In ons magazine Naar School! staat helaas een verkeerde datum vermeld bij de scholingsbijeenkomst over zorgplicht.
Deze scholingsbijeenkomst wordt verzorgd door onze Onderwijsjuristen vindt plaats op DINSDAG 19 MEI (en dus NIET op donderdag 21 mei, want dan is het Hemelvaartsdag).
Er is nu één standaard aanvraagformulier voor de toelaatbaarheidsverklaring voor leerlingen met een ernstige meervoudige beperking. Dat staat in een brief van onderwijsminister Arie Slob aan de Tweede Kamer.
De minister meldt dat het formulier is gemaakt in samenwerking met de PO-Raad, VO-Raad en het Landelijke Expertisecentrum Speciaal Onderwijs (LECSO). Het moet de bureaucratie bij het aanvragen van toelaatbaarheidsverklaringen verminderen.
‘Met het gebruik van dit formulier wordt direct een toelaatbaarheidsverklaring voor de gehele so- dan wel vso-schoolloopbaan aan deze leerling aangevraagd met de hoogste bekostigingscategorie’, aldus Slob in zijn brief.
De Onderwijsjuristen organiseren drie nieuwe scholingsbijeenkomsten. Wacht niet te lang met aanmelden, want er is altijd veel animo voor!
De scholingsbijeenkomsten zijn bij VOS/ABB in Woerden:
Deelname kost 55 euro per persoon (btw-vrij). U kunt zich aanmelden via bovenstaande links naar alle informatie over de respectievelijke scholingsbijeenkomsten.
Let op: de scholingsbijeenkomsten zijn alleen voor VOS/ABB-leden. Als uw organisatie niet bij VOS/ABB is aangesloten, kunt u er helaas niet aan deelnemen.
Informatie: Onderwijsjuristen, 0348-405250 op werkdagen van 08.30 tot 12.30 uur, onderwijsjuristen@vosabb.nl.
Op dinsdag 19 mei kunt u naar een scholingsbijeenkomst van de Onderwijsjuristen van VOS/ABB over zorgplicht voor scholen voor primair onderwijs en samenwerkingsverbanden. Deze bijeenkomst is voor leden van VOS/ABB.
De Onderwijsjuristen krijgen altijd veel vragen over toelating, schorsing en verwijdering van leerlingen. Daarom is deze scholingsbijeenkomst ontwikkeld.
De volgende onderwerpen komen aan bod:
Toelating, schorsing en verwijdering:
Rol en taken samenwerkingsverband:
Tlv-procedure:
De scholingsbijeenkomst zal voor een groot deel bestaan uit de overdracht van theorie, maar er zullen ook plenair casussen worden besproken. Natuurlijk is er ruimte om vragen te stellen en specifieke casussen in te brengen.
De scholingsbijeenkomst is relevant voor mensen in het primair onderwijs die zich binnen de schoolorganisatie en het samenwerkingsverband bezighouden met toelating, schorsing of verwijdering van leerlingen. Bijvoorbeeld (algemeen) directeuren, afdelingsleiders, intern begeleiders en werknemers van het samenwerkingsverband.
Datum en tijdstip:
Dinsdag 19 mei 2020 van 13.00-16.00 uur (inclusief lunch van 12.15 tot 13.00 uur).
Locatie:
Kantoor VOS/ABB in Woerden.
Kosten:
Deelname aan de bijeenkomst kost 55 euro (btw-vrij).
Let op: de scholingsbijeenkomst kan uitsluitend worden bijgewoond door leden van VOS/ABB.
U kunt zich aanmelden via welkom@vosabb.nl onder vermeldingen van ‘Scholingsbijeenkomst zorgplicht’. Vermeld in uw mail ook duidelijk uw naam, de organisatie waarvoor u werkt en uw telefoonnummer. Wij willen ook graag van u weten of u gebruik wilt maken van de lunch.
Informatie: Onderwijsjuristen, 0348-405250 op werkdagen van 08.30 tot 12.30 uur, onderwijsjuristen@vosabb.nl
De eerste school in een nieuwbouwwijk hoeft helemaal geen openbare school te zijn. Dat vindt onderwijsminister Arie Slob, die hiermee een ongrondwettelijke interpretatie geeft aan artikel 23 over de vrijheid van onderwijs.
De strekking van artikel 23 lid 4 van de Grondwet is dat openbaar onderwijs móet en dat bijzonder onderwijs daarnaast mág bestaan. In het grondwetsartikel uit 1917 ligt het primaat dus duidelijk bij het openbaar onderwijs, dat zo een maatschappelijke garantiefunctie vervult in tegenstelling tot het bijzonder onderwijs.
In reactie op vragen uit de Tweede Kamer over het wetsvoorstel Meer ruimte voor nieuwe scholen stelt Slob echter dat de eerste school in een nieuwbouwwijk helemaal geen openbare school hoeft te zijn. Daarmee negeert hij, zonder enige juridische onderbouwing, het grondwettelijke beginsel dat er in eerste instantie overal openbaar onderwijs voorhanden moet zijn en dat er daarnaast ook bijzonder onderwijs mag bestaan.
De reactie van Slob illustreert de geleidelijke ontmanteling van de zorgplicht van de overheid voor het openbaar onderwijs, zoals docent Stefan Philipsen van de Universiteit Utrecht die ook signaleert. In het juninummer van het vakblad School en Wet schrijft hij dat de overheid artikel 23 lid 4 van de Grondwet en daarmee haar verantwoordelijkheid voor het duale bestel en dus voor het openbaar onderwijs uit het oog verliest.
In dit kader is het ook van belang om te verwijzen naar de Tilburgse professor Paul Zoontjens, die tot voor kort de leerstoel Onderwijsrecht op katholieke grondslag bekleedde. Ook hij benadrukt dat artikel 23 het primaat toekent aan het openbaar onderwijs.
‘Bijzonder onderwijs mag er weliswaar zijn, maar openbaar onderwijs móet er zijn: in beginsel in elke gemeente en in een genoegzaam aantal scholen. Het betekent dat er bij de overheid een speciale verantwoordelijkheid bestaat voor de komst van nieuwe en het voortbestaan van bestaande openbare scholen’, aldus Zoontjens in zijn recent verschenen boek Onderwijsrecht – Eenheid in verscheidenheid.
Onderwijsstichting De Kempen is veroordeeld tot het betalen van een schadevergoeding, omdat een leerling met dyslexie naar het oordeel van de rechter onvoldoende begeleiding heeft gekregen.
De leerling met dyslexie zat op het rooms-katholieke Pius X-College in Bladel. Vanwege zijn lage cijfers adviseerde de school hem af te stromen naar het vmbo. Zijn ouders waren het hiermee niet eens en besloten hun zoon naar een privéschool te sturen. Daar behaalde hij zijn havo-diploma. Inmiddels zit hij in 6 vwo.
De rechter rekent het de school ernstig aan dat die de dyslectische leerling onvoldoende begeleiding heeft geboden. Onderwijsstichting De Kempen waar het Pius X-College in Bladel onder valt, is veroordeeld tot het betalen van een schadevergoeding van ruim 4600 euro.
Onderwijsminister Arie Slob heeft geen reden te veronderstellen dat de Rotterdamse Schoolvereniging de wettelijke zorgplicht niet nakomt. Dat is zijn reactie op Kamervragen van de PvdA die volgden op een uitzending van het tv-programma De Monitor over passend onderwijs.
De algemeen bijzondere Rotterdamse Schoolvereniging zou volgens De Monitor, die spreekt van een ‘eliteschool’, zorgleerlingen weren en daarmee de wettelijke zorgplicht niet nakomen.
Volgens Slob is dat beeld onjuist: ‘Er zitten leerlingen met een zorgvraag en arrangement op deze school passend bij het niveau van basisondersteuning dat door het samenwerkingsverband is vastgesteld en het zorgprofiel van de school.’
PvdA-Kamerlid Kirsten van den Hul wilde van de minister ook weten hoe die denkt over proeflessen om te beoordelen of een leerling kan worden toegelaten. Slob zegt dat een proefles mag, mits de school daar transparant over is en er consequent beleid op voert. Hij voegt daaraan toe dat een proefles geen reden mag zijn om een leerling te weigeren als de school benodigde zorg kan bieden.
Het volgende kabinet zal reageren op het advies Decentraal onderwijsbeleid bij de tijd van de Onderwijsraad, meldt demissionair minister Jet Bussemaker van OCW aan de Tweede Kamer.
In dit advies staat dat het nodig is de rol van de gemeenten bij het onderwijs goed onder de loep te nemen, onder meer wat betreft het toezicht door de gemeenteraad op het verzelfstandigde openbaar onderwijs.
De Onderwijsraad verwijst in zijn advies naar het artikel De gemeente en ‘haar’ openbaar onderwijs van de juristen Ronald Bloemers en Janine Eshuis van VOS/ABB in het Nederlands Tijdschrift voor Onderwijsrecht en Onderwijsbeleid (NTOR).
Bloemers en Eshuis belichten in hun artikel de zorgplicht die de gemeenten vanuit de Grondwet hebben voor het openbaar onderwijs. Zij stellen de vraag wat deze zorgplicht inhoudt, nu bijna alle openbare scholen zijn ondergebracht in privaatrechtelijke stichtingen en aldus niet meer onder de gemeenten vallen.
Bussemaker laat aan de Tweede Kamer weten dat het advies van de Onderwijsraad dusdanig is dat het een demissionair kabinet niet past erop te reageren. ‘Wij laten het daarom aan onze opvolgers om een antwoord te formuleren op de aanbevelingen’, aldus de minister van OCW.
Ouders zijn over het algemeen redelijk tevreden over passend onderwijs. Dat staat in een brief van staatssecretaris Sander Dekker van OCW over de elfde voortgangsrapportage passend onderwijs.
Dekker baseert zich voor zijn uitspraak over de tevredenheid onder ouders op een onderzoek, waarbij ouders konden aangeven wat hun ervaringen met passend onderwijs zijn. Uit dat onderzoek blijkt dat ouders niet alleen over het algemeen redelijk tevreden zijn over passend onderwijs, maar ook over de specifieke ondersteuning die hun kind krijgt.
In de brief van de staatssecretaris aan de Tweede Kamer staat tevens vermeld dat passend onderwijs de houding van scholen en schoolbesturen heeft veranderd. ‘Waar ze eerder een kind vrijblijvend konden afwijzen en ouders zelf soms moesten leuren met hun kind, is met passend onderwijs een zorgplicht geïntroduceerd’, aldus Dekker.
De zorgplicht heeft er volgens hem toe geleid dat scholen en schoolbesturen zich veel bewuster zijn geworden van de verantwoordelijkheid die ze hebben voor een kind. ‘Ondanks de geluiden over scholen die de zorgplicht niet nakomen, heeft onderzoek niet kunnen uitwijzen dat dit op grotere schaal voorkomt. Het beperkte aantal signalen dat de inspectie heeft ontvangen, geeft hetzelfde beeld’, zo schrijf de staatssecretaris. Hij benadrukt dat de inspectie ingrijpt als blijkt dat scholen zich niet aan de zorgplicht houden.
In de brief staat ook dat meer kinderen een plek krijgen in het reguliere onderwijs. ‘De jarenlange groei van het (v)so is een halt toegeroepen met passend onderwijs. Voor het eerst sinds jaren zie ik dat het aantal kinderen op het speciaal onderwijs stabiliseert, of zelfs licht daalt. Dat is goed nieuws, meer kinderen kunnen dichtbij huis en in een vertrouwde omgeving naar school’, schrijft Dekker.
Hoogbegaafdheid valt onder passend onderwijs. Daarom hebben scholen ook op dit gebied zorgplicht om een passende ondersteuning aan te bieden.
In de praktijk blijkt hoogbegaafdheid nog niet overal te worden gezien als een gebied waarop extra ondersteunings- of zorgbehoefte kan zijn. ‘Passend onderwijs omvat echter alle vormen van ondersteuning, dus ook die op het gebied van hoogbegaafdheid’, zegt onze beleidsmedewerker Rozemarijn Boer, die gespecialiseerd is in passend onderwijs.
‘De school dient aan te bieden wat het kind nodig heeft, ook als een leerling de diagnose ‘hoogbegaafd’ heeft. Dit behoort tot de zorgplicht, dus de school moet dit betalen, dan wel in overleg gaan met het samenwerkingsverband over de inzet van de middelen hiervoor’, aldus Boer in reactie op een oproep van de Vereniging Openbaar Onderwijs (VOO) om geen vrijwillige ouderbijdrage te vragen voor passend onderwijs aan hoogbegaafde leerlingen.
Boer benadrukt dat er natuurlijk wel voldoende bekostiging moet zijn om passend onderwijs ook op dit gebied gestalte te geven. ‘Scholen vragen ouders om een bijdrage voor passend onderwijs te leveren, omdat de huidige budgetten blijkbaar niet toereikend zijn. Belangrijk is dat onderwijs aan hoogbegaafde kinderen nadrukkelijker onderwerp van gesprek wordt tussen school en samenwerkingsverband.’
‘Het mag niet zo zijn dat ondersteuning bij hoogbegaafdheid slechts is weggelegd voor kinderen met ouders die een hoger inkomen hebben en bereid zijn een eigen financiële bijdrage te leveren. Dit werkt kansenongelijkheid in de hand. Ook het risico van thuiszitten wordt hierdoor vergroot. Extra ondersteuning bij hoogbegaafdheid dient voor álle kinderen toegankelijk te zijn’, zo sluit Boer af.
Plaatsvervangend inspecteur-generaal Arnold Jonk van de Inspectie van het Onderwijs laat in reactie op het bericht van VOO via Twitter weten dat een ouderbijdrage voor aanbod op het gebied van hoogbegaafdheid niet mag:
Het mag natuurlijk ook gewoon niet. Bij signalen kan de inspectie iets doen. https://t.co/gu3ttOEhZk
— Arnold Jonk (@ArnoldJonk) June 6, 2017
Het onderzoeksjournalistieke programma Zembla heeft woensdagavond aandacht besteed aan passend onderwijs en de problematiek van thuiszitters.
Het ging onder meer over de toename van het aantal kinderen met een zogenoemde vrijstelling 5 onder a. Zij zijn vrijgesteld van leerplicht. Sinds het schooljaar 2011-2012 is het aantal kinderen met een dergelijke vrijstelling met 60 procent toegenomen, zo staat in een rapport dat in oktober is verschenen.
De vrijstelling 5 onder a is bedoeld voor kinderen bij wie de problematiek dusdanig groot is (bijvoorbeeld meervoudige beperking) dat het volgen van onderwijs niet mogelijk lijkt. Uit de uitzending van Zembla komt het beeld naar voren dat deze vrijstelling ook wordt verleend als er geen sprake is van ‘onleerbaarheid’.
Via de website van Zembla kunt u de uitzending terugkijken.
Als een school geen ruimte heeft om een leerling toe te laten, geldt de zorgplicht niet. Dat stelt staatssecretaris Sander Dekker van OCW in antwoord op Kamervragen van D66.
Kamerlid Paul van Meenen had vragen gesteld naar aanleiding van onduidelijkheid over diverse gemeentelijke plaatsingswijzers. In zijn vragen ging hij onder meer in op de zorgplicht in het kader van passend onderwijs. Zo wilde hij helderheid over de vraag of een school zorgplicht heeft als er geen plaats is voor een aangemelde leerling.
Dekker antwoordt dat als een school geen plaatsruimte heeft voor een leerling, de zorgplicht niet geldt. ‘Het is de verantwoordelijkheid van ouders om hun kind aan te melden bij een school die plaatsruimte heeft. Deze school heeft de zorgplicht om te zorgen voor een passend aanbod’, aldus de staatssecretaris.
Hij vervolgt: ‘In situaties waarin nog niet bekend is of de school plaatsruimte heeft, bijvoorbeeld als er op een later moment geloot wordt, geldt ook dat de zorgplicht pas gaat gelden als de leerling die extra ondersteuning nodig heeft, ingeloot wordt. Ouders van leerlingen die worden uitgeloot, zijn vervolgens verantwoordelijk voor het tijdig aanmelden bij een andere school.’
Van de schoolleiders ervaart 80 procent nog knelpunten bij de invoering van passend onderwijs. Dat blijkt uit een peiling van de Algemene Vereniging Schoolleiders (AVS).
In bijna 90 procent van de gevallen gaan scholen niet zomaar over tot het inschrijven van leerlingen, meldt de AVS. Ze doen dit volgens de vakbond in het belang van het kind, maar de AVS concludeert dat de scholen daarmee niet voldoen aan de zorgplicht.
Staatssecretaris Sander Dekker van OCW heeft mede namens zijn collega Sharon Dijksma van Economische Zaken het wetsvoorstel ingediend voor het registreren van leerlingen met een ontwikkelingsperspectief in het basisregister onderwijs (BRON).
Met de invoering van de zorgplicht op 1 augustus 2014 (passend onderwijs) vervalt de leerlinggebonden financiering (lgf of ruzakje). Daarmee verdwijnt ook het zicht op het aantal leerlingen met extra ondersteuningsbehoefte. Het wetsvoorstel moet dit voorkomen.
Om voor het toezicht en voor monitoring en evaluatie zicht te houden op deze groep, regelt deze wet vier typen registraties door het bevoegd gezag in BRON:
Het is de bedoeling van het kabinet dat het wetsvoorstel zo snel mogelijk in het nieuwe schooljaar 2014-2015 in werking treedt.
Informatie: Helpdesk, 0348-405250 van 08.30 tot 12.30 uur, helpdesk@vosabb.nl
Het ministerie van OCW heeft in het kader van passend onderwijs stroomschema’s ontworpen om scholen te helpen hun zorgplicht uit te voeren bij de aanmelding van een leerling met extra ondersteuningsbehoefte.
De stroomschema’s laten precies zien welke procedures een school moet doorlopen. Ze gaan in op vier situaties:
Informatie: Helpdesk, 0348-405250 van 08.30 tot 12.30 uur, helpdesk@vosabb.nl
Er is meer duidelijkheid nodig over wat de zorgplicht van de scholen inhoudt. Dat stelt onderzoekster Brechtje Paijmans van de Universiteit Utrecht.
Scholen en hun verzekeraars zien zich steeds vaker geconfronteerd met claims van ouders en leerlingen, omdat zij niet aan de zorgplicht zouden hebben voldaan. De claims hebben niet meer alleen betrekking op schade als gevolg van ongevallen, maar ook op schade als gevolg van pesten en tegenvallende leerprestaties. Het is vaak niet duidelijk wat er op grond van de zorgplicht van de school mag worden verwacht.
Onderzoekster Paijmans beschrijft en analyseert de zorgplicht voor de situaties die zich het vaakst in het onderwijs voordoen: ongevallen, bewegingsonderwijs en sportbeoefening, pesten, misbruik en geweld en ten slotte de kwaliteit van het onderwijs.
Ze beoogt daarmee de wetenschap en de praktijk inzicht, handvatten en subnormen te bieden. Zij wil enerzijds scholen, ouders en leerlingen meer duidelijkheid verstrekken over de reikwijdte van de zorgplicht, ook voordat schade ontstaat, en anderzijds consistentie aanbrengen in de rechterlijke toetsing van de zorgplicht nadat schade is ontstaan. Daarmee wordt de mogelijkheid geboden om gedrag vooraf, dus voordat schade ontstaat, aan te passen.
Paijmans promoveert op 17 mei op haar onderzoek De zorgplicht van scholen. De grondslag en reikwijdte van de civielrechtelijke zorgvuldigheidsnorm van scholen jegens leerlingen.