Minister Wiebes ziet niets in hogere lerarensalarissen

Gepubliceerd op 16 september 2019 door Drs. Martin van den Bogaerdt

‘Onderwijs is een van mijn favorieten. En dan praat ik niet over hogere lonen voor leraren, want dat leidt niet tot een hoger verdienvermogen voor de samenleving. Het gaat hier om hervormingen van ons onderwijssysteem.’ Dat stelt minister Eric Wiebes van Economische Zaken en Klimaat in het Financieele Dagblad (FD).

Het FD vroeg Wiebes wat volgens hem de speerpunten moeten zijn van een economische groeiagenda voor Nederland. Onderwijs is wat hem betreft een van de speerpunten, maar dat betreft volgens hem dus niet een verhoging van de lerarensalarissen.

‘Weinig veranderd’

Hij richt volgens het FD zijn pijlen op het curriculum en onderwijsmethoden. ‘Het valt mij op als ik naar de school van mijn kinderen ga, dat daar, op het schoolbord na, weinig veranderd is in vergelijking met mijn eigen schooltijd veertig jaar geleden. Kijk naar het curriculum bijvoorbeeld. Moeten we nog altijd lessen Frans of Grieks geven? Gaan we daar binnen twintig jaar nog de Chinezen mee verslaan?’

‘Interactief als een baksteen’

Ook plaatst hij, zo meldt de krant, kritische kanttekeningen bij de huidige onderwijsmethoden. ‘We praten nu al tien jaar over een digitale geïndividualiseerde leeromgeving. Toch zie ik mijn tienerzoon nog altijd met zijn neus in een papieren scheikundeboek zitten, wat zo interactief is al een baksteen. Als hij zijn huiswerk af heeft, gaat hij gamen. Dat is juist zo interactief als maar kan. Waarom kunnen we niet zo’n leeromgeving vormgeven en toepassen op scheikunde? Dan staat de leerkracht niet voor de klas, maar ín de klas. Dat doen we jammer genoeg nog steeds niet.’

‘Weg met de leraar!’

Op Twitter meldt de lerarengroep PO in Actie op basis van het artikel in het FD dat de VVD, de partij van Wiebes, niets op heeft met de leraren:

Ksssst Kwiebes!
Alle relevante wetenschappelijke onderzoeken wijzen uit: de leerkracht is de bepalende factor voor succesvol onderwijs.
VVD: weg met de leraar!
Wij gaan maar eens onvervalst stemadvies uitbrengen in onze fb-community. pic.twitter.com/MQw73r75kc

— PO in actie (@POinactie) September 16, 2019

CNV Onderwijs: Kennisniveau daalt door lerarentekort

Gepubliceerd op 16 september 2019 door Drs. Martin van den Bogaerdt

Door het lerarentekort in het primair en voortgezet onderwijs daalt het kennisniveau van leerlingen. Dat melden negen op de tien leraren die hebben meegedaan aan een ledenenquête van CNV Onderwijs.

De leden werkzaam in het primair en voortgezet onderwijs geven aan dat het lerarentekort vooral ten koste gaat van het niveau van de kernvakken: rekenen/wiskunde, taal en spelling.

Bestuurslid Jan de Vries van CNV Onderwijs benadrukt dat de lerarentekorten in het primair en voortgezet onderwijs niet alleen grote problemen veroorzaken voor de teams, maar ook voor de leerlingen en uiteindelijk voor ons allemaal. ‘Een dalend kennisniveau van leerlingen, raakt onze hele samenleving’, aldus De Vries.

Filmpje lerarentekort: ‘Bijna heel Nederland kleurt rood’

Gepubliceerd op 13 september 2019 door Drs. Martin van den Bogaerdt

De Algemene Onderwijsbond (AOb) heeft een filmpje online gezet om te laten zien hoe het lerarentekort zich de komende jaren ontwikkelt.

Vanaf 2021 verspreidt het lerarentekort zich volgens de AOb razendsnel. ‘Bijna heel Nederland kleurt na 2025 rood’, aldus de bond. De boodschap van het filmpje is dat het kabinet meer moet investeren in onderwijs.

Meer geld voor zij-instromers en aanpak lerarentekort

Gepubliceerd op 12 september 2019 door Drs. Martin van den Bogaerdt

Er komt 4,25 miljoen euro extra subsidie voor zij-instromers. Ook komt er meer subsidie voor de regionale aanpak van het lerarentekort. Dat melden de onderwijsministers in een brief aan de Tweede Kamer.

Het aantal subsidieaanvragen voor zij-instromers stijgt. Waren het er in 2016 nog maar 10, vorig jaar waren het er 355 en dit jaar staat de teller al op 450. ‘Om aan alle aanvragen te kunnen voldoen, wordt op korte termijn het subsidieplafond verhoogd met 4,25 miljoen euro’, zo staat in de brief van Ingrid van Engelshoven en Arie Slob.

Daar staat ook in dat 1 miljoen euro subsidie voor zij-instromers in het voortgezet onderwijs wordt doorgeschoven naar het middelbaar beroepsonderwijs. In het mbo neemt het aantal zij-instromers snel toe. Het huidige budget is daar niet toereikend.

Regionale aanpak lerarentekorten

De subsidie voor regionale projecten tegen het lerarentekort wordt met 1,2 miljoen euro verhoogd naar 18,7 miljoen euro. Dit is volgens de ministers nodig om ervoor te zorgen de tot nu toe 57 regioprojecten uit te voeren. De ministers halen het extra geld voor de regionale aanpak van de lerarentekorten uit de pot voor de Wet beroep leraar.

Lerarentekort: geen plek meer voor jongste kleuters

Gepubliceerd op 9 september 2019 door Drs. Martin van den Bogaerdt

Schoolbesturen in de vier grote steden en Almere vrezen dat als gevolg van het groeiende lerarentekort kleuters van 4 jaar op den duur niet meer naar school kunnen.

Schoolbesturen in Rotterdam bijvoorbeeld hebben nu al honderden vacatures. Dat aantal zal de komende jaren naar verwachting nog groter worden. Dat komt doordat oudere leerkrachten met pensioen gaan en de aanwas van jonge leraren die krimp niet kan opvangen.

Daar komt bij dat veel jonge leraren liever lesgeven op basisscholen in kleinere gemeenten met minder problematiek. Een ander punt is dat in steden het aantal leerlingen nog licht blijft groeien, in tegenstelling tot in veel kleinere gemeenten. In de steden is het lerarentekort daardoor groter dan elders.

Mogelijk scenario

Vooralsnog is het niet meer toelaten van de jongste kleuters geen realiteit, maar ‘een mogelijk scenario’, zegt bovenschools directeur Hans Lesterhuis van het Bestuur Openbaar Onderwijs Rotterdam tegen de NOS.

De omroep sprak ook met het ministerie. Het is volgens OCW wettelijk zo geregeld dat kleuters van 4 jaar naar school mogen. ‘Daaraan moeten alle scholen voldoen, ook in tijden van het lerarentekort’, zo citeert de NOS een woordvoerder van het ministerie.

Kleuters van 4 jaar zijn in Nederland nog niet leerplichtig, maar kunnen al wel naar school. Dit betekent dat ouders hun kind(eren) van vier nog thuis mogen houden, maar bijna niemand doet dat. Leerplicht geldt vanaf de leeftijd van 5 jaar.

‘Wie meer dagen werkt, ervaart minder werkdruk’

Gepubliceerd op 6 september 2019 door Drs. Martin van den Bogaerdt

Leraren die vier of vijf dagen per week werken, ervaren minder werkdruk dan collega’s met kleine deeltijdcontracten. Dat stelt directeur Suzanne von der Dunk van Randstad Onderwijs in een opiniestuk in de Volkskrant.

‘Parttimers ervaren relatief veel werkdruk: het overdragen aan de duo-collega vraagt heel veel tijd’, aldus Von der Dunk. Ze wijst erop dat overdrachten vaak buiten werktijd plaatsvinden. ‘Dat zorgt voor nóg meer (ervaren) werkdruk.’

Leerkrachten die vier of vijf dagen per week werken, ervaren volgens haar juist minder werkdruk. ‘Omdat ze simpelweg meer op school zijn, kunnen ze beter anticiperen, in plaats van reageren, op ontwikkelingen. Dat geeft meer gevoel van regie, dat zeer bepalend is voor het werkplezier.’

Von der Dunk adviseert scholen om leerkrachten bijvoorbeeld een paar maanden te laten ervaren hoe het is om meer te werken. ‘Zo’n experiment vraagt lef van de schoolleiding en oprechte interesse in de drijfveren van de leerkracht en de factoren die hem of haar tegenhouden om meer uren te gaan werken’, zo stelt zij in de Volkskrant.

Lerarentekort oplossen

Voorzitter Ton Groot Zwaaftink van het Arbeidsmarktplatform PO wees er eerder dit jaar op dat het lerarentekort in het primair onderwijs grotendeels kan worden opgelost als alle deeltijders één dag per week meer zouden gaan werken.

‘We moeten doorgaan met in te spelen op wensen van deeltijdleraren en vaker werken met grote deeltijdbanen’, zei hij toen.

Minder leerlingen, toch blijft lerarentekort groeien

Gepubliceerd op 6 september 2019 door Drs. Martin van den Bogaerdt

Ondanks de krimp in veel regio’s, blijft in het voortgezet onderwijs het lerarentekort de komende jaren toenemen. Dat verwacht Voion op grond van regionale arbeidsmarktanalyses.

Op de website van Voion staan 18 actuele regionale arbeidsmarktanalyses. Deze geven inzicht in de ontwikkelingen van de vraag naar en aanbod van leraren en het aantal onvervulde vacatures.

Zo daalt het aantal leerlingen in het voortgezet onderwijs in Drenthe-Overijssel tot 2024 met naar verwachting 7,7 procent. In de vier grote steden blijft het nog wel toenemen.

Ondanks de krimp in veel regio’s, worden overal tekorten aan leraren verwacht. Dat verschilt wel per regio. Zo wordt in Zeeland in 2024 een tekort van 23 fte verwacht, terwijl dat in Zuid-Holland in datzelfde jaar oploopt tot 162 fte.

De tekorten concentreren zich in veel regio’s rond enkele specifieke vakken, zoals Duits, wiskunde en natuurkunde.

Bekijk de regionale arbeidsmarktanalyses

Grote steden willen bonus voor leraren

Gepubliceerd op 4 september 2019 door Drs. Martin van den Bogaerdt

De onderwijswethouders van de vier grote steden willen dat het Rijk de salarissen in het primair onderwijs gelijk trekt met die in het voortgezet onderwijs. Ook stellen ze voor een grotestedenbonus in te voeren voor leerkrachten die ervoor kiezen in de stad te werken. Dat meldt NRC.

De onderwijswethouders van Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht willen ook meer geld voor zij-instromers. Ze denken aan ook aan een verruiming van de wet om onbenoembare mensen te kunnen inzetten, bijvoorbeeld in samenwerking met de kinderopvang. Een ander idee is om het aantal lesuren te verminderen.

De noodkreet heeft te maken met het lerarentekort, dat in de grote steden nog nijpender is dan elders.

Werkdruk gaat omlaag, leraren houden meer tijd over

Gepubliceerd op 2 september 2019 door Drs. Martin van den Bogaerdt

De meeste schoolteams in het primair onderwijs hebben hun plannen om hun werkdruk aan te pakken met succes kunnen uitvoeren. Dat blijkt uit onderzoek van DUO Onderwijsonderzoek in opdracht van de PO-Raad.

De verlichting van de werkdruk is voor een belangrijk deel te danken aan de inzet van onderwijsondersteuners en vakleerkrachten, zo blijkt uit het onderzoek. Daarnaast zetten schoolteams ook in op ICT om de leraren te ontlasten. Die houden hierdoor weer meer tijd over voor het geven van onderwijs.

Kippen en konijnen

Volgens directeur Suzanne de Koning van de gereformeerde school De Werf voor speciaal basisonderwijs in Amersfoort draait het bij het verlagen van werkdruk om autonomie. Haar team besloot het werkdrukgeld vorig jaar aan konijnen, kippen en een keuken te besteden, meldt de Volkskrant. ‘Ik wilde niet naar de knelpunten kijken, maar naar wat ons plezier geeft. Mijn doel was werkpleziervergroting.’ Dat doel is volgens haar bereikt.

Eventmanager

In de krant komt ook directeur Raymond de Haan van openbare basisschool Koolhoven in Tilburg aan het woord. Het team van die school heeft ervoor gekozen om onder andere een eventmanager voor 16 uur per week aan te stellen voor het organiseren van feesten en vieringen (zoals het sinterklaasfeest, de kerstviering en carnaval).

‘Natuurlijk zijn er ook leerkrachten die het leuk vonden om feesten te organiseren. Dat kan ook nog steeds. De eventmanager kan ze vragen te helpen bij de organisatie van feesten. Het verschil is dat ze nu niet meer vijf keer bij elkaar hoeven te komen voor overleg, maar nog maar één keer. Zulke dingen schelen enorm in de belasting van leerkrachten buiten schooltijd’, aldus De Haan.

Op het strand

Het team van katholieke basisschool Jeroen in Den Haag koos onder meer voor de aanschaf van iPads, vertelt directeur Gerard van Vliet. Leraren zijn nu niet meer afhankelijk van hun computer in de klas. ‘Nu kunnen ze zelf bepalen waar ze gaan zitten als ze mails aan ouders sturen of de administratie in het leerlingvolgsysteem bijwerken. Het kan nu ook thuis op de bank tijdens De Wereld Draait Door. Of desnoods op het strand’, aldus Van Vliet in De Volkskrant.

Om de werkdruk in het primair onderwijs te verlagen, sloten onderwijsminister Arie Slob met de sociale partners in februari 2018 het Werkdrukakkoord. Vorig schooljaar kwam 237 miljoen euro extra beschikbaar (155 euro per leerling).

Noodpakket

De PO-Raad en de vakbonden eisen dat Slob nu met meer geld over de brug komt. Ze willen een noodpakket ter waarde van 423,5 miljoen euro tegen het lerarentekort. De minister gaat daar niet in mee. Hij heeft al laten weten dat het kabinet hier geen geld voor uittrekt.

Amsterdam heeft nog 280 fte aan vacatures openstaan

Gepubliceerd op 30 augustus 2019 door Drs. Martin van den Bogaerdt

Het lerarentekort in het primair en speciaal onderwijs in Amsterdam bedraagt aan het begin van het nieuwe schooljaar 280 fulltime formatieplaatsen. Dat meldt het Breed Bestuurlijk Overleg Amsterdam (BBO).

De scholen lossen dit volgens het BBO deels op door onbevoegde docenten voor de klas te zetten. ‘Het gaat hier bijvoorbeeld om onderwijsassistenten, leraren in opleiding of mensen die bezig zijn zich om te scholen tot leraar’, meldt het BBO. Hiermee worden circa 220 formatieplaatsen gevuld.

Voor de resterende formatieruimte van ruim 60 fte staan nog vacatures open. Die zijn volgens het BBO moeilijk in te vullen, doordat de mogelijkheden om mensen te werven vrijwel uitgeput zouden zijn. Het personeelstekort heeft tot gevolg dat klassen moeten worden samengevoegd of dat kleuters later dan gewenst kunnen instromen.

Het lerarentekort gaat volgens het BBO ten koste van de kwaliteit en de continuïteit van het Amsterdamse onderwijs.

Zzp-leerkracht zoekt flexibiliteit en uitdaging

Gepubliceerd op 26 augustus 2019 door Drs. Martin van den Bogaerdt

‘Ik wil meer doen dan enkel voor de klas staan. Dat vaste contract, die vastigheid, dat boeit me niet zoveel.’ Dat zegt basisschoolleerkracht Daniëlle van Rijn, die zelfstandige zonder personeel (zzp’er) is. De lokale Amsterdamse krant Het Parool schrijft over haar en twee andere zzp’ende leraren uit het basisonderwijs.

Als zzp’er in het onderwijs werken is volgens Van Rijn veel fijner: ‘Ik hoef me niet bezig te houden met alle rompslomp om het lesgeven heen. Geen verplichte vergaderingen, geen studiedagen, geen administratieve taken. Nu dat allemaal wegvalt, houd ik meer tijd over voor andere dingen.’ Behalve meer tijd, houdt Van Rijn ook meer geld over.

Dat geldt eveneens voor Rozemarie Ordelmans-Zandbergen. Zij zag als zzp’er haar bruto-inkomsten verdubbelen. Zij ziet dit als een manier om de overheid onder druk te zetten om de salarissen in het onderwijs te verhogen.

Het Parool schrijft ook over zzp’er Jan Hoetmer. Hij vond het steeds minder interessant om vast voor een klas te staan. Hij geeft nu op verschillende plekken les en dat is volgens hem behalve afwisselend ook goed voor zijn ontwikkeling.

Lees het artikel in Het Parool over de opkomst van zzp’ende leraren.

Geen noodpakket lerarentekort en werkdruk

Gepubliceerd op 26 augustus 2019 door Drs. Martin van den Bogaerdt

Onderwijsminister Arie Slob komt niet met een noodpakket tegen het lerarentekort en voor werkdrukverlaging. Dat laat hij weten in antwoord op Kamervragen van D66.

Paul van Meenen wilde van de minister weten hoe hij dacht over het voorstel van onder andere de PO-Raad en VO-raad om met een noodpakket te komen. Volgens de sectororganisaties zou daar voor het begrotingsjaar 2020 een bedrag van 423,5 miljard euro voor moeten worden uitgetrokken.

‘Met dit geld kan het primair onderwijs een belangrijke en broodnodige verdere stap zetten naar eerlijke salarissen voor alle personeel en het verkleinen van het loonverschil met het voortgezet onderwijs’, meldde de PO-Raad.

De minister gaat er niet in mee, zo blijkt uit zijn antwoord op de vraag hoe hij tegen dit voorstel aankijkt. ‘Het kabinet investeert al fors in de salarissen en werkdruk in het primair onderwijs. Zoals ik al vaker heb gezegd, is er momenteel geen ruimte om nog extra middelen beschikbaar te stellen’, aldus Slob.

‘Lerarentekort een nationale ramp’

Gepubliceerd op 23 augustus 2019 door Lucy Beker

Het lerarentekort is een nationale ramp die onmiddellijke actie vereist, net als wanneer de dijken doorbreken. Dat zegt Frank Cörvers, hoogleraar onderwijsarbeidsmarkt in Tilburg en Maastricht, in dagblad NRC. Hij vindt dat het kabinet ‘een tandje bij’ moet zetten om meer onderwijsvacatures te vervullen.

De basisscholen beginnen dit schooljaar met een tekort van 1400 leraren, becijferde DUO Onderwijsonderzoek & Advies op verzoek van de PO-Raad. Daarmee is het tekort 9 procent hoger dan vorig jaar. Het ministerie van OCW heeft inmiddels de lerarensalarissen verhoogd en 430 miljoen euro uitgetrokken om de werkdruk te verlagen. Ook mogen deeltijdstudenten aan de pabo eerder voor de klas staan.

‘Samenwerking primair en voortgezet onderwijs nodig’

‘Prima maatregelen, maar niet voldoende’, vindt Cörvers. Hij vindt onder meer dat de salarissen in het primair onderwijs gelijkgetrokken moeten worden met die van docenten in het voortgezet onderwijs. Ook vindt hij dat primair en voortgezet onderwijs meer moeten samenwerken. Als leraren op de opleiding meer bevoegdheden kunnen halen, zijn ze ze flexibeler inzetbaar in primair en voortgezet onderwijs. Daarmee is te voorkomen dat overschotten en tekorten elkaar opvolgen, aldus Cörvers in dagblad NRC.

Recordaantal open vacatures in onderwijs

Gepubliceerd op 22 augustus 2019 door Lucy Beker

Het aantal openstaande vacatures in het onderwijs heeft met bijna 10.000 een record bereikt. Tegelijkertijd is de vacaturegraad – het aantal vacatures per 1000 banen – in het onderwijs het laagst: 18.

Dit blijkt uit de cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) over het tweede kwartaal van 2019. Die cijfers geven aan dat de vacaturegraad verreweg het hoogst is in de bedrijfstak informatie en communicatie. Daar waren eind juni 65 vacatures op 1000 ‘werknemersbanen’.

Daarna volgen de horeca met 58 vacatures per 1000 banen en de bouwnijverheid met 57. In het overzicht van het CBS is te zien dat de vacaturegraad in het onderwijs sinds 2017 stijgt. Het absolute aantal vacatures in het onderwijs, 9700 aan het eind van het tweede kwartaal, is nog nooit zo hoog geweest.

Het CBS meldt ook dat er in het tweede kwartaal in alle bedrijfstakken ruim 300.000 vacatures zijn vervuld. Dat getal is niet eerder zo hoog geweest in één kwartaal. Tegelijkertijd kwamen er 313.000 nieuwe vacatures bij.

De meeste openstaande vacatures zijn er in de handel (56.000), zakelijke dienstverlening (47.000) en de zorg (38.000). In de zorg is het aantal vacatures het hardst gestegen: er kwamen er in één kwartaal 3000 bij.

Sterke stijging zij-instromers in onderwijs

Gepubliceerd op 20 augustus 2019 door Lucy Beker

Het aantal zij-instromers in het onderwijs stijgt sterk. De pabo’s hebben ruim 1000 aanmeldingen van mensen die vanuit een ander beroep naar het basisonderwijs willen overstappen. Dat zijn er ruim twee keer zoveel als vorig jaar, toen er 450 mensen wilden overstappen.

Dit melden diverse media op basis van informatie van het LOBO, het Landelijk Overleg Lerarenopleidingen Basisonderwijs. Volgens dagblad AD noemt LOBO-voorzitter Barbara de Kort het goed nieuws en kan de verhoogde belangstelling te maken hebben met de salarisverbetering en extra aandacht voor het beroep.

Scholingstrajecten versterkt

Tegelijkertijd hebben schoolbesturen de afgelopen jaren hun scholingstrajecten voor zij-instromers versterkt. In magazine Naar School!, het blad van VOS/ABB, vertelde schoolbestuurder Geert Looyschelder van de stichting STIP voor openbaar basisonderwijs in Hilversum al hoeveel hij investeert om de kans op succes bij een zij-instroomtraject te vergroten.

Zij-instromers mogen officieel direct zelfstandig voor de klas staan en zijn zo een snelle oplossing bij lerarentekorten. Maar bij STIP zijn de kandidaten eerst een halfjaar boventallig, ook al ontvangen ze dan al salaris. ‘We willen ze niet te snel in het diepe gooien om het risico te verkleinen dat de verantwoordelijkheid voor een klas in combinatie met studie te zwaar wordt en mensen alsnog afhaken’, legt Looyschelder uit in het hoofdartikel van Naar School! nr 17.

Ook Barbara de Kort is bang dat niet alle mensen die zich nu als zij-instromer aanmelden, ook inderdaad als meester of juf voor de klas blijven. Vanuit de scholen wordt gewaarschuwd dat het grote aantal zij-instromers nog niet voldoende is om het lerarentekort van ruim 3500 leerkrachten op te lossen.

Veel WW’ers uit onderwijs willen niet terug

Gepubliceerd op 17 juli 2019 door Drs. Martin van den Bogaerdt

Van de 11.000 mensen uit het primair onderwijs die een werkloosheidsuitkering hebben, willen de meesten niet meer voor de klas. Dat concludeert onderzoeksbureau Regioplan.

Regioplan deed in opdracht van het ministerie van OCW onderzoek naar de ‘stille reserve’ in het primair onderwijs. Op basis van informatie van het Participatiefonds blijkt dat in september 2018 ruim 11.000 mensen mensen een werkloosheidsuitkering kregen op grond van een eerder dienstverband in het primair onderwijs.

Van hen heeft bijna 90 procent een onderwijsbevoegdheid. ‘Dit zou betekenen dat er (…) een stille reserve (…) was van circa 9900 personen; ruim voldoende om de bestaande tekorten mee in te vullen’, zo staat in het onderzoeksrapport. Zo simpel is het echter niet: ‘Deze conclusie gaat niet alleen voorbij aan de vraag of deze groep kan terugkeren, maar ook of de groep wil terugkeren.’

Geen financiële noodzaak

Een groot deel van de stille reserve is oud, signaleert Regioplan. ‘Dit maakt dat een groot deel van de WW’ers (80%) voldoet aan de voorwaarden voor een aansluitende uitkering’, zo staat in het rapport. Hiermee hebben WW’ers recht op een uitkering tot hun 65e dan wel hun AOW-gerechtigde leeftijd. Dit betekent volgens de onderzoekers dat de financiële noodzaak voor een baan ‘niet overal aanwezig’ is.

Bovendien blijkt dat de WW-populatie niet evenredig is verdeeld over het land. In krimpregio’s met dalende leerlingenaantallen, zoals Noordoost-Nederland, Gelderland en Limburg, zijn relatief veel leraren werkloos. Veruit de meeste werkloze leraren willen niet verhuizen voor een nieuwe baan.

Meer uren werken om lerarentekort tegen te gaan

Gepubliceerd op 17 juli 2019 door Drs. Martin van den Bogaerdt

Er is in het kader van het groeiende personeelstekort in het primair onderwijs een dialoog nodig om leraren in deeltijdbanen meer uren te laten werken. Dat vindt voorzitter Ton Groot Zwaaftink van het Arbeidsmarktplatform PO.

De meeste leraren in het primair onderwijs werken in deeltijd: 40 procent werkt twee tot vier dagen per week, bijna 15 procent maar één of twee dagen per week. Als deeltijders meer uren gaan werken, lost dat een groot deel van het personeelstekort op.

Groot Zwaaftink ziet dat scholen steeds vaker de dialoog aangaan over wat leraren kan overhalen om standaard meer uren te gaan werken. Ook signaleert hij dat steeds meer scholen alleen nog maar leraren willen die minimaal drie dagen per week werken. ‘We moeten doorgaan met in te spelen op wensen van deeltijdleraren en vaker werken met grote deeltijdbanen’, zegt de voorzitter van het Arbeidsmarktplatform PO.

Uit een enquête waaraan 900 leraren meededen, blijkt dat zij bereid zijn meer uren te werken als daar een financiële prikkel tegenover staat of als ze er interessante taken bij krijgen. De resultaten van de enquête zijn verwerkt in dit factsheet.

Zelf lerarentekort tegengaan

Premier Mark Rutte zei vorig jaar in de talkshow van Jeroen Pauw dat het goed zou zijn als er in het onderwijs minder parttime wordt gewerkt. Op die manier kunnen volgens hem de leraren zelf het lerarentekort tegengaan.

De oproep van Rutte was niet nieuw. In een brief die onderwijsminister Arie Slob in augustus 2018 naar de Tweede Kamer stuurde, stond al dat een verhoging van de deeltijdfactor een manier kan zijn om het lerarentekort tegen te gaan. Als alle parttimers één dag per week meer gingen werken, zou het het lerarentekort zijn opgelost.

Ook bestuursvoorzitter Annemie Martens van Stichting PlatOO voor openbaar en algemeen toegankelijk basisonderwijs in Zuidoost-Brabant pleitte ervoor om leraren meer uren te laten werken om zo het lerarentekort tegen te gaan. Haar pleidooi stond vorig jaar in het Eindhovens Dagblad en op deze website verscheen er dit bericht over.

HRM-adviseur Willem Duifhuis pleitte in een ingezonden stuk, dat ook op deze website verscheen, voor een hoger uurloon voor leraren als die kiezen voor een werktijdfactor van 0,8 of meer. Op die manier zou volgens hem het aantal kleine deeltijders omlaag kunnen, waardoor het lerarentekort zou kunnen afnemen.

Mogelijk meer subsidie voor zij-instromers

Gepubliceerd op 15 juli 2019 door Drs. Martin van den Bogaerdt

De onderwijsministers Arie Slob en Ingrid van Engelshoven onderzoeken of er meer subsidie kan komen voor zij-instromers. Dat staat in een brief aan de Tweede Kamer.

Het aantal subsidieaanvragen voor zij-instromers neemt fors toe. Vorig jaar is voor bijna 1000 zij-instromers subsidie verstrekt. Dit jaar lag het aantal aanvragen tot de zomervakantie al boven de 1100. ‘Dat is goed nieuws. Maar het betekent wel dat het huidige budget niet toereikend is’, aldus de ministers.

Daarom onderzoeken zij of er binnen de onderwijsbegroting geld kan worden gevonden om meer subsidie beschikbaar te stellen voor mensen van buiten het onderwijs die voor de klas willen gaan staan. De ministers willen dit jaar alle aanvragen toekennen, mits die natuurlijk aan de voorwaarden voldoen.

Personeel tevreden over leidinggevenden

Gepubliceerd op 11 juli 2019 door Drs. Martin van den Bogaerdt

Wie in het primair onderwijs werkt, is over het algemeen tevreden over zijn of haar leidinggevende. Dat blijkt uit de Arbeidsmarktanalyse primair onderwijs 2019 van het Arbeidsmarktplatform PO.

Directeur Ton Groot Zwaaftink benadrukt dat het zeker in de huidige tijden van personeelstekorten belangrijk is dat er over het algemeen tevredenheid heerst over de leidinggevenden. ‘Personeel voelt zich blijkbaar door leidinggevenden goed begrepen en gesteund om voor de werkdruk oplossingen te vinden.’

Tevreden met werk

Uit de analyse blijkt ook dat het personeel in het primair onderwijs overwegend tevreden is met het werk. Het meest tevreden is men over de inhoud ervan, de werkzekerheid en het dienstverband. Minpunten die worden ervaren, is dat werktijden niet zelf kunnen worden bepaald. Ook zijn er zorgen over het salarisniveau.

Verder blijkt uit de arbeidsmarktanalyse dat het aantal fte aan onderwijsondersteuners tussen 2013 en 2018 met 20 procent is gestegen, tot ruim 23.830 fte. Groot Zwaaftink: ‘We ervaren in de dagelijkse praktijk dat de toename aan onderwijsondersteuners voor meer talentenmix in de teams zorgt en dat komt natuurlijk ten goede aan de leerlingen.’

Lerarentekort

Een ander punt dat uit de analyse naar voren komt, is dat het lerarentekort een probleem blijft. ‘We verwachten alleen al in 2019 een tekort van zo’n 1700 fte. Zonder beleidswijzigingen kan dat in 2024 oplopen tot ruim 4800 fte’, aldus Groot Zwaaftink.

‘Leerkrachten kunnen imago onderwijs verbeteren’

Gepubliceerd op 10 juli 2019 door Drs. Martin van den Bogaerdt

Directeur Johan van den Beucken van de Nieuweschool en basisschool De Wissel in Panningen wil dat het vak van leerkracht weer de uitstraling krijgt die het verdient. Dat kan door positieve ervaringen te delen, zo schrijft hij in een zomergroet op LinkedIn.

‘Toch een opmerkelijke wereld, die onderwijswereld. Nog niet zo heel lang geleden werd er, door de beroepsgroep zelf, massaal gestaakt omdat lonen te laag zijn, de werkdruk veel te hoog is enz. enz. Het was (of leek in elk geval) een stuk minder leuk om te werken in het onderwijs’, aldus Van den Beucken.

‘En zie nu.. het ‘regent’ vacatures met de mooiste teksten op schitterende scholen (in elk geval op papier). Het fantastische vak leerkracht is de afgelopen jaren niet echt op een positieve manier in de media voorbij gekomen…..zonde wanneer er nu gepoogd wordt de juiste onderwijsmensen te overtuigen.’

Op veel zaken waarover werd en wordt geklaagd hebben de mensen in het onderwijs volgens hem zelf invloed en deze zijn, zo schrijft hij, positief te veranderen. ‘Deel juist die positieve ervaringen zodat het vak van leerkracht weer de uitstraling krijgt die het verdient.’

Dringend advies Slob: ‘Leraren altijd screenen’

Gepubliceerd op 10 juli 2019 door Drs. Martin van den Bogaerdt

Scholen doen er in het kader van de veiligheid goed aan bij het werven van leraren en ander personeel aandacht te besteden aan eerdere dienstverbanden. Ook raadt onderwijsminister Arie Slob scholen aan te checken waarom iemand bij zijn vorige werkgever vertrekt en om referenties te raadplegen.

Het dringende advies van Slob staat in antwoorden op Kamervragen van VVD’er Rudmer Heerema. Hij had de minister vragen gesteld naar aanleiding van de schorsing an een leraar van het rooms-katholieke DaCapo College in Sittard-Geleen. De leraar werd geschorst, nadat een leerlinge had geklaagd over ongepaste e-mails van hem.

Heerema wilde van de minister weten of er mogelijkheden zijn om te voorkomen dat leraren na te zijn weggestuurd wegens grensoverschrijdend gedrag op de ene school, gaan lesgeven op een andere school.

De minister antwoordt dat het screenen van personeel een taak is van de werkgever. Zij doen er volgens hem goed aan aandacht te besteden aan eerdere dienstverbanden en de reden van vertrek bij de vorige werkgever. Ook zouden ze altijd referenties moeten raadplegen.

Dit moeten scholen ook doen nu er sprake is van een toenemend lerarentekort, benadrukt Slob.

Personeelstekort begin schooljaar: 1383 leraren

Gepubliceerd op 8 juli 2019 door Drs. Martin van den Bogaerdt

Voor de start van het schooljaar 2019-2020 wordt in het primair onderwijs een personeelstekort verwacht van 1383 leraren. Aan het begin van het nu aflopende schooljaar bedroeg het geschatte tekort 1262 leraren. Dat blijkt uit onderzoek van DUO Onderwijsonderzoek.

Uit het onderzoek komt ook naar voren dat er 318 schoolleiders worden gezocht. De meeste bestuurders geven echter aan dat ze geen vacatures hebben voor schoolleiders die direct na de zomervakantie moeten zijn vervuld. Het aantal openstaande vacatures voor onderwijsondersteunend personeel bedraagt 408.

Alle vacatures vervullen?

Het aandeel bestuurders dat verwacht aan het begin van het schooljaar alle vacatures te hebben vervuld, is toegenomen. Van hen verwacht 42 procent direct na zomervakantie geen vacatures meer te hebben; vorig jaar was dat 33 procent.

Bestuurders proberen het lerarentekort tegen te gaan door parttimers te vragen meer uren te gaan werken. Andere manieren om de nood te lenigen zijn het inzetten van LIO-stagiairs en het aannemen van onderwijsassistenten.

Besturen kunnen gemiddeld genomen 0,77 vacatures voor de vaste of tijdelijke formatie van leraren niet vervullen. Voor vervanging is dat 0,64 vacatures.

Kwaliteit onder druk

De meeste bestuurders geven aan dat het lerarentekort ervoor zorgt dat de kwaliteit van het onderwijs onder druk komt te staan. Dat komt bijvoorbeeld doordat ze geen of te weinig personeel kunnen vrijmaken voor professionaliseringsactiviteiten. Ook geven ze aan dat ze groepen moeten samenvoegen of onbevoegde leraren inzetten.

DUO Onderwijsonderzoek voerde het onderzoek naar de personeelstekorten uit in opdracht van de PO-Raad. Er werkten ruim 300 bestuurders aan mee.

Lees meer…

Nieuw bevoegdhedenstelsel moet leraren trekken

Gepubliceerd op 2 juli 2019 door Drs. Martin van den Bogaerdt

Voor leraren in het primair, voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs komt er een ander bevoegdhedenstelsel. De minister Ingrid van Engelshoven en Arie Slob willen daarmee werken in het onderwijs aantrekkelijker maken.

In een brief van de ministers aan de Tweede Kamer staat dat bevoegdheden worden gestapeld: ‘We ontwerpen compacte bevoegdheden, die op verschillende manieren samengevoegd kunnen worden. Het wordt dan bijvoorbeeld mogelijk te kiezen voor de breedte (een bevoegdheid voor één doelgroep over vakken heen) of voor de diepte (een vakspecialistische bevoegdheid voor meerdere doelgroepen).’

Een combinatie kan volgens hen nog steeds leiden naar een bevoegdheid zoals we die nu kennen. Als voorbeeld noemen ze de huidige eerstegraads bevoegdheid voor het voortgezet onderwijs. ‘Daarmee behouden we wat goed werkt en creëren ruimte voor specialisaties op specifieke onderdelen van het onderwijs.’

De ministers willen dat het nieuwe bevoegdhedenstelsel geen strikte scheidingen meer kent tussen verschillende schoolsoorten. Zo kan volgens hen niet alleen het vak van leraar aantrekkelijker worden gemaakt, maar kunnen ook meer kansengelijkheid en sociale cohesie tussen verschillende groepen leerlingen worden gecreëerd.

Aanboren stille reserve gaat moeizaam

Gepubliceerd op 28 juni 2019 door Drs. Martin van den Bogaerdt

De re-integratie van werkloze leraren in het primair onderwijs verloopt moeizaam. Dat blijkt uit een brief van onderwijsminister Arie Slob aan de Tweede Kamer.

De minister reageert op vragen VVD’ers Rudmer Heerema en Dennis Wiersma naar aanleiding van een bericht van Omroep Brabant. Die regionale zender meldde dat 300 Brabantse basisschoolleraren werkloos thuiszitten, terwijl er een groot lerarentekort is.

Slob erkent dat de re-integratie van werkloze leraren ‘nog onvoldoende tot stand komt door een mix aan factoren’. Een oorzaak is de hoge leeftijd van leraren die in de WW zitten. Veel van hen zijn rond de 60 jaar oud. Ook is volgens de minister de regionale verdeling van vacatures en het aantal werklozen scheef.

Bovendien geven volgens Slob veel uitkeringsgerechtigden aan dat ze het onderwijs niet meer aankunnen.

Minder seizoenswerkloosheid door lerarentekort

Gepubliceerd op 24 juni 2019 door Drs. Martin van den Bogaerdt

Het grote personeelstekort in het basisonderwijs zorgt ervoor dat de zomerpiek van het aantal werkloze leerkrachten in de WW afneemt. Dat meldt onderwijsminister Arie Slob in antwoord op Kamervragen van D66.

D66-Tweede Kamerlid Paul van Meenen wilde van Slob weten hoe die denkt over het feit dat het basisonderwijs wat betreft werkloosheid het sterkste seizoenspatroon heeft, met een piek in de zomervakantie.

De minister wijst erop dat die piek voor een groot deel is te verklaren door de wisseling van het schooljaar. Hij verwacht echter dat door het grote lerarentekort de WW-piek in het basisonderwijs zal afnemen. Die dalende trend is volgens hem al ingezet, met een afname van 38 procent in 2018 ten opzichte van 2017.