Bij het Landelijk Aktie Komitee Scholieren (LAKS) kan het spel Schoolgebouwd worden besteld. Het is bedoeld om leerlingen in het voortgezet onderwijs te interesseren in medezeggenschap.
Het spel is een methode om leerlingen kennis te laten maken met medezeggenschap en ze te laten ervaren wat het betekent om mee te denken over zaken die spelen op school. Het kan ook worden ingezet in het kader van burgerschapsvorming.
‘Het is tijd voor een democratisch pedagogisch offensief’, benadrukt pedagoog en hoogleraar Micha de Winter in het magazine Alliantie Burgerschap.
Hij stelt hij dat het in het onderwijs te veel over opbrengsten, methodes en evidence based handelen gaat en veel minder over wat we met het onderwijs nastreven. Dat komt volgens hem waarschijnlijk doordat we het daar niet met elkaar over eens zijn. ‘Om strijd te vermijden richten we ons op details en wetenschappelijke uitkomsten van bepaalde methodieken. Maar wie praat er met de kinderen over hoe zij tegen de samenleving aankijken, over hun identiteit?’, vraagt hij zich af.
De Winter vindt dat we ons veel meer moeten buigen over de vraag welke rol het onderwijs speelt in de samenleving van nu en die van de toekomst. Burgerschapsvorming is daarin belangrijk, zo stelt hij, omdat het volgens hem moet gaan over de vraag hoe we de tweedeling in de samenleving kunnen tegengaan.
U kunt het magazine Alliantie Burgerschap downloaden.
De Alliantie Burgerschap is een samenwerkingsverband van onder andere VOS/ABB, de Inspectie van het Onderwijs en de Universiteit van Amsterdam. Het is een platform om kennis te delen over burgerschapsvorming in het onderwijs.
Informatie: Eline Bakker, 06-57582937, ebakker@vosabb.nl
Angelique Heijstek-Hofman is voor haar promotieonderzoek aan de Tilburg University op zoek naar openbare scholen voor voortgezet onderwijs die levensbeschouwelijke onderwijs en burgerschapsvorming een vaste plek hebben gegeven en daarover willen vertellen.
In 2017 liep zij stage bij VOS/ABB. Ze verrichtte destijds een kwalitatief onderzoek naar levensbeschouwelijk onderwijs en burgerschapsvorming in openbare scholen voor voorgezet onderwijs. Zij bracht in kaart wat deze scholen doen en wat hun wensen zijn.
Uit interviews die zij in het kader van haar stage-onderzoek afnam, kwam onder andere naar voren dat er in het voortgezet onderwijs maar weinig geld beschikbaar is voor levensbeschouwelijk onderwijs en burgerschapsvorming, terwijl de scholen er wel meer mee willen. Daarom pleitte zij ervoor om hier meer geld voor vrij te maken.
Een ander onderdeel van haar advies was dat VOS/ABB meer zichtbaar en kenbaar kan maken bij scholen voor voortgezet onderwijs welke mogelijkheden zij hebben om levensbeschouwelijk onderwijs en burgerschapsvorming te verbeteren.
Na het behalen van haar master, heeft Heijstek-Hofman een promotieplaats gekregen aan de Tilburg University. Ook voor haar promotieonderzoek richt zij zich op levensbeschouwelijke vorming en burgerschapsvorming.
Voor haar onderzoek is ze op zoek naar goede praktijkvoorbeelden van openbare scholen voor voortgezet onderwijs die levensbeschouwelijke vorming en burgerschapsvorming een vaste plek hebben gegeven. Aan de hand van good practices wil Heijstek-Hofman een methode voor het voortgezet onderwijs gaan ontwerpen.
U kunt contact opnemen met Angelique Heijstek-Hofman via A.Heijstek@tilburguniversity.edu.
Openbare basisschool Digitalis in Almere is de duizendste ‘Vreedzame School’ in Nederland. Ter gelegenheid van deze mijlpaal is op 27 september in Utrecht een miniconferentie over het programma De Vreedzame School.
De Vreedzame School wil leerlingen laten opgroeien tot verantwoordelijke en actieve leden van onze democratische samenleving. Het programma beschouwt de klas en de school als een leefgemeenschap, waarin kinderen een stem krijgen en leren wat democratisch burgerschap is.
De miniconferentie op donderdag 27 september van 13.30 tot 17.30 uur in Theater Stefanus in Utrecht richt zich op de vraag welke uitdagingen er zijn voor de toekomst als het gaat om burgerschapsvorming.
Deelname is gratis. U kunt zich aanmelden via info@stichtingvreedzaam.nl.
VOS/ABB heeft in 2013 met een artikel aandacht besteed aan De Vreedzame School. Lees het artikel, dat gaat over de openbare Joop Westerweelschool in Amsterdam.
De meeste ouders in Nederland en Vlaanderen vinden levensbeschouwing, burgerschapsvorming en diversiteit belangrijke thema’s die op school aan bod moeten komen. Dat blijkt uit onderzoek van de Vereniging Openbaar Onderwijs (VOO) en de Vlaamse ouderkoepel KOOGO.
Uit de reacties van ouders in Vlaanderen blijkt dat zij aandacht voor levensbeschouwing, burgerschapsvorming en diversiteit belangrijk vinden voor de ontwikkeling van hun kinderen tot mondige burgers. Ook zien ze de school als een plaats van ontmoeting waar hun kinderen leren omgaan met verschillen en waar ze in contact komen met verschillende visies en opvattingen.
Het onderzoek is vrijdag in Helmond gepresenteerd tijdens een expertmeeting over het openbaar onderwijs in Nederland en Vlaanderen. Deze bijeenkomst werd georganiseerd door VOS/ABB en de Vlaamse zuserorganisatie OVSG.
U kunt het Nederlandse deel en het Vlaamse deel van het onderzoek downloaden.
De expertmeeting werd geopend door directeur Hans Teegelbeckers van VOS/ABB en zijn collega Patriek Delbaere van OVSG. Zij gaven een duopresentatie over de kernwaarden van het openbaar onderwijs in Nederland en de beginselverklaring van neutraliteit in Vlaanderen. Ze legden daarbij een link met burgerschapsvorming en levensbeschouwelijke onderwijs en gingen in op verschillen tussen Nederland en Vlaanderen.
Onderzoeker Goedroen Juchtmans van Katholieke Universiteit Leuven gaf een lezing over levensbeschouwelijke diversiteit in de klas.
In het tweede deel van de expertmeeting waren er verschillende workshops:
Het zou goed zijn om aandacht voor persoonsvorming en levensbeschouwelijke vorming toe te voegen aan het conceptwetsvoorstel over burgerschapsvorming. Dat vindt beleidsmedewerker Eline Bakker van VOS/ABB.
Het pleidooi van Bakker staat in haar artikel Onlosmakelijk verbonden vakgebieden – over openbaar onderwijs en actieve pluriformiteit, levensbeschouwelijke vorming en burgerschapsvorming. Het artikel is gepubliceerd in het godsdienstpedagogisch tijdschrift Narthex.
In haar artikel beschouwt zij de actief pluriforme openbare school bij uitstek als ‘de plek waar ontmoeting en dialoog tussen diverse mensen kan plaatsvinden, inclusief structurele aandacht voor levensbeschouwelijke vorming en burgerschapsvorming’. Met meer aandacht daarvoor kan volgens haar het actief pluriforme karakter van het openbaar onderwijs worden versterkt.
Over het conceptwetsvoorstel over burgerschapsvorming zal dit voorjaar een internetconsultatie plaatsvinden, meldde onderwijsminister Arie Slob in november.
Openbare basisscholen kunnen hun actief-pluriforme identiteit sterker uitdragen. Goede levensbeschouwelijke vorming en burgerschapsvorming kunnen daar in hoge mate aan bijdragen. Dat stelt Eline Bakker van VOS/ABB in haar masterthesis.
Met haar thesis heeft Bakker de studie Religie en Samenleving aan de Universiteit Utrecht afgerond. Zij baseert zich voor adviezen in haar onderzoeksrapport op een groep experts.
Bakker: ‘Burgerschapsvorming en levensbeschouwelijke vorming zijn volgens de mensen die ik heb gesproken onlosmakelijk aan elkaar verbonden. Het ontwikkelen van een visie op jezelf, de ander, het leven en de wereld hebben immers overlap met elkaar. Vanuit de persoonlijke levensvisie ontwikkelt de leerling een visie op de samenleving.’
‘Met andere woorden: levensbeschouwing, al of niet religieus geïnspireerd, is de basis van burgerschap. Het versterken van burgerschapsvorming impliceert dus dat er meer aandacht moet zijn voor de levensbeschouwelijke en persoonlijke ontwikkeling van kinderen. Ik vind dat scholen daar een eigen visie op moeten hebben en er op teamniveau over in gesprek moeten gaan’, aldus Bakker.
In het oktobernummer van het VOS/ABB-magazine Naar School! leest u er meer over in het artikel Voortrekkersrol voor openbaar onderwijs.
U kunt ook naar de masterthesis van Eline Bakker.
VOS/ABB moet lobbyen voor een ontwikkelingsimpuls op het gebied van levensbeschouwelijk onderwijs en burgerschapsvorming in het voortgezet onderwijs. Dat adviseert Angelique Hofman op basis van een onderzoek dat zij als stagiaire bij VOS/ABB heeft uitgevoerd.
Hofman studeert Religie en Beleid aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. In het kader van haar stage deed zij voor VOS/ABB kwalitatief onderzoek naar wat openbare scholen voor voorgezet onderwijs doen op het gebied van levensbeschouwelijk onderwijs en burgerschapsvorming. Ook wilde zij weten wat hun wensen op dit terrein zijn.
Uit de interviews kwam onder andere naar voren dat er in het voortgezet onderwijs maar weinig geld beschikbaar is voor levensbeschouwelijk onderwijs en burgerschapsvorming, terwijl de scholen er wel meer mee willen. Daarom pleit Hofman voor een lobby om er meer geld voor los te krijgen.
Een ander onderdeel van haar advies is dat VOS/ABB meer zichtbaar en kenbaar moet maken bij scholen voor voortgezet onderwijs welke mogelijkheden zij hebben om levensbeschouwelijk onderwijs en burgerschapsvorming te verbeteren.
Hofman heeft haar onderzoek tijdens een bijeenkomst bij VOS/ABB gepresenteerd. Tijdens die bijeenkomst is er op basis van haar adviezen besproken hoe de vereniging hier invulling aan kan geven. In het nieuwe schooljaar wil VOS/ABB hiermee aan de slag.
VOS/ABB heeft zowel voor het primair als het voortgezet openbaar onderwijs een brochure gemaakt over het vormgeven van levensbeschouwing in de klas. De brochure is getiteld ‘Levensbeschouwing juist in het openbaar onderwijs’.
Met deze uitgave wil VOS/ABB scholen inspireren om werk te maken van levensbeschouwing, juist in het openbaar onderwijs. Aangetoond wordt dat dit past bij de kernwaarden van openbaar onderwijs en bij de opdracht om invulling te geven aan burgerschapsvorming. Er zijn verschillende manieren om aandacht te besteden aan levensvragen en identiteitsvorming bij kinderen. Daar gaat de brochure nader op in.
De versie voor het primair onderwijs is onlangs naar de leden verstuurd, ingesloten bij magazine Naar School nr 2, en is bovendien hier te downloaden.
De versie voor het voortgezet onderwijs wordt nu gedrukt en is te bestellen via het e-mailadres welkom@vosabb.nl. De digitale versie kunt hier al downloaden.
Basisscholen kunnen nu kinderen uit groep 7 of 8 die in de leerlingenraad zitten, inschrijven voor de Kinderconferentie op 24 maart in het Haagse Humanity House. Daar worden ze een uitgedaagd om mee te denken over kinderrechten in Nederland.
De Kinderconferentie is een jaarlijkse happening tijdens de actie School!Week van het openbaar onderwijs, die VOS/ABB organiseert. De activiteit is elk jaar een succes, want kinderen vinden het geweldig om mee te mogen denken over grote onderwerpen.
Dit jaar begint de conferentie met een feestelijke opening door Maurice van Het Klokhuis. Daarna gaan de kinderen in kleine groepen actief aan de slag met drie programma-onderdelen. Ze maken een ervaringsreis in het Humanity House, waarbij ze in de huid van een vluchteling kruipen. Ze gaan in gesprek met een filosoof over kinderrechten en ze maken in een workshop een bijzonder welkomstpakket voor kinderen die naar Nederland zijn gevlucht. Deze activiteit past in het kader van burgerschapsvorming.
Deelname is gratis, inclusief lunch. Aanmelden kan door een mailtje te sturen aan ikbenwelkom@vosabb.nl met de namen van de school en de deelnemende kinderen. Meer informatie op de uitnodiging
Bekijk hier de foto’s van vorig jaar
Staatssecretaris Martin van Rijn van Volksgezondheid, Welzijn en Sport wil dat gemeenten zich sterk gaan maken voor kinderrechten. Dat schrijft hij in een reactie op de Petitie Kinderrechten die hij op 17 november kreeg aangeboden.
De petitie, ingediend door KinderrechtenNU namens Rijswijkse kinderen, vroeg aandacht voor kinderrechten, de opvoedkundige taak van het onderwijs en het belang van het bespreekbaar maken van problemen en rechten van kinderen – ook als preventief middel tegen radicalisering.
Burgerschapsopdracht
In zijn reactie schrijft van Rijn woensdag dat hij het belangrijk vindt dat scholen kennis overbrengen over ‘het functioneren van onze democratische rechtsstaat en over de kernwaarden die daaraan ten grondslag liggen.’ Hij wijst erop dat dit zijn beslag krijgt in verschillende kerndoelen en eindtermen en ook onderdeel is van de burgerschapsopdracht van het primair en voortgezet onderwijs.
Kinderrechten in de klas
Hij ondersteunt projecten die invulling geven aan jeugdparticipatie. ‘De praktische toepassing van kinderrechten vindt voornamelijk plaats op lokaal niveau, in de eigen omgeving van kinderen en jongeren. De wethouder van Rijswijk heeft op een congres van de Vereniging Nederlandse Gemeenten aandacht gevraagd voor de methodiek van KinderrechtenNu. Om dit nog verder te stimuleren wil ik de belangrijke rol die gemeenten kunnen en moeten spelen bij het bevorderen van de kinderrechten bij de VNG onder de aandacht brengen, opdat ook andere gemeenten zich sterk maken voor kinderrechten’, zo besluit Van Rijn zijn brief aan de Tweede Kamer.
Inspiratie
VOS/ABB heeft in november alle aangesloten schoolbesturen de Inspiratiebrief ‘Voor elkaar’ toegestuurd. Hierin staat concrete ideeën om lessen over kinderrechten vorm te geven in primair en voortgezet onderwijs.
In de komende campagne School!Week van 21 tot en met 25 maart staan de kinderrechten weer centraal. Het is de jaarlijkse week van het openbaar onderwijs, waarin openbare scholen laten zien wat hun kernwaarden zijn.
Mensenrechten zijn een belangrijk uitgangspunt om met jongeren te praten over hun rol in de samenleving. Dat heeft minister Jet Bussemaker van OCW donderdag gezegd tijdens de opening van de International Human Rights Education Conference in Middelburg.
Ze benadrukte dat jonge mensen de kans moeten krijgen om op school, die ze de ‘mini-democratie bij uitstek’ noemde, te oefenen met wat het betekent om samen te leven in een open en vrije samenleving. ‘Juist omdat er in onze samenleving zulke grote verschillen zijn tussen hoe mensen leven, wat ze geloven en denken, en juist als we diversiteit willen koesteren, hebben we mensenrechten nodig als niet-onderhandelbaar fundament’, aldus Bussemaker.
Af en toe een lesje over mensenrechten is volgens de minister niet voldoende. ‘Net zoals onderwijs niet alleen over kennis moet gaan, maar ook over persoonlijke vorming, zo moeten burgerschap en mensenrechteneducatie niet alleen over de het reproduceren van theorie gaan. Maar ook de wereld zien door de ogen van een ander, en met andere ogen naar jezelf kijken’, vindt de minister van OCW.
VOS/ABB heeft in samenwerking met educatieve uitgeverij Kwintessens de inspiratiebrief Voor elkaar! samengesteld. Hierin staan voor het primair onderwijs en de onderbouw van het voortgezet onderwijs tips om les te geven over de kinder- en mensenrechten.
Alle VOS/ABB-leden hebben de inspiratiebrief toegestuurd gekregen met het novembernummer van magazine Naar School!.
Op dinsdag 19 januari is in Barneveld de gratis conferentie De meerwaarde van burgerschap. VOS/ABB werkt hieraan mee.
Centraal in de conferentie staat het realiseren van burgerschap in de school: van visie tot schoolspecifieke aanpak en onderzoek naar leerlingencompetenties. Er is extra aandacht voor het omgaan met bijvoorbeeld radicalisering, (seksuele) diversiteit en mensenrechten.
De conferentie wordt georganiseerd door scholen voor primair en voortgezet onderwijs en diverse organisaties, zoals SLO, de Alliantie Burgerschap, Diversion en het College voor de Rechten van de Mens. De bijdrage van VOS/ABB bestaat uit een deelsessie onder leiding van Simone Baalhuis van VOS/ABB.
Tijdens deze conferentie wordt de website burgerschapindeschool.nl gepresenteerd.
Wanneer, waar en aanmelden
De conferentie vindt plaats op dinsdag 19 januari van 13:30 tot 17:00 uur op vmbo De Meerwaarde in Barneveld. Deelname is gratis. Online aanmelden kan tot 8 januari.
Staatssecretaris Sander Dekker van OCW onderschrijft het belang van brede brugklassen en burgerschapsvorming. Dat staat in antwoorden van hem op vragen van de Tweede Kamerleden Loes Ypma en Tanja Jadnanansing.
De vragen van deze PvdA-Kamerleden volgden op de publicatie van het rapport Onderwijsstelsels vergeleken: leren, werken en burgerschap en de berichtgeving hierover in de Volkskrant en Trouw. Het rapport gaat onder andere in op het effect van brede brugklassen op burgerschapsvorming.
Dekker wijst erop dat in het rapport onder andere een onderzoek wordt genoemd waaruit blijkt dat verschillen tussen burgerschapscompetenties niet samenhangen met de niveauplaatsing van leerlingen. ‘De veronderstelling dat de achterblijvende ontwikkeling van burgerschap samenhangt met het afnemen van brede brugklassen, wordt (…) niet ondersteund door het onderzoek. De geconstateerde verschillen (…) waren al aanwezig in groep 8 van de basisschool’, aldus de staatssecretaris.
Hij benadrukt evenwel veel waarde te hechten aan burgerschapsvorming en daarom aan versterking van het burgerschapsonderwijs te werken. Ook onderschrijft hij het belang van brede brugklassen. ‘Voor sommige leerlingen is het goed om het selectiemoment wat uit te stellen. Bij de reactie op het Onderwijsverslag 2013-2014 hebben de minister en ik daarom scholen opgeroepen in het belang van leerlingen brede brugklassen te blijven aanbieden’, aldus Dekker.
De Stichting Leerplanontwikkeling (SLO) heeft in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) de handreiking Op zoek naar gedeelde waarden gepubliceerd. VOS/ABB heeft actief meegedacht over deze handreiking over waarden en burgerschapsvorming op scholen.
De handreiking bestaat uit twee hoofdstukken. Het eerste hoofdstuk biedt theoretische uitgangspunten voor een visievorming op waarden. Het tweede hoofdstuk bevat een stappenplan voor schoolleiders om een dialoog over waarden te starten, consensus over de waarden van de school te bereiken en zo een schoolspecifieke visie op waarden te vormen.
In de handreiking wordt gerefereerd aan onder andere de School!Gids: een toekomstvisie op ons onderwijsbestel en de publicatie Daarom! Openbaar onderwijs verbindt van VOS/ABB en de Vereniging Openbaar Onderwijs.
De VPRO en documentaireproducent Een van de jongens zoeken scholen voor voortgezet onderwijs die willen meedoen aan een debat over burgerschapsvorming.
Op tien scholen die zich voor dit debat en onderzoek aanmelden, wordt in mei 2016 de documentaire Maatschappijleer vertoond om er vervolgens met docenten over in gesprek te gaan. Daarin zullen de vragen centraal staan wat burgerschapsvorming voor de school betekent, hoe het in de praktijk wordt gebracht en wat er beter kan. Na de tour langs de deelnemende scholen volgt een slotdebat met beleidsmakers.
Scholen kunnen zich aanmelden via esther@eenvandejongens.nl of 020-8943628.
‘Het is voor de samenleving als geheel van belang dat de vormende en bindende taak van het onderwijs beter wordt herkend en erkend.’ Dat schrijft staatssecretaris Sander Dekker van OCW in zijn Kamerbrief over burgerschap in het onderwijs.
Dekker benadrukt in zijn brief aan de Tweede Kamer dat burgerschap tot de kerntaken van het onderwijs behoort. ‘Scholen en leraren geven leerlingen hiermee naast een goede kennisbasis ook, samen met ouders, een goede sociale basis om hun plek te vinden in onze dynamische en pluriforme samenleving.’
Dit wordt volgens hem bevestigd in het Nationaal Onderwijs Akkoord dat dit najaar werd gesloten. Daarin staat dat onderwijs niet in de laatste plaats bijdraagt aan culturele ontplooiing, diversiteit en verdraagzaamheid. Daarom is het volgens de staatssecretaris ‘voor de samenleving als geheel van belang dat de vormende en bindende taak van het onderwijs beter wordt herkend en erkend’.
Om scholen hierbij te helpen, wil Dekker ‘burgerschap verder stimuleren door leraren handreikingen te bieden, onderzoek naar effectieve methoden te stimuleren en informatie hierover actief ter beschikking te stellen aan de scholen’.
Het Nederlandse onderwijs doet het goed vergeleken met dat in andere landen. De regering heeft echter oogkleppen op, waardoor er geen zicht is op risico’s die de kwaliteit kunnen aantasten. Dat blijkt uit het advies Een smalle kijk op onderwijskwaliteit van de Onderwijsraad.
De raad signaleert dat er te weinig visie is op wat het onderwijs leerlingen moet bijbrengen. Zo is de aandacht eenzijdig gericht op meetbare doelen, vooral op het verhogen van taal- en rekenprestaties, wat volgens de Onderwijsraad ten koste gaat van bijvoorbeeld algemene vorming. Ook hebben scholen door prestatieverhogende maatregelen onvoldoende ruimte om eigen accenten te leggen of om te vernieuwen.
Bovendien staat volgens de Onderwijsraad ‘de eigenwaarde van leerlingen die niet goed presteren op basisvaardigheden, onder druk’. Daarbij noemt de raad het vroege keuzemoment voor vmbo, havo of vwo, dat de cognitieve verschillen tussen jongeren van verschillende sociale achtergronden benadrukt.
De Onderwijsraad geeft de regering drie adviezen:
Lees het advies Een smalle kijk op onderwijskwaliteit van de Onderwijsraad.
Een ruime meerderheid van de schoolleiders in het christelijk voortgezet onderwijs vindt dat de overheid de financiering van de maatschappelijke stage moet handhaven. Dat blijkt uit een peiling van de Besturenraad.
De maatschappelijke stage voor leerlingen in het voortgezet onderwijs is sinds het schooljaar 2011/2012 verplicht. Het was het geesteskind van voormalig CDA-minister Marja van Bijsterveldt. De instelling van de verplichte maatschappelijke stages maakte deel uit van het normen-en-waardenbeleid onder de christendemocratische oud-premier Jan-Peter Balkenende.
VVD-staatssecretaris Sander Dekker van OCW wil deze verplichting met ingang van het schooljaar 2014/2015 weer intrekken. Dekker is niet tegen de maatschappelijke stage, maar in het licht van de overheidsbezuinigingen wil hij de stages niet meer verplicht stellen. Scholen kunnen maatschappelijke stages blijven organiseren, maar ze krijgen er vanaf 2014/2015 van de overheid geen geld meer voor.
De Besturenrad meldt op basis van een peiling onder 124 schoolleiders dat dit in het christelijk voortgezet onderwijs wordt ervaren als ‘zwabberbeleid’. Van de respondenten vindt 72 procent dat scholen verplicht moeten blijven een maatschappelijke stage aan te bieden. Hoewel de organisatie van de stages volgens hen veel inspanning vergt, hechten ze er erg veel waarde aan. Leerlingen leren iets voor een ander te doen zonder er iets voor terug te krijgen. Ze vinden zo de weg naar vrijwilligerswerk en ontwikkelen maatschappelijke betrokkenheid, is de gedachte.
Als de financiering van structureel 55 miljoen euro en de verplichting wegvallen, blijkt dat 32 procent van de gepeilde christelijke vo-scholen geen maatschappelijke stages meer zal aanbieden. Andere christelijke scholen voor voortgezet onderwijs zouden met de maatschappelijke stages doorgaan, maar dan in afgeslankte vorm.
De Vreedzame School is een theoretisch goed onderbouwd en werkzaam programma om van de basisschool een democratische gemeenschap te maken. Dat concludeert pedagoog Leo Pauw in zijn proefschrift, waarop hij woensdag aan de Universiteit Utrecht is gepromoveerd. Pauw is projectleider Vreedzame School bij de CED-Groep/Eduniek.
Sinds 2006 zijn scholen verplicht om aandacht te besteden aan actief burgerschap. De Inspectie van het Onderwijs ziet sindsdien weinig vooruitgang. Deze stagnerende ontwikkeling roept een aantal vragen op. Hoe dient burgerschapsonderwijs eruit te zien? Hoe verhoudt zich de invloed van de school tot die van de ouders, de buurt, de straat en andere contexten waarin kinderen zich begeven?
Het proefschrift van Leo Pauw levert een bijdrage aan de kennisopbouw rondom burgerschapsvorming in het onderwijs. Hiertoe heeft hij De Vreedzame School aan een evaluatieonderzoek onderworpen. De Vreedzame School is een schoolbreed programma dat streeft naar de school als democratische gemeenschap, waarin kinderen en leerkrachten conflicten constructief oplossen. Kinderen leren ook verantwoordelijkheid dragen voor het sociale klimaat in de school.
Het evaluatieonderzoek naar het programma De Vreedzame School toont aan dat het niet alleen door veel scholen is ingevoerd, maar dat het tevens theoretisch goed onderbouwd is, in de ogen van de deelnemende scholen werkzaam blijkt en dat het beklijft.
Een van de scholen die met het programma De Vreedzame School werkt, is de openbare Joop Westerweelschool in Amsterdam. Deze school heeft van VOS/ABB het predicaat TOP-school gekregen. TOP staat voor Talentvol Openbaar Praktijkvoorbeeld.
In het februarinummer van magazine School! staat een artikel over de Joop Westerweelschool.
