De Respect Education Foundation organiseert een gratis bijeenkomst over onderwijs op het gebied van burgerschap.
Deze bijeenkomst is interessant voor leraren in het primair, voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs. Het zal gaan over de behoeften van leraren op het gebied van burgerschap, respect en sociale veiligheid.
De bijeenkomst is op donderdag 16 mei van 15.30 tot 17.30 uur bij de Respect Education Foundation in Amsterdam.
Deelname is gratis. U kunt zich online aanmelden.
De onderwijsministers Ingrid van Engelshoven en Arie Slob rekenen erop dat scholen de komende jaren meer doen voor een sociaal veilige werkomgeving. Dat schrijven ze in een brief aan de Tweede Kamer over sociale veiligheid van het personeel in het primair en voortgezet onderwijs en het mbo.
In de brief staat dat het over het algemeen goed is gesteld met de sociale veiligheid op scholen. ‘In de Veiligheidsmonitor po/vo uit 2018 staat dat in het po 94 procent van het onderwijspersoneel zich veilig voelt op school en in het vo 90 procent. In de monitor onder personeel in het mbo voelt 96 procent zich veilig in de les- en de eigen ruimten’, zo staat in hun brief.
Er staat echter ook in de brief dat bijna elke school een keer te maken krijgt met ‘een ernstiger incident’. Het spreekt volgens de ministers voor zich dat we er met elkaar alles aan moeten doen om dergelijke incidenten te voorkomen. ‘De basis daarvoor is een expliciet veiligheidsbeleid, waarbij alle stakeholders rond de school betrokken kunnen worden’, aldus Van Engelshoven en Slob. Ze noemen als voorbeeld samenwerking met de politie.
De ministers sluiten hun brief af door te benadrukken dat scholen voorbereid moeten zijn op incidenten en moeten zorgen voor een veilige werkomgeving. ‘Wij rekenen erop dat scholen hier de komende jaren waar nodig meer werk van maken en zullen daarover het gesprek blijven voeren met alle betrokken partijen.’
Leraren in het voortgezet onderwijs geven een 7,8 voor de sociale veiligheid op school. In 2015 was dat een 8,6. Dat meldt DUO Onderwijsonderzoek op basis van een enquête waaraan ruim 1100 leraren meededen.
Ruim twee op de vijf leraren beoordelen hun eigen sociale veiligheid op school met een 7 of 8. Eveneens twee of de vijf geven het een rapportcijfer 9 of 10. Eén op de tien vindt de sociale veiligheid op school onvoldoende (rapportcijfer 5 of lager).
De sociale veiligheid die leraren ervaren, verschilt per sector. Docenten die alleen lesgeven op vmbo-basis/kader, geven gemiddeld een 7,1. Leraren op vmbo-g/tl/mavo geven gemiddeld een 7,8 en docenten die alleen lesgeven op havo/vwo gemiddeld een 8,0.
Docenten die ontevreden zijn over de sociale veiligheid op school, geven onder meer aan dat de schoolleiding onvoldoende actie onderneemt na incidenten. Ook klagen zij over slechte communicatie door de leiding. Andere punten die worden genoemd, zijn roddels op de werkvloer en een gebrek aan collegialiteit.
Daarnaast melden docenten grensoverschrijdend gedrag van ouders en/of leerlingen. Eén op de vijf docenten geeft aan wel eens te worden uitgescholden.
De Inspectie van het Onderwijs verwacht van alle scholen dat ze uiterlijk op 1 augustus de monitoringsgegevens over sociale veiligheid hebben aangeleverd.
‘Een onderdeel van de zorgplicht sociale veiligheid is dat uw school van alle leerlingen de veiligheidsbeleving in beeld brengt. Wij verwachten van u dat u deze gegevens voor 1 augustus bij ons aanlevert’, meldt de inspectie aan de scholen.
Het aanleveren van deze gegevens kan via de toetsleverancier van de school.
Als uw organisatie bij VOS/ABB is aangesloten, kunt u 20 procent korting krijgen op de KiVa-monitor. Deze monitor meet de wettelijk verplichte onderdelen van sociale veiligheid in basisscholen.
Door van dit instrument gebruik te maken, voldoen uw scholen aan hun wettelijke plicht de sociale veiligheid onder leerlingen te monitoren. De KiVa-monitor is goedgekeurd door de Inspectie van het Onderwijs.
VOS/ABB-leden krijgen 20 procent korting. U betaalt voor de KiVa-monitor 40 euro per groep (de normale prijs is 50 euro per groep). De grootte van de groep maakt voor de prijs niet uit.
Als u gebruik wilt maken van de KiVa-monitor en de korting voor VOS/ABB-leden, kunt u contact opnemen KiVa: 050-3636265, info@kivaschool.nl.
Vermeld dat uw school bij VOS/ABB is aangesloten!
De nieuwe publicatie Seks op school laat zien voor welke uitdagingen scholen staan als het gaat om de seksuele integriteit van leerlingen en medewerkers.
De publicatie van de stichting School en Veiligheid biedt scholen handvatten om zich niet alleen reactief op te stellen als het gaat om seksueel gedrag, maar ook proactief werk te maken van respect voor seksualiteit en seksuele diversiteit. De nieuwe publicatie is voor schoolleiders, beleidsmakers en leraren in het primair en voortgezet onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs.
Op 27 november kunt u bij VOS/ABB in Woerden een workshop over seksuele diversiteit bijwonen. Deze workshop voor leden van VOS/ABB wordt verzorgd door directeur Peter Dankmeijer van Edudivers. Deelname is gratis.
In 2016 zei ruim 12 procent van de 15- tot 18-jarige meisjes wel eens slachtoffer te zijn geweest van online pesten. Dat is bijna twee keer zo veel als jongens van die leeftijd, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).
Jongeren worden veel vaker online gepest dan ouderen. Van de 15- tot 18-jarigen had 9 procent in 2016 ermee te maken, tegen 1 procent van de 65-plussers.
Meisjes in de leeftijd van 15 tot 18 jaar zijn duidelijk vaker slachtoffer van online pesten dan jongens in die leeftijdsgroep. Ook bij jongvolwassenen bestaat een verschil, al is dit minder groot. Bij 25-plussers zijn de verschillen naar geslacht veel kleiner.
De meest voorkomende vorm van online pesten bij jongeren is laster. Het gaat dan bijvoorbeeld om het plaatsen van kwetsende teksten op internetfora of profielsites, of het verspreiden van foto’s, films of roddels via het internet. Ruim 4 procent van hen werd hiermee naar eigen zeggen geconfronteerd. Daarna volgen stalken, bedreiging met geweld en chantage.
De Respect Education Foundation stelt in het kader van de Week Tegen Pesten gratis lesmateriaal beschikbaar.
Er is lesmateriaal voor respectievelijk de bovenbouw van het primair onderwijs, het voortgezet onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs. Het gaat over online pesten. Dat is het thema van de Week Tegen Pesten.
Per niveau zijn er drie lessen (50 minuten per les), opgebouwd uit drie onderdelen: analyseren, ervaren en reflecteren.
De Respect Education Foundation is een partner van VOS/ABB.
Kwink is een methode voor het basisonderwijs om door middel van sociaal-emotioneel leren verstorend gedrag zoals pesten te voorkomen. Het Nederlands Jeugdinstituut heeft de methode erkend als ‘goed onderbouwd’. VOS/ABB-leden krijgen korting op aanvullend materiaal voor de voorschoolse en buitenschoolse opvang en op de verdiepende Kwink-coachtraining.
Sociaal-emotioneel leren voor positieve groepsvorming begint al op heel jonge leeftijd. Daarom heeft Kwink naast de lesmethode voor in de klas aanvullend materiaal ontwikkeld voor de voorschoolse en buitenschoolse opvang en integrale kindcentra. Het is gebaseerd op Kwink voor in de klas.
Het aanvullende materiaal is aan te schaffen in combinatie met een abonnement op Kwink. De kosten in het huidige schooljaar bedragen 125 euro voor het voorschoolse materiaal en ook 125 euro voor het BSO-materiaal, maar als uw organisatie bij VOS/ABB is aangesloten krijgt u het aanvullende materiaal in het eerste jaar gratis. In het tweede jaar krijgt u 25 procent ledenkorting.
Ga naar het bestelformulier.
Voor VOS/ABB-leden is er ook een kortingsregeling voor de verdiepende Kwink-coachtraining. Deze training is bedoeld voor Kwink-coaches die hun collega’s willen inspireren om met deze methode te werken.
De training kost normaal gesproken 250 euro per persoon, maar VOS/ABB-leden betalen slechts de helft. De Kwink-coachtraining wordt in het voorjaar van 2018 gegeven.
Gebruikt u Kwink nog niet? U kunt een gratis proefabonnement aanvragen. Na de herfstvakantie begint de tweede proefperiode. U kunt Kwink dan uitproberen tot 15 december 2017. Dat geldt ook voor het aanvullende materiaal voor de voorschoolse en buitenschoolse opvang.
Ga naar het bestelformulier.
Het Nederlands Jeugdinstituut (NJi) zoekt drie basisscholen voor een pilot op het gebied van sociale veiligheid. gezocht voor pilot sociale veiligheid.
De pilot is gericht op het ontwikkelen van een visie en de vertaling van die visie naar concreet beleid. Daarbij staat de volgende vragen centraal:
Teams die met het antipestprogramma KiVa gaan werken, worden getraind om een positieve sfeer in de klas te bereiken en negatief gedrag beter te herkennen en aan te pakken. Alleen VOS/ABB-leden krijgen 10 procent korting op deze STARTtraining!
Het is de bedoeling dat het hele team de KiVa-STARTtraining volgt. Deze training worden gegeven door daartoe speciaal opgeleide KiVa-trainers, die verspreid over het land actief zijn. De STARTtraining duurt in totaal twee dagen, maar hoeft niet op twee achtereenvolgende dagen plaats te vinden.
Scholen die via hun bestuur bij VOS/ABB zijn aangesloten, krijgen 10 procent korting op de STARTtraining. Hiermee kan bijna 400 euro per school worden bespaard. Het maakt daarbij niet uit of er binnen een stichting maar één of misschien wel 20 of 30 scholen zijn.
Belangrijk om te weten: u krijgt deze korting alleen als uw school lid is van VOS/ABB!
Als u KiVa-school wilt worden, kunt u contact opnemen met Ronald Kielman van KiVa in Groningen: 050-3636265 of ronald@kivaschool.nl. Vermeld dat u lid bent van VOS/ABB!
In 2015 heeft de Commissie Anti-pestprogramma’s bekeken welke programma’s effectief zijn tegen pesten. KiVa werd toen als het meest kansrijk beoordeeld. Het Nederlands Jeugdinstituut heeft een databank ‘effectieve jeugdinterventies’. Daarin staat KiVa aangemerkt als ‘effectief volgens goede aanwijzingen’.
Het is op dit moment nog steeds het enige schoolbrede programma, specifiek gericht op het verminderen van pesten op basisscholen, waarvan de effectiviteit in Nederland is vastgesteld.
Uitgebreide informatie over KiVa staat op de website www.kivaschool.nl.
Komend najaar zijn er voor onder anderen onderbouwdocenten en mentoren in het voortgezet onderwijs op verschillende locaties in het land studiedagen over pesten en sociale veiligheid. De studiedagen worden georganiseerd door de Rijksuniversiteit Groningen.
Tijdens deze studiedagen wordt gewerkt aan het ontwikkelen van een visie op het aanpakken van pesten en het bevorderen van positieve groepsvorming. Daarbij is er nadrukkelijk aandacht voor:
Deelname kost 95 euro per persoon.
Geen enkele aanpak biedt de garantie dat pesten volledig wordt uitgebannen, meldt staatssecretaris Sander Dekker van OCW in antwoord op Kamervragen.
Dekker reageert op vragen van de Tweede Kamerleden Tunahan Kuzu en Selçuk Öztürk. Hun vragen volgden op de zelfdoding van een 15-jarige leerling van het openbare Grotius College in Heerlen. Hij maakte een einde aan zijn leven, omdat hij op school werd gepest.
Op de vraag van Kuzu en Öztürk aan de staatssecretaris of hij bereid is te onderzoeken hoe pesten in Nederland kan worden uitgebannen, antwoordt Dekker dat het volledig uitbannen van pesten niet mogelijk is. Wel zijn er maatregelen genomen om pesten zoveel mogelijk te voorkomen, zoals de invoering van de Wet veiligheid op school.
Ook wijst Dekker erop dat er op de pabo’s en lerarenopleidingen aandacht is voor sociale veiligheid op scholen. Hij merkt verder op dat leraren voor informatie, advisering en trainingen op dit gebied terecht kunnen bij de Stichting School en Veiligheid.
Er wordt minder gepest, maar staatssecretaris Sander Dekker van OCW signaleert nog steeds problemen met de veiligheid op scholen. Dat staat in een brief aan de Tweede Kamer over het rapport Sociale veiligheid in en rond scholen.
Twee jaar geleden gaf 14 procent van de kinderen in het primair onderwijs aan gepest te worden. Dit is gedaald naar 10 procent. In het voortgezet onderwijs is sprake van een daling van 11 naar 8 procent. Dekker brengt deze positieve ontwikkeling in verband met de wettelijke plicht die scholen sinds 2015 hebben om werk te maken van sociale veiligheid.
Het veiligheidsgevoel van leerlingen en personeel is ‘stabiel hoog’, zo meldt de staatssecretaris. Van de leerlingen in het primair en voortgezet onderwijs voelt respectievelijk 97 procent en 95 procent zich veilig. Bij het personeel ligt dat op 96 procent en 88 procent.
Naar aanleiding van dat laatste, relatief lage, percentage uit het voortgezet onderwijs merkt Dekker op dat docenten en ander personeel zich veilig moeten kunnen voelen. ‘Werkgevers- en werknemersorganisaties moeten zich blijven inzetten om het veiligheidsgevoel van het personeel op scholen in het voortgezet onderwijs te borgen’, aldus de staatssecretaris.
Een ander aandachtspunt is seksueel geweld op scholen, omdat er in het voortgezet onderwijs meer meldingen zijn over seksuele uitbuiting. Van de leerlingen geeft 6 procent aan slachtoffer te zijn van seksueel geweld. Dekker noemt dat een ‘onaanvaardbaar hoog percentage’. Tegelijkertijd geeft hij aan dat een overgrote meerderheid van de scholen toeziet op respectvol omgaan met seksualiteit en seksuele diversiteit.
Hij constateert dat de positie van lesbische, homo- en biseksuele en transgenderleerlingen en -personeelsleden (LHBT’ers) zorgelijk blijft. Zij geven aan meer met pesten en geweld te worden geconfronteerd dan andere groepen. ‘Inzet om de veiligheid van LHBT-leerlingen en LHBT-personeel te vergroten blijft dan ook hard nodig’, aldus de staatssecretaris.
Een jaar na de invoering van de Wet veiligheid op school is het sociale klimaat op de meeste scholen niet veranderd, meldt DUO Onderwijsonderzoek.
Slechts een minderheid van de leraren geeft aan dat het schoolklimaat sinds de invoering van de wet veiliger is geworden. Tegelijkertijd geeft een ruime meerderheid aan dat zich dit schooljaar op hun school incidenten met leerlingen op het gebied van sociale veiligheid hebben voorgedaan. Het gaat dan vooral om pesten.
De Inspectie van het Onderwijs zal met ingang van het nieuwe schooljaar handhavend optreden op basis van de Wet veiligheid op school. Dat staat in een brief van staatssecretaris Sander Dekker van OCW aan de Tweede Kamer.
‘Scholen hebben dit schooljaar de tijd gekregen om de centrale elementen uit de wet te implementeren. De inspectie zal met ingang van komend schooljaar starten met handhaving’, schrijft Dekker naar aanleiding van een bericht dat één op de negen leerlingen in het voortgezet onderwijs wordt gepest.
Handhaving betekent dat de inspectie scholen zal aanspreken op de inspanning die ze plegen om al hun leerlingen een sociaal veilige leeromgeving te bieden en de mate waarin die inspanning als toereikend kan worden gezien.
Stichting School & Veiligheid organiseert in het nieuwe schooljaar een reeks conferenties over veiligheid op school.
De Stichting School en Veiligheid heeft de folder Onderwijsaanpak sociale veiligheid en radicalisering in de school gepubliceerd.
Deze folder gaat over trainingen en begeleiding die School en Veiligheid aanbiedt. Doel van deze trainingen is om docenten in staat te stellen om te reageren op signalen van polarisatie in de school en de ontwikkeling van extreme idealen bij hun leerlingen.
Het aanbod is gericht op basisonderwijs, voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs.
Nu ook de Eerste Kamer ermee heeft ingestemd, treedt de Wet sociale veiligheid op scholen op 1 augustus in werking.
Dit betekent dat met ingang van het nieuwe schooljaar schoolbesturen voor sociale veiligheid in hun scholen moeten zorgen. Hoe ze dat doen, mogen ze zelf bepalen.
De Wet sociale veiligheid op scholen is niet een nieuwe wet, maar bestaat uit aanpassingen van de Wet op het primair onderwijs (WPO), de Wet op de expertisecentra (WEC) en de Wet op het voortgezet onderwijs (WVO).
De schoolbesturen krijgen de volgende wettelijke verplichtingen:
Hoewel de nieuwe wet per 1 augustus 2015 in werking treedt, zal de Inspectie van het Onderwijs pas vanaf augustus 2016 toezien op de naleving ervan.
Informatie: Helpdesk, 0348-405250 van 08.30 tot 12.30 uur, helpdesk@vosabb.nl
VOS/ABB vindt net als de Vereniging voor Gereformeerd Schoolonderwijs (VGS) dat het wetsvoorstel ‘Sociale veiligheid op school’ niet nodig is. Bovendien beperkt het de beleidsvrijheid van de schoolbesturen.
De VGS heeft hierover onlangs een brief gestuurd naar de Tweede Kamer, die het wetsvoorstel deze week bespreekt. Eerder stuurden ook al Verus en VKO hierover een brief naar de Kamer.
In de recente brief van de VGS staat dat de verplichting voor scholen om zorg te dragen voor sociale veiligheid al voldoende geregeld is in de huidige wetgeving. ‘De vraag dringt zich op wat een nieuwe wet hieraan toevoegt’, aldus de VGS. Adviseur Ronald Bloemers van de Helpdesk van VOS/ABB vraagt zich dat ook af: ‘Nut en noodzaak van het wetsvoorstel ontbreken mijns inziens.’
De VGS wijst er bovendien op dat de Tweede Kamer eerder in een motie heeft uitgesproken dat scholen niet verplicht moet worden een bewezen effectief anti-pestprogramma te hanteren. Het voorliggende wetsvoorstel lijkt toch die kant op te gaan. Dit wordt in de brief een ‘zorgelijke ontwikkeling’ genoemd, omdat hiermee de beleidsvrijheid van de schoolbesturen in het geding komt. Bloemers ziet dit bezwaar ook.
Eerdere kritiek
De Raad van State adviseerde om het voorstel in de huidige vorm niet naar de Tweede Kamer te sturen. Dat dit wel is gebeurd, noemt de VGS opmerkelijk. ‘De voornaamste kritiek van de Raad van State richt zich op het feit dat met dit wetsvoorstel een resultaatsverplichting bij de scholen wordt neergelegd op het punt van de sociale veiligheid.’
De Memorie van Toelichting zegt daarover: ‘Hoewel van scholen niet kan worden gevraagd te waarborgen dat zich geen incidenten voordoen, spelen bij de beantwoording van de vraag of van een toereikende inspanning sprake is ook de bereikte resultaten een rol.’
De VGS acht dit een te grote verantwoordelijkheid voor scholen die ze niet waar kunnen maken. VOS/ABB is het daarmee eens. Hoe kan een school immers garanderen dat er bijvoorbeeld nooit meer zal worden gepest?
Preventie
Dat het wetsvoorstel onnodig is, betekent natuurlijk niet dat een veilig leerklimaat op school irrelevant zou zijn. VOS/ABB benadrukt altijd dat scholen zich daar uiteraard voor moeten inzetten. Preventie staat voorop. Daarom wijst VOS/ABB op de de kansen die sociaal emotioneel leren biedt.
Op vrijdagmiddag 10 april is er bij VOS/ABB in Woerden voor het primair onderwijs een bijeenkomst over de kracht van sociaal-emotioneel leren. Deelname is gratis voor leden van VOS/ABB.
Informatie: Helpdesk, 0348-405250 van 08.30 tot 12.30 uur, helpdesk@vosabb.nl
De Helpdesk van VOS/ABB heeft de overzichten van wetsvoorstellen en jurisprudentie geactualiseerd (let op: alleen toegankelijk voor leden van VOS/ABB!).
Jurisprudentie
Entreerecht
In januari hebben verschillende commissies uitspraken gedaan over het onthouden van het entreerecht. Daarbij wordt voornamelijk gekeken naar de verwachtingen die in het verleden zijn gewekt bij werknemers en de procedure die schoolbesturen hebben gehanteerd voor het toekennen van de bovenbouwuren aan docenten. Dit heeft geleid tot een aantal afwijzingen van het beroep, maar ook een aantal toekenningen.
Bovenwettelijke WW-uitkering
Ten aanzien van de bovenwettelijke WW-uitkering oordeelt de Centrale Raad van Beroep dat een wettelijke indexatie van de WW-uitkering ook doorgegeven dient te worden als wijzigingen van de inkomsten aan KPMG. De indexatie kan namelijk een wijziging meebrengen in de hoogte van de bovenwettelijke WW-uitkering. Ondanks het feit dat het een wettelijke indexatie is die ook de instanties kenbaar zou moeten zijn, dient de ex-werknemer deze wijziging alsnog door te geven.
Verboden onderscheid
Het College voor de Rechten van de Mens spreekt als zijn oordeel uit dat een school jegens een leerling verboden onderscheid heeft gemaakt op grond van handicap of chronische ziekte bij de weigering haar de toetsen in het kader van het LVS uitsluitend mondeling te laten afleggen.
Wetsvoorstel
Op 20 januari is het wetsvoorstel sociale veiligheid op school bij de Tweede Kamer ingediend. De regering vindt dat alle kinderen recht hebben op een onbezorgde schooltijd, die in het teken staat van ontwikkelen, ontdekken en leren. Kinderen moeten veilig zijn op school, zodat ze in staat zijn om te leren en zich te ontwikkelen. Met dit wetsvoorstel worden schoolbesturen in het funderend onderwijs, dus in het basisonderwijs, het voortgezet onderwijs en het (voortgezet) speciaal onderwijs, verplicht om zorg te dragen voor een sociaal veilige schoolomgeving waarbij aandacht wordt besteed aan pesten. Hiertoe regelt het wetsvoorstel drie concrete verplichtingen:
− het voeren van sociaal veiligheidsbeleid;
− het beleggen van de taken: coördineren van het beleid ten aanzien van pesten en fungeren als aanspreekpunt in het kader van pesten bij een persoon;
− de monitoring van de sociale veiligheid van leerlingen, zodanig dat het een actueel en representatief beeld geeft. Hieronder valt ook het welbevinden van leerlingen.
Informatie: Helpdesk, 0348-405250 van 08.30 tot 12.30 uur,