Schoolbesturen mogen ook over 2020 de voorziening groot onderhoud op de zelfde wijze opbouwen zoals zij dat in voorgaande jaren hebben gedaan.
De PO-Raad en VO-raad melden dat naar verwachting in de loop van 2020 duidelijk wordt hoe de voorziening groot onderhoud in de toekomst moet worden opgebouwd. Voor 2020 blijft alles dus nog zoals het nu is.
Het jaarverslag met financiële verantwoording van VOS/ABB over 2018 is digitaal beschikbaar in een printvriendelijke versie.
Uit kostenoverwegingen is ervoor gekozen om het jaarverslag zonder de financiële verantwoording in een beperkte oplage in druk uit te brengen. Ook dit jaar heeft VOS/ABB in haar jaarverslag niet alleen terugblik op 2018 gegeven, maar ook een vooruitblik op de speerpunten van nu en in de toekomst. VOS/ABB blijft in beweging voor het beste onderwijs voor elk kind op openbare en algemeen toegankelijke scholen.
Hoe compleet is uw jaarverslag? Voldoet het aan de wettelijke eisen? Is het goed leesbaar? Waar zijn verbeteringen mogelijk? Wij kunnen uw jaarverslag checken!
Wij lezen het hele bestuursverslag kritisch door. Daarbij bekijken we of het voldoet aan wet- en regelgeving. Ook checken we of beleidsafwijkingen voldoende worden toegelicht en of de relatie tussen het bestuursverslag en de jaarrekening consistent is.
Daarnaast letten wij op de leesbaarheid. We kijken naar de opbouw van de teksten en naar de taal en de stijl waarin het is geschreven. U krijgt van ons een geredigeerd verslag terug, voorzien van verbetervoorstellen.
Let op: wij controleren nadrukkelijk níet de juistheid van de jaarrekening!
Voor de check van uw jaarverslag rekenen wij een dag. De helft daarvan, dus één dagdeel, valt binnen het lidmaatschap van VOS/ABB en kost u dus verder niets. Het andere dagdeel betaalt u. Let op: deze service is exclusief voor VOS/ABB-leden!
Uw geredigeerde jaarverslag ontvangt u altijd binnen 10 werkdagen terug.
U kunt er ook voor kiezen om de complete opmaak en/of druk door ons te laten verzorgen. De kosten daarvoor zijn afhankelijk van verschillende factoren, zoals de omvang van het jaarverslag, de gewenste papiersoort en -dikte, de oplage en of u kiest voor print of druk.
Voor meer informatie neemt u contact op met senior beleidsadviseur Arjen Toet: 06-51618659, atoet@vosabb.nl
Een onderzoek door de Raad voor de Jaarverslaggeving (RJ) moet leiden tot een verwerkingswijze in 2020 die aansluit bij de richtlijnen voor groot onderhoud, waarbij rekening wordt gehouden met specifieke onderwijsaspecten.
Aanleiding voor het onderzoek is dat veel schoolbesturen die al een voorziening voor groot onderhoud vormden, zich niet strikt hielden aan richtlijnen van de RJ. Dit kan in de toekomst leiden tot problemen bij het goedkeuren van controleverklaringen.
Het effect van strikte naleving van de RJ-methodiek kan echter zijn dat schoolbesturen meer geld voor het eigen vermogen opzij moeten zetten, waardoor er minder geld naar het onderwijs kan.
Het ministerie van OCW meldt nu dat er een onderzoek komt om ‘te komen tot een verwerkingswijze (…) waarbij rekening wordt gehouden met onderwijssector-specifieke aspecten’. De RJ werkt voor het onderzoek samen met de PO-Raad en VO-raad. Ook zal er een aantal schoolbesturen bij worden betrokken.
Voor het opstellen van de jaarrekening 2018 kunnen schoolbesturen nog dezelfde methode toepassen als vorig jaar. Dat is afgesproken, omdat er nog geen overeenstemming is over een aanpassing van de Regeling jaarverslaggeving onderwijs.
Er is een impasse in het overleg over de opbouw van de voorziening groot onderhoud in de jaarrekening. Accountants hebben eerder aangegeven dat de wijze waarop veel schoolbesturen in het primair en voortgezet onderwijs deze post opbouwen, per verslagjaar 2018 niet meer zou worden goedgekeurd. Zij wensen een andere werkwijze, maar deze kan leiden tot een veel grotere reservering voor groot onderhoud.
De PO-raad heeft daar echter grote bedenkingen bij, omdat het zou kunnen betekenen dat er onnodig veel geld wordt onttrokken aan het onderwijs. Daarom heeft de sectororganisatie van het primair onderwijs bij het ministerie van OCW aan de bel getrokken. Na overleg met alle partijen heeft OCW dit probleem erkend. Daarop is afgesproken dat er voor de jaarrekening van 2018 nog niets verandert.
OCW heeft aangekondigd meer informatie hierover te publiceren. Ook wordt het onderwerp toegelicht tijdens de Verantwoordingsronde 2019 die OCW en DUO vanaf maart organiseren.
Het ministerie van OCW heeft de geactualiseerde brochure Richtlijn Jaarverslag Onderwijs en de nieuwe Handreiking bestuursverslag gepubliceerd.
De brochure geeft een toelichting op de belangrijke vaktechnische en inhoudelijke punten die voor het opstellen van het jaarverslag van belang zijn. Tevens gaat de brochure in op diverse ontwikkelingen en achtergronden.
De handreiking is bedoeld om schoolbesturen op weg te helpen een aansprekend bestuursverslag op te stellen. Het bestuursverslag moet niet alleen informeren, maar ook inspirerend zijn voor een goed gesprek tussen bestuur en stakeholders.
Hoe moet u zich verantwoorden over de inzet van het geld voor verlaging van de werkdruk in het primair onderwijs? Het antwoord op die vraag krijgt u in het Stappenplan verantwoording besteding werkdrukmiddelen.
In het werkdrukakkoord van het kabinet, de vakbonden en de PO-Raad werd afgesproken dat elke school 155 euro per leerling kreeg voor verlaging van de werkdruk. Het geld werd beschikbaar gesteld via de schoolbesturen.
Voor het schooljaar 2021-2022 kan dit bedrag oplopen tot circa 285 euro per leerling. Eerst komt er echter nog een tussenevaluatie, waarbij wordt gekeken naar de verantwoording van de werkdrukmiddelen. Het is dus van belang dat de schoolbesturen en scholen uitleggen wat ze met dit geld hebben gedaan.
Met verbazing heb ik de brief van de ministers van OCW aan de Tweede Kamer gelezen over de maatregelen die ze willen nemen om schoolbesturen betere verantwoording te laten afleggen.
De afgelopen tijd heb ik bijna 100 schoolbestuurders gesproken, onder andere over de manier waarop zij verantwoording afleggen. Uit die gesprekken bleek dat ze allemaal hun jaarverslagen met uitgebreide financiële verantwoording online zetten. Zo kan iedereen die dat wil, zien waaraan het onderwijsgeld is besteed.
De praktijk leert echter dat maar weinig mensen de moeite nemen om de jaarverslagen te lezen, terwijl daar toch echt veel relevante informatie in staat. Dat is jammer. Je gaat als schoolbestuurders serieus om met verantwoording, maar dat heeft niet zo veel effect als jaarverslagen grotendeels ongelezen blijven. Dat laatste ligt niet aan de schoolbesturen, maar zij krijgen er nu wel de schuld van.
Mijn ervaring is dat schoolbestuurders ook altijd openstaan voor vragen. Maar als over verantwoording wordt gesproken met de gemeenschappelijke medezeggenschapsraad of met de raad van toezicht, dan komt het nogal eens voor dat die gesprekken moeizaam verlopen. Dat heeft mede te maken met het feit dat de materie ingewikkeld kan zijn. Het is dan ook een goede zaak dat de Onderwijsraad het kabinet adviseert de bekostiging van het onderwijs te vereenvoudigen.
De maatregelen die de ministers aankondigen in hun brief aan de Tweede Kamer, zijn volgens mij echter weinig productief. Ten eerste storten de bewindslieden hun ideeën uit over de schoolbesturen zonder dat ze er met hen over hebben gesproken. Ten tweede zullen de voorgestelde maatregelen ertoe leiden dat er extra bestuurlijke druk ontstaat. Die zal extra personele inzet vereisen, zonder dat daarvoor geld beschikbaar wordt gesteld. Ik noem als voorbeeld de benchmarks die het ministerie van OCW wil opleggen, waarvoor schoolbesturen hun verantwoordingsgegevens moeten invullen. Dat leidt tot dubbel werk, want al die gegevens staan al in de online jaarverslagen!
De Onderwijsraad heeft meer adviezen aan OCW gegeven. Zoals over de toereikendheid van de bekostiging en dat dit goed moet worden gemonitord. Op dat punt zie ik van de ministers van OCW weinig eigen initiatief, omdat de toereikendheid van de bekostiging niet goed te monitoren zou zijn. Verschillende onderzoeken hebben echter laten zien dat dit wel degelijk mogelijk is, dus mag van de ministers worden verwacht dat ze daarmee aan de slag gaan.
Ik noem als voorbeeld het structurele tekort van 350 miljoen euro op de materiële instandhouding, alleen al in het basisonderwijs. Let wel: dat zijn omgerekend ruim 5200 voltijdbanen. Door dit structurele tekort kunnen nu dus duizenden leraren niet voor de klas staan – als die er al zouden zijn. De ministers weten natuurlijk ook wel dat schoolbesturen ook geld moeten besteden aan bijvoorbeeld energie en onderhoud. Goed onderwijs wordt immers erg lastig in een koud schoolgebouw waarvan het dak is weggewaaid. Ook het klimaatakkoord zal aanvullende eisen gaan stellen aan de schoolgebouwen, met aanvankelijk extra kosten als resultaat.
Kan verantwoording beter? Jazeker, en mijn ervaring is dat de schoolbesturen die ik geregeld bezoek dat ook willen en zich daarvoor inzetten. VOS/ABB ondersteunt ze daar graag bij. Goede verantwoording is echter een kwestie van wederzijds vertrouwen. Niet apart, maar samen maken we het onderwijs beter. De brief van de ministers laat zien dat ze op school niet hebben geleerd dat samenwerken iets anders is dan maatregelen opleggen en de ander de schuld geven.
Mr. Ronald Bloemers, VOS/ABB
De printvriendelijke versie van het jaarverslag met financiële verantwoording van VOS/ABB over 2017 kunt u downloaden en als u wilt zelf printen. Uit kostenoverwegingen is ervoor gekozen om het jaarverslag zonder financiële verantwoording slechts in beperkte oplage in druk uit te brengen.
Het is niet een traditioneel jaarverslag, dat slechts verantwoordt wat VOS/ABB in 2017 heeft gedaan, maar veel meer een publicatie waarin ook staat waarop de vereniging zich nu en in de toekomst richt. VOS/ABB blijft immers altijd in beweging voor het beste openbaar en algemeen toegankelijk onderwijs.
Onderwijsminister Arie Slob gaat schoolbesturen verplichten om in hun jaarverslagen over specifieke onderwerpen verantwoording af te leggen. Dat meldt hij in een brief aan de Tweede Kamer over de evaluatie van de sectorakkoorden in het primair en voortgezet onderwijs.
‘Het is belangrijk dat schoolbesturen de besteding van de sectorgelden helder verantwoorden, zodat voor alle belanghebbenden duidelijk is op welke wijze de besteding van de financiële middelen bijdraagt aan het realiseren van de doelen uit de sectorakkoorden’, zo schrijft Slob. Hij constateert dat het op dit punt niet goed gaat.
Daarom gaat hij de komende jaren gebruikmaken van zijn bevoegdheid, zoals die is vastgelegd in de Regeling jaarverslaggeving onderwijs, om schoolbesturen te verplichten over specifieke onderwerpen verantwoording af te leggen.
Daarop vooruitlopend wil hij samen met schoolbesturen ervaringen opdoen ‘over de wijze waarop deze verantwoordingseisen voor het bestuursverslag in de praktijk het beste kunnen worden vormgegeven’. Daarom komt er een pilot met de PO-Raad en VO-raad om ‘de verantwoording in de bestuursverslagen over prioritaire thema’s te verbeteren’.
Samenwerkingsverbanden (swv’s) voor passend onderwijs krijgen te maken met wijzigingen in hun verantwoording.
Het ministerie van OCW heeft hierover een brief gestuurd, waarin drie punten centraal staan:
In de brief wordt hier uitgebreid op ingegaan.
Informatie: Onderwijsjuristen, 0348-405250 van 08.30 tot 12.30 uur, onderwijsjuristen@vosabb.nl
Roelof Bisschop (SGP) heeft direct na het aantreden van het nieuwe kabinet-Rutte Kamervragen gesteld over de ‘controlezucht’ waar het onderwijs volgens hem onder lijdt.
‘Al jaren belijdt iedere partij en iedere politicus dat overbodige regels moeten worden afgeschaft en de bureaucratische rompslomp minder moet worden. Maar nog steeds wordt het onderwijs onnodig ingesnoerd. Bij het begin van dit nieuwe kabinet wil ik meteen een zetje geven in de goede richting’, aldus Tweede Kamerlid Bisschop.
Hij wil van minister Arie Slob (ChristenUnie) voor primair en voortgezet onderwijs en van diens collega Kajsa Ollongren (D66) van Binnenlandse Zaken onder andere weten waarom de richtlijnen voor de jaarverslaggeving voor een basisschool met 100 leerlingen en een universiteit met 45.000 studenten hetzelfde zijn. Bisschop wil graag dat op dit punt rekening wordt gehouden met schaalgrootte.
Ook wijst hij erop dat de administratieve lasten bij invoering van de Wet normering topinkomens geraamd zijn op 75 euro per instelling per jaar, maar ‘dat in de praktijk blijkt dat daar gerust twee nullen achter gezet kunnen worden’. Hij wil weten of Slob en Ollongren het acceptabel vinden dat daar zoveel geld aan wordt besteed.
De printvriendelijke versie van het jaarverslag met financiële verantwoording van VOS/ABB over 2016 kunt u downloaden en als u wilt zelf printen. Uit kostenoverwegingen is ervoor gekozen om het jaarverslag zonder financiële verantwoording slechts in beperkte oplage in druk uit te brengen.
Het is niet een traditioneel jaarverslag, dat slechts verantwoordt wat VOS/ABB in 2016 heeft gedaan, maar veel meer een publicatie waarin ook staat waarop de vereniging zich nu en in de toekomst richt. VOS/ABB blijft immers altijd in beweging voor het beste openbaar en algemeen toegankelijk onderwijs.
Wij volgen de ontwikkelingen in het (openbaar) onderwijs én geven er heel bewust richting aan. VOS/ABB is niet volgzaam, maar proactief en als het nodig is ook assertief! Dat laatste geldt bijvoorbeeld voor onze lobby op het gebied van algemene toegankelijkheid van het primair en voortgezet onderwijs. Daarbij zijn diversiteit, gelijkwaardigheid en wederzijds respect kernbegrippen, net als aandacht voor godsdienst en levensbeschouwing (júist in het openbaar onderwijs!).
Een ander voorbeeld van onze proactieve en indien nodig assertieve werkwijze, betreft demografische krimp en de invloed daarvan op de positie van de openbare en algemeen toegankelijke scholen. In het jaarverslag kunt u natuurlijk over nog veel activiteiten lezen die VOS/ABB voor haar leden ontplooit.
Op het gebied van transparantie en verantwoording gaan de ontwikkelingen in het onderwijs niet snel genoeg. Dat staat in een brief van minister Jet Bussemaker van OCW aan de Tweede Kamer.
De minister ziet op het gebied van professionalisering van bestuur en intern toezicht weliswaar een duidelijke beweging, maar de ontwikkeling op het gebied van transparantie en verantwoording gaat volgens haar niet snel genoeg.
‘Zo maakt nog steeds een te groot deel van de onderwijsinstellingen in het primair en voortgezet onderwijs zijn jaarverslag niet actief openbaar ondanks afspraken hierover in de governancecodes. Inmiddels bereidt de staatssecretaris een wetswijziging voor om actieve openbaarmaking in die sectoren verplicht te stellen’, zo staat in de brief.
Ook is er volgens Bussemaker behoefte aan meer zicht op de uitgaven die gedaan worden door schoolbesturen en de onderliggende keuzes die daarbij gemaakt worden. Samen met de PO-Raad en VO-raad onderzoekt ze hoe meer inhoudelijke eisen aan het bestuursverslag gesteld kunnen worden.
‘Per schoolbestuur kan bijvoorbeeld gevraagd worden om in het bestuursverslag een koppeling te maken met de eigen schoolplannen en toe te lichten hoe de eigen ambities en prestaties zich verhouden tot bepaalde nationale doelstellingen’, zo schrijft de minister.
Inspecteur-generaal Monique Vogelenzang van de Inspectie van het Onderwijs kijkt met trots terug op 2016. Dat meldt ze in haar voorwoord in Jaarbeeld 2016. Effectief toezicht voor beter onderwijs.
‘Aan de ene kant vernieuwden we ons toezicht, draaiden we pilots, evalueerden we, stelden we een nieuw onderzoekskader vast, gingen we proefdraaien en boden we onze mensen een stevig scholingstraject aan. Tegelijkertijd voerden we onze toezichttaak uit, deden we instellingsonderzoek en themaonderzoek en maakten we onder meer de Staat van het Onderwijs. We gaven, kortom, invulling aan effectief toezicht voor beter onderwijs, aan onze missie’, aldus Vogelenzang.
Het rapport De Staat van het Onderwijs 2014/2015 dat in 2016 werd uitgebracht, had volgens Vogelenzang grote impact. In dit rapport stond de groeiende kansenongelijkheid in het onderwijs centraal. ‘Onze boodschap over kansenongelijkheid resoneert nog steeds. En dat niet alleen, op allerlei plekken zijn er initiatieven om de kansenongelijkheid te bespreken en te bestrijden. Initiatieven waar wij zo nodig graag onze bijdrage aan leveren.’
In het Jaarbeeld 2016 staat dat de inspectie in het verslagjaar circa 2950 onderzoeken uitvoerde en besturen, scholen en opleidingen bezocht. ‘We rapporteerden ook over een aantal actuele thema’s, altijd met het oogmerk om perspectief op kwaliteitsverbetering te bieden. Daarbij kozen we vaker dan voorheen voor de dialoog met de betrokkenen over de uitkomsten in plaats van dat we alleen een rapport uitbrachten’, aldus de inspecteur-generaal.
Een deel van de samenwerkingsverbanden zet het beschikbare budget voor passend onderwijs nog niet of nog niet in zijn geheel in. Staatssecretaris Sander Dekker van OCW vindt dat geen goed teken.
Dekker baseert zich een analyse van de jaarverslagen over 2015 van alle samenwerkingsverbanden. Hij is onaangenaam verrast, zo blijkt uit een brief aan de Tweede Kamer, omdat hij ook hoort dat kinderen geen passende plek in het onderwijs krijgen wegens geldgebrek.
In totaal is circa 9 procent van het budget in het primair onderwijs en ruim 10 procent in het voortgezet onderwijs (nog) niet ingezet. Er zijn daarbij volgens Dekker grote verschillen tussen samenwerkingsverbanden. ‘Er zijn verbanden met een kleine min en verbanden waar meer dan 20 procent van het budget nog niet is besteed’, zo schrijft hij.
Het aanhouden van enige reserve is nodig als borging van de continuïteit, maar de reden en de omvang van de reserves moeten volgens Dekker goed worden onderbouwd in het jaarverslag en aansluiten bij de reële onzekerheden en risico’s. ‘Dat gebeurt vaak nog niet’, aldus de staatssecretaris.
De komende periode worden acties in gang gezet om te stimuleren dat het beschikbare geld wordt uitgegeven en de jaarverslaglegging wordt verbeterd:
Het is onacceptabel als scholen hun jaarverslag niet gemakkelijk toegankelijk maken. Dat vinden minister Jet Bussemaker en staatssecretaris Sander Dekker van OCW, zo blijkt uit antwoorden op Kamervragen.
De minister en staatssecretaris reageren op vragen van de VVD’ers Pieter Duisenberg en Karin Straus naar aanleiding van een artikel in het Onderwijsblad van de Algemene Onderwijsbond over scholen die nog steeds niet hun jaarverslag publiceren.
Bussemaker en Dekker geven aan dat het beeld dat het Onderwijsblad schetst, namelijk dat veel scholen hun jaarverslag nog niet openbaar maken, overeenkomt met wat naar voren kwam uit eerdere gesprekken met de sectororganisaties PO-Raad en VO-Raad.
de bewindslieden zijn het met Duisenberg en Straus eens dat het onacceptabel is wanneer publiek bekostigde onderwijsinstellingen hun publieke verantwoordingdocument niet gemakkelijk toegankelijk maken, ondanks gemaakte afspraken hierover in de Code Goed bestuur. Als de afspraken niet worden nagekomen, dan komt er een wettelijke plicht om jaarverslagen te publiceren, zo waarschuwen Bussemaker en Dekker. die waarschuwing hebben ze eerder ook al afgegeven.
Voorzitter Paul Rosenmöller van de VO-raad heeft er eind oktober bij alle leden van de sectororganisatie van het voortgezet onderwijs op aangedrongen hun jaarverslagen online te zetten. Hij wees er toen op dat in de Code Goed Onderwijsbestuur van de VO-raad staat dat alle leden het jaarverslag online moeten zetten. Dat is zelfs een eis om lid te mogen zijn van de VO-raad, maar nog slechts 68 procent van de leden voldoet hieraan.
De PO-Raad verbindt niet de eis van publicatie van het jaarverslag aan het lidmaatschap. Wel dringt de sectororganisatie van het primair onderwijs er bij haar leden op aan hun jaarverslag te publiceren.
VOS/ABB kent deze lidmaatschapseis evenmin, maar in het kader van publieke verantwoording voor schoolbesturen (of dat nu besturen voor openbaar of bijzonder onderwijs zijn) zou er geen reden mogen zijn om financiële cijfers achter te houden. Onderwijs wordt immers betaald met publiek geld, zo benadrukt VOS/ABB.
Voorzitter Paul Rosenmöller van de VO-raad dringt er bij alle leden van de sectororganisatie van het voortgezet onderwijs op aan hun jaarverslagen online te zetten.
Rosenmöller wijst erop dat in de Code Goed Onderwijsbestuur van de VO-raad staat dat alle leden het jaarverslag online moeten zetten. Dat is zelfs een eis om lid te mogen zijn van de VO-raad, maar nog slechts 68 procent van de leden van de VO-raad voldoet hieraan.
‘Voor de 32 procent die het nog niet gedaan heeft, kunnen allerlei redenen worden aangevoerd, waarbij de meest voor de hand liggende is dat het er nog niet van is gekomen. Toch moeten we elkaar hierop aanspreken, zoals dat ook geldt voor de overige lidmaatschapseisen’, aldus Rosenmöller.
Steeds meer onderwijsbesturen hebben in hun jaarverslag aandacht voor hun toekomst. Dat meldt de Inspectie van het Onderwijs op basis van eigen onderzoek naar de aanwezigheid van de continuïteitsparagraaf in jaarverslagen.
Het percentage besturen dat in hun jaarverslag cijfers opneemt over bijvoorbeeld de ontwikkeling van de leerlingaantallen, de personeelsformatie en de financiële positie is gestegen van 80 procent over 2013 naar meer dan 95 procent over 2014.
Uit een inhoudelijke beoordeling van toelichtingen in het jaarverslag, blijkt volgens de inspectie ook dat de continuïteitsparagrafen nog lang niet altijd aan de vereiste kwaliteit voldoen.
Lees meer op de website van de inspectie en download het rapport Naar een versterking van het toekomstperspectief in jaarverslagen.
De printvriendelijke versie van het jaarverslag van VOS/ABB over 2015 kunt u downloaden en als u wilt zelf printen. Uit kostenoverwegingen is ervoor gekozen om het jaarverslag niet in druk uit te brengen.
Het jaarverslag is als het ware een boekenkast. Diverse genres vertellen wat VOS/ABB in 2015 als financieel gezonde vereniging voor het openbaar en algemeen toegankelijk onderwijs heeft gedaan.
Basiscollectie
Zo vallen onder het kopje ‘Basiscollectie’ de ondersteuning van bestuursbureaus op het gebied van onder andere bedrijfsvoering, personeelsbeleid en medezeggenschap, de informatievoorziening via onder andere de website www.vosabb.nl, de e-mailnieuwsbrieven en het magazine Naar School! en de diverse ledenvoordelen die verbonden zijn aan het lidmaatschap van VOS/ABB.
Bestsellers
Onder het kopje ‘Bestsellers’ wordt in het jaarverslag ingegaan op verschillende activiteiten die VOS/ABB voor het openbaar en algemeen toegankelijk onderwijs uitvoert. Hierbij kunt u denken aan de modernisering van artikel 23, het realiseren van samenwerkingsscholen en in het verlengde hiervan de interpretatie en uitvoering van de Wet fusietoets.
De Helpdesk behoort met ruim 10.000 beantwoorden vragen in 2015 (stijging van 6,2 procent ten opzichte van 2014) ontegenzeggelijk ook tot de ‘bestsellers’. Wat is 2015 opviel, was dat er niet alleen meer, maar ook andere vragen werden gesteld, Bovendien weten steeds meer leden de Helpdesk te vinden als het gaat om de behandeling van grotere vraagstukken en het uitgebreide trainings- en cursusaanbod.
Thrillers
Passend onderwijs staat op de plank met ‘thrillers’. In 2015 sloten zich weer meer samenwerkingsverbanden bij VOS/ABB aan, vooral uit het voortgezet onderwijs. Er zijn verscheidene ondersteuninghstrajecten uitgevoerd, onder andere op het gebied van governance en zelfevaluatie. Voor dat laatste heeft VOS/ABB een quickscan ontwikkeld.
Een andere ‘thriller’ is crisisondersteuning. VOS/ABB is de enige organisatie voor bestuur en management in het funderend onderwijs die een dergelijk aan bod heeft. Besturen die plotseling te maken krijgen met een crisissituatie, kunnen gebruikmaken van gratis ondersteuning op het gebied van crisismanagement en -communicatie.
Krimp is eveneens als een spannend boek. De bevolkingskrimp leidt in steeds meer regio’s, ook in het voortgezet onderwijs, tot een afname van het aantal leerlingen. Dit noopt tot samenwerking en fusies. Zowel op bestuurlijk als schoolniveau is VOS/ABB inmiddels een ervaren fusiebegeleider.
Medezeggenschap is een ander beleidsterrein dat onder het kopje ‘Thrillers’ valt. Deskundigen van VOS/ABB worden ingeschakeld om workshops en trainingen te organiseren of om advies op maat te geven aan individuele scholen. VOS/ABB heeft in 2015 meegewerkt aan de totstandkoming van de Quickstart Medezeggenschap.
Poëzie
Op de poëzieplank van VOS/ABB staan werken die over de kernwaarden van het openbaar en algemeen toegankelijk onderwijs gaan en/of aandacht hebben voor levensbeschouwing en religie in de openbare scholen.
U kunt er ook lezen over over de jaarlijkse School!Week – de landelijke campagne van, voor en door het openbaar en algemeen toegankelijk onderwijs – en over het Diploma openbaar onderwijs dat door diverse pabo’s wordt aangeboden.
Geld
In de financiële verantwoording in het jaarverslag kunt u zien dat VOS/ABB een financieel gezonde vereniging is. Met een slimme en efficiënte inzet van middelen zorgt VOS/ABB ervoor dat het lidmaatschapstarief al jaren op 2,50 euro per leerling per jaar blijft. Daarmee is en blijft VOS/ABB de voordeligste profielorganisatie in het funderend onderwijs.
Informatie: Helpdesk, 0348-405250 van 08.30 tot 12.30 uur, helpdesk@vosabb.nl
Als niet alle schoolbesturen uit zichzelf ertoe overgaan om hun bestuursverslag openbaar te maken, zal de overheid alsnog met een wettelijk regeling komen om dat te verplichten.
Minister Jet Bussemaker van OCW meldt in antwoord op een vraag uit de Tweede Kamer naar aanleiding van verantwoordingsonderzoek door de Algemene Rekenkamer dat zij openbaarmaking van bestuursverslagen in eerste instantie ziet ‘als een zaak, die past binnen de afspraken in het kader van de diverse branche-codes goed bestuur’.
Later dit jaar volgt een onderzoek naar de mate waarin de instellingen zich houden aan de afspraak tot actieve openbaarmaking. ‘Mocht daaruit blijken dat aan deze afspraak onvoldoende gevolg wordt gegeven, zal de overheid alsnog via een wettelijk voorschrift deze openbaarmaking regelen’, aldus Bussemaker.
De VO-raad stelt als voorwaarde aan het lidmaatschap dat bestuursverslagen openbaar worden gemaakt. Die verplichting staat in de Code Goed Onderwijsbestuur VO.
De PO-Raad verbindt niet de eis van publicatie van het bestuursverslag aan het lidmaatschap. Wel dringt de sectororganisatie van het primair onderwijs er bij haar leden op aan hun jaarverslag te publiceren.
VOS/ABB kent deze lidmaatschapseis evenmin, maar in het kader van publieke verantwoording voor schoolbesturen zou er geen reden mogen zijn om hun financiële cijfers achter te houden. Onderwijs wordt immers betaald met publiek geld.
Staatssecretaris Sander Dekker van OCW wil van de PO-Raad weten hoe die er bij zijn leden op aandringt om jaarstukken openbaar te maken. Bij de VO-raad is dit volgens hem al goed geregeld.
In een reactie op een motie van Loes Ypma van de PvdA over de publicatie van de jaarstukken van alle schoolbesturen, merkt Dekker op dat een volledigheidscheck in het primair onderwijs lastig is vanwege het grote aantal instellingen. Hij heeft de PO-Raad gevraagd het ministerie van OCW te informeren over de wijze waarop de sectororganisatie nagaat in welke mate de aangesloten leden invulling geven aan de afspraak over openbaarmaking.
In het voortgezet onderwijs is dit volgens Dekker al goed geregeld. ‘De VO-raad heeft in haar code goed bestuur (…) bepalingen opgenomen. Daarbij is openbaarmaking van de jaarstukken een eis voor lidmaatschap van de raad. Thans wordt door de raad een commissie ingericht die de naleving van deze code zal monitoren. Mochten leden zich niet aan de code houden, dan volgt een gesprek, daarna een waarschuwing en als ultimum remedium een schorsing’, zo staat in de reactie van de staatssecretaris.
Openheid voor alles!
VOS/ABB benadrukt dat het in het kader van publieke verantwoording door schoolbesturen (of dat nu besturen voor openbaar of bijzonder onderwijs zijn) geen reden zou mogen zijn om financiële cijfers achter te houden. Onderwijs wordt immers betaald met publiek geld.
De Stichting Openbaar Onderwijs aan de Amstel in Amsterdam en de Gelderse Onderwijs Groep Quadraam in Duiven hebben de beste onderwijsbestuursverslagen van Nederland. Zij hebben de Dyade Bestuursbokaal ontvangen.
Een onafhankelijke jury onder leiding van Hubert Visser van adviesbureau KPMG beoordeelde bestuursverslagen van schoolbesturen op basis van 15 criteria. De jury keek onder andere naar de kwaliteit van het verslag over het intern toezicht, naar beleid versus resultaat en naar de koppeling tussen financiën en onderwijs.
Het bestuursverslag van Stichting Openbaar Onderwijs aan de Amstel (primair onderwijs) biedt volgens de jury handvatten voor een goed gesprek met stakeholders. ‘Het bevat alle onderwerpen in de breedte en in de diepte en heeft daarnaast een duidelijke opzet met een heldere schrijfwijze. Bovendien is de koppeling naar beleid erg goed uitgewerkt.’
Over het bestuursverslag van de Gelderse Onderwijs Groep Quadraam (voortgezet onderwijs) merkt de jury op dat de opzet en lay-out vernieuwend en verfrissend zijn. ‘Het bevat een zeer overzichtelijk resultaten-hoofdstuk met duidelijke doelen en een toelichting waarom deze al dan niet gehaald zijn. Dit bestuursverslag voldoet aan alle formele vereisten, is goed leesbaar en professioneel vormgegeven.’
Alle schoolbesturen moeten hun jaarverslagen online ter beschikking stellen. De Tweede Kamer heeft daartoe een motie aangenomen.
PvdA-Kamerlid Loes Ypma van de PvdA had de motie met steun van Jasper van Dijk van de SP ingediend. Directe aanleiding hiervoor was de besteding van het extra geld voor het behoud en aantrekken van jonge leraren.
Dat geld werd met goedkeuring van de Tweede Kamer toegevoegd aan de lumpsumfinanciering van de scholen. De besturen waren dus vrij zelf te bepalen waaraan ze het wilden besteden. De Kamer wil desondanks weten of het is inderdaad besteed aan jonge docenten, hoewel het dus niet geoormerkt was.
Door de schoolbesturen te verplichten hun jaarverslagen online te plaatsen, zouden alle ouders, leerlingen en personeel inzicht kunnen krijgen in financiële en beleidsmatige keuzes van schoolbesturen en de effecten van die keuzes op zaken als klassengrootte, personeelsomvang en uren bewegingsonderwijs.
Transparantie boven alles!
VOS/ABB benadrukt altijd dat het in het kader van publieke verantwoording door schoolbesturen geen reden zou mogen zijn om financiële cijfers achter te houden. Het pleidooi om alle jaarverslagen online te zetten past daarin. Onderwijs wordt immers betaald met publiek geld.
Als blijkt dat het e-formulier van DUO voor de digitale versie van de continuïteitsparagraaf steeds vastloopt, kunt u hierover telefonisch contact opnemen met DUO. Er zijn ook problemen met het digitale WNT-formulier.
De Dienst Uitvoering Onderwijs erkent na diverse klachten dat het e-formulier voor de continuïteitsparagraaf en het digitale WNT-formulier niet goed werken. De problemen doen zich voor in combinatie met verschillende browsers. Leden van VOS/ABB trokken hierover aan de bel.
Problemen? Bel DUO!
Als blijkt dat e-formulieren steeds vastlopen, kunt u hierover contact opnemen met het informatiecentrum van DUO:
Primair onderwijs – 079-3232333
Voortgezet onderwijs – 079-3232444
U kunt dan met DUO bespreken wat er mogelijk is.
DUO garandeert oplossing
In eerdere e-mails van DUO aan leden van VOS/ABB stond dat het inzenden van het e-formulier voor de continuïteitsparagraaf niet nodig was als het vast bleef lopen. DUO laat echter naar aanleiding van deze kwestie weten toch te willen aansturen op digitale inzending.
Voor het WNT-formulier geldt een wettelijke verplichting om het digitaal in te sturen. Als het vanwege digitale haperingen niet mogelijk blijkt om aan die wettelijke verplichting te voldoen, kunt u met DUO contact opnemen. De dienst garandeert tegenover VOS/ABB dat er dan altijd een oplossing wordt gevonden.
DUO geeft op het besloten gedeelte van zijn website bij de e-formulieren een toelichting op de kwestie.
Informatie: Helpdesk, 0348-405250 van 08.30 tot 12.30 uur, helpdesk@vosabb.nl