortkomen uit andere drijfveren dan die in de groep dominant zijn, zowel van leerlingen als van docenten’.

Het instellen van het online meldpunt draagt volgens hem niet bij aan een veilig leerklimaat. ‘Het kan leiden tot ongewenste naming and shaming‘, aldus Hamans.

Kritisch en mondig

De Schiedamse rector roept docenten op om authentiek en dicht bij zichzelf en hun eigen opvattingen te blijven. ‘Het beste onderwijs is niet gebaat bij docenten, die uit angst voor welk meldpunt of welke schandpaal dan ook, als angsthaas hun eigen opvattingen en overtuigingen voor leerlingen verborgen houden.’

Het is volgens hem essentieel dat docenten ‘hun eigen standpunten – links of rechts – ter discussie durven stellen’, omdat dat leerlingen kritisch en mondig maakt. Hamans ziet dat als een van de belangrijkste opdrachten in het burgerschapsonderwijs.

Lees het opiniestuk van rector Benedict Hamans

Rotterdam zet in op kansengelijkheid

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

De gemeente Rotterdam trekt de komende jaren bijna een half miljard euro uit voor kansengelijkheid. ‘De ambitie is om alle Rotterdamse kinderen de beste onderwijskansen te geven. Daarom is gelijke kansen voor elk talent voor mij de kapstok van het Rotterdamse onderwijsbeleid’, zegt onderwijswethouder Said Kasmi (D66).

Rotterdam zet onder andere in op burgerschapsonderwijs, omdat dit bijdraagt aan de kennis over democratie, de vorming van waarden en normen en integratie. ‘Ingewikkelde thema’s moeten in elke klas kunnen worden besproken. Het gaat dan bijvoorbeeld over kennis van democratie, respect voor de mening van iemand anders of spanningen in de samenleving’, zo staat op de website van de gemeente.

Andere punten die de gemeente Rotterdam belangrijk vindt, zijn een betere overgang van de ene naar de andere schoolsoort, een sterk, gevarieerd en aantrekkelijk aanbod aan scholen in de buurt, de aanpak van het lerarentekort en het verkleinen van de kwaliteitsverschillen tussen scholen.

Lees meer…

Ministerraad stemt in met wetsvoorstel burgerschap

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

De Ministerraad is akkoord gegaan met het wetsvoorstel van Arie Slob voor burgerschapsonderwijs. Met dit wetsvoorstel wil de onderwijsminister duidelijk maken wat scholen moeten doen op het gebied van burgerschapsonderwijs.

Er staat onder andere in dat scholen leerlingen kennis en respect moeten bijbrengen over de basiswaarden van de democratische rechtsstaat. De school moet volgens Slob een oefenplaats zijn voor leerlingen om te werken aan vaardigheden die ze later nodig hebben in de samenleving.

Door de wet te wijzigen, krijgt de Inspectie van het Onderwijs de mogelijkheid om met scholen in gesprek te gaan over hun burgerschapsonderwijs. Nu is het nog zo dat een school hierop alleen kan worden aangesproken als er helemaal niets aan burgerschap wordt gedaan. Dat vindt de minister te mager, dus wil hij dat veranderen.

Raad van State > Tweede Kamer

Nu de Ministerraad met het wetsvoorstel akkoord is, gaat het ter advisering naar de Raad van State. Het streven van het kabinet is om het wetsvoorstel voor burgerschapsonderwijs in het voorjaar naar de Tweede Kamer te sturen.

Meer aandacht nodig voor democratisch burgerschap

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Democratisch burgerschap moet meer aan bod komen in het onderwijs. Dat staat in het adviesrapport Lage drempels, hoge dijken van de staatscommissie parlementair stelsel onder voorzitterschap van Johan Remkes.

De staatscommissie verwijst in het rapport naar onderzoek waaruit blijkt dat veel jongeren, vooral vmbo’ers, maar weinig weten over de werking van de parlementaire democratie. Daarom dringt de staatscommissie aan op een vergroting van de democratische kennis en vaardigheden bij jongeren.

‘Dat kan onder meer via het onderwijs. De positie van de vakken geschiedenis en staatsinrichting en maatschappijleer in het voortgezet onderwijs moet daarom worden versterkt’, zo staat in het adviesrapport.

Burgerschapsonderwijs

Daarin staat ook dat jongeren te weinig burgerschapscompetenties hebben. De commissie signaleert hierbij een tweedeling tussen toekomstige hoger en lager opgeleiden.

Het is volgens de commissie zo dat er gat zit in het burgerschapsonderwijs tussen de basisschool en de bovenbouw van het voortgezet onderwijs. Leerlingen krijgen in de eerste jaren van het voortgezet onderwijs nauwelijks burgerschapsonderwijs en sommige leerlingen komen er dan zelfs helemaal niet mee in aanraking.

De commissie beschouwt het plan van het kabinet voor een nieuwe wet voor burgerschapsonderwijs daarom als een stap in de goede richting.

Lees meer…

Leraren gezocht voor panel burgerschapsonderwijs

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

De Respect Education Foundation is op zoek naar leraren die werk willen maken van goed burgerschapsonderwijs.

Leraren die burgerschapsonderwijs stevig op de kaart willen zetten, kunnen zich aanmelden voor het LerarenPanel van de Respect Education Foundation. Deze organisatie is een samenwerkingspartner van VOS/ABB.

Aanmelden kan via sjouke@respecteducation.me

Alle leerlingen naar Tweede Kamer

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Het kabinet komt vanaf volgend jaar met geld om alle leerlingen in het voortgezet onderwijs in staat te stellen de Tweede Kamer in Den Haag te bezoeken. In 2019 gaat het om 1,37 miljoen euro en dat bedrag loopt op tot 4,76 miljoen euro per jaar vanaf 2021.

De onderwijsministers Ingrid van Engelshoven en Arie Slob en minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties schrijven in een gezamenlijke brief aan de Tweede Kamer dat het belangrijk is voor leerlingen ‘om zelf te kunnen zien, horen en ervaren hoe democratie werkt’.

De leerdoelen van de scholenbezoeken aan het parlement sluiten volgens de ministers aan bij de plannen van het kabinet om burgerschap in het funderend onderwijs te versterken ‘via een verduidelijking van de wettelijke burgerschapsopdracht en een prominentere plaats voor burgerschap in het curriculum’.

Het busvervoer naar Den Haag en terug naar school wordt betaald. De miljoenen komen niet uit het onderwijsbudget, maar uit de pot voor cultuur. De organisatie van de bezoeken aan de Tweede Kamer ligt in handen van ProDemos.

Lees meer…

Ad Verbrugge (BON): ‘Burgerschapsonderwijs eenzijdig’

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Filosoof Ad Verbrugge van de Universiteit van Amsterdam, die voorzitter is van de vereniging Beter Onderwijs Nederland, vindt dat in het onderwijs te veel de nadruk ligt op wereldburgerschap. 

Het ‘kosmopolitisme’ in het burgerschapsonderwijs noemt Verbrugge eenzijdig. De filosoof vindt het logisch dat scholen aan kinderen leren dat ze op de wereld rekening met elkaar moeten houden, maar het ‘lokalisme’ wordt volgens hem steeds belangrijker.

Hij noemt als voorbeelden de brexit, de Amerikaanse president Trump en de ontwikkelingen in Oost-Europa. ‘De wereld wordt veel bilateraler, dáár moet je leerlingen op voorbereiden’, aldus Verbrugge in Trouw.

Lees meer…

Onderwijsraad adviseert over burgerschapsonderwijs

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

De Onderwijsraad adviseert om de wettelijke opdracht voor burgerschapsonderwijs te richten op democratie.

Onderwijsminister Arie Slob wil de doelstelling en uitgangspunten van het burgerschapsonderwijs verduidelijken. De Onderwijsraad steunt die intentie. Toch is de raad kritisch over het wetsvoorstel.

Zo vindt de raad dat het wetsvoorstel nog niet scherpt genoeg in beeld brengt wat de overheid van de scholen verwacht. Hierbij verwijst de Onderwijsraad naar de vrijheid van onderwijs volgens artikel 23 van de Grondwet.

Ook vindt de raad dat de minister het wetsvoorstel beter moet onderbouwen. Het is nu volgens de Onderwijsraad niet inzichtelijk welk probleem hij met het wetsvoorstel wil aanpakken.

Verder vindt de Onderwijsraad dat Slob op het gebied van burgerschapsvorming realistische verwachtingen van het onderwijs moeten hebben.

Lees meer…

Goed burgerschapsonderwijs met aandacht voor diversiteit

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Goed burgerschapsonderwijs vereist actieve aandacht voor diversiteit van levensbeschouwingen en culturen. Dat staat in een gezamenlijke bijdrage van VOS/ABB en de Vereniging Openbaar Onderwijs (VOO) aan de internetconsultatie over het wetsvoorstel voor beter burgerschapsonderwijs.

VOS/ABB en VOO vinden ook dat het Internationale Verdrag inzake de Rechten van het Kind expliciet moet worden benoemd. ‘Het is namelijk essentieel dat kinderen hun eigen rechten en plichten kennen en dat dit verdrag ook binnen het onderwijs wordt nageleefd’, zo staat in de gezamenlijke bijdrage aan de internetconsultatie.

Ook zou er in de scholen meer aandacht moeten zijn voor democratie als een way of living. Het gaat dus meer dan alleen om kennisnemen van democratische waarden. ‘De school zou een democratische samenleving moeten zijn, waar kinderen actief participeren en meebeslissen.’

Een ander punt uit de gezamenlijke bijdrage is dat burgerschap zowel op micro- als macroniveau van groot belang is. ‘Ontwikkelingen zoals globalisering en digitalisering zorgen er immers voor dat de wereld vandaag de dag voor iedereen heel dichtbij is.’ VOS/ABB en VOO zien in dit kader ‘treden’ van burgerschap van gezin, school en buurt naar de woonplaats, Nederland, Europa en de wereld.

Lees de gezamenlijke bijdrage

‘Leerlingen móeten democraat worden’

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Goed burgerschapsonderwijs moet er niet alleen voor zorgen dat leerlingen weten wat democratie inhoudt, ze moeten ook daadwerkelijk democraat wórden. Dat stelt docent en oprichter van de Hogeschool voor Toegepaste Filosofie Martin Slagter op de opiniepagina van Trouw.

‘Het gaat bij burgerschapsonderwijs niet om een lesje maatschappijleer of staatsinrichting, maar om actief en betrokken nadenken over een rechtvaardige samenleving’, aldus Slagter.

Goed burgerschapsonderwijs betekent volgens hem dat ‘jongeren de waarden waarop onze democratie en rechtsstaat zijn gebaseerd, internaliseren’.  Daarmee bedoelt hij dat zij zich die waarden daadwerkelijk eigen moeten maken. ‘Ze moeten niet alleen weten wat democratie inhoudt, maar daadwerkelijk democraat wórden’.

Tegelijkertijd pleit hij ervoor om in het burgerschapsonderwijs de socratische gespreksmethode toe te passen, waarbij volgens hem foute antwoorden niet bestaan.

Lees meer…

Internetconsultatie wetsvoorstel burgerschapsonderwijs

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Aan welke wettelijke eisen moet het burgerschapsonderwijs volgens u voldoen? Tot 3 juli kunt u deelnemen aan een internetconsultatie over het wetsvoorstel ter verduidelijking van de burgerschapsopdracht aan scholen.

Burgerschapsonderwijs moet volgens onderwijsminister Arie Slob in ieder geval gaan over ‘respect voor en kennis van de basiswaarden van de democratische rechtsstaat en de mensenrechten’. Het moet leerlingen sociale en maatschappelijke competenties bijbrengen die hen ‘in staat stellen om deel uit te maken van en bij te dragen aan de samenleving’. Ook moet het personeel van de school volgens deze waarden handelen. VOS/ABB heeft al input geleverd aan dit wetsvoorstel.

Ga naar de internetconsultatie

Leraren gezocht voor panel burgerschapsonderwijs

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

De Respect Education Foundation (REF) zoekt 20 tot 25 leraren uit het primair, voortgezet, speciaal en middelbaar beroepsonderwijs die in een panel willen dat de behoefte aan burgerschapsonderwijs in kaart brengt.

De REF wijst erop dat er heel veel aanbieders, methodes, programma’s, trainingen en dergelijke zijn en dat scholen daardoor soms door de bomen het bos niet meer zien. ‘Wij zijn nu hard aan het werk om deze versplintering van initiatieven tegen te gaan. We houden van verbinden en samenwerken, vooral met de doelgroep zélf!’, aldus de REF.

Het panel komt twee keer per jaar bij elkaar. Verder is er online en telefonisch contact.

Aanmelden voor het lerarenpanel kan via sjouke@respecteducation.me.