Staatssecretaris Sander Dekker van OCW wil geen volledige doordecentralisatie van de huisvesting in het primair onderwijs. Hij ziet te veel nadelen. Wel wil hij vrijwillige doordecentralisatie stimuleren en daarom komt er een nieuw voorlichtingstraject. De PO-raad reageert teleurgesteld en dat is begrijpelijk.
In zijn brief aan de Tweede Kamer zet Dekker de nadelen op een rijtje. Hij noemt onder meer ‘cherry-picking’ en beperking van de keuzemogelijkheden van gemeenten. Met ‘cherry-picking’ wordt bedoeld dat een algeheel recht op doordecentralisatie ertoe zou leiden dat schoolbesturen alleen de huisvesting van ‘gunstige’ gebouwen op zich willen nemen, en de gemeenten dan blijven zitten met de minder goed onderhouden gebouwen.
Het probleem zit erin dat er bij volledige doordecentralisatie één centraal bedrag wordt vastgesteld voor onderwijshuisvesting, ongeacht of het gaat om nieuwe of oudere scholen. Dit probleem is op te lossen met lokaal maatwerk, waarbij de gemeente de huisvestingsvergoeding vaststelt, maar dat is dan weer in strijd met het ‘recht op doordecentralisatie’, omdat de gemeente dan het proces kan laten vastlopen op onderhandelingen over het bedrag. Ook aan een verplichte doordecentralisatie zitten haken en ogen omdat niet alle schoolbesturen volgens Dekker ‘de behoefte en de kunde hebben’ om dit te doen.
Succes in Breda
Wel kent Dekker enkele voorbeelden van geslaagde vrijwillige doordecentralisatie, zoals in Breda, waar de onderwijshuisvesting en alle middelen zijn overgedragen aan een coöperatieve vereniging, die kans zag om heel snel voor vrijwel alle vo-scholen nieuwe gebouwen te realiseren. Eind 2014 zijn ook alle basisscholen aan dezelfde vereniging overgedragen.
Over deze succesvolle vorm van doordecentralisatie heeft magazine School!, het blad van VOS/ABB en de Vereniging Openbaar Onderwijs, al in 2013 een artikel gepubliceerd onder de kop ‘Scholenbouw in stroomversnelling dankzij doordecentralisatie‘.
Voordelen
De PO-Raad pleit al jaren voor het recht op doordecentralisatie voor scholen die in staat zijn om verantwoordelijkheid te dragen voor investeringen in huisvesting. Ook VOS/ABB is hiervoor, omdat eerder is vastgesteld dat gemeenten het niet-geoormerkte budget voor onderwijshuisvesting lang niet altijd daaraan besteden.
Dat erkent ook staatssecretaris Dekker in zijn brief. ‘Daarom is per 1 januari 2015 een bedrag van 256 miljoen euro uit het gemeentefonds genomen. Dit bedrag is […] beschikbaar gesteld aan de schoolbesturen’, zo schrijft hij.
Doordecentralisatie van alle huisvestingsmiddelen is voor veel schoolbesturen een logisch vervolg op de overheveling van het onderhoud, die per 1 januari 2015 wel is doorgezet. Volgens de PO-Raad gaat Dekker met zijn afwijzing voorbij aan de voordelen van doordecentralisatie en zijn nadelen als cherry-picking wel degelijk op te lossen, bijvoorbeeld via verevening. Lees hier de reactie van de PO-Raad.
Lees de volledige brief van staatssecretaris Dekker aan de Tweede Kamer over de nadelen van doordecentralisatie.
Informatie: Helpdesk, 0348-405250 van 08.30 tot 12.30 uur, helpdesk@vosabb.nl