De Respect Education Foundation organiseert een gratis bijeenkomst over onderwijs op het gebied van burgerschap.
Deze bijeenkomst is interessant voor leraren in het primair, voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs. Het zal gaan over de behoeften van leraren op het gebied van burgerschap, respect en sociale veiligheid.
De bijeenkomst is op donderdag 16 mei van 15.30 tot 17.30 uur bij de Respect Education Foundation in Amsterdam.
Deelname is gratis. U kunt zich online aanmelden.
Democratie moet een way of living worden. Deze doelstelling hoort bij goed burgerschapsonderwijs, zegt Pieter Lossie van het Minkema College.
De leerling van deze openbare school in Woerden was te gast bij de regionale zender RTV Utrecht om te vertellen over burgerschapsonderwijs. Dit houdt volgens hem in dat leerlingen niet alleen worden opgeleid voor de arbeidsmarkt, maar ook om een positieve bijdrage te leveren aan de democratische samenleving.
Het is volgens Lossie van belang dat de school met goed burgerschapsonderwijs ‘een bepaalde mate van aanwakkering’ realiseert, omdat ‘in bijna iedereen wel een bepaalde democraat schuilt’. Juist in de huidige complexe samenleving is dat van groot belang, benadrukte hij.
Bekijk het interview met Pieter Lossie:
Onderwijsminister Arie Slob heeft donderdagmorgen tijdens een bezoek aan het openbare Minkema College in Woerden een les bijgewoond over seksuele diversiteit. Transgenderleerling Sam Vermeulen vertelde over zijn transitie van meisje naar jongen.
Het werkbezoek van Slob stond in het teken van burgerschap en diversiteit. Hij sprak onder anderen met directeur-bestuurder Henk Heethuis en docent maatschappijleer Paul Simons. Het ging onder andere over de vraag of leraren in de klas hun mening mogen geven over actuele maatschappelijke ontwikkelingen, bijvoorbeeld in de politiek. Slob vind dat dat moet kunnen, mits er ruimte is voor meningen van anderen.
De les waarin de 17-jarige transgenderleerling Sam Vermeulen zijn verhaal vertelde, liet zien dat seksuele diversiteit in school absoluut geen taboe-onderwerp hoeft te zijn. Op de vraag of zo’n les ook in een christelijke school zou kunnen, antwoordde Slob dat hij toe wil naar open discussies over soms lastige onderwerpen op alle scholen.
‘In het openbaar onderwijs tref je vanouds de meeste pluriformiteit aan, maar ook het bijzonder onderwijs kan heel divers zijn’, aldus Slob.
Lees ook het bericht Minister prijst Minkema vanwege openheid over (trans)seksualiteit in de editie Groene Hart van het Algemeen Dagblad
Het Minkema College heeft mede in het kader van het 100-jarige bestaan van de school een filmpje online gezet over burgerschapsonderwijs:
‘Het is tijd voor een democratisch pedagogisch offensief’, benadrukt pedagoog en hoogleraar Micha de Winter in het magazine Alliantie Burgerschap.
Hij stelt hij dat het in het onderwijs te veel over opbrengsten, methodes en evidence based handelen gaat en veel minder over wat we met het onderwijs nastreven. Dat komt volgens hem waarschijnlijk doordat we het daar niet met elkaar over eens zijn. ‘Om strijd te vermijden richten we ons op details en wetenschappelijke uitkomsten van bepaalde methodieken. Maar wie praat er met de kinderen over hoe zij tegen de samenleving aankijken, over hun identiteit?’, vraagt hij zich af.
De Winter vindt dat we ons veel meer moeten buigen over de vraag welke rol het onderwijs speelt in de samenleving van nu en die van de toekomst. Burgerschapsvorming is daarin belangrijk, zo stelt hij, omdat het volgens hem moet gaan over de vraag hoe we de tweedeling in de samenleving kunnen tegengaan.
U kunt het magazine Alliantie Burgerschap downloaden.
De Alliantie Burgerschap is een samenwerkingsverband van onder andere VOS/ABB, de Inspectie van het Onderwijs en de Universiteit van Amsterdam. Het is een platform om kennis te delen over burgerschapsvorming in het onderwijs.
Informatie: Eline Bakker, 06-57582937, ebakker@vosabb.nl
Rector Benedict Hamans van het openbare Stedelijk Gymnasium Schiedam roept docenten op om authentiek te blijven. ‘Blijf dicht bij je zelf en je eigen opvattingen’, zo schrijft hij in een opiniestuk naar aanleiding van het artikel Links onderwijs serieus probleem van Telegraaf-verslaggever Wierd Duk.
Het artikel in de Telegraaf gaat over het Instagram-account Stop linkse indoctrinatie van de 18-jarige examenleerling Mats Nelisse van het Stedelijk Gymnasium Schiedam. Hij verzamelt op dit account meldingen uit het hele land van leerlingen die menen dat scholen zich schuldig maken aan linkse indoctrinatie.
Hamans benadrukt dat het Schiedamse gymnasium bekendstaat om zijn veilige leerklimaat ‘dat nodig is om argumenten te kunnen inbrengen waarop mogelijk anderen niet zitten te wachten, om overwegingen te kunnen delen die voortkomen uit andere drijfveren dan die in de groep dominant zijn, zowel van leerlingen als van docenten’.
Het instellen van het online meldpunt draagt volgens hem niet bij aan een veilig leerklimaat. ‘Het kan leiden tot ongewenste naming and shaming‘, aldus Hamans.
De Schiedamse rector roept docenten op om authentiek en dicht bij zichzelf en hun eigen opvattingen te blijven. ‘Het beste onderwijs is niet gebaat bij docenten, die uit angst voor welk meldpunt of welke schandpaal dan ook, als angsthaas hun eigen opvattingen en overtuigingen voor leerlingen verborgen houden.’
Het is volgens hem essentieel dat docenten ‘hun eigen standpunten – links of rechts – ter discussie durven stellen’, omdat dat leerlingen kritisch en mondig maakt. Hamans ziet dat als een van de belangrijkste opdrachten in het burgerschapsonderwijs.
De gemeente Rotterdam trekt de komende jaren bijna een half miljard euro uit voor kansengelijkheid. ‘De ambitie is om alle Rotterdamse kinderen de beste onderwijskansen te geven. Daarom is gelijke kansen voor elk talent voor mij de kapstok van het Rotterdamse onderwijsbeleid’, zegt onderwijswethouder Said Kasmi (D66).
Rotterdam zet onder andere in op burgerschapsonderwijs, omdat dit bijdraagt aan de kennis over democratie, de vorming van waarden en normen en integratie. ‘Ingewikkelde thema’s moeten in elke klas kunnen worden besproken. Het gaat dan bijvoorbeeld over kennis van democratie, respect voor de mening van iemand anders of spanningen in de samenleving’, zo staat op de website van de gemeente.
Andere punten die de gemeente Rotterdam belangrijk vindt, zijn een betere overgang van de ene naar de andere schoolsoort, een sterk, gevarieerd en aantrekkelijk aanbod aan scholen in de buurt, de aanpak van het lerarentekort en het verkleinen van de kwaliteitsverschillen tussen scholen.
De Ministerraad is akkoord gegaan met het wetsvoorstel van Arie Slob voor burgerschapsonderwijs. Met dit wetsvoorstel wil de onderwijsminister duidelijk maken wat scholen moeten doen op het gebied van burgerschapsonderwijs.
Er staat onder andere in dat scholen leerlingen kennis en respect moeten bijbrengen over de basiswaarden van de democratische rechtsstaat. De school moet volgens Slob een oefenplaats zijn voor leerlingen om te werken aan vaardigheden die ze later nodig hebben in de samenleving.
Door de wet te wijzigen, krijgt de Inspectie van het Onderwijs de mogelijkheid om met scholen in gesprek te gaan over hun burgerschapsonderwijs. Nu is het nog zo dat een school hierop alleen kan worden aangesproken als er helemaal niets aan burgerschap wordt gedaan. Dat vindt de minister te mager, dus wil hij dat veranderen.
Nu de Ministerraad met het wetsvoorstel akkoord is, gaat het ter advisering naar de Raad van State. Het streven van het kabinet is om het wetsvoorstel voor burgerschapsonderwijs in het voorjaar naar de Tweede Kamer te sturen.
Democratisch burgerschap moet meer aan bod komen in het onderwijs. Dat staat in het adviesrapport Lage drempels, hoge dijken van de staatscommissie parlementair stelsel onder voorzitterschap van Johan Remkes.
De staatscommissie verwijst in het rapport naar onderzoek waaruit blijkt dat veel jongeren, vooral vmbo’ers, maar weinig weten over de werking van de parlementaire democratie. Daarom dringt de staatscommissie aan op een vergroting van de democratische kennis en vaardigheden bij jongeren.
‘Dat kan onder meer via het onderwijs. De positie van de vakken geschiedenis en staatsinrichting en maatschappijleer in het voortgezet onderwijs moet daarom worden versterkt’, zo staat in het adviesrapport.
Daarin staat ook dat jongeren te weinig burgerschapscompetenties hebben. De commissie signaleert hierbij een tweedeling tussen toekomstige hoger en lager opgeleiden.
Het is volgens de commissie zo dat er gat zit in het burgerschapsonderwijs tussen de basisschool en de bovenbouw van het voortgezet onderwijs. Leerlingen krijgen in de eerste jaren van het voortgezet onderwijs nauwelijks burgerschapsonderwijs en sommige leerlingen komen er dan zelfs helemaal niet mee in aanraking.
De commissie beschouwt het plan van het kabinet voor een nieuwe wet voor burgerschapsonderwijs daarom als een stap in de goede richting.
De Respect Education Foundation is op zoek naar leraren die werk willen maken van goed burgerschapsonderwijs.
Leraren die burgerschapsonderwijs stevig op de kaart willen zetten, kunnen zich aanmelden voor het LerarenPanel van de Respect Education Foundation. Deze organisatie is een samenwerkingspartner van VOS/ABB.
Aanmelden kan via sjouke@respecteducation.me
Het kabinet komt vanaf volgend jaar met geld om alle leerlingen in het voortgezet onderwijs in staat te stellen de Tweede Kamer in Den Haag te bezoeken. In 2019 gaat het om 1,37 miljoen euro en dat bedrag loopt op tot 4,76 miljoen euro per jaar vanaf 2021.
De onderwijsministers Ingrid van Engelshoven en Arie Slob en minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties schrijven in een gezamenlijke brief aan de Tweede Kamer dat het belangrijk is voor leerlingen ‘om zelf te kunnen zien, horen en ervaren hoe democratie werkt’.
De leerdoelen van de scholenbezoeken aan het parlement sluiten volgens de ministers aan bij de plannen van het kabinet om burgerschap in het funderend onderwijs te versterken ‘via een verduidelijking van de wettelijke burgerschapsopdracht en een prominentere plaats voor burgerschap in het curriculum’.
Het busvervoer naar Den Haag en terug naar school wordt betaald. De miljoenen komen niet uit het onderwijsbudget, maar uit de pot voor cultuur. De organisatie van de bezoeken aan de Tweede Kamer ligt in handen van ProDemos.
Filosoof Ad Verbrugge van de Universiteit van Amsterdam, die voorzitter is van de vereniging Beter Onderwijs Nederland, vindt dat in het onderwijs te veel de nadruk ligt op wereldburgerschap.
Het ‘kosmopolitisme’ in het burgerschapsonderwijs noemt Verbrugge eenzijdig. De filosoof vindt het logisch dat scholen aan kinderen leren dat ze op de wereld rekening met elkaar moeten houden, maar het ‘lokalisme’ wordt volgens hem steeds belangrijker.
Hij noemt als voorbeelden de brexit, de Amerikaanse president Trump en de ontwikkelingen in Oost-Europa. ‘De wereld wordt veel bilateraler, dáár moet je leerlingen op voorbereiden’, aldus Verbrugge in Trouw.
De Onderwijsraad adviseert om de wettelijke opdracht voor burgerschapsonderwijs te richten op democratie.
Onderwijsminister Arie Slob wil de doelstelling en uitgangspunten van het burgerschapsonderwijs verduidelijken. De Onderwijsraad steunt die intentie. Toch is de raad kritisch over het wetsvoorstel.
Zo vindt de raad dat het wetsvoorstel nog niet scherpt genoeg in beeld brengt wat de overheid van de scholen verwacht. Hierbij verwijst de Onderwijsraad naar de vrijheid van onderwijs volgens artikel 23 van de Grondwet.
Ook vindt de raad dat de minister het wetsvoorstel beter moet onderbouwen. Het is nu volgens de Onderwijsraad niet inzichtelijk welk probleem hij met het wetsvoorstel wil aanpakken.
Verder vindt de Onderwijsraad dat Slob op het gebied van burgerschapsvorming realistische verwachtingen van het onderwijs moeten hebben.
Goed burgerschapsonderwijs vereist actieve aandacht voor diversiteit van levensbeschouwingen en culturen. Dat staat in een gezamenlijke bijdrage van VOS/ABB en de Vereniging Openbaar Onderwijs (VOO) aan de internetconsultatie over het wetsvoorstel voor beter burgerschapsonderwijs.
VOS/ABB en VOO vinden ook dat het Internationale Verdrag inzake de Rechten van het Kind expliciet moet worden benoemd. ‘Het is namelijk essentieel dat kinderen hun eigen rechten en plichten kennen en dat dit verdrag ook binnen het onderwijs wordt nageleefd’, zo staat in de gezamenlijke bijdrage aan de internetconsultatie.
Ook zou er in de scholen meer aandacht moeten zijn voor democratie als een way of living. Het gaat dus meer dan alleen om kennisnemen van democratische waarden. ‘De school zou een democratische samenleving moeten zijn, waar kinderen actief participeren en meebeslissen.’
Een ander punt uit de gezamenlijke bijdrage is dat burgerschap zowel op micro- als macroniveau van groot belang is. ‘Ontwikkelingen zoals globalisering en digitalisering zorgen er immers voor dat de wereld vandaag de dag voor iedereen heel dichtbij is.’ VOS/ABB en VOO zien in dit kader ‘treden’ van burgerschap van gezin, school en buurt naar de woonplaats, Nederland, Europa en de wereld.
Goed burgerschapsonderwijs moet er niet alleen voor zorgen dat leerlingen weten wat democratie inhoudt, ze moeten ook daadwerkelijk democraat wórden. Dat stelt docent en oprichter van de Hogeschool voor Toegepaste Filosofie Martin Slagter op de opiniepagina van Trouw.
‘Het gaat bij burgerschapsonderwijs niet om een lesje maatschappijleer of staatsinrichting, maar om actief en betrokken nadenken over een rechtvaardige samenleving’, aldus Slagter.
Goed burgerschapsonderwijs betekent volgens hem dat ‘jongeren de waarden waarop onze democratie en rechtsstaat zijn gebaseerd, internaliseren’. Daarmee bedoelt hij dat zij zich die waarden daadwerkelijk eigen moeten maken. ‘Ze moeten niet alleen weten wat democratie inhoudt, maar daadwerkelijk democraat wórden’.
Tegelijkertijd pleit hij ervoor om in het burgerschapsonderwijs de socratische gespreksmethode toe te passen, waarbij volgens hem foute antwoorden niet bestaan.
Aan welke wettelijke eisen moet het burgerschapsonderwijs volgens u voldoen? Tot 3 juli kunt u deelnemen aan een internetconsultatie over het wetsvoorstel ter verduidelijking van de burgerschapsopdracht aan scholen.
Burgerschapsonderwijs moet volgens onderwijsminister Arie Slob in ieder geval gaan over ‘respect voor en kennis van de basiswaarden van de democratische rechtsstaat en de mensenrechten’. Het moet leerlingen sociale en maatschappelijke competenties bijbrengen die hen ‘in staat stellen om deel uit te maken van en bij te dragen aan de samenleving’. Ook moet het personeel van de school volgens deze waarden handelen. VOS/ABB heeft al input geleverd aan dit wetsvoorstel.
De Respect Education Foundation (REF) zoekt 20 tot 25 leraren uit het primair, voortgezet, speciaal en middelbaar beroepsonderwijs die in een panel willen dat de behoefte aan burgerschapsonderwijs in kaart brengt.
De REF wijst erop dat er heel veel aanbieders, methodes, programma’s, trainingen en dergelijke zijn en dat scholen daardoor soms door de bomen het bos niet meer zien. ‘Wij zijn nu hard aan het werk om deze versplintering van initiatieven tegen te gaan. We houden van verbinden en samenwerken, vooral met de doelgroep zélf!’, aldus de REF.
Het panel komt twee keer per jaar bij elkaar. Verder is er online en telefonisch contact.
Aanmelden voor het lerarenpanel kan via sjouke@respecteducation.me.
In de Raad van Actie van de Respect Education Foundation kunnen leerlingen meedenken over te ontwikkelen lesmateriaal. Op dit moment staat respectvol burgerschap centraal.
De overheid verplicht scholen om aandacht te besteden aan de invulling van burgerschap, maar wat daar precies onder valt en vooral ook hóe dat moet, laat de overheid vrij.
De Respect Education Foundation gebruikt de input van jongeren in de Raad van Actie voor het aanbod van lesmaterialen, trainingen en campagnes. ‘Zo sluit het aanbod niet alleen aan bij de wensen van docenten en scholen, maar ook bij de behoeften van jongeren’, aldus de Respect Education Foundation.
De meeste ouders in Nederland en Vlaanderen vinden levensbeschouwing, burgerschapsvorming en diversiteit belangrijke thema’s die op school aan bod moeten komen. Dat blijkt uit onderzoek van de Vereniging Openbaar Onderwijs (VOO) en de Vlaamse ouderkoepel KOOGO.
Uit de reacties van ouders in Vlaanderen blijkt dat zij aandacht voor levensbeschouwing, burgerschapsvorming en diversiteit belangrijk vinden voor de ontwikkeling van hun kinderen tot mondige burgers. Ook zien ze de school als een plaats van ontmoeting waar hun kinderen leren omgaan met verschillen en waar ze in contact komen met verschillende visies en opvattingen.
Het onderzoek is vrijdag in Helmond gepresenteerd tijdens een expertmeeting over het openbaar onderwijs in Nederland en Vlaanderen. Deze bijeenkomst werd georganiseerd door VOS/ABB en de Vlaamse zuserorganisatie OVSG.
U kunt het Nederlandse deel en het Vlaamse deel van het onderzoek downloaden.
De expertmeeting werd geopend door directeur Hans Teegelbeckers van VOS/ABB en zijn collega Patriek Delbaere van OVSG. Zij gaven een duopresentatie over de kernwaarden van het openbaar onderwijs in Nederland en de beginselverklaring van neutraliteit in Vlaanderen. Ze legden daarbij een link met burgerschapsvorming en levensbeschouwelijke onderwijs en gingen in op verschillen tussen Nederland en Vlaanderen.
Onderzoeker Goedroen Juchtmans van Katholieke Universiteit Leuven gaf een lezing over levensbeschouwelijke diversiteit in de klas.
In het tweede deel van de expertmeeting waren er verschillende workshops:
Onderwijsminister Arie Slob wil structureel in kaart gaan brengen wat er in het primair en voortgezet onderwijs rond burgerschapsonderwijs gebeurt, meldt de VO-raad.
Op de website van de sectororganisatie staat dat Slob voorstelt met een ‘stelselmonitor’ te komen. Hij opperde dat tijdens een debat over de uitkomsten van de International Civic and Citizenship Education Study (ICCS). Dat is een internationaal vergelijkend onderzoek naar burgerschapscompetenties van leerlingen in het voortgezet onderwijs.
Uit dat onderzoek blijkt dat de burgerschapscompetenties van Nederlandse leerlingen achterblijven bij die van leerlingen in vergelijkbare landen. Ook is er hier minder maatschappelijke en politieke betrokkenheid en zijn scholieren minder positief over basiswaarden, zoals gelijke rechten voor verschillende etnische groepen.
In het debat gaf Slob aan dat deze uitkomsten serieus genomen moeten worden en dat ze onderstrepen dat extra aandacht nodig is voor burgerschapsonderwijs.
Het zou goed zijn om aandacht voor persoonsvorming en levensbeschouwelijke vorming toe te voegen aan het conceptwetsvoorstel over burgerschapsvorming. Dat vindt beleidsmedewerker Eline Bakker van VOS/ABB.
Het pleidooi van Bakker staat in haar artikel Onlosmakelijk verbonden vakgebieden – over openbaar onderwijs en actieve pluriformiteit, levensbeschouwelijke vorming en burgerschapsvorming. Het artikel is gepubliceerd in het godsdienstpedagogisch tijdschrift Narthex.
In haar artikel beschouwt zij de actief pluriforme openbare school bij uitstek als ‘de plek waar ontmoeting en dialoog tussen diverse mensen kan plaatsvinden, inclusief structurele aandacht voor levensbeschouwelijke vorming en burgerschapsvorming’. Met meer aandacht daarvoor kan volgens haar het actief pluriforme karakter van het openbaar onderwijs worden versterkt.
Over het conceptwetsvoorstel over burgerschapsvorming zal dit voorjaar een internetconsultatie plaatsvinden, meldde onderwijsminister Arie Slob in november.
Verschillende Tweede Kamerleden hebben in een debat met onderwijsminister Arie Slob moties ingediend om in burgerschapsonderwijs bepaalde aspecten aan bod te laten komen.
Slob is bezig met een wetsvoorstel om de burgerschapsopdracht van het onderwijs verder te verstevigen. Daarbij moeten zaken als respect, mensenrechten en kennis van de democratische rechtsstaat centraal staan, vindt de minister.
Tweede Kamerlid Kirsten van den Hul van de PvdA betreft moeten scholen seksuele weerbaarheid, veiligheid en diversiteit in hun curriculum opnemen. Ze diende daartoe een motie in.
Dat deed ook Harm Beertema van de PVV. Hij benadrukt in zijn motie de ‘gedeelde Nederlandse identiteit en verbondenheid met de nalatenschap van onze voorouders’. In een motie van zijn VVD-collega Rudmer Heerema staat dat docentenopleidingen aandacht moeten hebben voor de manier waarop in de klas de holocaust aan bod kan komen.
Kamerlid Lammert van Raan van de Partij voor de Dieren pleit in een motie voor duurzaamheid als onderliggend principe van goed burgerschapsonderwijs.
De Respect Education Foundation stelt online gratis lesbrieven beschikbaar over de gemeenteraadsverkiezingen op 21 maart.
Er zijn lesbrieven op drie niveaus:
Onderdeel van een actualisering van de invulling van burgerschapsonderwijs is ‘het denken (…) over hoe het Wilhelmus als nationaal symbool hieraan bijdraagt’. Dat stelt onderwijsminister Arie Slob.
De ChristenUnie-minister kreeg van VVD-Tweede Kamerlid Antoinette Laan-Geselschap vragen over de voorgestelde Wilhelmus-plicht, die uit de koker van coalitiegenoot CDA komt. De vragen volgden op een bericht in de Telegraaf dat christelijke scholen geen zin zouden hebben in het volkslied.
Voormalig voorzitter Wim Kuiper van de christelijke onderwijskoepel Verus zei vorig jaar dat scholen echt niet zitten te wachten op verplichte lessen over het Wilhelmus. Directeur Hans Teegelbeckers van VOS/ABB zei toen dat hij het met Kuiper eens was.
In antwoord op de vragen van de VVD blijft Slob vaag over wat het verplichte karakter van het Wilhelmus gaat betekenen. Hij refereert in zijn vaagheid aan de ontwikkelteams die met een voorstel komen voor een geactualiseerd curriculum.
‘Eén van deze ontwikkelteams is specifiek gericht op burgerschap. Het gaat hierbij om de invulling van het burgerschapsonderwijs waarin de kernwaarden van onze democratische rechtsstaat centraal staan. Hierbij past ook het denken over hoe onze gezamenlijke identiteit een plek krijgt in het geactualiseerde curriculum en hoe het Wilhelmus als nationaal symbool hieraan bijdraagt’, aldus Slob.
Nederlandse jongeren weten minder over democratie en burgerschap dan leeftijdsgenoten in vergelijkbare landen. Dat blijkt uit de International Civic and Citizenship Education Study, waarvan de resultaten zijn verwerkt in het boek Burgerschap in het voortgezet onderwijs- Nederland is vergelijkend perspectief.
De kennis van burgerschap en de democratische rechtsstaat van leerlingen in Nederland is gelijk aan het internationale gemiddelde, maar lager dan dat van scholieren in landen die op Nederland lijken, zoals België en Denemarken.
Ook zijn de verschillen in kennis over burgerschap tussen leerlingen hier groter dan in veel andere landen. Zo heeft één op de drie leerlingen in Nederland veel burgerschapskennis en ook één op de drie juist (heel) weinig.
Meer dan in veel andere landen vinden jongeren in Nederland het respecteren van het recht op een eigen mening het belangrijkste aspect van burgerschap.
Uit het internationale onderzoek blijkt ook dat scholen in Nederland weinig doen aan burgerschapsonderwijs in vergelijking met scholen in andere landen. Bovendien vinden relatief weinig Nederlandse leraren zich bekwaam om les te geven over bijvoorbeeld verkiezingen of de grondwet.
VOS/ABB en Creathlon bieden scholen voor voortgezet onderwijs de mogelijkheid om gebruik te maken van de website Goedemorgen!, die inspeelt op burgerschap.
In Nederlandse scholen moet meer aandacht komen voor burgerschapsonderwijs. Dat vindt Friso Roscam Abbing van de Europese Fundamental Rights Agency (FRA).
Hij gaat bij de NOS in op een onderzoek van het FRA waaruit blijkt dat moslims in Nederland zich vaker gediscrimineerd voelen dan in andere Europese landen. Ze zouden bijvoorbeeld moeilijker een woning krijgen vanwege hun Arabisch klinkende achternaam. Ook zouden ze op hun werk geen pauze mogen nemen om te bidden of geen vrij krijgen op islamitische feestdagen.
‘Als mensen stelselmatig slachtoffer worden van discriminatie, brokkelt het vertrouwen af. Er is geen directe link tussen discriminatie en extremisme, maar het gevoel te worden buitengesloten, maakt vatbaar voor alternatieve ideeën waaronder ook extremisme’, aldus Roscam Abbing. Hij pleit daarom voor meer burgerschapsonderwijs.