Het moet gemakkelijker worden om de Grondwet te wijzigen. Dat heeft burgemeester van Den Haag en vice-voorzitter van het Nationaal Comité 200 Jaar Koninkrijk Jozias van Aartsen (VVD) donderdagavond benadrukt in het Radio 1-programma Met het oog op morgen. VOS/ABB stelt voor om als eerste artikel 23 te wijzigen, zodat in 2017 -100 jaar na de grondwettelijk vastgelegde financiële gelijkstelling van het openbaar en bijzonder onderwijs- het bestel niet meer zal zijn gebaseerd op het verouderde concept van de verschillende denominaties.
Van Aartsen merkte op dat de gemiddelde Nederlander maar weinig affiniteit met de Grondwet heeft. Nederland heeft volgens hem daardoor de traditie gekregen om de Grondwet het liefst te houden zoals die is, waardoor het geen levend document is. Hij zei ook dat dit mede te wijten is aan het onderwijs, dat in Nederland minder aandacht heeft voor de Grondwet en het staatsbestel dan in de ons omringende landen.
‘Wij houden in Nederland niet van abrupte wisselingen. We zijn heel erg polderachtig en dat kenmerkt de Nederlandse Grondwet ook. Het is een document voor juristen, en niet voor de Nederlander.’ Hij roept jonge mensen op na te denken over de vraag wat er in de Grondwet zou moeten als we die opnieuw nu zouden kunnen opstellen. Van Aartsen hoopt dat dit een breed en fundamenteel debat over de Grondwet losmaakt.
Hij wil ook dat het gemakkelijker wordt om wijzigingen in de Grondwet aan te brengen. Elke keer wanneer er een nieuw kabinet aantreedt, zou in het regeerakkoord moeten staan welke veranderingen nodig zijn. Dat zou wat hem betreft ook de inzet van verkiezingscampagnes moeten worden. Het moeten dan geen technische wijzigingen zijn, maar veranderingen ‘waar het echt om gaat’, aldus Van Aartsen.
Artikel 23
VOS/ABB stelt in dit kader voor om als eerste artikel 23 van de Grondwet bij de kop te pakken. In 1917 is in dit artikel de vrijheid van onderwijs vastgelegd, die erop neerkomt dat openbare en bijzondere scholen op gelijkwaardige wijze door het Rijk worden gefinancierd. Artikel 23 is sindsdien de basis van het denominatief ingerichte Nederlandse onderwijsbestel.
De huidige praktijk wijst echter uit dat dit bestel zijn langste tijd heeft gehad, omdat uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat er nog maar zeer weinig ouders zijn die hun schoolkeuze baseren op denominatie. De keuze voor een school wordt tegenwoordig vooral bepaald door kwaliteit en nabijheid van de school, en bijna nooit meer op grond van bijvoorbeeld de openbare, protestants-christelijke of rooms-katholieke grondslag van de school.
School!
VOS/ABB streeft in samenwerking met de Vereniging Openbaar Onderwijs (VOO) naar een nieuw onderwijsbestel dat is gebaseerd op het concept ‘School!’, dat boven de denominaties uitstijgt. Er zullen in dit toekomstige bestel geen openbare, protestants-christelijke, rooms-katholieke of wat voor scholen dan ook meer zijn, maar alleen ‘scholen’ die op grond van kwaliteit uitgaan van diversiteit, wederzijds respect en gelijkwaardige aandacht voor diverse godsdiensten en levensbeschouwingen.
Om dit te bewerkstelligen, zou artikel 23 van de Grondwet moeten worden aangepast. Het streven is om de discussie hierover los te maken en om in snel tempo de vrijheid van onderwijs op basis van het concept ‘School!’ te moderniseren, zodat in 2017 – 100 jaar nadat de gelijke bekostiging van openbaar en bijzonder onderwijs in de Grondwet werd geregeld – een nieuw grondwettelijk uitgangspunt voor het Nederlandse onderwijsbestel te hebben.
School!Gids
VOS/ABB en VOO hebben op 19 maart, midden in de School!Week 2014, de nieuwe uitgave School!Gids gepresenteerd. In dit boek wordt het toekomstige Nederlandse onderwijsbestel geschetst op basis van het concept ‘School!’.
School!Gids is bedoeld om een discussie hierover los te maken, zodat Nederland toegroeit naar een onderwijsbestel dat niet meer gebaseerd is op de segregerende denominaties. In de toekomst gaan alle kinderen naar ‘school’, zonder dat daarbij onderscheid wordt gemaakt op grond van geloof, levensovertuiging, afkomst, seksuele geaardheid of welk kenmerk dan ook.
Aanleiding voor het gesprek over de Grondwet in Met het oog op morgen was dat het op 29 maart precies 200 jaar geleden is dat na beëindiging van de Franse overheersing de Nieuwe Grondwet der Vereenigde Nederlanden werd bekrachtigd.
