Tagarchief: humanisme

Geen paasontbijt, wel Suikerfeest

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

‘Basisscholen bepalen zelf welke feesten, vieringen of herdenkingen op school plaatsvinden’. Dat zegt onderwijsminister Arie Slob in antwoord op Kamervragen na een bericht over de openbare Theo Thijssenschool in Amsterdam, die dit schooljaar het paasontbijt overslaat en aandacht besteedt aan het islamitische Suikerfeest. Dit werd in oktober gemeld in deze nieuwsbrief van de school.

De Kamervragen waren van de VVD-Kamerleden Rudmer Heerema en Bente Becker. Zij wilden onder meer van de minister weten of ook hij vindt dat ‘Nederlandse tradities’ op scholen niet mogen plaatsmaken voor ‘tradities uit andere religies en culturen, zoals het Suikerfeest’.

Slob antwoordt daarop dat scholen zelf bepalen hoe ze leerlingen kennis laten maken met ‘geestelijke stromingen die in Nederland een belangrijke rol spelen’. Hij voegt eraan toe dat scholen zich moeten richten ‘op het bevorderen van actief burgerschap en sociale integratie, op het leren over de pluriforme samenleving en op kennis hebben van en kennismaken met verschillende achtergronden en culturen van leeftijdgenoten’.

Het is volgens de minister aan de school om hier in overleg met de ouders en de leerkrachten een passende invulling aan te geven.

Aandacht voor verschillende stromingen

De school legt uit dat het paasontbijt dit jaar wordt overgeslagen, omdat het moeilijk te combineren is met de meivakantie en ‘lopende thema’s’. Tevens benadrukt de school ook aandacht te besteden aan het pesachfeest binnen het jodendom, het lichtjesfeest (Divali) binnen het hindoeïsme en aan het christelijke kerstfeest (met het kerstdiner). De school besteedt bovendien aandacht aan het humanisme.

Lees meer…

Actie voor humanistische havo/vwo in Barneveld

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Een initiatiefgroep van docenten voert actie om in Barneveld een nieuwe, niet-christelijke vo-school van de grond te tillen. De naam van deze school wordt Het Barnevelds. VOS/ABB steunt de initiatiefnemers. 

Het Barnevelds moet een algemeen toegankelijke school voor voortgezet onderwijs op humanistische grondslag worden. Daarvoor zou voldoende interesse zijn, hoewel een peiling dat nog moet uitwijzen. Op maandagavond 8 mei is er een informatieavond in de Veluwehal.

Het nieuwe initiatief betreft dus strikt genomen geen openbaar onderwijs, zoals in een eerder plan, maar wel een algemeen toegankelijke school met kenmerken van openbaar onderwijs. Op Facebook schrijven de initiatiefnemers dat het een nieuwe school voor havo/vwo wordt, waarin ‘geloof in eigen kunnen door eigen kracht’ wordt aangemoedigd. Er zijn inmiddels flyers en posters gemaakt waarin Het Barnevelds wordt gepositioneerd als eigentijds en midden in de samenleving.

In het februarinummer van ons magazine Naar School! is een artikel verschenen over de eerste humanistische school voor voortgezet onderwijs in Nederland. Deze school staat in Amsterdam.

Lees het artikel Nieuw: humanistisch voortgezet onderwijs.

Openbaar voortgezet onderwijs Barneveld

In 2009 nam de Initiatiefgroep Openbaar Voortgezet Onderwijs Barneveld het initiatief een openbare school voor voortgezet onderwijs te realiseren. VOS/ABB ondersteunde de initiatiefgroep toen op juridisch en publicitair gebied. Het bleek toen uiteindelijk organisatorisch helaas onmogelijk om de gewenste openbare vo-school in Barneveld te realiseren.

Nu wordt dus een poging gedaan om een humanistische vo-school te starten en dat zou volgens de initiatiefgroep wél kans van slagen hebben. Er wordt gewerkt aan een enquête onder ouders van leerlingen die nu in groep 7 van verschillende basisscholen zitten binnen een straal van 10 kilometer rond het centrum van Barneveld.

‘Veel bijzondere scholen zijn in feite openbaar’

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

‘Bijzondere scholen zijn in naam nog katholiek of protestant, maar hebben vaak een openbaar karakter’, zegt voorzitter Boris van der Ham van het Humanistisch Verbond.

De Vereniging Openbaar Onderwijs (VOO) sprak met Van der Ham naar aanleiding van oprichting van De Amsterdamse Mavo, de eerste humanistische school in Nederland. Het humanisme is sinds 2014 erkend als stroming binnen het duale bestel, wat het mogelijk maakt om een school op humanistische grondslag te stichten.

Openbaar karakter

De humanistische school valt onder het bijzonder onderwijs, is algemeen toegankelijk en profileert zich als ‘burgerschapsschool’. In dit kader merkt Van der Ham op dat het bijzonder onderwijs pluriformer is dan gedacht. De verschillen met het openbaar onderwijs zijn volgens hem in de loop der jaren kleiner geworden. ‘Bijzondere scholen zijn in naam nog katholiek of protestant, maar hebben vaak een openbaar karakter’, aldus het voormalig D66-Tweede Kamerlid.

Toch vindt Van der Ham de discussie over artikel 23 van de Grondwet over de vrijheid van onderwijs nog steeds heel actueel. ‘Want er zijn nog steeds bijzondere scholen waar direct of indirect selectie plaatsvindt en erger nog, we kennen voorbeelden van reformatorisch of islamitisch onderwijs waar vormen van uitsluiting voorkomen en waar interpretaties worden gegeven die onze kinderen beslist niet opleiden tot zelfstandige en breed geïnformeerde burgers. Daar moeten we geen genoegen mee nemen.’

Lees meer…

Magazine Naar School! van VOS/ABB besteedde in het februarinummer aandacht aan De Amsterdamse Mavo. Lees het artikel Nieuw: humanistisch voortgezet onderwijs.

Tweede Kamer voor structurele bekostiging g/hvo

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Een meerderheid in de Tweede Kamer heeft ingestemd met het initiatiefwetsvoorstel om godsdienstig en humanistisch vormingsonderwijs (g/hvo) in de openbare basisscholen structureel te bekostigen.

Het was nog onzeker of het initiatiefwetsvoorstel van PvdA, ChristenUnie en CDA het zou halen, omdat de SP eraan twijfelde het te steunen. Uiteindelijk stemde ook de SP voor het voorstel, zo bleek dinsdagmiddag. Hiermee was er een meerderheid voor.

Het initiatiefwetsvoorstel is afkomstig van de Tweede Kamerleden Loes Ypma (PvdA), Joël Voordewind (ChristenUnie) en Michel Rog (CDA). Er staat in dat de bekostiging van g/hvo moet worden opgenomen in artikel 51 van de Wet op het primair onderwijs (WPO).

Zekerheid en continuïteit g/hvo

De gedachte hierachter is dat een wettelijke verankering van de financiering de sector meer zekerheid en continuïteit biedt dan een jaarlijkse subsidiepost, die altijd weer ter discussie kan worden gesteld. Er is nu een subsidie van 10 miljoen euro per jaar voor g/hvo.

De openbare basisscholen moeten bij wet gelegenheid bieden tot g/hvo als ouders erom vragen. Circa 75.000 leerlingen krijgen g/hvo van in totaal ongeveer 600 docenten.

Lobby VOS/ABB voor g/hvo

De goedkeuring van het wetsvoorstel volgt op een lobby van onder andere VOS/ABB om de financiering van g/hvo structureel te maken. In stuurde VOS/ABB samen met collega-organisaties hierover een brief naar de Tweede Kamer.

Dinsdagochtend verscheen hier op de opiniepagina van Trouw nog een pleidooi van directeur Hans Teegelbeckers van VOS/ABB om de bekostiging structureel te maken.

Godsdienstige en humanistische vorming verdienen het!

Gepubliceerd op door Hans Teegelbeckers

Het IMF adviseert het kabinet om miljarden extra te investeren, onder andere in het onderwijs. Prima idee. Laten we beginnen met een solide financiering van godsdienstig en humanistisch vormingsonderwijs in de openbare basisscholen!

Openbaar onderwijs staat open voor álle leerlingen, ook voor kinderen van wie de ouders waarde hechten aan onderwijs vanuit een godsdienstige of levensbeschouwelijke richting. Naast de beschrijvende zin, zoals kerndoel 38 verlangt, gaat het hier nadrukkelijk ook om vorming en zingeving.

In de huidige discussie over een structurele bekostiging van godsdienstig en humanistisch vormingsonderwijs (g/hvo) stelt staatssecretaris Sander Dekker van OCW echter dat de ouders van deze leerlingen maar voor een bijzondere school moeten kiezen.

Het mooie van openbaar onderwijs is dat het van en voor iedereen is. Door de ontmoeting met de ander leren kinderen in de openbare school van en met elkaar. Als iedereen met een bepaalde geloofs- of levensbeschouwelijke visie maar een eigen school moet opzoeken, zoals Dekker kortweg stelt, wordt het belang van het rijke karakter van de openbare school miskend.

Wettelijke verankering

In de huidige politieke discussie over het initiatiefwetsvoorstel over de structurele bekostiging voor g/hvo gaf de staatssecretaris aan hier niet voor te zijn. Het voorstel van de Kamerleden Loes Ypma (PvdA), Joël Voordewind (CU) en Michel Rog (CDA) is bedoeld om de tijdelijke subsidie voor g/hvo als structurele bekostiging (eindelijk) te verankeren in de Wet op het primair onderwijs.

De voorgestelde wettelijke verankering is niet meer dan logisch. De wet vraagt immers van het bevoegd gezag van de openbare school om gelegenheid te bieden aan g/hvo als ouders daarom vragen. Zonder financiering kan de wettelijke mogelijkheid van dit type onderwijs in de openbare school niet worden uitgevoerd.

De structurele bekostiging is al in 2009 aangekondigd via een door de Tweede Kamer aangenomen amendement. De toenmalige minister zei vervolgens dat vanaf 2010 structurele bekostiging zou volgen, maar dat werd een niet-structurele subsidie.

Dekker heeft in 2013 nog geprobeerd om de tijdelijke subsidie voor g/hvo te schrappen, maar hij vond toen na een lobby van onder andere VOS/ABB gelukkig een meerderheid van de Tweede Kamer op zijn pad die dit tegenhield.

Onderwijsbegroting

De staatsecretaris zet nu vraagtekens bij de financiële dekking van het initiatiefwetsvoorstel. Er is aangegeven dat er een groei in kosten wordt verwacht tot circa 15 miljoen euro op jaarbasis in 2025. Dekker vraagt zich af waar hij dat geld vandaan kan halen. Er is volgens hem geen dekking voor.

Feitelijk gezien heeft hij daarin gelijk, want hij heeft te dealen met de onderwijsbegroting. Hij weet echter ook dat er meer financiële ruimte is. Het Internationale Monetaire Fonds (IMF) rekende onlangs voor dat het kabinet 2 tot 4 miljard euro per jaar extra kan investeren in onder andere onderwijs.

Het zekerstellen van de subsidie voor g/hvo van 10 miljoen euro per jaar en de verwachte kostenstijging van 5 miljoen op jaarbasis passen daar gemakkelijk in!

Schaf de rekentoets af!

En als het kabinet die 5 miljoen euro extra voor g/hvo echt te veel vindt, dan schaft Dekker toch gewoon de rekentoets af. Hij is zo langzamerhand de enige die dat nog een goed instrument vindt. Zonder rekentoets, komt er 5 miljoen per jaar vrij!

Hans Teegelbeckers, directeur VOS/ABB

Wetsvoorstel g/hvo krijgt steun en kritiek

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

In de Tweede Kamer is steun voor het wetsvoorstel voor structurele bekostiging van godsdienstig en humanistisch vormingsonderwijs (g/hvo) in de openbare basisschool, maar er is ook kritiek. Dat bleek woensdag tijdens een algemeen overleg over een wetsvoorstel van Loes Ypma (PvdA), Joël Voordewind (ChristenUnie) en Michel Rog (CDA).

Er is steun van de PvdA, de partij van indiener Loes Ypma, zo zei Kamerlid Joyce Vermue. ‘Het wetsvoorstel verdient onze steun omdat het waarborgen van de kwaliteit van de docenten die met dit vak worden belast, continuïteit vereist, zodat jonge mensen erin willen investeren om zich voor dit vak te laten opleiden.’

Het CDA van mede-indiener Michel Rog is ook voor dit wetsvoorstel. Kamerlid Mustafa Amhaouch sprak van een ‘belangrijke stap vooruit voor het borgen van dit vormingsonderwijs op openbare scholen’. Hij voegde eraan toe dat de CDA-fractie ervan overtuigd is ‘dat dit een belangrijke bijdrage levert aan het bevorderen van burgerschap en meer respect en begrip tussen kinderen over en weer.’

Tweede pacificatie

Er is ook steun van de SGP, zo liet Kamerlid Roelof Bisschop weten. Hij noemde het wetsvoorstel ‘een soort tweede pacificatie voor het godsdienstig vormingsonderwijs’ en sprak in die zin van een ‘mooi moment’. Hij merkte verder op dat de openbare scholen de mogelijkheid van g/hvo actiever bij de ouders onder de aandacht moeten brengen.

De ChristenUnie steunt het voorstel ook, maar plaatste er wel kanttekeningen bij. Zo zei CU-Kamerlid Eppo Bruins dat ‘deze wet nooit het aanbod van bijzonder onderwijs (mag) aantasten of als een alternatief worden beschouwd voor bijzondere scholen, ook niet in krimpregio’s’.

Niet apart

De VVD heeft kritiek op het wetsvoorstel, zo zei Kamerlid Karin Straus. De VVD is (…) voor algemeen vormend levensbeschouwelijk onderwijs op openbare scholen, maar niet voor aparte les in een specifieke godsdienstige of levensbeschouwelijke stroming. Voor wie dat wil, zijn er nu juist de bijzondere scholen’, aldus Straus.

SP-Kamerlid Jasper van Dijk heeft tevens kritiek. Hij heeft ‘aarzeling bij dit type onderwijs’. Het draagt volgens hem niet bij aan de integratie als ‘bijvoorbeeld joodse of islamitische kinderen uit de klas worden gehaald om in een ander lokaal apart onderwijs te krijgen, van de imam, de rabbi of de dominee’.

PVV-Kamerlid Harm Beertema zei dat het godsdienstonderwijs moet worden overgelaten aan de bijzondere scholen. Hij is vooral tegen islamitisch vormingsonderwijs in de openbare school.

Brief VOS/ABB

VOS/ABB en andere onderwijsorganisaties hebben eind september in een brief aan de Tweede Kamer om steun gevraagd voor het wetsvoorstel.

Eerste school op humanistische grondslag

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

De Amsterdamse Mavo is donderdag officieel van start gegaan. Het is de eerste Nederlandse school op humanistische grondslag.

De nieuwe school in de wijk Watergraafsmeer biedt vmbo-t en noemt zich een categorale mavo. De school is opgericht buiten de bestaande schoolbesturen om.

Er zijn nu twee klassen van elk 25 leerlingen. Het streven is om in vijf jaar tijd te groeien naar 300 leerlingen. De Amsterdamse Mavo wil een kleine school blijven. ‘Iedere leerling moet zich gezien en gewaardeerd voelen’, zo staat op de website van de nieuwe school.

Humanistische grondslag

Het humanistische karakter van de school moet tot uiting komen doordat ‘leerlingen betrokken raken bij de wereld om hen heen, dat zij zich een gewaardeerd onderdeel voelen van de maatschappij en dat zij daar een bijdrage aan gaan leveren’.

‘We stimuleren onze leerlingen om met een open blik de wereld te bekijken en een actieve houding aan te nemen in en buiten de school’, zo staat op de website www.deamsterdamsemavo.nl.

 

 

Onderwijsraad ziet humanisme wettelijk als richting

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

De Onderwijsraad adviseert het humanisme te beschouwen als ‘richting’ zoals bedoeld in de Wet op het voortgezet onderwijs (WVO). Aanleiding voor dit advies op aanvraag van staatssecretaris Sander Dekker van OCW is het verzoek tot bekostiging van een categorale mavo in Amsterdam op humanistische grondslag.

Hoewel de Onderwijsraad stelt principieel voorstander te zijn van een verruimde en pluriforme invulling van het richting begrip, dient vooralsnog te worden uitgegaan van de strikte eis in het eerste lid van artikel 65 van de WVO. Hierin staat dat de bekostiging van een school voor voortgezet onderwijs gerelateerd is aan ‘de verlangde richting’, waaronder volgens de wet ‘godsdienst of levensbeschouwing’ wordt verstaan.

De raad adviseert de staatssecretaris het humanisme te erkennen als richting, zoals bedoeld in de WVO. Uit de statuten blijkt dat de betreffende school in Amsterdam zich wil baseren op het humanisme en dat tot uiting wil brengen in het onderwijs. De raad wijst er daarnaast op dat het humanisme in Nederland ‘een duidelijk herkenbare stroming’ is. Hierbij wordt verwezen naar onder andere het Humanistisch Verbond.

Het advies is in maart al naar de staatssecretaris gestuurd, maar is nu pas op de website van de Onderwijsraad verschenen.

Download het advies Humanisme als richting.

Kom naar betoging in Den Haag voor behoud g/hvo!

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Docenten overhandigen op dinsdag 25 juni aan de Tweede Kamer een petitie voor het behoud van godsdienstig en humanistisch vormingsonderwijs (g/hvo). Er is dan ook een demonstratie op Het Plein in Den Haag. Het kabinet wil de subsidie voor deze waardevolle vorm van onderwijs in de openbare scholen stopzetten. 

De openbare scholen zijn bij wet verplicht om gelegenheid te bieden tot g/hvo als ouders daarom vragen. Daarvoor is sinds 2009 een rijkssubsidie van 10 miljoen euro per jaar beschikbaar. Dit geld is destijds door voormalig staatssecretaris Sharon Dijksma van OCW op verzoek van de Tweede Kamer uit de lumpsumfinanciering gehaald.

Als de subsidie vervalt, kan het openbaar onderwijs straks niet meer aan al zijn wettelijke verplichtingen voldoen. Bovendien verdwijnt dan 10 miljoen euro uit de lumpsum. Dat is een regelrechte greep uit de kas van het onderwijs!

Primaire proces
Minister Jet Bussemaker en staatssecretaris Sander Dekker van OCW beweren ten onrechte dat zij met het stopzetten van de subsidie voor g/hvo het primaire proces niet zouden aantasten. Niets is minder waar: g/hvo wordt gevolgd door 75.000 leerlingen. Als de subsidie verdwijnt, gaat een buitengewoon waarde(n)vol onderdeel van het primaire proces in de openbare scholen verloren.

Bovendien zullen circa 700 docenten g/hvo, die de afgelopen jaren volgens de Wet beroepen in het onderwijs (Wet BIO) zijn geprofessionaliseerd en gekwalificeerd, hun werk verliezen. Dit druist regelrecht in tegen het kabinetsbeleid om zoveel mogelijk gekwalificeerde docenten voor de klas te hebben.

VOS/ABB heeft samen met de andere besturenorganisatie, de Vereniging Openbaar Onderwijs en de overige landelijke ouderorganisaties, de onderwijsvakbonden en de sectororganisaties PO-Raad en VO-raad bovenstaande bezwaren onlangs kenbaar gemaakt in een brief aan de Tweede Kamer.

Petitie en demonstratie
Het Dienstencentrum GVO en HVO lanceerde onlangs een petitie voor het behoud van g/hvo. De petitie heeft inmiddels de steun van meer dan 25.000 mensen.

Op dinsdag 25 juni om 13.45 uur wordt de petitie door een aantal docenten g/hvo in de hal van de Tweede Kamer aangeboden aan een delegatie van de Vaste Kamercommissie voor OCW.

Er is dan bij de ingang van het Tweede Kamergebouw vanaf 13.15 uur een betoging voor behoud van g/hvo. Schoolbestuurders en -managers, leerkrachten, ouders en leerlingen en alle andere mensen die g/hvo onmisbaar achten, worden opgeroepen om op dinsdag naar Het Plein in Den Haag te komen om daar te demonstreren!

Petitie voor behoud g/hvo in openbaar onderwijs

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Het Dienstencentrum GVO en HVO heeft in samenwerking met collega-organisaties een online petitie gelanceerd voor het behoud van godsdienstig en humanistisch vormingsonderwijs (g/hvo) in het openbaar onderwijs.

Aanleiding voor de petitie is het voornemen van minister Jet Bussemaker en staatssecretaris Sander Dekker van OCW om de subsidie van 10 miljoen euro per jaar voor het Dienstencentrum GVO en HVO stop te zetten. Dit voornemen bedreigt het voortbestaan van g/hvo in de openbare scholen, waar 75.000 leerlingen gebruik van maken. De bezuiniging treft direct het primaire proces!

De openbare school is wettelijk verplicht om gelegenheid te bieden tot g/hvo als ouders daarom vragen. De lessen worden onder schooltijd verzorgd, maar staan niet onder de pedagogisch-didactische verantwoordelijkheid van de school. G/hvo wordt mogelijk gemaakt door het Dienstencentrum GVO en HVO. Er zijn circa 700 gekwalificeerde docenten die deze waardevolle vorm van onderwijs geven.

VOS/ABB benadrukt dat de minister en de staatssecretaris met hun voornemen de subsidie voor g/hvo stop te zetten, de wet negeren. Deze bezuiniging op het primaire proces in de openbare scholen moet van tafel. Met de online petitie dringt onder andere het Dienstencentrum GVO en HVO er bij de Tweede Kamer op aan om niet akkoord te gaan met de voorgenomen bezuiniging.

Meer informatie nodig over G/HVO

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Ouders moeten intensiever worden voorgelicht over de wettelijke mogelijkheid dat kinderen in de openbare basisschool specifiek godsdienstig of humanistisch vormingsonderwijs (G/HVO) kunnen volgen. Dat is een van de aanbevelingen in de uitgave De context van G/HVO in het openbaar onderwijs.

De uitgave maakt deel uit van de reeks Kortlopend Onderwijsonderzoek (KLOO) van het Kohnstamm Instituut van de Universiteit van Amsterdam. De Vereniging Openbaar Onderwijs (VOO) en het Contactcentrum Bevordering Openbaar Onderwijs (CBOO) hadden om het onderzoek gevraagd. De centrale vraag was in hoeverre schoolbesturen en ouders aandacht hebben voor de mogelijkheid van G/HVO.

Ouders hebben het recht om aan de openbare basisschool te vragen keuzevakken levensbeschouwelijke vorming aan te bieden. Vanuit het oogpunt van uitvoering van overheidsbeleid en vanuit een goede relatie school en ouders is een intensivering van de voorlichting over deze mogelijkheden wenselijk, zo concluderen de onderzoekers.

De keuze voor een bepaalde invulling van levensbeschouwelijk onderwijs hangt volgens hen sterk samen met de pedagogische visie van de school. Gezien het thema levensbeschouwelijke vorming is een dialoog tussen bestuur, schoolleider, docententeam en ouders wenselijk. Een vervolgvraag is hoe docenten levensbeschouwelijke vorming hierbij worden betrokken.

De onderzoekers benadrukken dat levensbeschouwelijke vorming geen kwestie is van keuzevakken óf algemene levensbeschouwelijke vorming, maar van en-en. Het kiezen voor een van beide opties vraagt volgens hen om een politiek debat en besluitvorming. Het raakt, zo concluderen ze, de relatie tussen onderwijs en levensbeschouwing en het karakter van het openbaar onderwijs.