Tagarchief: hokjesscholen

Slob grijpt niet in bij ondemocratische school

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Het is in strijd met de Grondwet als de overheid ingrijpt bij een school met uitgangspunten die tegen de democratische rechtsstaat en fundamentele rechten en vrijheden ingaan. Dat benadrukt onderwijsminister Arie Slob.

Het is in de Grondwet zo geregeld dat het niet aan de overheid is een oordeel te vellen over een godsdienst of levensovertuiging, zo benadrukte Slob donderdag in een Kamerdebat over het wetsvoorstel Meer ruimte voor nieuwe scholen.

Deze kwestie kwam aan bod naar aanleiding van de berichten van NRC en Nieuwsuur over islamitische scholen die de democratische basiswaarden niet zouden uitdragen. CDA-Kamerlid Michel Rog wil dat de Inspectie van het Onderwijs ingrijpt op die scholen. PVV’er Harm Beertema vindt dat ze geen geld meer mogen krijgen.

Slob zegt dus dat ingrijpen door de overheid niet kan, omdat dat zou botsen met de Grondwet. Daarmee doelt hij op artikel 23 over de vrijheid van onderwijs.

Hokjesscholen

De kern van het wetsvoorstel Meer ruimte voor nieuwe scholen is dat het stichten van een school niet meer is gebonden aan een erkende levensbeschouwelijke richting. Straks zou in principe iedereen een school kunnen beginnen en op basis van de eigen levensvisie leerlingen en leraren kunnen weigeren.

VOS/ABB is tegen deze mogelijkheid, omdat die zal leiden tot een verdere versnippering van het onderwijslandschap in nog meer ‘hokjessscholen’ dan nu al het geval is. Toenemende segregatie past niet bij de huidige maatschappij die wordt gekenmerkt door diversiteit. Het is in de ogen van VOS/ABB essentieel voor een in alle opzichten gezonde samenleving dat verschillende kinderen van en met elkaar leren.

Daarbij hoort volgens VOS/ABB algemene toegankelijkheid en algemene benoembaarheid. Bovendien zouden alle scholen actief pluriform moeten zijn.

Wildgroei aan bubbels

VOS/ABB’s bezwaar tegen toenemende segregatie kwam in het Kamerdebat over het wetsvoorstel aan bod. Lisa Westerveld van GroenLinks wees erop dat ‘hokjesscholen’ moeten worden voorkomen. SP’er Peter Kwint sprak in dit kader van een ‘wildgroei aan bubbels’. Zij willen door de Inspectie van het Onderwijs laten beoordelen of een nieuwe school segregatie in de hand werkt. Als dat zo is, dan is het niet wenselijk dat die school er komt.

De ChristenUnie-minister heeft altijd gezegd dat het wetsvoorstel Meer ruimte voor nieuwe scholen alleen maar bedoeld is om de vrijheid van onderwijs te versterken, en dat het helemaal losstaat van segregatie.

Slob miskent alomtegenwoordigheid openbaar onderwijs

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Met het wetsvoorstel Meer ruimte voor nieuwe scholen wil de regering slechts de positie van het bijzonder onderwijs versterken. De grondwettelijk vastgelegde alomtegenwoordigheid van het openbaar onderwijs wordt miskend.

‘Het moet VOS/ABB van het hart dat het de regering behoeft zo expliciet de vrijheid van onderwijs te versterken, waarbij duidelijk getracht wordt het bijzonder onderwijs daarin te behagen en versterken, zonder de waarborg van de alomtegenwoordigheid van openbaar onderwijs daarin genoegzaam te erkennen en gelijkwaardig te behandelen’, zo staat in een reactie van VOS/ABB op het wetsvoorstel. De reactie is naar de Tweede Kamer gestuurd.

VOS/ABB benadrukt dat de basis van het duale bestel op basis van artikel 23 van de Grondwet is dat bijzonder onderwijs mág, maar dat openbaar onderwijs móet. Het wetsvoorstel leidt ertoe dat dit wordt omgedraaid, hetgeen botst met de Grondwet.

Hokjesscholen

VOS/ABB wijst er in de reactie ook op dat het wetsvoorstel Meer ruimte voor nieuwe scholen de segregatie in het primair en voortgezet onderwijs zal verergeren. De reactie van onderwijsminister Arie Slob hierop, was dat het wetsvoorstel erop is gericht de vrijheid van onderwijs te versterken en niet om segregatie tegen te gaan.

Dat de regering met dit wetsvoorstel de trend versterkt van steeds meer ‘hokjesscholen’ waarin kinderen uit verschillende groepen elkaar niet ontmoeten, wordt kennelijk gezien als ‘collateral damage’, zo staat in de reactie van VOS/ABB.

Lees de reactie

Ook VO-raad nu tegen wetsvoorstel ‘Meer ruimte’

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Het wetsvoorstel Meer ruimte voor nieuwe scholen is geen stap vooruit, maar achteruit. Dat vindt voorzitter Paul Rosenmöller van de VO-Raad, meldt Trouw. De draai van de sectororganisatie sluit aan op wat VOS/ABB al lange tijd benadrukt.

De VO-raad was eerst voorstander van het wetsvoorstel, maar ook Rosenmöller ziet uiteindelijk in dat het botst het ideaal dat alle leerlingen gelijke kansen verdienen. Hij wijst er in Trouw op dat veel nieuwe scholen zich zullen richten op wat hij ‘de bovenkant van de markt’ noemt. Hij vindt het slecht als er meer scholen komen voor specifieke doelgroepen, zo zegt hij in Trouw.

Ook waarschuwt hij voor de gevolgen van toenemende concurrentie in tijden van krimp. ‘Op veel plekken is al meer dan genoeg onderwijs. Op termijn zullen er eerder scholen dicht moeten dan er bij zullen moeten komen’, aldus Rosenmöller. Volgens hem is er vanwege de krimp juist meer samenwerking nodig.

De VO-raad heeft hierover een brief gestuurd naar de Tweede Kamer.

Hokjesscholen

De VO-raad sluit zich met zijn kritiek aan op wat VOS/ABB al lange tijd benadrukt. Als het wetsvoorstel Meer ruimte voor nieuwe scholen (dat voor de stichting van scholen het criterium ‘erkende richting’ loslaat) werkelijkheid wordt, zal dat ertoe leiden dat in principe iedereen een school kan beginnen. Dit zal versnippering in de hand werken.

Bovendien zouden dan nog meer scholen dan nu al het geval op grond van artikel 23 van de Grondwet over de vrijheid van onderwijs leerlingen en leraren kunnen weigeren op grond van eigen toelatingscriteria. Zo kunnen er nog meer ‘hokjesscholen’ ontstaan, terwijl de huidige segregatie in het onderwijs al een groot maatschappelijk probleem is.

Laat besluit over vertrek van school bij bevoegd gezag

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

De besluitvorming om een school uit een schoolbestuur te laten stappen, moet bij het bevoegd gezag blijven liggen. Dat benadrukt VOS/ABB in een bijdrage over het wetsvoorstel over de afschaffing van de fusietoets.

Het bevoegd gezag is primair verantwoordelijk voor de kwaliteit van het onderwijs van alle leerlingen op de scholen van een bestuur. ‘Dit eenzijdig per school bekijken en zo opting-out mogelijk maken, zou indruisen tegen de bredere maatschappelijke verantwoordelijkheid die schoolbesturen hebben’, zo staat in de bijdrage.

Meer ruimte

VOS/ABB wijst erop dat ouders of leraren die het anders willen organiseren, zelf een school kunnen oprichten. Het wetsvoorstel Meer ruimte voor nieuwe scholen geeft hun daartoe de mogelijkheid.

Om te voorkomen dat er ‘hokjesscholen’ ontstaan, die bijdragen aan de segregatie in het Nederlandse onderwijs, moet in dat wetsvoorstel wel staan dat nieuwe scholen:

  • algemeen toegankelijk zijn voor leerlingen,
  • algemeen benoembaar zijn ten aanzien van het personeel, en
  • actief pluriform zijn.

Lees de volledige bijdrage.

Bestaan van hokjesscholen staat haaks op gelijke kansen

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

‘We willen in Nederland gelijke kansen voor alle kinderen. Daar hoort onderwijs bij dat voor alle leerlingen toegankelijk en betaalbaar is. Het is hoog tijd om dat eindelijk eens goed te regelen.’ Dat benadrukken directeur Hans Teegelbeckers en politiek adviseur Ronald Bloemers van VOS/ABB in Het Financieele Dagblad.

In het huidige duale bestel hebben bijzondere scholen nog steeds de mogelijkheid om met de Grondwet in de hand leerlingen en leerlingen te weigeren of weg te sturen. Die mogelijkheid wordt geboden door artikel 23 van de Grondwet over de vrijheid van onderwijs. Dit grondwetsartikel dateert uit 1917.

‘Nederland was toen een sterk verzuild land. Christelijke kinderen gingen niet alleen naar de christelijke school, maar aten ook brood van de christelijke bakker en dronken melk van de christelijke melkboer. Deze strikte maatschappelijke indeling ligt (gelukkig) achter ons, alleen in het onderwijs bestaat die nog steeds.’

Hokjesscholen

Teegelbeckers en Bloemers spreken van ‘hokjesscholen’ die nog overal in Nederland zijn. ‘Kinderen leven en leren daar met leeftijdgenoten uit wat hun ouders als de ‘eigen groep’ beschouwen, en niet met anderen uit de diverse samenleving van nu.’ Ze wijzen ook op ‘financiële drempels die sommige scholen door middel van een hoge ouderbijdrage opwerpen om alleen ‘hun soort mensen’ binnen te halen’.

‘Het resultaat is dat kinderen geen gelijke kansen krijgen, terwijl we in dit land juist (zeggen te) willen dat ze die wel krijgen’, benadrukken Teegelbeckers en Bloemers. ‘Laten we daarom algemene toegankelijkheid en algemene benoembaarheid bij wet regelen. En laten we dan meteen ook een einde maken aan de hoge ouderbijdragen die sommige scholen vragen. Want Nederlandse kinderen moeten samen naar school.’

Lees het hele opiniestuk

Slob niet bang voor meer segregatie in hokjesscholen

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Het wetsvoorstel Meer ruimte voor nieuwe scholen is niet bedoeld om segregatie in het onderwijs tegen te gaan. Dat meldt onderwijsminister Arie Slob in reactie op vragen uit de Tweede Kamer. D66, PvdA en GroenLinks vrezen net als VOS/ABB dat er met de nieuwe wet steeds meer ‘hokjesscholen’ komen.

Het wetsvoorstel is in 2016, dus in de vorige kabinetsperiode, opgesteld en ingediend door toenmalig VVD-staatssecretaris Sander Dekker van OCW. Het beoogt het mogelijk te maken een school te stichten op basis van belangstelling van ouders en leerlingen. Het zal daarbij niet meer nodig zijn om een bepaalde richting te kiezen. Ook een onderwijsconcept kan straks aan de basis liggen.

Dekker zette het destijds neer als een moderne interpretatie van artikel 23 van de Grondwet over de vrijheid van onderwijs. Slob probeert het nu aan de man te brengen door het in de politieke etalage te zetten als ‘meer vrijheid van onderwijs’.

Hokjesscholen

VOS/ABB maakt zich zorgen over het wetsvoorstel, omdat het risico levensgroot is dat het tot nog meer segregatie zal leiden dan nu al het geval is.

‘De kern (…) is dat straks in principe iedereen een eigen school kan inrichten met eigen toelatingseisen. Dus niet meer naast de openbare scholen, die nadrukkelijk van en voor iedereen zijn, alleen scholen met bijvoorbeeld een protestants-christelijke, rooms-katholieke of islamitische grondslag, maar ook scholen van splintergroeperingen. Zeg maar: ‘hokjesscholen”, aldus directeur Hans Teegelbeckers van VOS/ABB in een commentaar dat in december 2018 op deze website verscheen.

Selectief toelatingsbeleid

Die vrees voor het ontstaan van steeds meer ‘hokjesscholen’ bestaat ook in de Tweede Kamer, met name bij de fracties van regeringspartij D66 en oppositiepartijen PvdA en GroenLinks. In reactie op vragen hierover impliceert Slob dat die vrees niet relevant is, omdat het wetsvoorstel volgens hem helemaal losstaat van het fenomeen segregatie.

De minister verkeert in de veronderstelling dat met de nieuwe wet niet meer scholen een selectief toelatingsbeleid gaan voeren. Nu doet volgens Slob ‘slechts’ één op de twintig bijzondere scholen dat. ‘Er is geen aanleiding om aan te nemen dat dit aandeel door het onderhavige wetsvoorstel zal toenemen’, zo staat in zijn reactie.

Lees meer…

Segregatie in basisonderwijs neemt toe

Gepubliceerd op door Lucy Beker

De segregatie in het basisonderwijs neemt toe doordat met name hoogopgeleide ouders steeds vaker kiezen voor scholen met vernieuwende leerconcepten.

Dat blijkt uit onderzoek en ook de Inspectie voor het Onderwijs signaleert het. ‘Leerlingen gaan steeds meer in hun eigen bubbel naar school. Ze zitten in de klas bij gelijkgestemden en komen anderen niet meer tegen’, zei Inge de Wolf namens de inspectie in het televisieprogramma Nieuwsuur van dinsdagavond.

Hoogopgeleide ouders kiezen voor scholen met onderwijsconcepten als Montessori, Vrijeschool of Jenaplan, omdat daar meer aandacht zou zijn voor creativiteit en persoonlijke ontwikkeling. Het effect is een tweedeling tussen hoogopgeleid en laagopgeleid en impliciet ook tussen rijk en arm en wit en zwart.

In de reportage werd het voorbeeld gegeven van de Vrijeschool Rotterdam-West, die in een gemengde wijk met veel culturen staat, terwijl de leerlingen overwegend wit zijn.

‘Actief beleid nodig om segregatie tegen te gaan’

Onderzoeker Guido Walraven ziet meer van dit soort scholen. Hij zegt in Nieuwsuur dat er actief beleid nodig is om deze segregatie tegen te gaan. ‘Scholen moeten samenwerken en proberen leerlingen te mengen. Want het wordt steeds erger, ook door de woonsegregatie, doordat de huizenprijzen stijgen.’

SP-Tweede Kamerlid Peter Kwint reageerde daar meteen op via Twitter: ‘Iedereen in het hokje van zijn eigen clubje. Funest voor de maatschappelijke samenhang. En de overheid doet helemaal niks.’ In de discussie die daarna op Twitter ontstond, noemt hij als mogelijke oplossingen: acceptatieplicht, dubbele wachtlijsten en maximering van de ouderbijdrage.

‘Geen hokjesschool, maar School!’

Intussen lijken de plannen voor modernisering van artikel 23 van de Grondwet (vrijheid van onderwijs) het probleem alleen maar te versterken, doordat straks iedereen een eigen school met eigen toelatingseisen kan inrichten. VOS/ABB-directeur Hans Teegelbeckers schreef in december al het alarmerende commentaar ‘Bij hokjesscholen is niemand gebaat’.

VOS/ABB pleit al jaren voor het concept School! Dat is een school zonder denominatie, waar elk kind welkom is en gelijke kansen krijgt: ‘Niet apart, maar samen’.

 

 

 

 

Bij hokjesscholen is niemand gebaat!

Gepubliceerd op door Hans Teegelbeckers

Gelijke kansen, samen leren en goed onderwijs voor elk kind. Dat zijn mooie principes die passen bij de 21e eeuw. Dan moeten we niet met een nieuwe wet de oude hokjesgeest uit de verzuiling tot leven wekken.

De Tweede Kamer praat over het wetsvoorstel Meer ruimte voor nieuwe scholen. Toenmalig staatssecretaris Sander Dekker van OCW diende het in 2016 in. Hij zette het neer als een moderne interpretatie van artikel 23 van de Grondwet over de vrijheid van onderwijs. De huidige onderwijsminister Arie Slob brengt het nu als ‘meer vrijheid van onderwijs’.

Meer vrijheid, dat klinkt op zich natuurlijk positief. In werkelijkheid zal het wetsvoorstel echter de 20e-eeuwse verzuiling tot leven wekken, waarin veel mensen in hun eigen zuil gevangen zaten en niet zo vrij waren als nu. De kern van het wetsvoorstel is dat straks in principe iedereen een eigen school kan inrichten met eigen toelatingseisen.

Dus niet meer naast de openbare scholen, die nadrukkelijk van en voor iedereen zijn, alleen scholen met bijvoorbeeld een protestants-christelijke, rooms-katholieke of islamitische grondslag, maar ook scholen van splintergroeperingen. Zeg maar: ‘hokjesscholen’.

Voorzitter Jan Westert van het Landelijk Verband van Gereformeerd Schoolonderwijs kwam al met het idee om met de nieuwe wet in de hand aparte jongens- en meisjesscholen op te richten. Kunnen we straks ook aparte scholen verwachten voor mensen die het Spaghettimonster adoreren? Of wellicht meer realistisch: scholen voor kinderen van wie de ouders de Westerse democratische samenleving afwijzen?

Als het wetsvoorstel wordt aangenomen, behoort dat in de nabije toekomst helaas tot de mogelijkheden. Dat moeten we echt niet willen. In een gezonde samenleving krijgen alle kinderen gelijke kansen door op school op basis van gelijkwaardigheid en wederzijds respect met en van elkaar te leren. Niet apart, maar samen!

Hans Teegelbeckers, directeur VOS/ABB