Tagarchief: levensbeschouwelijk onderwijs

Gezocht: good practices levensbeschouwelijk onderwijs

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Angelique Heijstek-Hofman is voor haar promotieonderzoek aan de Tilburg University op zoek naar openbare scholen voor voortgezet onderwijs die levensbeschouwelijke onderwijs en burgerschapsvorming een vaste plek hebben gegeven en daarover willen vertellen.

In 2017 liep zij stage bij VOS/ABB. Ze verrichtte destijds een kwalitatief onderzoek naar levensbeschouwelijk onderwijs en burgerschapsvorming in openbare scholen voor voorgezet onderwijs. Zij bracht in kaart wat deze scholen doen en wat hun wensen zijn.

Uit interviews die zij in het kader van haar stage-onderzoek afnam, kwam onder andere naar voren dat er in het voortgezet onderwijs maar weinig geld beschikbaar is voor levensbeschouwelijk onderwijs en burgerschapsvorming, terwijl de scholen er wel meer mee willen. Daarom pleitte zij ervoor om hier meer geld voor vrij te maken.

Een ander onderdeel van haar advies was dat VOS/ABB meer zichtbaar en kenbaar kan maken bij scholen voor voortgezet onderwijs welke mogelijkheden zij hebben om levensbeschouwelijk onderwijs en burgerschapsvorming te verbeteren.

Download het advies

Promotieonderzoek

Na het behalen van haar master, heeft Heijstek-Hofman een promotieplaats gekregen aan de Tilburg University. Ook voor haar promotieonderzoek richt zij zich op levensbeschouwelijke vorming en burgerschapsvorming.

Voor haar onderzoek is ze op zoek naar goede praktijkvoorbeelden van openbare scholen voor voortgezet onderwijs die levensbeschouwelijke vorming en burgerschapsvorming een vaste plek hebben gegeven. Aan de hand van good practices wil Heijstek-Hofman een methode voor het voortgezet onderwijs gaan ontwerpen.

U kunt contact opnemen met Angelique Heijstek-Hofman via A.Heijstek@tilburguniversity.edu.

Alle kinderen naar de onverdeelde openbare school?

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

De academische uitgeverij Eburon heeft een themanummer van tijdschrift Religie & Samenleving over levensbeschouwelijk onderwijs uitgebracht. Het gaat onder meer over het idee dat alle kinderen naar de onverdeelde openbare school gaan.

In het themanummer wordt de vraag gesteld of het in de geseculariseerde en ontzuilde samenleving van nu, waarin de overgrote meerderheid van ouders, leerlingen en docenten zich niet meer gebonden voelt aan een denominatie, nog wel te verdedigen is dat er naast het openbaar onderwijs op religies gebaseerde scholen zijn.

Een andere vraag die in het themanummer aan bod komt, is of er in het huidige onderwijs nog wel plaats is voor onderwijs vanuit een levensbeschouwelijk perspectief? Zouden alle kinderen in Nederland naar de onverdeelde openbare school moeten?

Het themanummer van Religie & Samenleving kost 20 euro. U kunt het online bestellen.

‘Meer doen met levensbeschouwing en burgerschap’

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

VOS/ABB moet lobbyen voor een ontwikkelingsimpuls op het gebied van levensbeschouwelijk onderwijs en burgerschapsvorming in het voortgezet onderwijs. Dat adviseert Angelique Hofman op basis van een onderzoek dat zij als stagiaire bij VOS/ABB heeft uitgevoerd.

Hofman studeert Religie en Beleid aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. In het kader van haar stage deed zij voor VOS/ABB kwalitatief onderzoek naar wat openbare scholen voor voorgezet onderwijs doen op het gebied van levensbeschouwelijk onderwijs en burgerschapsvorming. Ook wilde zij weten wat hun wensen op dit terrein zijn.

Lobby voor levensbeschouwelijk onderwijs

Uit de interviews kwam onder andere naar voren dat er in het voortgezet onderwijs maar weinig geld beschikbaar is voor levensbeschouwelijk onderwijs en burgerschapsvorming, terwijl de scholen er wel meer mee willen. Daarom pleit Hofman voor een lobby om er meer geld voor los te krijgen.

Een ander onderdeel van haar advies is dat VOS/ABB meer zichtbaar en kenbaar moet maken bij scholen voor voortgezet onderwijs welke mogelijkheden zij hebben om levensbeschouwelijk onderwijs en burgerschapsvorming te verbeteren.

Hofman heeft haar onderzoek tijdens een bijeenkomst bij VOS/ABB gepresenteerd. Tijdens die bijeenkomst is er op basis van haar adviezen besproken hoe de vereniging hier invulling aan kan geven. In het nieuwe schooljaar wil VOS/ABB hiermee aan de slag.

Download het advies van Angelique Hofman

Help mee bij ontwikkeling levensbeschouwelijk onderwijs

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

De Kenniswerkplaats Levensbeschouwelijke Educatie en Diversiteit van de Hogeschool Windesheim in Zwolle wil graag input van docenten in het primair en voortgezet onderwijs over hoe zij omgaan met levensvragen van hun leerlingen.

De Kenniswerkplaats wil bijvoorbeeld weten hoe docenten omgaan met de huidige diversiteit aan levensbeschouwingen. Ook wordt docenten gevraagd hoe dit zich verhoudt met de identiteit van de school waar ze werken en of dat soms spanningen oplevert.

De input is bedoeld om te kijken hoe levensbeschouwelijk onderwijs verder kan worden ontwikkeld. Welke kennis en vaardigheden zijn daarvoor nodig?

Docenten die willen meedenken over de ontwikkeling van levensbeschouwelijk onderwijs, kunnen zich melden bij hoofddocent Erik Renkema: erik.renkema@windesheim.nl.

Het Kenniscentrum is onderdeel van het lectoraat Theologie en Levensbeschouwing van Hogeschool Windesheim.

Pilotscholen gezocht voor lesmateriaal levensbeschouwing

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Het Centrum voor Levensbeschouwing zoekt (samenwerkings)scholen die willen meedoen aan een pilot met lesmateriaal voor levensbeschouwelijk onderwijs.

Het gaat om lesmateriaal voor basisscholen dat enerzijds open en breed is en anderzijds bijzondere aandacht heeft voor de christelijke verhalen en traditie. In de pilot worden de methodes Kleur op school en IKOS Onderwijs gecombineerd.

Gratis lesmateriaal levensbeschouwing

Scholen die meedoen aan de pilot krijgen het benodigde lesmateriaal gratis in ruil voor een bijdrage aan de evaluatie (zowel digitaal als twee keer per jaar mondeling).

U kunt meer lezen in de brochure Van samenwerken naar samenleven.

Informatie: Jik van de Laan, Centrum voor Levensbeschouwing, 058-2441894, j.v.d.laan@centrumvoorlevensbeschouwing.nl of Tamar Kopmels, Levensbeschouwelijke Educatie, info@levensbeschouwelijke-educatie.nl, 06-36047765.

School gezocht voor onderzoek levensbeschouwing

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Welke openbare basisschool in de regio Utrecht wil meewerken aan een onderzoeksproject naar levensbeschouwing in het basisonderwijs? VOS/ABB is bij het project betrokken. Onder andere de Hogeschool Windesheim, de Hogeschool Zeeland en de Marnix Academie werken eraan mee.

Als uw openbare basisschool aan dit onderzoek deelneemt, wordt u vanuit het project begeleid. Bovendien komt uw school in contact met andere scholen die met het thema levensbeschouwing bezig zijn. Deelnemende scholen krijgen een bijdrage circa 6000 euro ter vergoeding van de ontwikkelkosten.

De opbrengsten voor uw school:

  • Nieuwe inzichten voor uw leerkrachten over hoe zij de begeleiding van de levensbeschouwelijke ontwikkeling van leerlingen goed kunnen vormgeven, daarvoor doorlopende leerlijnen en onderwijs kunnen ontwikkelen en hoe zij de eigen sensitiviteit op dit vlak kunnen vergroten;
  • Een leerlijn voor doorlopende levensbeschouwelijke ontwikkeling voor de eigen school;
  • In de eigen school uitgeteste lesblokken en lesmateriaal;
  • Twee leerkrachten die hebben bijgedragen aan het onderzoek, hun kennis en ervaring in het team hebben gedeeld en die in staat zijn om zelf het levensbeschouwelijk onderwijs – met het team – nader vorm te geven;
  • Een thematische matrix voor het eigen schoolplan;
  • Netwerkrelaties in het kennisnetwerk ‘Levensbeschouwing in het basisonderwijs’.

Het onderzoeksproject heeft tot doel om voor het basisonderwijs een set van instrumenten beschikbaar te stellen op het gebied van levensbeschouwing. Ook wordt er voor de scholen een training ontwikkeld, komen het onderzoeksrapport en andere publicaties beschikbaar en wordt er een specifieke website ontwikkeld.

Als uw school interesse heeft om mee te doen, kunt u zich aanmelden bij beleidsmedewerker Marleen Lammers van VOS/ABB: 06-10946652, mlammers@vosabb.nl.

Sprookjes als levensbeschouwelijke pijnstiller

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Sprookjes kunnen een bijdrage leveren aan levensbeschouwelijk onderwijs in de middenbouw van de openbare basisschool. Dat stelt groepsleerkracht Lobke Holverda van openbare basisschool De Margriet in Leidschendam.

Holverda voerde onderzoek uit naar de bruikbaarheid van sprookjes in het kader van de module voor het Diploma openbaar onderwijs van de pabo-opleiding aan de Hogeschool Windesheim in Zwolle. Deze module is ontwikkeld in samenwerking met VOS/ABB en de Vereniging Openbaar Onderwijs (VOO). Het onderzoek van Holverda richtte zich in het bijzonder op de rol die sprookjes kunnen hebben in verliessituaties.

De avonturen in sprookjes zijn volgens haar ‘symbolisch voor beproevingen en emoties waarmee ieder mens – klein of groot – te maken heeft’. Als voorbeelden noemt ze gevoelens van eenzaamheid, verlatenheid, naïviteit en wanhoop. ‘Sprookjes bieden het kind op indirecte wijze een inkijk in zichzelf en vergroten hun inzicht, waarden en ervaringen, wat orde brengt in hun leven.’ In die zin zijn sprookjes volgens Holverda ‘een levensbeschouwelijk genre bij uitstek’.

Zij concludeert dat sprookjes ‘een waardevolle aanvulling kunnen zijn bij levensbeschouwelijk onderwijs in het algemeen en ook over voldoende kwaliteiten beschikken om bij verliessituaties als pijnstiller te kunnen worden ingezet’.

U kunt het onderzoeksrapport Pleisters voor de kinderziel downloaden.

 

Methode levensbeschouwing voor alle denominaties

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Tien basisscholen werken mee aan de ontwikkeling van de nieuwe lesmethode Krachtbronnen. Deze methode voor levensbeschouwelijk onderwijs zet in op levensbeschouwing, burgerschap en sociaal-emotionele ontwikkeling.

Het lesmateriaal van Krachtbronnen is geschikt voor zowel openbare, protestants-christelijke als katholieke scholen en richt zich op de groepen 7 en 8. ‘Juist deze leerlingen komen na de basisschool in een ander sociaal kader terecht. Krachtbronnen biedt de leerkracht een handvat om ze daar op voor te bereiden’, melden de samenwerkende uitgeverijen ThiemeMeulenhoff en Oase.

Meer informatie staat op www.krachtbronnen.nu.

Levensbeschouwing, juist in openbaar onderwijs!

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

‘Wie denkt dat het openbaar onderwijs geen aandacht mag besteden aan
levensbeschouwing, loopt zo’n honderd jaar achter op de actualiteit.’ Daarmee begint beleidsmedewerkers Marleen Lammers een achtergrondartikel in het tijdschrift Narthex voor levensbeschouwing en educatie.

Lammers legt in het artikel uit dat de afgelopen eeuw een paradigmaverschuiving heeft plaatsgevonden van een actief neutrale naar een actief pluriforme opdracht van het openbaar onderwijs. Ze gaat in op de historische en de huidige wettelijke legitimatie van het vakgebied levensbeschouwing in het openbaar (voortgezet) onderwijs.

Daarin wordt niet alleen de genoemde verschuiving zichtbaar, maar wordt ook duidelijk dat openbaar onderwijs de opdracht heeft om te onderwijzen over levensbeschouwelijke tradities en te werken aan de persoonlijke levensbeschouwelijke ontwikkeling van leerlingen.

Daarnaast biedt het openbaar onderwijs ruimte aan levensbeschouwelijk vormingsonderwijs, gericht op het opvoeden in een levensbeschouwing of gericht op de persoonlijke levensbeschouwelijke ontwikkeling binnen een levensbeschouwelijke traditie.

Lees het artikel Juist in het openbaar onderwijs. Over de aandacht voor levensbeschouwing in de openbare school.

Informatie: Marleen Lammers, 06-10946652, mlammers@vosabb.nl

Onderzoek naar identiteit van samenwerkingsscholen

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Samenwerkingsscholen voor primair onderwijs kunnen meedoen aan een promotieonderzoek naar hun identiteit en levensbeschouwelijk onderwijs. Het onderzoek wordt uitgevoerd door de Protestantse Theologische Universiteit in Amsterdam in samenwerking met de Christelijke Hogeschool Windesheim in Zwolle.

Het brede doel van dit onderzoek is een bijdrage te leveren aan een kwaliteitsverbetering van het levensbeschouwelijk aspect van het primair onderwijs. Meer specifiek gaat de belangstelling uit naar de vraag hoe dit aspect zo kan worden vormgegeven dat het verschillende zuilen verbindt of mogelijk zelfs overstijgt. Juist in de samenwerkingsschool kunnen vragen over de levensbeschouwelijke identiteit en de vormgeving hiervan relevant zijn.

Samenwerkingsscholen hebben twee digitale vragenlijsten voor directeuren respectievelijk leerkrachten toegestuurd gekregen. Het doel van beide lijsten is het in kaart brengen van de visie op en de praktijk van de levensbeschouwelijke identiteit en het levensbeschouwelijk onderwijs in samenwerkingsscholen. Het is voor godsdienstpedagoog en onderzoeker Erik Renkema van groot belang om zoveel mogelijk ingevulde vragenlijsten te ontvangen.

Werkt u op een samenwerkingsschool en heeft uw school de vragenlijsten niet ontvangen? Neemt u dan contact op met erik.renkema@windesheim.nl.