‘Kiesrecht voor leerlingen vanaf 16 jaar’

Gepubliceerd op 24 juni 2019 door Drs. Martin van den Bogaerdt

Het verlagen van de kiesgerechtigde leeftijd van 18 naar 16 jaar is het overwegen waard. Dat vindt de Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB).

Als jongeren al op hun zestiende mogen stemmen, gaan ze zich volgens de ROB automatisch voorbereiden op deelname aan de democratie. ‘Zij doen dit dan in een meer gecontroleerde setting, waarbij school en ouders nog een belangrijke positieve rol in hun socialisatie spelen’, zo staat in het rapport Jong geleerd, oud gedaan.

De ROB legt een verband met de versterking van burgerschapsonderwijs. ‘Door meer aandacht te besteden aan democratie en burgerschap in het (…) onderwijs, gaan 16- tot 18-jarigen beter voorbereid stemmen. Belangrijk hierbij is dat het burgerschapsonderwijs al op jonge leeftijd start (…).’

GroenLinks wint Europese Scholierenverkiezingen

Gepubliceerd op 22 mei 2019 door Drs. Martin van den Bogaerdt

De Europese Scholierenverkiezingen zijn gewonnen door GroenLinks. Dat meldt ProDemos, dat de Scholierenverkiezingen heeft georganiseerd.

GroenLinks kreeg 19,5 procent van de stemmen, gevolgd door de VVD met bijna 16 procent en D66 met 13 procent. Forum voor Democratie kreeg 7,9 procent van de stemmen en de PVV 7,6 procent.

In totaal stemden 6207 jongeren in het voortgezet onderwijs en het mbo, verspreid door heel Nederland. Dat zijn ongeveer evenveel leerlingen als bij de Europese Parlementsverkiezingen in 2014, toen 6299 scholieren stemden.

Slob: ‘Respectvol omgaan met andersdenkenden’

Gepubliceerd op 22 mei 2019 door Drs. Martin van den Bogaerdt

Bij het onderwijs ligt een belangrijke taak om leerlingen de waarden van onze democratische rechtsstaat bij te brengen. Daar hoort volgens onderwijsminister Arie Slob respectvol omgaan met andersdenkenden bij. Dat meldt hij in antwoord op Kamervragen van de PVV.

De vragen volgden op een artikel in de Telegraaf over een joodse docente van het interconfessionele Sweelinck College in Amsterdam. De krant meldde dat een groep islamitische collega’s haar weg wilde hebben vanwege kritische uitingen over de islam.

Slob antwoordt dat hij op basis van een krantenartikel niet op deze specifieke kwestie kan ingaan. Wel wil de minister in het algemeen zeggen dat de onderlinge verhouding tussen medewerkers primair de verantwoordelijkheid is van de schoolleiding.

Tevens stelt hij in zijn antwoorden dat er een belangrijke taak ligt bij leraren en scholen om hun leerlingen de waarden van onze democratische rechtsstaat bij te brengen. ‘Daar hoort ook het respectvol omgaan met andersdenkenden bij’, aldus Slob.

Burgerschapsonderwijs: vrijheid, gelijkheid en solidariteit

Gepubliceerd op 7 mei 2019 door Drs. Martin van den Bogaerdt

In burgerschapsonderwijs zouden vrijheid, gelijkheid en solidariteit centraal moeten staan. Dat is het idee van het ontwikkelteam Burgerschap van curriculum.nu.

Curriculum.nu kent negen verschillende ontwikkelteams van leraren en schoolleiders. Zij hebben conceptvoorstellen gepubliceerd over hoe het onderwijs beter kan aansluiten bij de toekomst. De conceptvoorstellen vormen de basis voor de herziening van de kerndoelen voor het primair, voortgezet en speciaal onderwijs.

Vrijheid, gelijkheid en solidariteit

Het ontwikkelteam Burgerschap wil de basiswaarden vrijheid, gelijkheid en solidariteit centraal stellen. ‘Hieraan zijn concrete waarden en rechten te verbinden. Zodoende ontstaat een curriculum dat richting geeft en tegelijkertijd ruimte biedt voor scholen om een verbinding te leggen met de school-specifieke visie op burgerschapsonderwijs’, meldt curriculum.nu.

Tot en met 11 augustus kunt u feedback geven op de conceptvoorstellen van de verschillende ontwikkelteams.

Scholierenverkiezingen Europees Parlement

Gepubliceerd op 6 mei 2019 door Drs. Martin van den Bogaerdt

De inschrijving voor de Europese Scholierenverkiezingen is geopend. Aanmelden kan tot en met 21 mei.

De Scholierenverkiezingen zijn van 16 tot 22 mei. Leerlingen kunnen hun stem uitbrengen tot woensdag 22 mei 16.00 uur. Later die dag maakt ProDemos de landelijke uitslag bekend. De echte verkiezingen voor het Europees parlement zijn op woensdag 23 mei.

Klassen die aan de Scholierenverkiezingen willen meedoen, kunnen zich inschrijven via de website van ProDemos. Deelname is gratis.

Excursie Tweede Kamer: educatief programma reserveren

Gepubliceerd op 15 april 2019 door Drs. Martin van den Bogaerdt

Wilt u komend schooljaar (weer) met leerlingen naar de Tweede Kamer? Via de website van ProDemos kunt u educatieve programma’s reserveren voor het schooljaar 2019-2020.

Rondom het bezoek aan de Tweede Kamer biedt ProDemos een gevarieerd programma met verschillende interactieve onderdelen. Nieuw volgend schooljaar is dat alle scholen een vergoeding kunnen krijgen voor het vervoer naar Den Haag. U moet het vervoer wel zelf regelen.

Lees meer of ga direct naar de reserveringspagina van ProDemos

Yusuf Khalid nieuwe Koning van de Jeugd

Gepubliceerd op 15 april 2019 door Drs. Martin van den Bogaerdt

De 14-jarige Yusuf Khalid van het openbare Vossius Gymnasium in Amsterdam is gekroond tot de nieuwe Koning van de Jeugd.

Hij gaf de beste speech tijdens de sprekerswedstrijd die zaterdag plaatsvond op het UNICEF Kinderrechten Debattoernooi in het openbare Stedelijk Gymnasium Arnhem.

Yusuf speechte over de 150.000 kinderen in Nederland die met zichzelf in de knoop zitten. ‘Dat zijn drie Johan Cruijff-ArenA’s vol; dat zijn er veel te veel,’ sprak Yusuf. ‘Kinderen hebben het recht om vrij te leven, om zich vrij te kunnen ontwikkelen. Maar als jij met mentale problemen kampt, is er vrijwel niets meer van deze vrijheid over.’ Het komende jaar wil de nieuwe koning het welzijn van jongeren bespreekbaar maken en kinderen aanmoedigen om hulp te zoeken. Yusuf zal ook op Kleine Prinsjesdag een eigen troonrede te houden.

De kroning was onderdeel van het debattoernooi over kinderrechten in Nederland, dat jaarlijks wordt georganiseerd door UNICEF en het Nederlands Debat Instituut. Vorig jaar werd Chris Heidstra van het openbare Willem de Zwijger College in Papendrecht Koningin van de Jeugd.

Democratie als ‘way of living’

Gepubliceerd op 3 april 2019 door Drs. Martin van den Bogaerdt

Democratie moet een way of living worden. Deze doelstelling hoort bij goed burgerschapsonderwijs, zegt Pieter Lossie van het Minkema College.

De leerling van deze openbare school in Woerden was te gast bij de regionale zender RTV Utrecht om te vertellen over burgerschapsonderwijs. Dit houdt volgens hem in dat leerlingen niet alleen worden opgeleid voor de arbeidsmarkt, maar ook om een positieve bijdrage te leveren aan de democratische samenleving.

Het is volgens Lossie van belang dat de school met goed burgerschapsonderwijs ‘een bepaalde mate van aanwakkering’ realiseert, omdat ‘in bijna iedereen wel een bepaalde democraat schuilt’. Juist in de huidige complexe samenleving is dat van groot belang, benadrukte hij.

Bekijk het interview met Pieter Lossie:

‘Mensenrechten en fundamentele vrijheden in artikel 23’

Gepubliceerd op 13 maart 2019 door Drs. Martin van den Bogaerdt

‘We willen in de Grondwet vastleggen dat er wetten moeten komen die scholen verplichten eerbied voor mensenrechten en de fundamentele vrijheden bij te brengen’, zegt PvdA-fractieleider Lodewijk Asscher in de Volkskrant.

Asscher reageert in de krant op de ophef die is ontstaan rond het islamitische Cornelius Haga Lyceum in Amsterdam. Het onderwijs van deze school – vernoemd naar de eerste Nederlandse consul in het voormalige Ottomaanse Rijk – zou niet goed zijn voor de democratie en gericht zijn tegen integratie. Bovendien zou het bestuur het werk van de Inspectie van het Onderwijs onmogelijk hebben gemaakt. Tevens zouden er contacten zijn geweest tussen het schoolbestuur en een islamitische terreurorganisatie.

Onderwijsminister Arie Slob zegt dat hij de bekostiging van de school zal opschorten als die de inspectie blijft tegenwerken. De vier grote steden deden dinsdag een oproep om harder op te treden tegen extremistische invloeden in het onderwijs. Zij willen niet dat het Cornelius Haga Lyceum uitbreidt naar steden als Den Haag en Utrecht. Slob heeft in reactie hierop gezegd dat het vereiste aantal leerlingen waarschijnlijk niet wordt gehaald en dat aanvragen voor bekostiging daarom zullen worden afgekeurd.

Artikel 23

PvdA-leider Asscher zegt nu in de Volkskrant dat de werkwijze van de islamitische school voor voortgezet onderwijs in Amsterdam aantoont dat grondwetsartikel 23 over de vrijheid van onderwijs moet worden aangepast.

‘Het is mooi dat scholen een eigen identiteit hebben, maar als we scholen willen tegenhouden die kinderen niet goed voorbereiden op deze maatschappij, dan zwaaien ze altijd met artikel 23. Dat is bizar’, aldus Asscher. Hij komt met een voorstel voor een nieuwe wettekst. ‘We willen in de Grondwet vastleggen dat er wetten moeten komen die scholen verplichten eerbied voor mensenrechten en de fundamentele vrijheden bij te brengen.’

Concept School!

VOS/ABB en de Vereniging Openbaar Onderwijs (VOO) pleiten al jaren voor het concept School!. Dit concept voorziet in onderwijs dat boven artikel 23 en de denominaties zal zijn uitgestegen.

Het idee achter het concept School! is dat er geen openbare, christelijke, islamitische of wat voor scholen dan ook meer zijn, maar ‘scholen’ die voor alle leerlingen toegankelijk zijn. Alle scholen in de toekomst zullen op basis van gelijkwaardigheid en wederzijds respect aandacht hebben voor diversiteit en levensbeschouwing.

Landelijke opening School!Week in provinciehuis Assen

Gepubliceerd op 4 februari 2019 door Drs. Martin van den Bogaerdt

Het leerlingendebat op maandag 18 maart in Assen, dat het officiële startmoment van de School!Week wordt, vindt plaats in het provinciehuis van Drenthe.

De landelijke opening van de School!Week 2019 staat met het debat in Assen in het kader van het democratische karakter van het openbaar onderwijs. Leerlingen van het openbaar primair en voortgezet onderwijs in Assen gaan in het Drentse provinciehuis met elkaar in debat over actuele ontwikkelingen.

De keuze voor het provinciehuis houdt verband met de Provinciale Statenverkiezingen die op woensdag 20 maart worden gehouden. Dat is midden in de School!Week.

Debattraining

Leerlingen die aan het debat gaan meedoen, krijgen een debattraining die VOS/ABB en de Vereniging Openbaar Onderwijs als organisatoren van de School!Week aanbieden. De debattraining wordt op 5 maart in IKC Het Sterrenschip in Assen gegeven door Conny Ettema van Debatteren kun je leren.

Het officiële startsein van de School!Week klinkt aan het begin van het debatevenement op maandag 18 maart. Dat is omstreeks 13.30 uur. Het leerlingendebat duurt tot circa 15.00 uur.

Meer weten over de School!Week? Ga naar www.openbaaronderwijs.nu.

Rotterdam zet in op kansengelijkheid

Gepubliceerd op 16 januari 2019 door Drs. Martin van den Bogaerdt

De gemeente Rotterdam trekt de komende jaren bijna een half miljard euro uit voor kansengelijkheid. ‘De ambitie is om alle Rotterdamse kinderen de beste onderwijskansen te geven. Daarom is gelijke kansen voor elk talent voor mij de kapstok van het Rotterdamse onderwijsbeleid’, zegt onderwijswethouder Said Kasmi (D66).

Rotterdam zet onder andere in op burgerschapsonderwijs, omdat dit bijdraagt aan de kennis over democratie, de vorming van waarden en normen en integratie. ‘Ingewikkelde thema’s moeten in elke klas kunnen worden besproken. Het gaat dan bijvoorbeeld over kennis van democratie, respect voor de mening van iemand anders of spanningen in de samenleving’, zo staat op de website van de gemeente.

Andere punten die de gemeente Rotterdam belangrijk vindt, zijn een betere overgang van de ene naar de andere schoolsoort, een sterk, gevarieerd en aantrekkelijk aanbod aan scholen in de buurt, de aanpak van het lerarentekort en het verkleinen van de kwaliteitsverschillen tussen scholen.

Meer aandacht nodig voor democratisch burgerschap

Gepubliceerd op 14 december 2018 door Drs. Martin van den Bogaerdt

Democratisch burgerschap moet meer aan bod komen in het onderwijs. Dat staat in het adviesrapport Lage drempels, hoge dijken van de staatscommissie parlementair stelsel onder voorzitterschap van Johan Remkes.

De staatscommissie verwijst in het rapport naar onderzoek waaruit blijkt dat veel jongeren, vooral vmbo’ers, maar weinig weten over de werking van de parlementaire democratie. Daarom dringt de staatscommissie aan op een vergroting van de democratische kennis en vaardigheden bij jongeren.

‘Dat kan onder meer via het onderwijs. De positie van de vakken geschiedenis en staatsinrichting en maatschappijleer in het voortgezet onderwijs moet daarom worden versterkt’, zo staat in het adviesrapport.

Burgerschapsonderwijs

Daarin staat ook dat jongeren te weinig burgerschapscompetenties hebben. De commissie signaleert hierbij een tweedeling tussen toekomstige hoger en lager opgeleiden.

Het is volgens de commissie zo dat er gat zit in het burgerschapsonderwijs tussen de basisschool en de bovenbouw van het voortgezet onderwijs. Leerlingen krijgen in de eerste jaren van het voortgezet onderwijs nauwelijks burgerschapsonderwijs en sommige leerlingen komen er dan zelfs helemaal niet mee in aanraking.

De commissie beschouwt het plan van het kabinet voor een nieuwe wet voor burgerschapsonderwijs daarom als een stap in de goede richting.

Alle leerlingen naar Tweede Kamer

Gepubliceerd op 11 oktober 2018 door Drs. Martin van den Bogaerdt

Het kabinet komt vanaf volgend jaar met geld om alle leerlingen in het voortgezet onderwijs in staat te stellen de Tweede Kamer in Den Haag te bezoeken. In 2019 gaat het om 1,37 miljoen euro en dat bedrag loopt op tot 4,76 miljoen euro per jaar vanaf 2021.

De onderwijsministers Ingrid van Engelshoven en Arie Slob en minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties schrijven in een gezamenlijke brief aan de Tweede Kamer dat het belangrijk is voor leerlingen ‘om zelf te kunnen zien, horen en ervaren hoe democratie werkt’.

De leerdoelen van de scholenbezoeken aan het parlement sluiten volgens de ministers aan bij de plannen van het kabinet om burgerschap in het funderend onderwijs te versterken ‘via een verduidelijking van de wettelijke burgerschapsopdracht en een prominentere plaats voor burgerschap in het curriculum’.

Het busvervoer naar Den Haag en terug naar school wordt betaald. De miljoenen komen niet uit het onderwijsbudget, maar uit de pot voor cultuur. De organisatie van de bezoeken aan de Tweede Kamer ligt in handen van ProDemos.

Onderwijsraad adviseert over burgerschapsonderwijs

Gepubliceerd op 28 september 2018 door Drs. Martin van den Bogaerdt

De Onderwijsraad adviseert om de wettelijke opdracht voor burgerschapsonderwijs te richten op democratie.

Onderwijsminister Arie Slob wil de doelstelling en uitgangspunten van het burgerschapsonderwijs verduidelijken. De Onderwijsraad steunt die intentie. Toch is de raad kritisch over het wetsvoorstel.

Zo vindt de raad dat het wetsvoorstel nog niet scherpt genoeg in beeld brengt wat de overheid van de scholen verwacht. Hierbij verwijst de Onderwijsraad naar de vrijheid van onderwijs volgens artikel 23 van de Grondwet.

Ook vindt de raad dat de minister het wetsvoorstel beter moet onderbouwen. Het is nu volgens de Onderwijsraad niet inzichtelijk welk probleem hij met het wetsvoorstel wil aanpakken.

Verder vindt de Onderwijsraad dat Slob op het gebied van burgerschapsvorming realistische verwachtingen van het onderwijs moeten hebben.

Miniconferentie over Vreedzame School

Gepubliceerd op 12 september 2018 door Drs. Martin van den Bogaerdt

Openbare basisschool Digitalis in Almere is de duizendste ‘Vreedzame School’ in Nederland. Ter gelegenheid van deze mijlpaal is op 27 september in Utrecht een miniconferentie over het programma De Vreedzame School.

De Vreedzame School wil leerlingen laten opgroeien tot verantwoordelijke en actieve leden van onze democratische samenleving. Het programma beschouwt de klas en de school als een leefgemeenschap, waarin kinderen een stem krijgen en leren wat democratisch burgerschap is.

De miniconferentie op donderdag 27 september van 13.30 tot 17.30 uur in Theater Stefanus in Utrecht richt zich op de vraag welke uitdagingen er zijn voor de toekomst als het gaat om burgerschapsvorming.

Deelname is gratis. U kunt zich aanmelden via info@stichtingvreedzaam.nl.

VOS/ABB heeft in 2013 met een artikel aandacht besteed aan De Vreedzame School. Lees het artikel, dat gaat over de openbare Joop Westerweelschool in Amsterdam.

‘Wat voor de klas gebeurt is geen staatstaak’

Gepubliceerd op 4 september 2018 door Drs. Martin van den Bogaerdt

‘Wat voor de klas gebeurt is geen staatstaak, maar van de hele samenleving’. Dat heeft onderwijsminister Arie Slob gezegd in een toespraak bij de Universiteit voor Humanistiek in Utrecht ter gelegenheid van de opening van het academisch jaar.

De toespraak van Slob stond in het teken van het begrip ‘coöperatie’, oftewel ‘een minisamenleving, op basis van wederkerigheid’. In zo’n samenleving past volgens de minister ‘de overheid gezonde bescheidenheid’. Hij verbond dit aan de vrijheid van onderwijs en zei dat wat voor de klas gebeurt ‘geen staatstaak (is), maar van de hele samenleving’.

Burgerschap

Daarmee wordt volgens Slob de kern van burgerschap geraakt, namelijk ‘dat de hele samenleving zich medeverantwoordelijk voelt voor de groei van onze kinderen’. Opvoeden is de primaire taak van ouders, zo benadrukte hij, ‘maar bij leren samenleven en omgaan met verschillen (…) ligt een taak voor ons allemaal’.

Scholen noemde hij in dit kader ‘belangrijk als veilige oefenplaats, waar kinderen leren om verantwoordelijkheid te nemen voor jezelf en de ander’. Daar hoort volgens hem bij dat kinderen leren hoe ‘onze’ samenleving werkt. In dit verband noemde hij de Grondwet, het politieke systeem en de democratische rechtsstaat.

Lees de toespraak van Slob

Goed burgerschapsonderwijs met aandacht voor diversiteit

Gepubliceerd op 4 juli 2018 door Drs. Martin van den Bogaerdt

Goed burgerschapsonderwijs vereist actieve aandacht voor diversiteit van levensbeschouwingen en culturen. Dat staat in een gezamenlijke bijdrage van VOS/ABB en de Vereniging Openbaar Onderwijs (VOO) aan de internetconsultatie over het wetsvoorstel voor beter burgerschapsonderwijs.

VOS/ABB en VOO vinden ook dat het Internationale Verdrag inzake de Rechten van het Kind expliciet moet worden benoemd. ‘Het is namelijk essentieel dat kinderen hun eigen rechten en plichten kennen en dat dit verdrag ook binnen het onderwijs wordt nageleefd’, zo staat in de gezamenlijke bijdrage aan de internetconsultatie.

Ook zou er in de scholen meer aandacht moeten zijn voor democratie als een way of living. Het gaat dus meer dan alleen om kennisnemen van democratische waarden. ‘De school zou een democratische samenleving moeten zijn, waar kinderen actief participeren en meebeslissen.’

Een ander punt uit de gezamenlijke bijdrage is dat burgerschap zowel op micro- als macroniveau van groot belang is. ‘Ontwikkelingen zoals globalisering en digitalisering zorgen er immers voor dat de wereld vandaag de dag voor iedereen heel dichtbij is.’ VOS/ABB en VOO zien in dit kader ‘treden’ van burgerschap van gezin, school en buurt naar de woonplaats, Nederland, Europa en de wereld.

Lees de gezamenlijke bijdrage

‘Leerlingen móeten democraat worden’

Gepubliceerd op 22 juni 2018 door Drs. Martin van den Bogaerdt

Goed burgerschapsonderwijs moet er niet alleen voor zorgen dat leerlingen weten wat democratie inhoudt, ze moeten ook daadwerkelijk democraat wórden. Dat stelt docent en oprichter van de Hogeschool voor Toegepaste Filosofie Martin Slagter op de opiniepagina van Trouw.

‘Het gaat bij burgerschapsonderwijs niet om een lesje maatschappijleer of staatsinrichting, maar om actief en betrokken nadenken over een rechtvaardige samenleving’, aldus Slagter.

Goed burgerschapsonderwijs betekent volgens hem dat ‘jongeren de waarden waarop onze democratie en rechtsstaat zijn gebaseerd, internaliseren’. Daarmee bedoelt hij dat zij zich die waarden daadwerkelijk eigen moeten maken. ‘Ze moeten niet alleen weten wat democratie inhoudt, maar daadwerkelijk democraat wórden’.

Tegelijkertijd pleit hij ervoor om in het burgerschapsonderwijs de socratische gespreksmethode toe te passen, waarbij volgens hem foute antwoorden niet bestaan.

Internetconsultatie wetsvoorstel burgerschapsonderwijs

Gepubliceerd op 5 juni 2018 door Drs. Martin van den Bogaerdt

Aan welke wettelijke eisen moet het burgerschapsonderwijs volgens u voldoen? Tot 3 juli kunt u deelnemen aan een internetconsultatie over het wetsvoorstel ter verduidelijking van de burgerschapsopdracht aan scholen.

Burgerschapsonderwijs moet volgens onderwijsminister Arie Slob in ieder geval gaan over ‘respect voor en kennis van de basiswaarden van de democratische rechtsstaat en de mensenrechten’. Het moet leerlingen sociale en maatschappelijke competenties bijbrengen die hen ‘in staat stellen om deel uit te maken van en bij te dragen aan de samenleving’. Ook moet het personeel van de school volgens deze waarden handelen. VOS/ABB heeft al input geleverd aan dit wetsvoorstel.

Ga naar de internetconsultatie

Gratis lesbrieven over gemeenteraadsverkiezingen

Gepubliceerd op 13 maart 2018 door Drs. Martin van den Bogaerdt

De Respect Education Foundation stelt online gratis lesbrieven beschikbaar over de gemeenteraadsverkiezingen op 21 maart.

Er zijn lesbrieven op drie niveaus:

Tweede Kamer krijgt vragenuurtje voor kinderen

Gepubliceerd op 13 december 2017 door Drs. Martin van den Bogaerdt

In de Tweede Kamer komt een jaarlijks vragenuurtje voor kinderen. Bijna de hele Tweede Kamer is dinsdag akkoord gegaan met dat plannetje van D66-Kamerlid Rens Raemakers. Alleen Forum voor Democratie stemde tegen.

Het is nog niet bekend hoe het vragenuurtje voor kinderen er precies uit komt te zien. Het zou in november moeten plaatsvinden op of rond de Internationale Dag voor de Rechten van het Kind. Het idee is dat dan 150 kinderen in de leeftijd van 11 tot 14 jaar kunnen plaatsnemen in de bekende blauwe Kamerzetels om vragen te stellen aan de ministers, die dan natuurlijk antwoord moeten geven.

De Kamer borduurt met het jaarlijkse vragenuurtje voor kinderen voort op het reguliere wekelijkse vragenuurtje op dinsdag.

Komend voorjaar consultatie wetsvoorstel burgerschap

Gepubliceerd op 28 november 2017 door Drs. Martin van den Bogaerdt

Het concept-wetsvoorstel voor de aanscherping van de opdracht van het funderend onderwijs met betrekking tot burgerschap zal komend voorjaar ter consultatie worden aangeboden. Dat meldt onderwijsminister Arie Slob in een brief aan de Tweede Kamer.

De brief is een reactie van Slob op een internationale onderzoek naar burgerschap, waaruit onder meer blijkt dat Nederlandse leerlingen minder over burgerschap weten dat leeftijdgenoten in andere Europese landen.

Dat is in eerder onderzoek toegeschreven aan een gebrek aan richting die scholen meekrijgen bij hun maatschappelijke taak en het gemis van een duidelijke verankering van burgerschapsonderwijs in de wet. Verder biedt het Nederlandse curriculum onvoldoende houvast en is er sprake van weinig focus en samenhang.

Slob schrijft in zijn brief dat hij daarom doorgaat met het ontwikkelen van een wetsvoorstel, waarvan de kern bestaat uit een opdracht aan de scholen om op doelgerichte en samenhangende wijze burgerschapsonderwijs te geven. Daarin moet onder andere aandacht zijn voor democratie, mensenrechten en cultuur.

De minister verwacht het concept-wetsvoorstel komend voorjaar voor openbare internetconsultatie aan te kunnen bieden.

Weinig kennis over democratie en burgerschap

Gepubliceerd op 7 november 2017 door Drs. Martin van den Bogaerdt

Nederlandse jongeren weten minder over democratie en burgerschap dan leeftijdsgenoten in vergelijkbare landen. Dat blijkt uit de International Civic and Citizenship Education Study, waarvan de resultaten zijn verwerkt in het boek Burgerschap in het voortgezet onderwijs- Nederland is vergelijkend perspectief.

De kennis van burgerschap en de democratische rechtsstaat van leerlingen in Nederland is gelijk aan het internationale gemiddelde, maar lager dan dat van scholieren in landen die op Nederland lijken, zoals België en Denemarken.

Ook zijn de verschillen in kennis over burgerschap tussen leerlingen hier groter dan in veel andere landen. Zo heeft één op de drie leerlingen in Nederland veel burgerschapskennis en ook één op de drie juist (heel) weinig.

Meer dan in veel andere landen vinden jongeren in Nederland het respecteren van het recht op een eigen mening het belangrijkste aspect van burgerschap.

Scholen doen weinig aan burgerschap

Uit het internationale onderzoek blijkt ook dat scholen in Nederland weinig doen aan burgerschapsonderwijs in vergelijking met scholen in andere landen. Bovendien vinden relatief weinig Nederlandse leraren zich bekwaam om les te geven over bijvoorbeeld verkiezingen of de grondwet.

VOS/ABB en Creathlon bieden scholen voor voortgezet onderwijs de mogelijkheid om gebruik te maken van de website Goedemorgen!, die inspeelt op burgerschap.

EU-onderzoek naar democratie en tolerantie in onderwijs

Gepubliceerd op 6 juli 2017 door Drs. Martin van den Bogaerdt

Hoogleraar Wiel Veugelers van de Universiteit voor Humanistiek heeft in het Europees Parlement in Brussel de resultaten van een internationaal onderzoek naar democratie en tolerantie in het onderwijs gepresenteerd.

Uit het onderzoek blijkt blijkt dat veel scholen in EU-lidstaten relatief weinig aandacht besteden aan de algemeen gedeelde waarden democratie en tolerantie, maar ook dat er landen zijn met een samenhangend en goed uitgewerkt beleid op dit gebied.

Veugelers pleit voor een verdere uitwerking van teaching common values en een uitwisseling van praktijken en ervaringen in en tussen landen.

DOWNLOAD ONDERZOEKSRAPPORT

Gratis educatieve programma’s over democratie

Gepubliceerd op 18 april 2017 door Drs. Martin van den Bogaerdt

Scholen kunnen zich weer inschrijven voor de gratis educatieve programma’s van ProDemos. Deze organisatie laat jaarlijks circa 88.000 leerlingen in Den Haag kennismaken met de politiek en de democratische rechtsstaat.

ProDemos organiseert bezoeken aan de Tweede Kamer en, waar mogelijk, ook de Eerste Kamer. Verder staan er educatieve (spel-)onderdelen op het programma.

ProDemos biedt diverse programma’s aan, in lengte variërend van een uur tot een hele dag. De inhoud is afgestemd op het onderwijsniveau van de leerlingen.

De programma’s van ProDemos sluiten aan bij vakken als burgerschap, geschiedenis en maatschappijleer.