De christelijke fracties van CDA, ChristenUnie en SGP in de Tweede Kamer blijven praktische en werkbare mogelijkheden dwarsbomen om met name in krimpgebieden de formele samenwerkingsschool van de grond te tillen. Dat bleek woensdagavond tijdens een plenaire behandeling van het wetsvoorstel Samen sterker door vereenvoudiging samenwerkingsschool.
De onderwijswoordvoerders van de christelijke fracties gaven tijdens de plenaire behandeling te kennen dat het wetsvoorstel geen recht zou doen aan het duale bestel van openbaar en bijzonder onderwijs. De samenwerkingsschool moet een uitzondering blijven, vinden zij. Ze zien zich in hun standpunt gesteund door het negatieve advies van het Nederlands Centrum voor Onderwijsrecht (NCOR), kritiek van de Onderwijsraad en de kritische Raad van State.
Identiteitscommissie
CDA-Kamerlid Michel Rog zei dat hij graag wil meedenken over een oplossing voor krimpregio’s, maar niet op de manier zoals die in het wetsvoorstel van staatssecretaris Sander Dekker van OCW is verwoord. Net als Eppo Bruins van de ChristenUnie vindt Rog dat een identiteitscommissie onvoldoende recht doet aan de identiteit van het bijzonder onderwijs binnen de samenwerkingsschool.
Zij benadrukten dat de bijzondere identiteit moet worden vormgegeven door ouders en leraren. Dat maakte een kritische reactie los van PvdA-Kamerlid Loes Ypma, omdat dit nu juist de essentie is van de voorgestelde identiteitscommissies.
Een ander punt van de christelijke fracties was dat een samenwerkingsschool niet onder een openbaar schoolbestuur zou mogen vallen, omdat ze bang zijn voor invloed van de overheid op de identiteit van het bijzonder onderwijs. Bruins van de CU pleitte ervoor om de samenwerkingsschool altijd onder een bijzonder schoolbestuur te laten ressorteren.
De SGP’er Roelof Bisschop zei dat het instellen van een identiteitscommissie een inbreuk is op de autonomie van het schoolbestuur.
Algemene toegankelijkheid
Jasper van Dijk van de SP liet duidelijk blijken voorstander te zijn van het wetsvoorstel. Hij riep Ypma op het PvdA-wetsvoorstel voor acceptatieplicht nu eindelijk eens in te dienen. Dat voorstel ligt al jarenlang op de PvdA-plank te verstoffen.
Het wetsvoorstel voor acceptatieplicht zou ervoor kunnen zorgen dat geen enkele leerling meer geweigerd kan worden op basis van de grondslag van de school, zoals het bijzonder onderwijs dat nu nog wel kan doen. Van Dijk wil de algemene toegankelijkheid snel geregeld hebben voor de samenwerkingsschool.
Paul van Meenen van D66 ziet in tegenstelling tot de christelijke partijen niet de noodzaak dat de samenwerkingsscholen een uitzondering zouden moeten blijven. Hij vindt dat ze altijd mogelijk moeten zijn en wil daarom af van de opheffingsnormen die hiervoor van kracht zijn. Van Meenen wil dat ook het stichten van samenwerkingsscholen mogelijk wordt.
VVD-Kamerlid is ook voorstander. Zij gaf in het overleg aan dat met name in krimpregio’s de keuzemogelijkheden verschralen, waardoor het op steeds meer plaatsen niet meer mogelijk is openbare én christelijke scholen open te houden. Harm Beertema van de PVV noemde samenwerkingsschool een ‘polderoplossing waarmee we blij mogen zijn’.
Duale bestel
Adviseur Ronald Bloemers van VOS/ABB, die de plenaire behandeling woensdagavond heeft gevolgd, merkt op dat de christelijke partijen met hun standpunten strikt blijven vasthouden aan het bestaande duale bestel. ‘Ze stellen weliswaar dat ze graag kijken naar oplossingen voor krimpregio’s, maar de facto staan ze niet open voor een daadwerkelijke versoepeling van de regels’, aldus Bloemers.
De andere partijen erkennen de roep van het onderwijsveld in met name krimpregio’s dat er praktische en werkbare oplossingen nodig zijn met eerbied voor ieders grondslag. Bloemers: ‘De samenwerkingsschool zoals die in het wetsvoorstel in verwoord, is een bruikbare variant. De openbare en bijzondere identiteit worden er op passende wijze onderhouden.’
Bloemers noemt het frappant dat de informele samenwerkingsscholen, waarvan er al veel zijn, door de christelijke partijen worden gedoogd, maar dat deze partijen de wettelijke formalisering ervan dwarsbomen. ‘Je zou kunnen stellen dat ze in hun Haagse stolp stug het duale bestel blijven verdedigen, terwijl in de praktijk de samenwerking tussen openbaar en bijzonder onderwijs allang bestaat en op steeds meer plaatsen wordt gerealiseerd.’
