Tagarchief: wiskunde

PISA – Steeds slechter lezen, wiskunde blijft op peil

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

De leesvaardigheid van Nederlandse leerlingen van 15 jaar holt achteruit, maar op het gebied van wiskunde scoren ze nog steeds hoog. Dat blijkt uit het onderzoek PISA 2018 van de Organisatie voor Economische samenwerking en Ontwikkeling (OESO).

In het rapport staat dat tot 2012 de leesvaardigheidsscores van Nederlandse leerlingen stabiel waren. Daarna werd een dalende trend ingezet die zich vanaf 2015 heeft versterkt. Nu scoren Nederlandse leerlingen duidelijk onder het gemiddelde van 15 lidstaten van de Europese Unie.

Als wordt gekeken naar jongens en meisjes, dan valt net als in voorgaande jaren op dat jongens aanmerkelijk lager scoren op leesvaardigheid dan meisjes.

Nederlandse leerlingen hebben ook minder plezier hebben in lezen dan leeftijdgenoten in andere landen. Nederland staat wat dit betreft zelfs helemaal onderaan. Zes op de tien leerlingen zeggen alleen maar te lezen als dat moet. Vooral jongens balen van lezen; meisjes hebben er meer plezier in.

Leesoffensief

Naar aanleiding van de bevindingen in het PISA-rapport, komen de onderwijsministers Ingrid van Engelshoven en Arie slob met een leesoffensief. Daarin volgen zij een advies van de Onderwijsraad en de Raad voor Cultuur.

Het leesoffensief bestaat uit de volgende maatregelen:

  • Een krachtige en samenhangende leesaanpak
  • De belangrijke rol van bibliotheken
  • Een breder en diverser aanbod van jeugdboeken

Lees meer in deze brief die de ministers naar de Tweede Kamer hebben gestuurd.

Wiskunde

Het onderzoek van PISA richtte zich ook op wiskunde. Eerder signaleerde PISA ook hier een dalende trend, maar die zet niet door: in 2018 lag het niveau van wiskundige geletterdheid hoger dan in 2015. Meisjes maken een duidelijke inhaalslag: hun prestaties zijn nu vergelijkbaar met die van jongens.

Nederland scoort op wiskunde en rekenen duidelijk hoger dan het gemiddelde van de 77 onderzochte landen en staat op nummer 1 als wordt gekeken naar 15 EU-landen.

Natuurwetenschappen

Op het gebied van natuurwetenschappen signaleert PISA weer wel een zich voortzettende dalende trend. Die daling is vooral te wijten aan de jongens. De scores van de meisjes blijven op dit terrein stabiel. Het is voor het eerst dat meisjes het bij natuurwetenschappen beter doen dan jongens.

Internationaal gezien doet Nederland het nog steeds goed. Van de 15 EU-landen staat ons land op het gebied van natuurwetenschappen op de tweede plaats, achter Finland.

Gezinsachtergrond

PISA signaleert net als in voorgaande jaren dat de gezinsachtergrond veel invloed heeft op de prestaties van leerlingen. Kinderen met hoogopgeleide ouders doen het duidelijk beter dan kinderen met laagopgeleide ouders.

Migratieachtergrond is ook bepalend. Kinderen uit gezinnen waar thuis Nederlands wordt gesproken, scoren aanmerkelijk hoger dan kinderen uit gezinnen waar een andere taal wordt gesproken. Dat verschil in negatieve zin is het grootst bij kinderen uit gezinnen met een niet-Europese achtergrond.

Lees meer…

Veel vwo- en havo-leerlingen kiezen schei- en wiskunde

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Naast de verplichte vakken Nederlands, Engels, wiskunde en maatschappijleer kozen vwo-leerlingen die in 2017 hun diploma haalden het vaakst voor scheikunde. Havo-geslaagden kozen het vaakst voor wiskunde A, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

De gekozen vakken hangen voor een groot deel samen met de keuze voor een profiel. Op de havo kozen de geslaagden het vaakst voor het profiel Economie & Maatschappij (42 procent), terwijl op het vwo dat een combinatie was van de profielen Natuur & Techniek en Natuur & Gezondheid (36 procent).

Duits was in 2017 de meest gekozen tweede vreemde taal op het vwo. Ruim 19.000 geslaagden deden eindexamen Duits (56 procent van alle geslaagden). Bijna 13.000 leerlingen kozen Frans. Daarna volgden Latijn, Grieks en Spaans. Honderd leerlingen haalden hun vwo-examen met Chinees in hun vakkenpakket.

Lees meer…

Geen rekenexamen in voortgezet onderwijs

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

De Tweede Kamer heeft het plan van onderwijsminister Arie Slob voor een rekenexamen in het voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs weggestemd.

Het idee was dat scholen vanaf komend schooljaar 2019-2020 zelf een rekenexamen zouden gaan afnemen, zo stond in een brief die de onderwijsministers Ingrid van Engelshoven en Arie Slob afgelopen november naar de Tweede Kamer stuurden. Leerlingen zouden er minimaal een vier voor moeten halen. Het resultaat zou op de cijferlijst moeten komen en gaan meetellen voor het behalen van het diploma. Zo kon volgens de minister recht worden gedaan aan het belang van rekenen in het curriculum.

Het plan kon niet op voldoende steun rekenen in de Tweede Kamer. Daar werd gesproken over een ‘afrekentoets’, omdat het rekenexamen niet bedoeld zou zijn om de rekenvaardigheden van leerlingen te verbeteren. Ook viel de term ‘Fyra van het onderwijs’, waarmee werd verwezen naar de mislukte hogesnelheidstrein die al snel uit Nederland verdween.

Het zag er dus al naar uit dat de Tweede Kamer het plan voor het rekenexamen zou afschieten, en dat is nu dus gebeurd. Minister Slob had al laten weten dat hij het plan zou intrekken als de Tweede Kamer het zou afwijzen.

Bepaalde schoolvakken in gevaar door lerarentekort

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Het lerarentekort in het voortgezet onderwijs is zo nijpend, dat bepaalde vakken uitvallen. Dat meldt de Telegraaf, die zich onder andere baseert op wat de VO-raad hierover zegt.

Woordvoerder Stan Termeer van de sectororganisatie zegt in de krant dat op basis van arbeidsmarktprognoses te voorspellen is ‘dat scholen wel zullen moeten besluiten bepaalde vakken bij gebrek aan docenten niet meer te geven’.

De krant laat ook directeur-bestuurder Martin van den Berg van de Stichting Eindhovens Christelijk Voortgezet Onderwijs aan het woord: ‘Gezien de uitstroom en instroom van docenten in het onderwijs, kan ik voorspellen dat we volgend jaar al vakken moeten schrappen, wat een verarming is van het aanbod.’

Op scholen van de Vereniging voor Christelijk Voortgezet Onderwijs in Rotterdam en omgeving worden nu al bepaalde vakken niet meer gegeven, vertelt bestuursvoorzitter Henk Post: ‘Ik schrap (…) al lessen informatica en natuurkunde, terwijl er wel behoefte aan is.’ Volgens hem leggen scholen nu ‘noodverbanden aan, zodat het beeld nog wat geflatteerd is’.

Lees meer…

Slob laat rekenexamen varen als Kamer ertegen is

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

De Tweede Kamer heeft veel kritiek op het idee voor de invoering van het rekenexamen in het voortgezet onderwijs. Als dit plan onvoldoende steun krijgt in de Kamer, laat onderwijsminister Arie Slob het varen.

Het idee is dat scholen vanaf komend schooljaar 2019-2020 zelf een rekenexamen gaan afnemen, zo staat in een brief die de onderwijsministers Ingrid van Engelshoven en Arie Slob afgelopen november naar de Tweede Kamer stuurden. Leerlingen zouden er minimaal een vier voor moeten halen. Het resultaat zou op de cijferlijst moeten komen en gaan meetellen voor het behalen van het diploma. Zo kan volgens de minister recht worden gedaan aan het belang van rekenen in het curriculum.

Het plan kan niet op voldoende steun rekenen in de Tweede Kamer. Daar wordt gesproken over een ‘afrekentoets’, omdat het rekenexamen niet bedoeld zou zijn om de rekenvaardigheden van leerlingen te verbeteren. Kamerlid Paul van Meenen van regeringspartij D66 spreekt van de ‘Fyra van het onderwijs’, verwijzend naar de mislukte hogesnelheidstrein die al snel uit Nederland verdween. Ook regeringspartij CDA is tegen het plan van Van Engelshoven en Slob.

Het ziet ernaar uit dat met D66 en CDA een meerderheid in de Tweede Kamer het plan voor het rekenexamen zal afschieten. Slob heeft al in de Tweede Kamer laten weten dat hij zich daar bij neer zal leggen. Het ziet er dus naar uit dat het rekenexamen in het voortgezet onderwijs er niet komt.

Pas op met bonus om leraren te lokken!

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Als een school bij de werving van een docent een bonus uitkeert, dan zit daar een risico aan vast. De cao’s voor het primair respectievelijk voortgezet onderwijs bieden geen grond voor een dergelijke bonus.

In personeelsadvertenties van het christelijke Andreas College in Katwijk voor een wiskundeleraar en een ICT-docent stond een bonus vermeld van 10.000 euro. Directeur Johan Stevens liet in de Telegraaf weten dat de bonussen waren bedoeld als ‘aanvullend prikkel’. Hij sprak van ‘een soort arbeidsmarkttoeslag’.

De Nederlandse Vereniging van Wiskundedocenten (NVvW) reageerde verbaasd. ‘Mijn mond valt open’, zei voorzitter Swier Garst van de NVvW in dezelfde krant. ‘Het toont aan hoe groot het probleem is. Elkaar overtroeven met geld helpt echter niks: het tekort aan deze vakleerkrachten blijft’, aldus Garst.

Wiskundedocent Karin den Heijer van het openbare Erasmiaans Gymnasium in Rotterdam zei in de Telegraaf dat ‘het inpikken van leraren wiskunde is begonnen’. Ze zegt zelf geregeld te worden benaderd door headhunters.

Bonus om leraar te lokken: mag dat?

Jurist Ronald Bloemers van VOS/ABB wijst erop dat er in de cao’s voor het primair respectievelijk voortgezet onderwijs geen grond is voor een bonus om leraren te werven. ‘Vanuit de cao kun je beleid met de (G)MR vaststellen om toelagen te verstrekken, maar dat dient gestoeld te zijn op beoordelingsbeleid. Dat kan dus niet voordat je ergens komt werken. Een mogelijkheid voor dergelijke bonussen is er niet’, aldus Bloemers.

Hij wijst er bovendien op dat het ministerie van OCW voor een tekenbonus geen specifieke bekostiging verstrekt. Tegelijkertijd beseft Bloemers dat het groeiende tekort aan leraren in bepaalde vakken scholen noodzaakt om onorthodoxe maatregelen te nemen.

Informatie: Helpdesk, 0348-405250 van 08.30 tot 12.30 uur, helpdesk@vosabb.nl

Kamer steunt gedeeltelijk herziening curriculum

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

De Tweede Kamer steunt het idee om de vakken Nederlands, rekenen en wiskunde, Engels, burgerschap, digitale geletterdheid en techniek te herijken. Dat bleek donderdag tijdens een voortgezet algemeen overleg over de herziening van het curriculum van het primair en voortgezet onderwijs.

De Kamer staat achter een motie van D66, VVD en PvdA om de onderdelen Nederlands, rekenen en wiskunde, Engels, burgerschap, digitale geletterdheid en techniek te herijken. In de motie staat dat samen met het onderwijsveld een proces in gang moet worden gezet ‘dat leidt tot concrete bouwstenen voor kerndoelen, eindtermen en referentieniveaus waarover eind 2018 politieke besluitvorming kan plaatsvinden’.

Geen volledige herziening curriculum

In de motie staat ook dat voor de overige vakken uitsluitend op verzoek van het onderwijsveld en met de vakverenigingen kan worden verkend of kerndoelen, eindtermen en referentieniveaus aanpassing behoeven.

Bonus van 10.000 euro voor wiskundeleraar ‘ongekend’

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

De Nederlandse Vereniging van Wiskundedocenten (NVvW) is verbaasd over de bonus van 10.000 euro die vermeld staat in personeelsadvertenties van een school in Katwijk. De bonussen zijn bedoeld om een eerstegraads wiskundedocent en een ICT-leraar aan te trekken. Aan deze leraren is een groot tekort.

In de Telegraaf noemt voorzitter Swier Garst van de NVvW de bonussen die het christelijke Andreas College in Katwijk biedt ongekend. ‘Mijn mond valt open’, zo citeert de krant hem. ‘Het toont aan hoe groot het probleem is. Elkaar overtroeven met geld helpt echter niks: het tekort aan deze vakleerkrachten blijft’, aldus Garst.

Wiskundedocent Karin den Heijer van het openbare Erasmiaans Gymnasium in Rotterdam zegt in de Telegraaf dat ‘het inpikken van leraren wiskunde is begonnen’. Ze zegt zelf geregeld te worden benaderd door headhunters.

Directeur Johan Stevens van het Andreas College zegt in de krant dat de bonussen van 10.000 euro zijn bedoeld als een ‘aanvullend prikkel’. Hij ziet het als ‘een soort arbeidsmarkttoeslag’.

Rekentoets in huidige vorm heeft langste tijd gehad

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

De komende maanden wordt een alternatief voor de rekentoets uitgewerkt. Dat meldt staatssecretaris Sander Dekker van OCW in een brief aan de Tweede Kamer.

Er komt een alternatief voor de rekentoets voor het vmbo en ook een voor havo en vwo. De Nederlandse Vereniging van Wiskundeleraren (NVvW) is betrokken bij de uitwerking ervan, schrijft de staatssecretaris. Daarbij zijn niet alleen wiskundeleraren betrokken, maar ook wetenschappers en deskundigen van het nationaal expertisecentrum voor leerplanontwikkeling SLO.

‘De komende maanden zullen zij het alternatief verder uitwerken en andere partijen raadplegen die betrokken zijn bij het rekenonderwijs. Ook wordt er een tijdpad voor de uitwerking en invoering van het alternatief opgesteld’, aldus Dekker.

Lees meer…

Niet meer meetellen?

Wiskundedocent Karin den Heijer van het openbare Erasmiaans Gymnasium in Rotterdam, die tevens bestuurslid is van Beter Onderwijs Nederland (BON), vraagt op Twitter naar aanleiding van dit nieuws aan Dekker of nu ook het cijfer van ‘deze ondeugdelijke toets’ niet meer meetelt:

Ook vraagt ze zich af wat ‘deze grap’ heeft gekost:

Den Heijer is al sinds het begin fel tegenstander van de rekentoets, omdat die volgens haar niet zozeer rekenvaardigheden toetst, maar vooral of leerlingen goed begrijpend kunnen lezen.

Dekker moet alternatief rekentoets uitwerken

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

De Tweede Kamer heeft een motie aangenomen die staatssecretaris Sander Dekker van OCW oproept een alternatief uit te werken voor de huidige rekentoets. Een andere motie om deze omstreden toets af te schaffen, heeft het niet gehaald.

Jasper van Dijk van de SP, Paul van Meenen van D66 en Michel Rog van het CDA hadden een motie ingediend waarin Dekker wordt opgeroepen om in overleg met de Nederlandse Vereniging van Wiskundeleraren (NVvW) een alternatief uit te werken voor de rekentoets. Daarbij moet centraal staan dat het rekenonderwijs wordt verbeterd.

Alternatief rekentoets minder belastend

De NVvW wil rekenlessen integreren in wiskundelessen, zo staat in een brief aan Dekker. Daarnaast zou rekenen ook aan bod moeten komen in andere vakken. Het alternatief moet ertoe leiden dat alle leerlingen aan het einde van de onderbouw op een fundamenteel niveau kunnen rekenen.

Deze aanpak biedt volgens de NVvW meer garantie op structurele verbetering van de rekenvaardigheden dan de huidige rekentoets. Bovendien zou de alternatieve aanpak minder belastend zijn voor de schoolorganisatie.

Miscommunicatie over rekentoets

De aangenomen motie volgt op een brief van Dekker aan de Tweede Kamer waarin hij aangaf dat hij met de huidige rekentoets wilde doorgaan. Er was volgens hem sprake van miscommunicatie over het al of niet uitwerken van een alternatief.

Nederlandse scholieren goed in wiskunde

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Nederlandse scholieren staan op de wereldranglijst op het gebied van wiskunde en andere exacte vakken in de top 10.

De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) meldt dat Nederlandse scholieren van 15 jaar het goed doen op het gebied van wiskunde en andere exacte vakken. Ze staan op een internationale ranglijst met 76 landen op plaats 9.

De plaatsen 1, 2 en 3 worden bezet door respectievelijk Singapore, Hongkong en Zuid-Korea. In Europa scoren Finse scholieren het best. Zij staan op de zesde plaats, gevolgd door leeftijdgenoten uit Estland en Zwitserland.

Hekkensluiters zijn Honduras, Zuid-Afrika en Ghana.

 

Groot tekort aan docenten wiskunde

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Het Platform Wiskunde Nederland trekt aan de bel vanwege het grote tekort aan wiskundedocenten.

In het Algemeen Dagblad staat dat er in de eerste vier maanden van dit jaar 298 vacatures voor wiskundedocenten waren. Dat is volgens de krant, die zich baseert op cijfers van MeesterBaan, een verdubbeling in vier jaar tijd. Het aantal vacatures bij wiskunde is veel groter dan bij bijvoorbeeld Nederlands, economie en aardrijkskunde.

De Eindhovense hoogleraar en woordvoerder van het Platform Wiskunde Nederland Remco van der Hofstad waarschuwt in het AD voor de gevolgen van het tekort aan wiskundedocenten. ‘We moeten de boot niet gaan missen. Nederland moet wiskundig juist sterker worden om internationaal mee te kunnen blijven draaien in de economie. Onze maatschappij draait meer en meer op wiskunde, van rechtspraak tot de medische wereld.’

Het tekort kan chronisch worden, omdat maar weinig jongeren wiskunde willen studeren. Bovendien blijkt dat bedrijven door middel van hoge salarissen wiskundigen uit het onderwijs halen.

Nederland scoort op PISA-lijst met wiskunde

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

De PISA-resultaten zijn weer bekend. Het Nederlandse onderwijs doet het goed, maar ook niet. Dat is altijd het lastige met ranglijstjes… 

De afkorting PISA staat voor Programme for International Student Assessment. Het is een grootschalig internationaal vergelijkend onderzoek, dat wordt uitgevoerd onder auspiciën van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO). Elke drie jaar worden de resultaten bekendgemaakt.

Wat opvalt in de resultaten die nu van PISA 2012 bekend zijn gemaakt, is dat Nederland het goed doet op het gebied van wiskunde. Ons land ging omhoog van plaats 11 naar plaats 10. Maar zoals dat vaak het geval is met statistiek, blijkt dat ook dit succes relatief is. Wie naar het aantal punten kijkt dat Nederland met wiskunde scoort, ziet dat dit aantal is afgenomen. Met leesvaardigheid is het net andersom: Nederland daalt Nederland op de lijst, maar het puntenaantal is hoger dan in 2009.

Het onderwijs in Finland blijft het beste van Europa. Het land dat door velen als het walhalla van het onderwijs wordt gezien, doet het echter minder goed dan in 2009. Op het gebied van wiskunde heeft Nederland Finland zelfs ingehaald. Opmerkelijk is dat Polen en Estland het als Oost-Europese nieuwkomers in de top beter doen dan Nederland.

PISA keek ook naar het aantal excellente leerlingen per land. Nederland scoort onder het gemiddelde, maar dat geldt ook voor het aantal zeer zwakke leerlingen. Dit komt overeen met het beeld uit andere onderzoeken dat het nederlandse onderwijs vooral goed is voor de gemiddelde leerlingen.

De Chinese stadstaat Sjanghai is op alle drie de fronten – wiskunde, natuurwetenschappen en begrijpend lezen – de beste.