De financieel experts Ronald Bloemers en Ron van der Raaij van VOS/ABB hebben een grondige analyse gemaakt van de OCW-begroting 2023. Wat hun vooral opvalt, is dat het kabinet op Prinsjesdag een visieloos document heeft gepresenteerd. De miljarden extra voor het onderwijs die erin worden genoemd, waren al ingeboekt.
‘Het lijkt ons niet meer dan logisch dat wanneer dit kabinet (bijvoorbeeld) het lerarentekort wil aanpakken, het met voorstellen komt. Die zien we helaas niet terug in deze begroting.’ Ze noemen het op zijn zachtst gezegd ‘opmerkelijk’ dat de overheid van schoolbesturen een beleidsrijke begroting eist, maar dat de rijksoverheid dat zelf achterwege laat.
Centraliseren pakt verkeerd uit
Een ander punt dat Bloemers en Van der Raaij noemen, is dat onderwijsminister Dennis Wiersma, mede gemotiveerd door de Tweede Kamer, veel zaken wil centraliseren. Dit terwijl verschillende onderzoeken uitwijzen dat een centralistische aanpak niet goed is voor de onderwijskwaliteit. ‘Wij zien de wil tot centralisatie vooral in de wijze waarop het geld naar de scholen gaat. De centraliserende grip van Wiersma werkt vooral verlammend en de wijze van doelfinanciering is niet in lijn met het advies van de Onderwijsraad uit 2018 over de lumpsumbekostiging.’
Het geven van vertrouwen en ruimte levert meer op, benadrukken Bloemers en Van der Raaij, dan meer controle en grip van bovenaf. ‘Dit laat elk onderzoek over de rol van de centrale overheid zien, vanaf het rapport van de commissie-Dijsselbloem uit 2008. Het kabinet doet echter precies het tegenovergestelde (…). Een onderbouwing voor dit handelen (…) ontbreekt, maar een intensivering ervan is er helaas wel.’
In hun analyse van de OCW-begroting belichten Bloemers en Van der Raaij verder een reeks opmerkelijke punten die van belang zijn voor het primair en/of voortgezet onderwijs. Als uw organisatie bij VOS/ABB is aangesloten, kunt u de analyse downloaden.