Tagarchief: concept school

Katholieke scholen brengen concept School! al in praktijk

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

‘Het toekomstconcept School!, dat voorziet in onderwijs dat boven de denominaties uitstijgt, is dichterbij dan wij denken.’ Dat constateren directeur Hans Teegelbeckers van VOS/ABB en zijn collega Marco Frijlink van de Vereniging Openbaar Onderwijs (VOO) na een werkbezoek aan het rooms-katholieke d’Oultremontcollege en de eveneens katholieke basisschool de Duinsprong in Drunen.

Leraar godsdienst-levensbeschouwing dr. Bill Banning van het d’Oultremontcollege nodigde Teegelbeckers, Frijlink en historicus Carel Verhoef (auteur van het boek Inperking vrijheid van onderwijs) uit voor het werkbezoek. Aanleiding daarvoor was een opiniestuk van Teegelbeckers en Frijlink dat in maart in Trouw verscheen en een opiniestuk van Verhoef dat in april in dezelfde krant stond.

Concept School!

Teegelbeckers en Frijlink stelden in hun stuk dat de vrijheid om scholen te stichten op religieuze gronden haar langste tijd heeft gehad: ‘Het is tijd voor de ontmanteling van het achterhaalde verzuilde onderwijsbestel op basis van grondwetsartikel 23 over de vrijheid van onderwijs.’

VOS/ABB en VOO pleiten al jaren voor onderwijs dat boven artikel 23 en de denominaties uitstijgt, in ‘scholen’ die voor alle leerlingen toegankelijk zijn. ‘Dit concept noemen wij School!. Alle scholen zullen in de toekomst op basis van gelijkwaardigheid en wederzijds respect aandacht moeten hebben voor diversiteit en levensbeschouwing. Deze verandering zal een cruciale en noodzakelijke bijdrage leveren aan de ontwikkeling van onze pluriforme samenleving’, aldus Teegelbeckers en Frijlink.

Segregatie tegengaan

De stelling dat artikel 23 zijn langste tijd heeft gehad, schoot in het verkeerde keelgat van Banning. Hij had tevens grote moeite met het opiniestuk van historicus Verhoef. Die pleitte voor een inperking van artikel 23 in de Grondwet over de vrijheid van onderwijs. Dat deed hij eerder ook in zijn boek Inperking vrijheid van onderwijs.

De voormalige conrector van het protestants-christelijke Marnix College in Ede stelde dat de huidige vrijheid van onderwijs leidt tot ‘versplintering van onze samenleving’ en ‘enorme segregatie’. In dat kader sprak hij van ‘honderden jongeren (…) die zich tegen onze westerse samenleving verzetten en die zich geen Nederlanders voelen’.

Eigentijds confessioneel

Banning wilde aan Teegelbeckers, Frijlink en Verhoef laten zien ‘hoe confessioneel onderwijs eigentijds kan zijn’. Onderdeel van het werkbezoek was een les die Banning verzorgde aan groep 7 van de Duinsprong. Daarin stond een paaskaars centraal. Daaromheen liet Banning vol enthousiasme en op inspirerende wijze verschillende aspecten aan bod komen van religieuze diversiteit, wederzijds respect en zorg voor elkaar.

Ook was er een gesprek met Banning en de directeuren Heidi Smits van de Duinsprong en Ard van Aken van het d’Oultremontcollege. Daarin kwam onder andere de katholieke identiteit van de scholen aan de orde in relatie tot de geringe mate waarin de meeste ouders, leerlingen en personeelsleden daar tegenwoordig nog mee bezig zijn. In sollicitatiegesprekken komt de katholieke identiteit niet meer aan bod. Van de ouders in Drunen gaat naar schatting nog maar 5 tot hooguit 10 procent naar de kerk.

Banning vertelde dat er desondanks grote waardering is voor het samen bijbelverhalen vertellen en bespreken, ‘met oog op waardenvorming’. Hij zei ook dat de scholen in Drunen staan ‘in een eeuwenlange katholieke open traditie die we nu eigentijds vormgeven’. Hij benadrukte dat dit moet worden gekoesterd ‘met fundamentele openheid voor anderen’.

Weinig verschillen

De conclusie van Teegelbeckers en Frijlink was dat het d’Oultremontcollege en basisschool de Duinsprong hebben laten zien dat er nog maar weinig verschillen zijn tussen deze katholieke scholen en het openbaar onderwijs. Ook daar is immers aandacht voor religieuze diversiteit, wederzijds respect en zorg voor elkaar.

‘In feite wordt in Drunen het concept School! in de praktijk gebracht. Ze stijgen daar al uit boven de denominatieve verschillen en daarmee boven artikel 23. Het is een positieve ontwikkeling als kinderen leren om met elkaar samen te leven. Dat is in het belang van een in alle opzichten gezonde samenleving’, aldus Teegelbeckers.

Bill Banning doet op de website van de Nederlandse Katholieke Schoolraad (NKSR) verslag van het werkbezoek.

‘Religieuze scholen gaan segregatie tegen’

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Confessionele scholen die religiositeit en religieuze diversiteit serieus nemen gaan segregatie tegen. Dat beweert theoloog Toke Elshof, die in de raad van toezicht zit van de christelijke profielorganisatie Verus.

Op de opiniepagina van Trouw reageert ze op een ingezonden stuk in diezelfde krant van directeur Hans Teegelbeckers van VOS/ABB en zijn collega Marco Frijlink van de Vereniging Openbaar Onderwijs (VOO).

Concept School!

Zij benadrukken dat scholen op religieuze grondslag achterhaald zijn en voor maatschappelijke segregatie zorgen. Teegelbeckers en Frijlink dringen er op aan eindelijk de verzuiling achter ons te laten. Ze pleiten voor het concept School!, dat voorziet in ‘scholen’ van en voor iedereen zonder denominatieve voorvoegsels.

Elshof reageert ook op een opinieartikel van Carel Verhoef, historicus en oud-conrector van het protestants-christelijke Marnix College in Ede. Hij ziet dat artikel 23 in de Grondwet over de vrijheid van onderwijs segregatie mogelijk maakt. Dat vindt hij uitermate onwenselijk. Daarom pleit hij voor de gemengde school en voor een modernisering van artikel 23.

Religieuze diversiteit

In haar opiniestuk stelt theoloog Elshof dat confessionele scholen helemaal niet voor segregatie hoeven te zorgen. Voorwaarde is dan wel dat ze religieuze diversiteit serieus nemen. Ze wijst er bovendien op dat op bijvoorbeeld christelijke scholen allang niet meer alleen kinderen uit christelijke gezinnen zitten.

Segregerende scheidslijnen slechten!

Gepubliceerd op door Hans Teegelbeckers

In Nederland denken we graag in hokjes en dat is een slechte zaak! Hopelijk wordt de Inspectie van het Onderwijs gehoord, nu die wederom alarm slaat over de toenemende segregatie.

In De Staat van het Onderwijs 2019 is de inspectie er buitengewoon helder over dat de kwaliteit van ons onderwijs gevaar loopt door de toenemende segregatie. De inspectie constateert dat het voor jongeren met verschillende achtergronden steeds moeilijker wordt om elkaar te ontmoeten. Als dat niet meer gebeurt, kunnen ze ook niet meer in school van elkaar leren. Dat is een ontwikkeling die de samenleving onder druk zet.

VOS/ABB hamert er al jaren op dat het een slechte zaak is om in hokjes te denken. In een gezonde samenleving leef je immers met elkaar samen. Dat betekent ook dat onze kinderen met elkaar samen moeten leren en leven. In de ideale situatie doen ze dat in de school als minisamenleving waarin diversiteit, gelijkwaardigheid en wederzijds respect centraal staan. De openbare school is wat mij betreft de plek waar dat het beste kan. Openbaar onderwijs is immers per definitie van en voor iedereen.

Concept School!

Nog mooier zou het zijn als al het onderwijs uitgaat van diversiteit, gelijkwaardigheid en wederzijds respect. Daarvoor heeft VOS/ABB met de vereniging Openbaar Onderwijs (VOO) een wenkend toekomstperspectief: concept School!. Dit concept voorziet in scholen die boven artikel 23 in de Grondwet over de vrijheid van onderwijs en de denominaties uitstijgen.

Dus laten we over de schaduw van artikel 23 heen springen en de segregerende scheidslijnen tussen openbare, protestants-christelijke, rooms-katholieke, islamitische of wat voor scholen dan ook slechten! Zo kunnen we ervoor zorgen dat er ‘scholen’ komen waarin álle kinderen elkaar ontmoeten en met en van elkaar leren. Op die manier kunnen we werken aan een in alle opzichten gezonde samenleving!

Hans Teegelbeckers, directeur VOS/ABB

 

‘PO-Raad moet aanzet geven tot ontzuiling onderwijs’

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Als we het verzuilde onderwijsbestel achter ons laten, komen er volgens HR-adviseur Willem Duifhuis miljarden euro’s vrij. Hij roept in een opiniestuk de PO-Raad op het initiatief te nemen om het huidige bestel te reorganiseren.

Duifhuis: ‘Voor basisonderwijs aan pakweg 1500 leerlingen worden soms wel 15 basisscholen in de lucht gehouden. Veelal vanuit de verschillende zuilen. Die leerlingen zouden ook naar drie grote scholen kunnen gaan. Scheelt 12 schoolgebouwen, 12 directeuren en heel veel bestuurskosten. En het stoppen van het betalen van geld aan schoolbesturen van welk geloof dan ook levert daarnaast een bijdrage aan de versterking van het onderwijs én brengt meer samenhang in de samenleving.’

‘Misschien is het idee om de kosten van de verzuiling eens goed in beeld te brengen. De PO-Raad kent vast wel iemand die dat kan. Vraag is uiteraard of de PO-Raad het aandurft. Er zitten immers de nodige mensen aan tafel die grote belangen hebben bij de huidige verdeling van de gelden’, aldus Duifhuis, die HR-adviseur in het primair onderwijs en vader van twee schoolgaande kinderen is.

Lees het opiniestuk van Willem Duifhuis

 

 

Recept tegen segregatie en kansenongelijkheid

Gepubliceerd op door Hans Teegelbeckers

De segregatie en kansenongelijkheid nemen toe, signaleert de Inspectie van het Onderwijs. Daarom is het zo belangrijk om boven de denominaties uit te stijgen en daarmee de verzuiling achter ons te laten. Daarvoor hebben wij het concept School! ontwikkeld.

In het rapport De Staat van het Onderwijs 2016-2017 signaleert de inspectie ontwikkelingen die de kansenongelijkheid verder kunnen verscherpen. Het onderwijs vertoont namelijk toenemende sociale en economische segregatie. Vooral hoger opgeleide ouders scheiden zich af.

‘Dat gebeurt via de schoolkeuze: door te kiezen voor scholen met specifieke onderwijsconcepten, scholen waar alleen leerlingen met een vergelijkbare achtergrond op zitten of voor privaat onderwijs’, zo staat in het rapport.

De inspectie signaleert ook dat segregatie en kansenongelijkheid toenemen doordat ouders kiezen voor kleine religieuze scholen. De conclusie is dat in vergelijking met andere landen het Nederlandse onderwijs sterk is gesegregeerd.

Verzuiling achter ons laten

Dat kunnen we veranderen door eindelijk eens de verzuiling in het onderwijs achter ons te laten. VOS/ABB en de Vereniging Openbaar Onderwijs (VOO) hebben daartoe het concept School! ontwikkeld. Hiermee stijgt het onderwijs boven de denominaties uit.

Er zijn dan geen openbare, protestants-christelijke, rooms-katholieke, islamitische of wat voor scholen dan ook, maar scholen die van en voor iedereen zijn en waar gelijkwaardigheid en wederzijds respect centraal staan.

Onderwijs volgens het concept School! is het recept voor een in alle opzichten gezonde samenleving, waarin we mensen niet meer beoordelen op hun achtergrond, levensbeschouwing, maatschappelijke status of hun portemonnee, maar waarderen om wie ze zijn en wat ze kunnen

Wilt u meer over ons concept School! lezen? Download de School!Gids

Hans Teegelbeckers, directeur VOS/ABB

Concept School!: workshop over ontzuild onderwijs

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Marleen Lammers, Ronald Bloemers en Eline Vrenken van VOS/ABB hebben woensdag op het congres ‘De Staat van het Onderwijs’ in Utrecht een workshop gegeven over het concept School!.

Het door VOS/ABB en de Vereniging Openbaar Onderwijs ontwikkelde toekomstconcept School! laat de 20e-eeuwse hokjesgeest van de verzuiling achter zich en gaat uit van algemeen toegankelijk onderwijs dat boven de denominaties is uitgestegen.

Er zullen dan geen openbare, protestants-christelijke, katholieke, islamitische of wat voor scholen dan ook meer zijn, maar ‘scholen’ die voor alle leerlingen toegankelijk zijn. Er zal daar op basis van diversiteit, gelijkwaardigheid en wederzijds respect aandacht zijn voor onder andere levensbeschouwing en godsdienst.

Van duale bestel naar concept School!

In hun workshop legden Lammers, Bloemers en Vrenken het duale onderwijsbestel en de verzuiling onder de loep. Zij gingen in op de vraag of het onderscheid in openbaar en bijzonder onderwijs nog wel aansluit bij de huidige samenleving en het hedendaagse onderwijs.

Het congres De Staat van het Onderwijs was georganiseerd door de Inspectie van het Onderwijs.

Levenskunst in school van de toekomst

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

In de school van de toekomst wordt het vak ‘levenskunst’ gegeven. Hierin zal de nadruk liggen op de diversiteit aan opvattingen die er in de samenleving zijn. Docent en onderzoeker Erik Renkema van Hogeschool Windesheim sprak hier dinsdag over tijdens een expertmeeting over het toekomstconcept School!. Deze bijeenkomst bij VOS/ABB in Woerden stond in het teken van de School!Week van het openbaar en algemeen toegankelijk onderwijs.

Het concept School! is ontwikkeld door VOS/ABB en de Vereniging Openbaar Onderwijs. Het voorziet in onderwijs dat het duale bestel op basis van grondwetsartikel 23 achter zich heeft gelaten en aldus boven de denominaties zal zijn uitgestegen.

Er zullen in de toekomst in Nederland geen openbare, christelijke, islamitische of wat voor scholen dan ook zijn, maar ‘scholen’ die goed onderwijs verzorgen voor álle kinderen. Het concept School! gaat ervan uit dat het primair en voortgezet onderwijs op basis van diversiteit, gelijkwaardigheid en wederzijds respect aandacht zullen hebben voor onder andere godsdienst en levensbeschouwing.

Levenskunst voor identiteitsvorming

Erik Renkema spreekt in dit kader over het ‘School!Vak levenskunst’. Hierin zou wat hem betreft de nadruk moeten liggen op de diversiteit aan opvattingen die er in de samenleving zijn. Hij beschouwt het concept School! als het voorbeeld van onderwijs dat uitgaat van democratie en pluralisme.

Het vak ‘levenskunst’ zou volgens Renkema oriënterend vormingsonderwijs moeten zijn, dat in dienst staat van de identiteitsvorming van leerlingen, zodat die zichzelf en anderen leert kennen en begrijpen. Het vak zou diverse vormingsgebieden kunnen samenbrengen. Daarbij kunnen verhalen, symbolen en rituelen hun rol spelen.

‘Levenskunst’ is nadrukkelijk een schoolvak voor álle kinderen. Het liefst ziet Renkema hierin vakleerkrachten opereren die de ‘kunst van het vragen stellen’ goed beheersen. Hij pleitte tijdens de bijeenkomst in Woerden voor constructief overleg tussen het openbaar en bijzonder onderwijs over de beginselen van het vak ‘levenskunst’.

Monistisch bestel

Tijdens expertmeeting sprak ook emeritus hoogleraar Siebren Miedema van de Vrije Universiteit in Amsterdam. Als godsdienstpedagoog lanceerde hij het ‘monistische bestel’ in plaats van het huidige duale bestel van openbaar en bijzonder onderwijs. In het monistische bestel zijn alle scholen bijzonder in de zin van pedagogische vorming op het gebied van levensbeschouwing. De school ziet hij als ‘embryo’ van de samenleving.

Privéscholen moeten worden voorkomen, stelt Miedema. Alle scholen worden door de overheid bekostigd, waarbij zij aan ‘reële overheidsdoelen’ voldoen. Dit betekent volgens Miedema echter geenszins dat er sprake zal zijn van staatsonderwijs. Er is evenmin invloed van welke godsdienstige instelling dan ook. Miedema ziet in de toekomst een school voor zich met levensbeschouwelijke vorming voor álle kinderen.

De emeritus hoogleraar is geen voorstander van godsdienstig en humanistisch vormingsonderwijs (g/hvo) zoals de zogenoemde zendende instanties dat nu buiten de pedagogische verantwoordelijkheid van de school in het openbaar onderwijs verzorgen.

Verbinding met g/hvo

Docent en trainer Tamar Kopmels die ook auteur is van Verhalen vertellen en vragen stellen, sprak over lessen ‘leren leven’ die een verbinding tot stand brengen tussen de actief pluriforme opdracht van het openbaar onderwijs en g/hvo. Hierin gaat het over kennisoverdracht, brede vorming en de ontwikkeling van de eigen levensbeschouwing via ontmoeting.

Acceptatieplicht

Directeur Hans Teegelbeckers van VOS/ABB concludeert dat de expertmeeting waardevolle discussies opleverde over de school van de toekomst. Alle aanwezigen waren het erover eens dat er nog een lange weg te gaan is naar het concept School!.

De invoering van algemene acceptatieplicht wordt gezien als een eerste stap, omdat het niet meer van deze tijd is dat het bijzonder onderwijs met de grondwet in de hand de mogelijkheid heeft om leerlingen te weigeren. ‘Wij zullen stevig op inzetten, in onze politieke lobby en in het maatschappelijke debat over goed onderwijs’, aldus Teegelbeckers.

Artikel 23 heeft segregerend effect

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Het bijzonder onderwijs heeft onevenredig weinig leerlingen met een niet-Nederlandse culturele achtergrond. Dat blijkt als cijfers waarmee de christelijke profielorganisatie Verus wil laten zien dat het bijzonder onderwijs geen segregerend effect zou hebben, in een bredere context worden geplaatst. 

Verus meldt dat het onzin is dat bijzondere scholen voor segregatie in het onderwijs zorgen, doordat deze scholen bepaalde leerlingen weigeren. Dat mogen ze op basis van artikel 23 van de Grondwet over de vrijheid van onderwijs.

Als bijvoorbeeld een christelijke school vindt dat de levenswijze van een leerling en/of diens ouders niet bij de religieuze uitgangspunten van die school past, dan mag deze leerling worden geweigerd. De praktijk laat zien dat dit minder vaak gebeurt dan voorheen, maar het komt nog steeds voor, bijvoorbeeld bij scholen met een sterke godsdienstige inslag.

60-40-verhouding

De christelijke profielorganisatie stelt dat de cijfers laten zien dat het geen steek houdt dat het bijzonder onderwijs een segregerend effect heeft. Verus benadrukt dat 60 procent van de leerlingen met een niet-Nederlandse culturele achtergrond op bijzondere scholen zit en 40 procent op openbare scholen.

Deze cijfers laten in een bredere context echter zien dat er wel degelijk een segregerend effect is. Van het totale aantal leerlingen in het primair en voortgezet onderwijs (speciaal onderwijs uitgezonderd) zit namelijk 26,3 procent op openbare scholen, terwijl dus 40 procent van de leerlingen met een niet-Nederlandse culturele achtergrond in het openbaar onderwijs zit. Dat is een significant verschil. Het openbaar onderwijs heeft dus relatief veel van deze leerlingen.

Andersom: van het totale aantal leerlingen (weer primair en voortgezet onderwijs bij elkaar opgeteld, het speciaal onderwijs uitgezonderd) zit 73,7 procent in het bijzonder onderwijs, terwijl hier slechts 60 procent van de leerlingen met een niet-Nederlandse culturele achtergrond onderwijs krijgt. In het bijzonder onderwijs zitten dus relatief weinig van deze leerlingen.

Het bovenstaande laat zien dat artikel 23 en daarmee het bijzonder onderwijs wel degelijk een segregerend effect hebben.

Algemene acceptatieplicht

Het bericht van Verus volgt op een brief aan de Tweede Kamer waarin VOS/ABB, de Vereniging Openbaar Onderwijs (VOO) en het platform CBOO pleiten voor algemene acceptatieplicht. Dit betekent dat ook het bijzonder onderwijs elke leerling zou moeten accepteren, net zoals het openbaar onderwijs dat doet.

VOS/ABB, VOO en CBOO zien algemene acceptatieplicht als een stap naar het concept School!. Dit concept voorziet in goed onderwijs voor alle kinderen zonder denominaties. In de toekomst zullen er geen openbare, christelijke, islamitische of wat voor scholen dan ook meer zijn, maar ‘scholen’ die op basis van diversiteit, gelijkwaardigheid en wederzijds respect aandacht hebben voor onder andere godsdienst en levensbeschouwing en álle leerlingen toelaten.

Discussiemiddag School!

Op 21 maart, tijdens de School!Week, is er in Woerden een discussiemiddag over het concept School!. Niet onbelangrijk: iedereen is welkom!

Terugkijken: Hans Teegelbeckers in Jacobine op Zondag

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Op 12 februari was directeur Hans Teegelbeckers te gast in de talkshow Jacobine op Zondag van de NCRV. Het ging over de vrijheid van onderwijs. 

Teegelbeckers ging onder andere in op het concept School! dat VOS/ABB samen met de Vereniging Openbaar Onderwijs (VOO) heeft ontwikkeld. Dit concept voorziet in goed onderwijs voor álle kinderen dat boven de denominaties is uitgestegen.

Er zijn dan geen openbare, protestants-christelijke, rooms-katholieke, islamitische of wat voor scholen dan ook, maar ‘scholen’ die op basis van diversiteit en wederzijds respect en met aandacht voor godsdienst en levensbeschouwing van en voor iedereen zijn. Het concept School! maakt een einde aan de hokjesgeest van het verzuilde onderwijs.

De twee andere gasten in Jacobine op Zondag waren fractieleider Gert-Jan Segers van ChristenUnie en de Rotterdamse onderwijswethouder Hugo de Jonge (CDA).

Jacobine op Zondag terugkijken

 

Segers en Roemer zitten klem in eigen denkbeelden

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Het openbaar onderwijs moet worden afgeschaft. Dat heeft Tweede Kamerlid Gert-Jan Segers van de ChristenUnie zaterdag gezegd in het radioprogramma Kamerbreed. SP-leider Emile Roemer zei dat wat hem betreft het bijzonder onderwijs verdwijnt en dat al het onderwijs onder de overheid gaat vallen. Zij laten hiermee zien dat zij niet over de schaduw van hun eigen verstarde denkbeelden heen durven stappen.

Segers zei dat het door de overheid bestuurde openbaar onderwijs niet meer van deze tijd is. Hij vindt dat ouders ‘prima in staat zijn om keuzes te maken over onderwijsvisie en identiteit’. Dat maakt een school alleen maar sterker, vindt hij.

‘Een school en de ouders en leerlingen die bij die school horen, zijn een gemeenschap die je als overheid zo veel mogelijk vrijheid moet geven’, aldus Segers. Hij verwees daarbij naar christelijke scholen met een bepaalde onderwijsvisie, zoals dalton en montessori.

SP-leider Emile Roemer zei dat wat hem betreft het bijzonder onderwijs verdwijnt en dat al het onderwijs onder de overheid gaat vallen.

Kom los van eigen denkbeelden!

Met hun standpunten laten Segers en Roemer zien dat zij beiden van hun eigen verstarde denkbeelden uitgaan. VOS/ABB pleit ervoor om over de schaduw van het verzuilde onderwijs heen te stappen en om vanuit het in samenwerking met de Vereniging Openbaar Onderwijs ontwikkelde concept School! te denken.

Dit concept gaat ervan uit dat er in de toekomst geen openbare, protestants-christelijke, rooms-katholieke, islamitische of wat voor scholen dan ook zijn, maar ‘scholen’ die op basis van diversiteit, wederzijds respect en gelijkwaardigheid en met aandacht voor godsdienst en levensbeschouwing van en voor iedereen zijn.

Weg met onderscheid openbaar en bijzonder onderwijs!

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Het onderscheid tussen openbaar en bijzonder onderwijs is niet meer van deze tijd en sluit niet aan bij de samenleving. Dat zegt directeur Hans Teegelbeckers van VOS/ABB in een onderwijsbijlage van de regionale kranten van de Holland Media Combinatie.

Teegelbeckers pleit in het artikel, dat gaat over 100 jaar onderwijsvrijheid, voor het toekomstconcept School!, dat uitgaat van onderwijs dat boven de denominaties is uitgestegen: ‘VOS/ABB streeft naar één school, zonder de voorvoegsels openbare, katholieke, protestants-christelijke, islamitische of welk voorvoegsel dan ook.’

Maak bijzonder onderwijs algemeen toegankelijk!

Hij wijst er in het artikel ook op dat het bijzonder onderwijs nog steeds niet algemeen toegankelijk is en ook geen algemene benoembaarheid kent. Bijzondere scholen kunnen ‘nota bene bekostigd door de staat leerlingen en leraren uitsluiten op grond van hun levensovertuiging’, aldus Teegelbeckers, die erop wijst dat dit indruist tegen artikel 1 van de Grondwet dat discriminatie verbiedt.

Het is dit jaar 100 jaar geleden dat met artikel 23 de financiële gelijkstelling van openbaar en bijzonder onderwijs in de Grondwet werd vastgelegd. Daarom is het volgens Teegelbeckers een mooi moment om algemene toegankelijkheid en benoembaarheid en het toekomstconcept School! extra onder de aandacht te brengen.

Bijzonder onderwijs onder glazen stolp

Tegelijkertijd signaleert Teegelbeckers dat daar vanuit het bijzonder onderwijs geen animo voor is. ‘De politici van christelijke huize en de bestuurders van het bijzonder onderwijs leven onder een glazen stolp. Ze houden een beweging tegen die al lang gaande is.’

Lees het artikel 100 jaar bijzonder onderwijs. Reden voor feest?.

Tijd voor moderne interpretatie artikel 23

Gepubliceerd op door Marleen Lammers

Waarom stug vasthouden aan de 20-eeuwse interpretatie van artikel 23 over de vrijheid van onderwijs als onze huidige samenleving grotendeels ontkerkelijkt is? Deze terechte vraag stelt historicus, oud-conrector en luis in de christelijke pels Carel Verhoef in Trouw.

Verhoefs opiniestuk in Trouw bevat in feite niets nieuws. Toch zijn in christelijke kringen mensen die zich er – opnieuw – ongemakkelijk bij voelen, getuige bijvoorbeeld deze reactie op Twitter: ‘Deze meneer heeft eerder weerwoord gekregen in andere krant. Heeft dus nu nieuw podium.’

In het Reformatorisch Dagblad heeft Verhoef inderdaad eerder zijn ideeën geuit. Voorzitter Wim Kuiper van Verus en zijn collega Pieter Moens van de Vereniging voor Gereformeerd Schoolonderwijs reageerden toen onder de kop Felle aanval op artikel 23 afgeslagen.

Identiteitsvervaging christelijke scholen

Verhoef stelde vervolgens dat Kuiper en Moens een loopje namen met de werkelijke gang van zaken binnen het christelijk onderwijs. Hij wees op de ‘veralgemenisering en identiteitsvervaging’ van christelijke scholen.

‘Feit is dat op veel ‘open’ christelijke scholen het gebed is verdwenen, de dag- of weekopening is teruggebracht tot een algemeen praatje over een actueel probleem, de godsdienstles is ingeruild voor levensbeschouwing en de kerstviering is vervangen door een musical zonder een specifiek kerkelijk of godsdienstig karakter’, aldus Verhoef.

Artikel 23

In het nieuwe opiniestuk in Trouw herhaalt Verhoef zijn pleidooi voor een moderne interpretatie van artikel 23 over de vrijheid van onderwijs. Zijn stuk is een reactie op een interview van Trouw met fractieleider Gert-Jan Segers van de ChristenUnie.

Segers stelde dat er in liberale kringen de wens leeft om een rekening met het christelijk onderwijs te vereffenen. Daarbij gebruikte Segers het karikaturale beeld als zou er in liberale kringen een onderscheid worden gemaakt tussen ‘normale’ en ‘religieuze’ mensen.

Principiële zaken

Verhoef merkt terecht op dat het niet gaat om het vereffenen van rekeningen of om het maken van karikaturen op basis van vermeende tegenstellingen, maar om zeer principiële zaken.

‘Onze samenleving is de laatste halve eeuw sterk veranderd. Het is redelijk om bepaalde ‘christelijke privileges’, zoals Segers ze noemt, tegen het licht te houden en, wanneer de maatschappelijke noodzaak zich aandient, deze voorrechten te wijzigen of af te schaffen’, aldus Verhoef.

Concept School!

Dat kan als ongemakkelijk worden ervaren, maar het gaat er natuurlijk om dat het onderwijs van nu aansluit bij de samenleving van nu. Verhoef heeft in die zin een sterk punt. Zijn pleidooi heeft grote raakvlakken met ons concept School!, dat boven de denominaties uitstijgt.

Het is tijd om met een moderne interpretatie van artikel 23 over de vrijheid van onderwijs ervoor te zorgen dat kinderen in gezamenlijkheid en op basis van gelijkwaardigheid en wederzijds respect van en met elkaar leren.

Marleen Lammers, beleidsmedewerker VOS/ABB

Carel Verhoef is historicus en was conrector van het christelijke Marnix College in Ede. In 2015 verscheen zijn boek Inperking vrijheid van onderwijs. De maatschappelijke noodzaak tot herziening van artikel 23 van de grondwet.

Grondwet sneller wijzigen, te beginnen met artikel 23

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Het moet gemakkelijker worden om de Grondwet te wijzigen. Dat heeft burgemeester van Den Haag en vice-voorzitter van het Nationaal Comité 200 Jaar Koninkrijk Jozias van Aartsen (VVD) donderdagavond benadrukt in het Radio 1-programma Met het oog op morgen. VOS/ABB stelt voor om als eerste artikel 23 te wijzigen, zodat in 2017 -100 jaar na de grondwettelijk vastgelegde financiële gelijkstelling van het openbaar en bijzonder onderwijs- het bestel niet meer zal zijn gebaseerd op het verouderde concept van de verschillende denominaties.

Van Aartsen merkte op dat de gemiddelde Nederlander maar weinig affiniteit met de Grondwet heeft. Nederland heeft volgens hem daardoor de traditie gekregen om de Grondwet het liefst te houden zoals die is, waardoor het geen levend document is. Hij zei ook dat dit mede te wijten is aan het onderwijs, dat in Nederland minder aandacht heeft voor de Grondwet en het staatsbestel dan in de ons omringende landen.

‘Wij houden in Nederland niet van abrupte wisselingen. We zijn heel erg polderachtig en dat kenmerkt de Nederlandse Grondwet ook. Het is een document voor juristen, en niet voor de Nederlander.’ Hij roept jonge mensen op na te denken over de vraag wat er in de Grondwet zou moeten als we die opnieuw nu zouden kunnen opstellen. Van Aartsen hoopt dat dit een breed en fundamenteel debat over de Grondwet losmaakt.

Hij wil ook dat het gemakkelijker wordt om wijzigingen in de Grondwet aan te brengen. Elke keer wanneer er een nieuw kabinet aantreedt, zou in het regeerakkoord moeten staan welke veranderingen nodig zijn. Dat zou wat hem betreft ook de inzet van verkiezingscampagnes moeten worden. Het moeten dan geen technische wijzigingen zijn, maar veranderingen ‘waar het echt om gaat’, aldus Van Aartsen.

Artikel 23
VOS/ABB stelt in dit kader voor om als eerste artikel 23 van de Grondwet bij de kop te pakken. In 1917 is in dit artikel de vrijheid van onderwijs vastgelegd, die erop neerkomt dat openbare en bijzondere scholen op gelijkwaardige wijze door het Rijk worden gefinancierd. Artikel 23 is sindsdien de basis van het denominatief ingerichte Nederlandse onderwijsbestel.

De huidige praktijk wijst echter uit dat dit bestel zijn langste tijd heeft gehad, omdat uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat er nog maar zeer weinig ouders zijn die hun schoolkeuze baseren op denominatie. De keuze voor een school wordt tegenwoordig vooral bepaald door kwaliteit en nabijheid van de school, en bijna nooit meer op grond van bijvoorbeeld de openbare, protestants-christelijke of rooms-katholieke grondslag van de school.

School!
VOS/ABB streeft in samenwerking met de Vereniging Openbaar Onderwijs (VOO) naar een nieuw onderwijsbestel dat is gebaseerd op het concept ‘School!’, dat boven de denominaties uitstijgt. Er zullen in dit toekomstige bestel geen openbare, protestants-christelijke, rooms-katholieke of wat voor scholen dan ook meer zijn, maar alleen ‘scholen’ die op grond van kwaliteit uitgaan van diversiteit, wederzijds respect en gelijkwaardige aandacht voor diverse godsdiensten en levensbeschouwingen.

Om dit te bewerkstelligen, zou artikel 23 van de Grondwet moeten worden aangepast. Het streven is om de discussie hierover los te maken en om in snel tempo de vrijheid van onderwijs op basis van het concept ‘School!’ te moderniseren, zodat in 2017 – 100 jaar nadat de gelijke bekostiging van openbaar en bijzonder onderwijs in de Grondwet werd geregeld – een nieuw grondwettelijk uitgangspunt voor het Nederlandse onderwijsbestel te hebben.

School!Gids
VOS/ABB en VOO hebben op 19 maart, midden in de School!Week 2014, de nieuwe uitgave School!Gids gepresenteerd. In dit boek wordt het toekomstige Nederlandse onderwijsbestel geschetst op basis van het concept ‘School!’.

School!Gids is bedoeld om een discussie hierover los te maken, zodat Nederland toegroeit naar een onderwijsbestel dat niet meer gebaseerd is op de segregerende denominaties. In de toekomst gaan alle kinderen naar ‘school’, zonder dat daarbij onderscheid wordt gemaakt op grond van geloof, levensovertuiging, afkomst, seksuele geaardheid of welk kenmerk dan ook.

Aanleiding voor het gesprek over de Grondwet in Met het oog op morgen was dat het op 29 maart precies 200 jaar geleden is dat na beëindiging van de Franse overheersing de Nieuwe Grondwet der Vereenigde Nederlanden werd bekrachtigd.

School!Gids over toekomst zonder denominaties

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

VOS/ABB en de Vereniging Openbaar Onderwijs (VOO) presenteren in de nieuwe uitgave School!Gids een gezamenlijke toekomstvisie op het funderend onderwijs op basis van het concept ‘School!’. Dit concept staat voor onderwijs dat boven de denominaties uitstijgt. De eerste exemplaren zijn woensdagmiddag overhandigd aan vijf studenten van pabo’s die het Diploma Openbaar Onderwijs aanbieden.

De uitgave is gepresenteerd op de conferentie Openbaar onderwijs verbindt op de locatie van de Hogeschool Utrecht in Amersfoort. Deze conferentie is onderdeel van de School!Week, de jaarlijkse gezamenlijke campagne van VOS/ABB en VOO om het openbaar en algemeen toegankelijk onderwijs in de schijnwerpers te zetten.

School!Gids gaat in op de toekomstvisie van VOS/ABB en VOO dat er op den duur geen sprake meer zou moeten zijn van denominatief georganiseerd funderend onderwijs. Dit betekent dat er in de toekomst geen openbare, katholieke, protestants-christelijke of wat voor scholen dan ook meer zijn, maar alleen nog ‘scholen’ die dus boven de denominaties zijn uitgestegen.

Het concept ‘School!’ gaat uit van gelijkwaardigheid van en aandacht voor de verschillende godsdienstige en levensbeschouwelijke stromingen. Bovendien zouden alle scholen in de toekomst moeten uitgaan van algemene toegankelijkheid en algemene benoembaarheid. Nu is het nog zo dat het bijzonder onderwijs de wettelijke mogelijkheid heeft om leerlingen en personeelsleden te weigeren.

In de gezamenlijke uitgave van VOS/ABB en VOO komen diverse deskundigen aan het woord uit de wetenschap, de politiek en natuurlijk het onderwijs zelf. Het boek is bedoeld als startpunt voor een discussie over de toekomst van het onderwijsbestel.

Op papier of downloaden
Alle deelnemers aan de conferentie Openbaar onderwijs verbindt hebben een exemplaar van het boekje gekregen. Het wordt ook gratis toegestuurd aan de schoolbesturen die bij VOS/ABB zijn aangesloten.

U kunt de online versie van School!Gids downloaden en eventueel zelf uitprinten.

Het is mogelijk de gedrukte versie voor 8,50 euro per stuk (ledenprijs inclusief btw en inclusief verzendkosten, niet-leden betalen 10 euro per stuk) te bestellen via welkom@vosabb.nl onder vermelding van ‘School!Gids’. Vermeld in uw mail uw naam en het adres waarop u het boekje wilt ontvangen.

Toekomstvisie op onderwijs zonder denominaties

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

VOS/ABB en de Vereniging Openbaar Onderwijs (VOO) presenteren op 19 maart een gezamenlijke toekomstvisie op het funderend onderwijs op basis van het concept ‘School!’. Dit concept staat voor onderwijs dat boven de denominaties uitstijgt.

De uitgave met de titel School!Gids – Een toekomstvisie op ons onderwijsbestel wordt in de School!Week 2014 gepresenteerd op de conferentie Openbaar onderwijs verbindt op 19 maart in Amersfoort. De School!Week is de jaarlijkse gezamenlijke campagne van VOS/ABB en VOO om het openbaar en algemeen toegankelijk onderwijs positief in de schijnwerpers te zetten.

Boven denominaties uitstijgen
Het boek over het concept ‘School!’ gaat in op de toekomstvisie van VOS/ABB en VOO dat er op den duur geen sprake meer zou moeten zijn van denominatief georganiseerd funderend onderwijs. Dit betekent dat er in de toekomst geen openbare, katholieke, protestants-christelijke of wat voor scholen meer zijn, maar alleen nog ‘scholen’ die dus boven de denominaties uitstijgen.

Het concept ‘School!’ gaat uit van gelijkwaardigheid van en aandacht voor de verschillende godsdienstige en levensbeschouwelijke stromingen. Bovendien zouden alle scholen in de toekomst moeten uitgaan van algemene toegankelijkheid en algemene benoembaarheid. Nu is het nog zo dat het bijzonder onderwijs de wettelijke mogelijkheid heeft om leerlingen en personeelsleden te weigeren.

In de gezamenlijke uitgave van VOS/ABB en VOO komen diverse deskundigen aan het woord. Er staan eigen bijdragen in van medewerkers van VOS/ABB en VOO, maar ook van wetenschappers, beleidsmakers, schoolbestuurders en mensen uit de dagelijkse onderwijspraktijk in de klas.

Op papier of downloaden
Alle deelnemers aan de conferentie Openbaar onderwijs verbindt op 19 maart in Amersfoort krijgen een exemplaar van het boekje. Het wordt gratis toegestuurd aan de leden van VOS/ABB.

De online versie van het boekje komt op deze website en die van VOO, zodat u het op scherm kunt lezen en/of uitprinten.

De gedrukte versie kan (nu al) voor 8,50 euro (ledenprijs inclusief btw en inclusief verzendkosten, niet-leden betalen 10 euro) worden besteld via welkom@vosabb.nl onder vermelding van ‘School!Gids’. Vermeld in uw mail uw naam en het adres waarop u het boekje wilt ontvangen.

Concept ‘school’ voor kwaliteit en ontmoeting

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Het concept ‘school’ dat boven de denominaties uitstijgt, waarborgt dat er in de toekomst overal scholen kunnen zijn die onderwijs van goede kwaliteit bieden. Dat heeft adviseur Ronald Bloemers van VOS/ABB dinsdag toegelicht in het PvdA Onderwijsparlement. Hij was hiervoor uitgenodigd door Tweede Kamerlid Loes Ypma. Het ging onder andere over modernisering van artikel 23 van de Grondwet (vrijheid van onderwijs).

VOS/ABB en de Vereniging Openbaar Onderwijs streven naar ‘school’. Dit concept gaat uit van samenwerking die boven de denominaties uitstijgt. Niet meer de verzuilde maatschappij uit de twintigste eeuw is het uitgangspunt, maar de gehele samenleving. Daarbij staan diversiteit, wederzijds respect en gelijkwaardigheid centraal. ‘School’ besteedt op grond van deze uitgangspunten aandacht aan levensbeschouwing en godsdienst. Uiteraard staat onderwijskwaliteit voorop.

Bloemers bracht het concept ‘school’ in verband met demografische krimp waar steeds meer regio’s in Nederland mee te maken hebben. De dalende leerlingenaantallen in deze regio’s zetten het voortbestaan van kleine dorpsscholen onder druk. Door boven de zuilen uit met elkaar samen te gaan werken, kan ook in krimpregio’s een kwalitatief goede onderwijsinfrastructuur blijven bestaan.

De reacties in het PvdA Onderwijsparlement op het concept ‘school’ waren positief. Vooral het aspect ‘ontmoeting’ dat is het concept een belangrijke plaats inneemt, werd als een zeer positief element beschouwd.

In het komende decembernummer van magazine School! geeft Bloemers een nadere toelichting op wat VOS/ABB en VOO met het concept ‘school’ willen. In het artikel wordt ingegaan op bestaande samenwerking in Zuid-Limburg, die boven de denominaties uitstijgt.