Tagarchief: onderwijshuisvesting

Duurzame scholenbouw: niet zelf doen, maar uitbesteden

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Voorzitter Bernard Wientjes van de Taskforce Bouwagenda vindt dat schoolbesturen en gemeenten duurzame scholenbouw moeten overlaten aan institutionele beleggers. Dat zegt hij in Trouw.

‘Bij de verduurzaming van scholen geldt dat schoolbesturen niet altijd over de kennis en kunde beschikken om hun panden aan te pakken. Een kwart van de scholen heeft een veel te hoge CO2-concentratie. Waarom laten we die scholen hun panden niet huren? De bouw kunnen institutionele beleggers, zoals pensioenfondsen, op zich nemen’, aldus Wientjes, die in de krant constateert dat Nederland ook op andere terreinen achterloopt als het om verduurzaming gaat.

Lees meer…

Voorbeelden duurzame scholenbouw

VOS/ABB heeft eerder met achtergrondartikelen aandacht besteed aan duurzame scholenbouw:

In het komende najaarsnummer van ons magazine Naar School! verschijnt een artikel over het duurzame gebouw van openbare basisschool De Verwondering in Lent.

Scholenbouw duurder nu economie floreert

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Bij de helft van de aanbestedingen voor scholenbouw in het primair en voortgezet onderwijs is 20 procent meer financiering nodig dan vooraf gebudgetteerd. Dat meldt platform Bouwstenen voor Sociaal op basis van een enquête onder gemeenten en scholen naar de recente aanbestedingspraktijk.

Uit de enquête blijkt dat in 9 procent van de gevallen het gereserveerde budget toereikend is. In alle andere gevallen kwam het aanbestedingsresultaat boven het budget uit. Bij de helft van de aanbestedingen bleek de overschrijding meer dan 20 procent. In enkele gevallen was de overschrijding 35 procent.

Opvallend is, zo meldt Bouwstenen voor sociaal, dat zowel de op VNG-normen gebaseerde budgetten als de budgetten die zijn gebaseerd op werkelijke kosten sterk worden overschreden. De sterke prijsstijging in de bouwsector heeft volgens het platform blijkbaar iedereen verrast.

Scholenbouw versoberen?

Bij vrijwel alle budgetoverschrijdingen wordt actief gezocht naar een oplossing, bijvoorbeeld in de vorm van bezuinigingen, een verhoging van het budget of een combinatie van beide.

Bij het zoeken naar extra budget wordt meer dan eens de school aangesproken. De gemeente houdt dan vast aan het eerder vastgestelde krediet. De keus is dan aan de school: bezuinigen of zorgen voor aanvullende financiering. Het kan er uiteindelijk toe leiden dat een aanbesteding mislukt en er een nieuw plan moet worden opgesteld.

VNG-norm omhoog?

De sterke verhoging van de bouwkosten frustreert de respondenten zichtbaar, meldt Bouwstenen voor sociaal. Om de gewenste kwaliteitsverbetering te realiseren vindt een aantal respondenten dat de VNG-norm omhoog moet met tenminste 25 tot 30 procent.

Eén van de respondenten adviseert om juist in tijden van hoogconjunctuur zo terughoudend mogelijk te zijn met investeringen, omdat anders  de bouwprijzen alleen maar verder worden opgedreven. In veel gevallen kan vervangende nieuwbouw of renovatie nog wel even wachten, aldus deze respondent.

 

Wat zijn uw ervaringen met aanbesteding scholenbouw?

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

De Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) wil input uit het primair en voortgezet onderwijs en de gemeenten om tot een oplossing te komen voor het probleem dat door stijgende prijzen de scholenbouw stilvalt.

Doordat de bouw aantrekt, stijgen de prijzen en wordt het voor publieke partijen steeds moeilijker bouwprojecten aan te besteden. De VNG wil op korte termijn de consequenties van deze ontwikkeling onderzoeken en vervolgens een advies schrijven dat verband houdt met de (norm)vergoeding voor scholenbouw.

Doel hiervan is om een oplossing op maat te bieden voor scholen en gemeenten en om het probleem in te kaart brengen voor de Tweede Kamer en het kabinet.

Op de website van Bouwstenen voor Sociaal staat een online enquête.

Lees meer…

Maatschappelijk vastgoed aan te veel regels gebonden

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Er zijn te veel regels op het gebied van onder andere onderwijshuisvesting. Bovendien zijn veel regels niet goed uit te voeren, meldt Bouwstenen voor sociaal.

Het is volgens dit platform voor maatschappelijke vastgoed nauwelijks te doen om alle wetten en regels na te leven. ‘Ik weet niet of we met droge ogen aan onze bestuurder kunnen vertellen dat we aan alle regels voldoen’, zo citeert Bouwstenen voor sociaal Willem Raaijmakers, hoofd vastgoed van de gemeente Breda.

Zijn collega Martin Timmermans van de gemeente ‘s-Hertogenbosch uit zich in vergelijkbare bewoordingen: ‘Het al of niet voldoen aan wet- en regelgeving is geen keuze. Maar om aan alles te voldoen is een enorme opgave. Het is überhaupt al lastig erachter te komen welke regels er zijn en waar wat allemaal wordt besloten.’

Hoofd onderwijshuisvesting Chantal Broekhuis van de samenwerkende Utrechtse schoolbesturen PCOU en de Willibrord Stichting schetst hetzelfde beeld: ‘Het is lastig nieuwe regels bij te houden en telkens opnieuw te implementeren.’

Lees meer…

Gemeenten met krimp tackelen leegstand in scholen

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Krimpende leerlingaantallen in het basisonderwijs hebben geen significante invloed op de doelmatigheid van onderwijshuisvesting door gemeenten, blijkt uit onderzoek van het CAOP en de TU Delft.

Veel gemeenten met krimp spelen daar volgens de onderzoekers vroeg en goed op in door bijvoorbeeld leegstaande schoolgebouwen te verhuren of een andere functie te geven. ‘Je moet als gemeente echt jaren van tevoren al rekening houden met de functie van het gebouw’, zegt onderzoeker Thomas Niaounakis tegen Binnenlands Bestuur.

‘Vaak werd een deel van een schoolgebouw ingezet voor een sociale functie, voor kinderopvang of sociale wijkteams bijvoorbeeld. Bij een andere locatie werd er een gezondheidscentrum gevestigd, compleet met huisartsen en fysiotherapeuten. Andere gemeenten voegden twee scholen samen of verhuurden de lege ruimtes gewoon aan derden’, aldus Niaounakis.

In het kader van de doordecentralisatie van onderwijshuisvesting en de financiële risico’s van leegstand pleiten de onderzoekers voor schoolorganisaties met minimaal 2000 leerlingen. De meeste schoolbesturen in het basisonderwijs zijn kleiner. Besturen kunnen mogelijk aan die minimumomvang voldoen door regionale samenwerking aan te gaan.

Lees meer…

Scholen willen bescherming tegen prutsende aannemers

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Als het aan het Tweede lid Erik Ronnes van het CDA ligt, draaien schoolbesturen straks zelf op voor fouten van aannemers. Onder andere de PO-Raad en VO-raad willen dat voorkomen.

Ronnes wil dat met de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen alleen consumenten worden beschermd tegen prutsende aannemers. Professionele opdrachtgevers, zoals schoolbesturen, zouden die bescherming niet nodig hebben.

Als de CDA’er (die ook toezichthouder is van de Stichting Optimus Primair Onderwijs in Cuijk) zijn zin krijgt, kunnen onder andere schoolbesturen aannemers niet aansprakelijk stellen voor gebreken als die ‘redelijkerwijs’ bij het bestuur bekend hadden moeten zijn.

De sectororganisaties wijzen er in hun brief op dat van schoolbesturen mag worden verwacht dat ze alles van onderwijs weten, maar niet dat ze ook op de hoogte zijn van allerlei bouwtechnische aspecten.

De PO-Raad en VO-raad en andere organisaties hebben hierover een brief naar de Tweede Kamer gestuurd.

Gratis kostenconfigurators nieuwbouw en renovatie

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

VOS/ABB’s huisvestingspartner HEVO heeft actuele kostenconfigurators gepubliceerd voor nieuwbouw en voor renovatie en upgrading.

U kunt de gratis kostenconfigurators bij HEVO opvragen:

Informatie: Helpdesk, 0348-405250 van 08.30 tot 12.30 uur, helpdesk@vosabb.nl

Geld voor leraren verdwijnt noodgedwongen in gebouwen

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Scholen in het primair onderwijs zijn jaarlijks zo’n 300 miljoen euro meer geld kwijt aan onder meer onderhoud van schoolgebouwen en lesmaterialen dan dat zij hiervoor van de Rijksoverheid ontvangen.

Dit meldt de PO-Raad op basis van de Rapportage evaluatie van de materiële instandhouding in het primair onderwijs 2010-2014 dat op verzoek van het ministerie van OCW is opgesteld door ICS Adviseurs en bureau Berenschot.

De PO-Raad benadrukt dat het tekort op de materiële instandhouding ertoe leidt dat scholen minder geld hebben voor leraren, wat tot gevolg heeft dat de werkdruk in het primair onderwijs hoog is en de klassen groter worden.

In totaal wordt het budget voor materiële instandhouding met 35 procent overschreden. Van 2010 tot en met 2014 ging het in totaal om 1,4 miljard euro. Voorzitter Rinda den Besten van de PO-Raad noemt dat onacceptabel.

Lees meer…

Dekker positief over verplicht integraal huisvestingsplan

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Staatssecretaris Sander Dekker van OCW wil kijken naar de mogelijkheid om de gemeenten wettelijk te verplichten om samen met schoolbesturen integrale huisvestingsplannen op te stellen. Dit laat hij weten in een brief aan de Tweede Kamer over het recente huisvestingsakkoord van de sectororganisaties PO-Raad en VO-raad en de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG).

Deze drie organisaties stellen in het akkoord onder andere voor om elke gemeente wettelijk te verplichten om samen met de schoolbesturen (op basis van op overeenstemming gericht overleg (OOGO)) een integraal huisvestingsplan (IHP) op te stellen. Daarin worden afspraken gemaakt over (vervangende) nieuwbouw en renovatie.

Voorziening renovatie

In het voorstel staat ook dat renovatie als een voorziening in de wet moet worden opgenomen en dat gemeenten en schoolbesturen daar gezamenlijk verantwoordelijk voor moeten worden. De schoolbesturen zouden moeten worden verplicht een meerjarenonderhoudsplan (MOP) per schoolgebouw op te stellen. De MOP’s zouden moeten worden afgestemd op het IHP.

De sectororganisaties en de VNG willen daarnaast dat gemeenten een jaarlijks budgetplafond vaststellen en voor meerdere jaren een voorziening inrichten. Het budgetplafond voor schoolbesturen in het primair onderwijs zou moeten worden aangepast.

Nadere uitwerking

Sander Dekker ziet wel wat in het akkoord, maar het vereist volgens hem nog wel nadere uitwerking. Hij noemt juridische vormgeving en de verdeling van verantwoordelijkheden tussen gemeenten en schoolbesturen. Ook wil hij weten wat de financiële consequenties van het akkoord zijn.

Over het opstellen van een IHP merkt hij op dat gemeenten en schoolbesturen dat nu ook al samen kunnen doen. Als er een wettelijke plicht nodig is, dan is hij dus bereid om die mogelijkheid te onderzoeken.

Stap voorwaarts

Het akkoord is een stap voorwaarts voor het primair en voortgezet onderwijs, zo merkt juridisch adviseur Ronald Bloemers van VOS/ABB op, omdat het schoolbesturen meer zekerheid biedt. ‘Nu kan een gemeente nog eenzijdig beslissen om een IHP te wijzigen. Dat kan niet meer zomaar als de wettelijke plicht er komt om IHP’s op te stellen op basis van OOGO met de schoolbesturen. Gemeente en besturen worden gezamenlijk verantwoordelijk voor de uitvoering daarvan’, aldus Bloemers.

Daarnaast zijn de gemeente en het schoolbestuur straks gezamenlijk verantwoordelijk voor de uitvoering van een vervangende nieuwbouw of renovatie. ‘De kosten zullen gedeeld worden en de verdeelsleutel zal afhankelijk zijn van de omstandigheden van het geval. Het investeringsverbod voor schoolbesturen is hiermee deels opgeheven en dat geeft het veld ruimte om in gesprek met de gemeente goede afspraken te maken.’

‘Nu wijzen schoolbestuur en gemeente vaak naar elkaar als de verantwoordelijke voor de rekening. Met dit akkoord zal er in gezamenlijkheid meer mogelijk worden. Gemeenten en schoolbesturen kunnen dit alvast meenemen in de gesprekken over een IHP’, zo sluit Bloemers af.

Prijsbijstelling normbedragen onderwijshuisvesting 2017

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

De normbedragen voor onderwijshuisvesting zijn geïndexeerd, meldt de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG).

Op basis van de in de modelverordening en de beleidsregel Bekostiging lokalen bewegingsonderwijs primair en (voortgezet) speciaal onderwijs zijn de normvergoedingen als volgt aangepast:

  • Bouwkosten: minus 3,56%
  • Eerste inrichting: minus 0,34%
  • Materiële instandhouding lokalen bewegingsonderwijs: 0,20%

De (aanpassingen van) de normbedragen zijn onderdeel van de modelverordening van de VNG. Gemeenten kunnen desgewenst zelf ook voor andere normvergoedingen en een andere prijsbijstellingssystematiek kiezen.

Lees meer…

Informatie: Helpdesk, 0348-405250 van 08.30 tot 12.30 uur, helpdesk@vosabb.nl

Najaarsbijeenkomst over onderwijshuisvesting

Gepubliceerd op door Lucy Beker

Op 1 december is er in Veenendaal een grote najaarsbijeenkomst voor scholen en gemeenten over de toekomst van onderwijshuisvesting. De dag is georganiseerd door Bouwstenen voor sociaal, platform voor maatschappelijk vastgoed.

Het programma van de Najaarsbijeenkomst is gericht op bestuur en beleid met betrekking tot onderwijshuisvesting. Vertegenwoordigers van scholen en gemeenten die bezig zijn met onderwijshuisvesting, kunnen hier kennis en ervaring uitwisselen en elkaar inspireren. Deelnemers kunnen kiezen uit tal van deelsessies, bijvoorbeeld over de aansturing van integrale kindvoorzieningen, de samenwerking in multifunctionele accommodaties (MFA’s) en integrale kindcentra (IKC’s) of de afspraken met gemeenten over renovatie. Maar ook zijn er sessies over onderhoudsplanning en verduurzaming van onderwijsgebouwen en er is een kennismarkt. Aan het eind van de dag wordt de samenwerkingsagenda voor scholen en gemeenten geformuleerd.

In Bouwstenen voor sociaal participeren onder meer de Vereniging Nederlandse Gemeenten, de PO Raad en Hevo, de huisvestingspartner van VOS/ABB. De Najaarsbijeenkomst wordt gehouden in De Basiliek in Veenendaal.

Meer informatie en inschrijven

Subsidie voor duurzame schoolgebouwen

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Naar verwachting komt er binnenkort subsidie beschikbaar die schoolbesturen in het primair en voortgezet onderwijs kan helpen bij het verduurzamen van hun gebouwen, meldt GreenDeal.

De subsidie is bedoeld voor energiebesparende maatregelen en/of het verbeteren van het binnenklimaat. Er zullen maximaal 150 subsidieaanvragen kunnen worden ingediend.

De subsidie zal niet alles dekken. Het is de bedoeling dat de schoolbesturen een deel van de maatregelen zelf betalen.

De subsidieregeling zal worden uitgevoerd door de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland.

Nieuw rekeninstrument onderwijshuisvestingsbeleid

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

In de map Huisvesting van onze online Toolbox is het geactualiseerde rekeninstrument met betrekking tot het gemeentelijke onderwijshuisvestingsbeleid opgenomen.

Met dit instrument kunt u de uitkering die een gemeente krijgt uit het Gemeentefonds voor de onderwijshuisvesting vergelijken met de lasten in de begroting van uw gemeente.

Helaas zijn deze begrotingsgegevens niet meer beschikbaar bij het Centraal Bureau voor de Statistiek, omdat het CBS ze niet meer opneemt. Wel is het mogelijk de gegevens zelf te achterhalen uit de begroting van uw gemeente.

Op grond daarvan is het dan mogelijk te vergelijken wat uw gemeente ontvangt voor en wil uitgeven aan onderwijshuisvesting.

Dit instrument is relevant voor het primair en voortgezet onderwijs.

Informatie: Helpdesk, 0348-405250 van 08.30 tot 12.30 uur, helpdesk@vosabb.nl

Bouwwereld vindt PO-Raad en VNG veel te traag

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Voorzitter Maxime Verhagen van Bouwend Nederland vindt dat het kabinet moet ingrijpen als er geen vaart wordt gezet achter de renovatie van verouderde basisscholen.

‘Renovatie is vaak hard nodig bij deze gebouwen, die gemiddeld 40 jaar oud zijn. Maar het gebeurt niet, door geharrewar tussen schoolbesturen en gemeenten. Als ze er nu weer niet uitkomen, moet het kabinet ingrijpen.’

Dit zegt Verhagen maandag op BNR Nieuwsradio, waar ook onderwijshuisvestingsspecialist Hans Heijltjes van VOS/ABB’s partner HEVO een toelichting op het probleem geeft.

Niet meer wachten op PO-Raad en VNG

Voorzitter Ineke Dezentjé Hamming van de ondernemersorganisatie voor de technologische industrie FME vindt eveneens dat het hoog tijd is voor actie van het kabinet.

Zij roept staatssecretaris Sander Dekker van OCW op niet meer te wachten totdat de PO-Raad en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) met een regeling komen.

Lees meer…

Kostenconfigurator renovatie en upgrading

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

VOS/ABB’s huisvestingspartner HEVO ontwikkelde eerder de nieuwbouwkostenconfigurator voor het primair en voortgezet onderwijs. Nu presenteert HEVO de kostenconfigurator renovatie en upgrading.

De nieuwe kostenconfigurator maakt inzichtelijk wat de indicatieve kosten zijn van verschillende kwaliteitsverbeteringen c.q. levensduurverlenging van bestaande onderwijsgebouwen. Downloaden is gratis!

Lees meer…

 

Denktank voor beter binnenklimaat schoolgebouwen

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Er moet onder regie van Ruimte-OK een denktank komen die mogelijkheden gaat onderzoeken om het binnenklimaat van schoolgebouwen te verbeteren. Daarmee reageert staatssecretaris Sander Dekker van OCW op een idee van Tweede Kamerlid Eppo Bruins van de ChristenUnie.

Dekker reageert op een motie van Bruins, waarin deze stelt dat het binnenklimaat in schoolgebouwen nog te vaak onder de maat is en dat de hoeveelheid CO2 in klaslokalen soms twee keer zo hoog is als maximaal is toegestaan.

Kennis binnenklimaat bundelen

Bruins wil overleg tussen de rijksbouwmeester, de bouwcampus in Delft en het onderwijsveld over het verbeteren van het binnenklimaat van schoolgebouwen. De kennis hierover moet op landelijk niveau worden gebundeld ‘zodat schoolbesturen en gemeenten advies kunnen inwinnen bij plannen voor onderhoud, renovatie en nieuwbouw’.

De staatssecretaris is hier positief over, zo heeft hij gezegd tijdens overleg in de Kamer over onderwijshuisvesting. Hij vindt dat het initiatief moet worden belegd bij het kenniscentrum Ruimte-OK, dat in het leven is geroepen door de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), de sectororganisaties PO-Raad en VO-raad en de Brancheorganisatie Kinderopvang.

‘Geld zat voor goede schoolgebouwen’

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Staatssecretaris Sander Dekker van OCW zegt dat er genoeg geld is voor goede schoolgebouwen, meldt RTL Nieuws.

Als gemeenten geen of te weinig geld geven voor goede schoolgebouwen, dan moeten scholen de gemeenten daarop aanspreken. ‘Ze moeten met de vuist op tafel slaan. Een goed schoolgebouw hoort er vandaag de dag gewoon bij. Laat kinderen niet in de kou zitten’, zo citeert RTL Nieuws de staatssecretaris.

De woorden van Dekker volgen op een brief van de PO-Raad en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) aan de Tweede Kamer, waarin deze organisaties gezamenlijk oproepen tot een verhoging van de huisvestingsbudgetten.

Lees meer…

Welke ervaring hebt u met verduurzamen gebouwen?

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Green Deal Scholen is op zoek naar praktijkervaringen van scholen en gemeenten met het verduurzamen van schoolgebouwen.

Met voorbeelden uit de dagelijkse praktijk van het primair en voortgezet onderwijs wil Green Deal Scholen laten zien wat werkt.

Het gaat bij verduurzamen van schoolgebouwen om energiebesparing, het opwekken van hernieuwbare energie of het verbeteren van het binnenklimaat.

Lees meer…

Overzicht mogelijkheden voor scholenbouw

Gepubliceerd op door Lucy Beker

Er is een praktisch instrument beschikbaar gekomen, dat snel inzichtelijk maakt wat er wel en niet gerealiseerd kan worden met de actuele normvergoedingen voor scholenbouw. Het gaat om de Nieuwbouwkostenconfigurator van HEVO Huisvestingsadvies, partner van VOS/ABB. 

Het instrument is er zowel voor het primair als het voortgezet onderwijs en is gratis te downloaden. Het laat zien wat de effecten zijn van hogere kwaliteitseisen aan onderwijsgebouwen voor het normbudget. Daarmee is het een praktisch hulpmiddel voor scholen die het gesprek met de gemeente aangaan over de benodigde investeringen voor een nieuw te bouwen school.

Jaren tachtig
HEVO wijst erop dat het realiseren van duurzame en energie- en onderhoudsvriendelijke schoolgebouwen een steeds belangrijker maatschappelijk thema wordt. Deze wensen lopen echter niet synchroon met de normvergoedingen, die zijn gebaseerd op een sober en doelmatig niveau, vastgelegd in de jaren tachtig. Met deze vergoedingen kunnen scholen voldoen aan de minimale eisen van het destijds geldende Bouwbesluit. Dat Bouwbesluit is sindsdien verschillende keren aangepast, maar de normvergoedingen niet.

Het nieuwe instrument laat helder zien hoeveel de verschillende kwaliteitseisen kosten. De Nieuwbouwkostenconfiguratoren voor PO en VO zijn nu beschikbaar in de bijgewerkte editie 2016.

Meer informatie over de Nieuwbouwkostenconfigurator en aanvragen

 

Rekenkamer bezorgd over onderwijshuisvesting

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Schoolgebouwen voldoen geregeld niet aan wettelijke eisen en er wordt niet of nauwelijks handhavend opgetreden. Dat en meer meldt de Algemene Rekenkamer in het rapport Schoolgebouwen primair en voortgezet onderwijs: de praktijk gecheckt.

De praktijk van de onderwijshuisvesting is volgens de Algemene Rekenkamer ‘in verschillende opzichten rijk aan variatie’. Dat geldt onder andere voor ouderdom en functionele en technische kwaliteit van gebouwen en ook voor de hoeveelheid geld die aan onderwijshuisvesting wordt besteed.

Tevens signaleert de Algemene Rekenkamer verschillen in de mate waarin schoolbesturen en gemeenten elkaar weten te vinden in hun gezamenlijke opgave voor het in stand houden van onderwijshuisvesting van redelijke kwaliteit. Die opgave lijkt, met een blik op de toekomst, ‘substantieel’.

De Algemene Rekenkamer noemt daarbij enkele belangrijke trends:

  • Dalende leerlingenaantallen vanwege demografische krimp leiden tot minder materiële bekostiging, terwijl de huisvestingslasten niet (onmiddellijk) evenredig dalen. Dit zet de financiële exploitatie door de schoolbesturen verder onder druk.
  • Schoolgebouwen voldoen geregeld niet aan wettelijke eisen en er wordt niet of nauwelijks handhavend opgetreden als dat blijkt.
  • Het huidige tempo waarin nieuwbouw wordt gerealiseerd is betrekkelijk laag. Gebouwen staan gemiddeld 69 jaar voor ze vervangen worden.
  • De functionele kwaliteit van de schoolgebouwen is een vraagstuk van toenemend belang met de introductie van passend onderwijs. Er is behoefte aan meer ruimte voor differentiatie, digitalisering van het onderwijs en de ontwikkeling van nieuwe onderwijsvormen. De daartoe mogelijke flexibelere inrichting en benutting van schoolgebouwen is nog niet overal de praktijk.

Het huidige onderwijshuisvestingsstelsel bevat volgens de Algemene Rekenkamer geen prikkels om gezamenlijk zo doelmatig mogelijk te opereren met oog voor de lange termijn.

‘Dat in de praktijk toch voorbeelden te vinden zijn van vruchtbare samenwerking is vooral te danken aan oriëntatie, inzet en voldoende financiële ruimte van betrokken partijen zelf. Met de geschetste toekomstige opgave zal hier in de toekomst vaker een beroep op worden gedaan en het is geen vanzelfsprekendheid dat dit altijd lukt’, zo signaleert de Algemene Rekenkamer.

Ambities vastleggen
Op basis van de onderzoeksresultaten adviseert de Algemene Rekenkamer staatssecretaris Sander Dekker van OCW om ‘de (bestaande) ambities van Rijk op het terrein van onderwijshuisvesting helder te formuleren en eenduidig vast te leggen in wettelijke vereisten’.

Daarnaast brengt de Algemene Rekenkamer (opnieuw) de aanbeveling aan de staatssecretaris naar voren uit het onderzoek Kunnen basisscholen passend onderwijs aan? om de structurele bekostiging van het basisonderwijs (en daarbinnen de materiële en personele componenten) te evalueren zoals bij de invoering van de lumpsumsystematiek is toegezegd.

‘De ontoereikendheid van de materiële bekostiging waarover we in 2013 rapporteerden is een punt van zorg, ook in het licht van de opgave waar schoolbesturen voor staan’, aldus de Algemene Rekenkamer.

Lees meer…

Wat moet/mag bij overdracht schoolgebouw?

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

De Helpdesk heeft samen met VOS/ABB’s huisvestingspartner HEVO een notitie opgesteld over het eigendom en de overdracht van schoolgebouwen.

In verband met demografische krimp, fusies en opheffing van scholen en nieuwbouw komen er bij de Helpdesk veel vragen binnen over het eigendom en de overdracht van schoolgebouwen.

De Helpdesk en HEVO weten precies wat op dit vlak van belang is en welke zaken moeten en wat er mag. In de notitie wordt onder andere ingegaan op de vraag hoe de staat van onderhoud dient te zijn bij teruggave aan de gemeente.

Als uw organisatie bij VOS/ABB is aangesloten, kunt u de notitie downloaden uit het besloten ledengedeelte van deze website.

Informatie: Helpdesk, 0348-405250 van 08.30 tot 12.30 uur, helpdesk@vosabb.nl

Gratis tools voor verduurzamen van schoolgebouwen

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) heeft twee nieuwe instrumenten ontwikkeld voor het verduurzamen van schoolgebouwen. Schoolbesturen, gemeenten, adviseurs en installateurs kunnen deze tools gratis downloaden.

De Installatiescan Scholen is ontwikkeld voor onderhoudsmonteurs van gebouwinstallaties in scholen. Hiermee kunnen scholen de inregeling en het functioneren van (klimaat)installaties in het schoolgebouw (ventilatie, verwarming, verlichting, koeling en elektrische apparatuur) laten controleren en optimaliseren door hun installateur. De Installatiescan Scholen bestaat uit een handleiding en een rapportageformulier.

De andere nieuwe tool is de lijst Verduurzamingsmaatregelen bestaande scholen. Hierop staan verbeteringsmaatregelen voor schoolgebouwen bij het energiegebruik en binnenmilieu.

U kunt op de website van RVO meer tools downloaden.

Met de tools ondersteunt de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland het programma Green Deal Scholen.

Leerlingen en personeel verdienen goede schoolgebouwen

Gepubliceerd op door Ritske van der Veen

Veel gemeenten zijn te karig met onderwijshuisvesting. Het is goed dat de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) dat nu erkent.

Een woordvoerder van de VNG bevestigt in het Algemeen Dagblad dat veel gemeenten voor onderwijshuisvesting nog rekenen met bedragen die in de jaren 80 zijn vastgesteld. Iedereen weet dat je daar niet meer mee uitkomt, omdat de eisen die tegenwoordig aan schoolgebouwen worden gesteld (veel) meer geld vergen.

Het gevolg is dat er maar weinig nieuwbouw is en dat leerlingen en personeel in slechte schoolgebouwen blijven zitten. Dit probleem wordt erger nu de economische crisis min of meer voorbij is en bouwbedrijven weer meer geld voor grote klussen kunnen vragen.

Bij VOS/ABB roepen we al jaren dat er meer geld naar onderwijshuisvesting moet. De gemeenten kunnen simpelweg niet meer met sterk verouderde bedragen blijven rekenen. Budgettair is dat voor hen wellicht interessant en ik snap ook wel dat er bij veel gemeenten al jaren fors wordt bezuinigd, maar voor het onderwijs is dit een buitengewoon slechte zaak. Kijk maar naar het slechte binnenklimaat van veel schoolgebouwen uit de jaren 60 en naar de torenhoge energiekosten in dergelijke gebouwen. Dat kunnen we ook in het kader van de klimaatdiscussie niet meer maken!

Nu ook in het primair onderwijs het buitenonderhoud is gedecentraliseerd – de schoolbesturen zijn daar in het voortgezet onderwijs al jarenlang verantwoordelijk voor – is het voor gemeenten aantrekkelijk om aan te dringen op renovatie. De praktijk leert echter dat dat voor veel besturen niet te betalen is. Die doen daarom liever een aanvraag voor nieuwbouw, waarvoor de gemeente verantwoordelijk is. Zo blijven we met z’n allen in een kringetje ronddraaien.

Een voorstel om daar uit te komen, kwam onlangs van onze huisvestingspartner HEVO: het moet wettelijk worden vastgelegd dat schoolbesturen en gemeenten samen de kosten voor de renovatie van schoolgebouwen dragen. Als dat wettelijk wordt vastgelegd, kan dat veel verlammend gesteggel voorkomen. Bovendien kunnen gemeenten dan geld besparen, omdat renovatie over het algemeen goedkoper is dan nieuwbouw.

Een ander punt is dat de situatie zoals hierboven geschetst de vraag rechtvaardigt of het Rijk een taak heeft om de gemeenten beter in staat te stellen om waar nodig de nieuwbouw van scholen nu eindelijk eens goed van de grond te laten komen. Ook is het verstandig om de vraag te stellen of de situatie het noodzakelijk maakt om budgetten van onderwijshuisvesting bij de gemeenten duidelijk te oormerken.

Gemeenten te karig met onderwijshuisvesting

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Veel gemeenten hebben niet genoeg geld opzijgezet voor onderwijshuisvesting. Ze rekenen nog met bedragen die in de jaren 80 zijn vastgelegd, terwijl de moderne eisen flink zijn opgeschroefd. Dat schrijft het Algemeen Dagblad (AD).

De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) erkent dat de gereserveerde bedragen te laag zijn. De krant citeert woordvoerder Liane ter Maat van de VNG: ‘Ze zijn gebaseerd op normen uit 1985 voor het neerzetten van een sober, doelmatig schoolgebouw. De bedragen houden geen rekening met hogere kwaliteitseisen.’

Volgens manager Ted Peek van de stichting Bouw(kosten)data (BDB) staat vernieuwing van schoolgebouwen in het primair en voortgezet onderwijs zwaar onder druk, nu bouwkosten door het einde van de economische crisis stijgen. Duizenden scholen zijn volgens hem aan vervanging toe, maar daar is geen of niet genoeg geld voor.

Hij stelt in het AD dat per jaar maar zeventig tot tachtig scholen een nieuw onderkomen krijgt. Dat is nog niet 1 procent, terwijl volgens hem ruim de helft van alle gebouwen over de houdbaarheidsdatum is.

De krant citeert ook voorzitter Hidde Benedictus van het Platform Onderwijshuisvesting: ‘Je ziet de gaten vallen in aanbestedingen.’ Daarom wordt steeds vaker voor een goedkopere renovatie gekozen, maar ook daarvoor zijn de budgetten erg krap.

Tevens komt Hans Heijltjes van VOS/ABB’s huisvestingpartner HEVO in het AD aan het woord. HEVO deed onderzoek naar de kwaliteit van 500 schoolgebouwen die in de jaren 60 zijn gebouwd. Daaruit blijkt dat die gebouwen op zaken als bouwkundige staat, exploitatie en binnenklimaat slecht scoren.

Op 4 februari rapport Rekenkamer over schoolgebouwen

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

De Algemene Rekenkamer stuurt naar verwachting op 4 februari de bevindingen van het onderzoek Schoolgebouwen primair en voortgezet onderwijs: de praktijk gecheckt naar de Tweede Kamer en het ministerie van OCW.

Het onderzoek richt zich op de vraag hoe gemeenten en schoolbesturen het rijksbeleid voor onderwijshuisvesting uitvoeren. Ook kijkt de Algemene Rekenkamer hoe gebruikers hun schoolgebouw beoordelen: ‘Wij willen de lokale uitvoeringspraktijk laten zien: de omstandigheden waarin schoolbesturen en gemeenten opereren, de keuzes die zij maken en eventuele problemen waar zij tegenaan lopen. We geven, indien nodig, aanbevelingen voor de verbetering van het landelijke onderwijshuisvestingsbeleid.’

Lees meer…