Tagarchief: algemeen toegankelijk

‘Leerrecht en algemene toegankelijkheid in artikel 23’

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

PvdA-leider Lodewijk Asscher wil artikel 23 van de Grondwet aanpassen. Hij pleit ervoor in het artikel over de vrijheid van onderwijs op te nemen dat elk kind recht heeft op onderwijs en gelijke kansen. Ook wil hij algemene toegankelijkheid regelen, zodat het bijzonder onderwijs geen leerlingen meer kan weigeren.

VOS/ABB heeft op verzoek van de PvdA meegedacht over de wijze waarop het meer dan 100 jaar oude grondwetsartikel 23 beter kan aansluiten bij de realiteit van de 21e eeuw. Daarbij spelen in het kader van kansengelijkheid leerrecht en algemene toegankelijkheid een essentiële rol.

Elke leerling welkom

Nu is het nog zo dat bijvoorbeeld een christelijke school met de Grondwet in de hand leerlingen mag weigeren als die niet bij de godsdienstige uitgangspunten van de school zouden passen. Als het aan Asscher ligt, verdwijnt die mogelijkheid uit artikel 23.

Hij wil alle scholen wettelijk verplichten elke leerling te accepteren, ook als het kind of diens ouders een andere levensovertuiging huldigen dan de school. Wel mag worden verwacht dat alle leerlingen en hun ouders de grondslag van de school respecteren.

In het openbaar onderwijs is het per definitie altijd al zo dat elke leerling welkom is. Openbaar onderwijs is immers van en voor iedereen. Met algemene toegankelijkheid zou dit ook gaan gelden voor het – eveneens door de overheid bekostigde – bijzonder onderwijs.

Kansengelijkheid

Daarnaast wil Asscher in de Grondwet opnemen dat elk kind in Nederland leerrecht krijgt en dat het onderwijs voor ouders kosteloos is. Algemene toegankelijkheid, leerrecht en kosteloos onderwijs zijn volgens Asscher nodig voor kansengelijkheid.

Nu is het nog zo dat sommige bijzondere scholen zeer hoge vrijwillige ouderbijdragen vragen. Geen enkele school die zo’n hoge bijdrage vraagt, zal erkennen dat dit middel wordt ingezet om leerlingen van ouders met een lage sociaal-economische status te weren. De realiteit is echter dat met hoge bijdragen dit effect wel degelijk wordt bereikt.

Asscher wil in artikel 23 van de Grondwet handhaven dat ouders met geld van de overheid een school op religieuze grondslag mogen stichten. Het moet volgens hem wel moeilijker worden voor bijvoorbeeld orthodox-christelijke en islamitische scholen om geen aandacht te schenken aan onderwerpen die bij bepaalde doelgroepen gevoelig kunnen liggen, zoals seksuele diversiteit en de Holocaust.

Kwestie van lange adem

Algemene toegankelijkheid is een thema waar de PvdA al lange tijd aan werkt. Toenmalig PvdA-Tweede Kamerlid en huidig SER-voorzitter Mariëtte Hamer kwam in 2005 met een voorstel voor algemene acceptatieplicht. Toen de PvdA echter samen met het CDA en de ChristenUnie in het kabinet-Balkenende plaatsnam, verdween het onder druk van de christelijke coalitiedwang in de la.

In 2010, toen de sociaal-democratische deelname aan het kabinet werd beëindigd, kwam Hamer opnieuw met het voorstel. De liberale VVD liet later dat jaar weten het voorstel niet te zullen steunen, waardoor er geen meerderheid in de Tweede Kamer voor was. Die weigering had te maken met het feit dat de VVD ging regeren met het CDA. Er was dus wederom sprake van christelijke coalitiedwang.

Slob ‘hogelijk verbaasd’

Voormalig PvdA-Kamerlid Loes Ypma, die later korte tijd voorzitter was van de christelijke profielorganisatie Verus, probeerde het in 2014 opnieuw om algemene acceptatieplicht in de wet vast te leggen. De huidige onderwijsminister Arie Slob die toen namens de ChristenUnie in de Tweede Kamer zat, reageerde ‘hogelijk verbaasd’.

Slob zei dat het PvdA-plan voor algemene toegankelijkheid een oplossing zou zijn voor een niet bestaand probleem, omdat er nauwelijks scholen zouden zijn die leerlingen weigeren. Hij benadrukte dat als er scholen zijn die misbruik maken van de vrijheid van onderwijs, de rechter hen op de vingers kan tikken.

Lees het plan van de PvdA

Lees ook het Algemeen Dagblad dat uitgebreid bericht over het plan van Asscher.

Kabinet zet in op goed onderwijs voor iedereen

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Het kabinet investeert in ‘goed toegankelijk onderwijs voor iedereen’, omdat dat ‘cruciaal is voor de toekomst van de Nederlandse kennissamenleving’. Dat staat in de begrotingsstukken van het ministerie van OCW, die op Prinsjesdag zijn gepubliceerd.

Het kabinet schrijft in de begrotingsstukken dat de samenleving veel verwacht van het onderwijs, maar ook dat het beseft dat scholen niet alle maatschappelijke problemen kunnen oplossen. De primaire taak van het onderwijs is, aldus het kabinet, ‘kinderen en jongeren tot bloei te laten komen en voor te bereiden op de verantwoordelijkheden die ze in de toekomst zullen dragen’.

Daarbij hoort nadrukkelijk ‘goed toegankelijk onderwijs (…) waarin ieder kind tot zijn recht komt en zijn gaven en talenten kan ontwikkelen’. Daarom zegt het kabinet in te zetten ‘op gelijke onderwijskansen’, waarbij het vijf punten noemt:

  • Vroeg- en voorschoolse educatie: het aantal uren voorschoolse educatie aan kinderen die risico lopen op onderwijsachterstanden kan worden uitgebreid van 10 naar 16 uur per week en de kwaliteit kan worden verhoogd door inzet van hbo’ers.
  • Onderwijsachterstandenbeleid: het budget voor onderwijsachterstanden wordt ‘beter over het land’ verdeeld. Er gaat minder onderwijsachterstandengeld naar de grote gemeenten en meer naar kleine gemeenten.
  • Talentontwikkeling: in 2019 komt er in het kader van passend onderwijs subsidie voor onderwijs aan hoogbegaafde kinderen.
  • Kansengelijkheid: het aantal lokale allianties om kansengelijkheid te bevorderen wordt uitgebreid. Hierin zitten onder andere schoolbesturen.
  • Curriculumherziening primair en voortgezet onderwijs: in 2019 wordt de ontwikkelfase afgerond, gevolgd door politieke besluitvorming.

Het kabinet meldt verder dat het extra investeert in de versoepeling van de overgang van het primair naar het voortgezet onderwijs. Daarbij worden de doorgaande leerlijn en de zogenoemde 10-14-scholen genoemd, voor kinderen van 10 tot en met 14 jaar.

Over passend onderwijs merkt het kabinet op, dat het eigenaarschap daarvan moet worden ‘gevoeld door leraren en scholen’ en dat het geld hiervoor ‘echt in de klas’ terecht moet komen. Ouders krijgen ondersteuning in het gesprek met scholen, er komt onafhankelijk toezicht op de samenwerkingsverbanden en de combinatie van onderwijs en (zware) zorg wordt gemakkelijker.

Leraren

Goede en sterke leraren zijn onmisbaar voor goed onderwijs en dat is ‘de reden dat dit kabinet zoveel in hen investeert’, zo staat in de begroting. Het kabinet noemt in dit kader ook ‘het harde werk van dienstbare bestuurders, schoolleiders,  onderwijsondersteuners en conciërges’.

Het lerarentekort is, zo staat in de stukken, ‘een grote uitdaging’ die al tot veel actie heeft geleid om het tegen te gaan. ‘Dat doen we samen met werkgevers, vakbonden, lerarenopleidingen, gemeenten, transfercentra en vele anderen.’ Als voorbeelden van acties die al worden ondernomen, noemt het kabinet het verhogen van de in-, door- en uitstroom van de lerarenopleidingen, het bevorderen van zij-instroom, het behouden van leraren en het activeren van stille reserve.

Ook worden ‘het verbeteren van de beloning en het carrièreperspectief’ genoemd, waarbij het kabinet ingaat op de salarisverhoging in het primair onderwijs en het geld voor de verlaging van de werkdruk in het onderwijs. ‘Daardoor wordt het beroep van leraar aantrekkelijker’, aldus het kabinet.

Ga naar de OCW-begroting 2019

Later deze week komt VOS/ABB met een grondige analyse van de cijfers in het OCW-begroting 2019. Deze analyse wordt gemaakt door onze financieel experts Ronald Bloemers en Ron van der Raaij.

Nooit uitsluiting op basis van ouderbijdrage!

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

VOS/ABB is positief over het initiatief van SP en GroenLinks in de Tweede Kamer om een wetsvoorstel in te dienen dat uitsluiting van leerlingen op grond van het niet betalen van de vrijwillige ouderbijdrage onmogelijk moet maken.

‘Goed onderwijs dient voor álle kinderen toegankelijk te zijn en dat betekent het hele aanbod van de school, ook de extracurriculaire onderdelen’, zo staat in een reactie van VOS/ABB op het initiatief van de Tweede Kamerlid Peter Kwint van de SP en zijn collega Lisa Westerveld van  GroenLinks. In de reactie staat ook dat de vrijwillige ouderbijdrage te vaak op incorrecte wijze wordt gebruikt en dat de Inspectie van het Onderwijs nu niet de mogelijkheden heeft hierop te handhaven.

VOS/ABB vindt dat als een activiteit, zoals een schoolreis, niet een-op-een binnen een kerndoel te vatten is, dit niet impliceert dat er geen sprake is van een onderwijsactiviteit. ‘De activiteiten vinden plaats met een sociaal doel en vallen binnen het pedagogische karakter van het onderwijs. Het zijn dan ook onderwijsactiviteiten. Hetzelfde geldt voor de bijlessen door de school of door leraren van de school.’

Ouderbijdrage is vrijwillig

In de onderwijswetten is nadrukkelijk vastgelegd dat de ouderbijdrage vrijwillig is. Daarom past het volgens VOS/ABB niet dat het onderwijsaanbod wordt afgestemd op betaalgedrag van ouders.

Tevens wordt in de reactie op het initiatief van SP en GroenLinks het karakter van het openbaar onderwijs benoemd. De algemene toegankelijkheid brengt met zich mee dat de financiële draagkracht van ouders niet bepalend mag zijn voor het wel of niet deelnemen aan schoolactiviteiten.

Brief over algemene acceptatieplicht naar Tweede Kamer

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

VOS/ABB, de Vereniging Openbaar Onderwijs (VOO) en het platform CBOO pleiten voor algemene acceptatieplicht in het primair en voortgezet onderwijs. In een brief aan de Tweede Kamer wordt de Regeling toelatingsrecht bijzonder onderwijs in herinnering geroepen, met het verzoek om deze regeling (eindelijk) in behandeling te nemen. 

De regeling is in 2005 door toenmalig PvdA-Tweede Kamerlid Mariëtte Hamer ingediend. Na advisering door de Raad van State in 2006 en een aantal wijzigingsvoorstellen in datzelfde jaar bleef het vier jaar stil. In 2010 is de regeling wederom aan bod gekomen in de Tweede Kamer en ook in 2014, waarna de Onderwijsraad er een advies over heeft uitgebracht. Sindsdien is het wederom stil.

De strekking van de voorgestelde regeling – algemene acceptatieplicht in het primair en voortgezet onderwijs – is echter nog steeds buitengewoon actueel. In dit kader wordt er in de brief gewezen op het honderdjarig bestaan van artikel 23 van de Grondwet over de gelijke bekostiging van openbaar en bijzonder onderwijs. Dit grondwetsartikel laat het bijzonder onderwijs toe om leerlingen uit te sluiten als die op grond van godsdienstige uitgangspunten niet bij de school zouden passen.

‘Algemene acceptatieplicht in het funderend onderwijs is een belangrijke kwestie die gezien de maatschappelijke noodzaak van integratie niet meer op de lange baan mag worden geschoven’, zo staat in de brief van VOS/ABB, VOO en CBOO.

Gelijke kansen

Directeur Hans Teegelbeckers van VOS/ABB liet afgelopen december in een commentaar op deze website al weten dat het hoog tijd is dat in het gehele funderend onderwijs algemene toegankelijkheid moet worden ingevoerd om gelijke talenten daadwerkelijk gelijke kansen te geven.

Lees meer…

 

Bussemaker pleit voor algemene toegankelijkheid

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

Minister Jet Bussemaker van OCW heeft op de Nationale bijeenkomst onderwijspacificatie 1917-2017 bij de Vrije Universiteit in Amsterdam gepleit voor algemene toegankelijkheid van het funderend onderwijs.

Algemene toegankelijkheid is nodig, zo benadrukte de PvdA-minister, om kansengelijkheid voor alle leerlingen te realiseren. Nu is het nog zo dat scholen voor bijzonder onderwijs met de wet in de hand bepaalde leerlingen kunnen uitsluiten als die niet zouden passen bij de religieuze uitgangspunten van de organisatie. Met name orthodox-christelijke scholen maken van die mogelijkheid gebruik om de leerlingenpopulatie niet te mengen.

De minister zei wel begrip te hebben voor bijzondere scholen als die ouders vragen om de religieuze grondslag van de school te onderschrijven als er in de buurt bijvoorbeeld ook voor een openbare school kan worden gekozen. Maar wat de minister betreft moet er dus wel een einde komen aan de wettelijk mogelijkheid om leerlingen buiten de deur te houden.

Artikel 23 en algemene toegankelijkheid

In 1917 werd in de Grondwet (artikel 23) vastgelegd dat openbaar en bijzonder onderwijs op gelijke basis door de overheid worden gefinancierd. Desondanks bestaat het verschil dat openbare scholen bij wet algemeen toegankelijk zijn en bijzondere scholen niet.

Hetzelfde geldt voor algemene benoembaarheid: bijzondere scholen kunnen op basis van hun grondslag bepaalde personeelsleden weigeren. Er kan worden gedacht aan leraren die niet kerkelijk zijn of een levenswijze hebben die met de grondslag van de school zou botsen. Openbare scholen kennen wel algemene benoembaarheid.

Het congres over 100 jaar onderwijspacificatie is georganiseerd door de profielorganisatie voor christelijk onderwijs Verus in samenwerking met de vakbond CNV Onderwijs, de UnieNzv en het Historisch Documentatiecentrum.

Toekomstconcept School!

De oproep van Bussemaker voor algemene toegankelijkheid in het gehele funderend onderwijs sluit aan bij wat VOS/ABB wil om gelijke talenten daadwerkelijk gelijke kansen te geven. In de toekomst zou het gehele onderwijs algemeen toegankelijkheid moeten zijn.

Voor algemeen toegankelijk onderwijs dat boven de denominaties zal zijn uitgestegen, hebben VOS/ABB en de Vereniging Openbaar Onderwijs het toekomstconcept School! ontwikkeld.

Lees voor meer informatie dit recente commentaar van directeur Hans Teegelbeckers van VOS/ABB.

Op woensdag 13 september 2017 organiseren VOS/ABB, de Vereniging Openbaar Onderwijs (VOO) en het platform CBOO een landelijk congres over 100 jaar onderwijspacificatie. Lees meer…

Algemeen toegankelijk voor gelijke kansen

Gepubliceerd op door Hans Teegelbeckers

Kiezen we vanuit de hokjesgedachte voor een verdere versplintering van het onderwijs of willen we goede scholen die algemeen toegankelijk zijn? Het laatste, lijkt mij.

Met het wetsvoorstel Meer ruimte voor nieuwe scholen wil staatssecretaris Sander Dekker van OCW een moderne interpretatie geven aan grondwetsartikel 23 over de vrijheid van onderwijs. Het voorstel gaat uit van richtingvrije planning, omdat het onderwijs daarmee volgens Dekker meer zal aansluiten bij wat ouders van nu willen.

Het is maar de vraag of dat zo is, want straks gaan we van de huidige 17 richtingen naar een wildgroei van misschien 1001 varianten. Het wordt mogelijk om elke bijzondere school te stichten, ongeacht de basis waarop.

Wat denkt u van de al geopperde herinvoering van aparte jongens- en meisjesscholen? Of een school volgens de principes van de Kerk van het Vliegend Spaghettimonster? Goed idee? Nee natuurlijk! Dit zal de segregatie alleen maar versterken en allerminst gelijke talenten gelijke kansen geven, terwijl in het onderwijs en ook daarbuiten juist daar behoefte aan is.

Algemeen toegankelijk en eigen identiteit

Om gelijke talenten daadwerkelijk gelijke kansen te geven, is het nodig om nu eindelijk de algemene toegankelijkheid van het gehele funderend onderwijs wettelijk te regelen. Nu is het nog zo dat bijzondere scholen leerlingen kunnen weigeren, bijvoorbeeld als ze niet bij de uitgangspunten van de school zouden passen. In het wetsvoorstel wordt helaas niet over algemene toegankelijkheid gerept.

Mijn advies aan de staatssecretaris en de Tweede Kamer is om het bijzonder onderwijs gelijk te trekken met het openbaar onderwijs door middel van algemene toegankelijkheid. De pedagogisch-didactische aanpak kan een gelijkwaardige invloed op de identiteit en schoolkeuze creëren, maar op grond daarvan zal geen leerling verwijderd kunnen worden.

Algemene toegankelijkheid kan een stap zijn op weg naar het concept School! van VOS/ABB en de Vereniging Openbaar Onderwijs. Ons ideaal is dat er in de toekomst geen protestants-christelijke, rooms-katholieke of islamitische scholen meer zijn, maar ‘scholen’ van en voor iedereen die aansluiten bij de diverse behoeften die er onder ouders zijn. Maar dus wel allemaal algemeen toegankelijk!

Hans Teegelbeckers, directeur VOS/ABB

Ook in 2014 School!Week: van 17 tot en met 21 maart

Gepubliceerd op door Drs. Martin van den Bogaerdt

VOS/ABB en de Vereniging Openbaar Onderwijs (VOO) organiseren de School!Week 2014 wederom in week 12. U kunt dus alvast in uw agenda zetten dat openbare en algemeen toegankelijke scholen in heel Nederland van 17 tot en met 21 maart 2014 weer aan iedereen laten zien waar zij voor staan. Doet ook u (weer) mee?

De School!Week is de landelijke campagneweek van het openbaar en algemeen toegankelijk onderwijs. In 2012 begonnen VOS/ABB en VOO hiermee, en het was toen direct een groot succes. Ook dit jaar lieten weer veel enthousiaste scholen zien waar het openbaar en algemeen toegankelijk onderwijs voor staat.

De kernwaarden van het openbaar en algemeen toegankelijk onderwijs staan in de School!Week centraal. Onderdeel daarvan is dat iedereen welkom is. Het motto van de School!Week is dan ook ‘Ik ben welkom’.

Uitgebreide informatie over de School!Week staat op www.openbaaronderwijs.nu. Daar kunt u onder andere een handboek downloaden met allerlei inspirerende ideeën voor de School!Week.

Zie ook de gerelateerde berichten in het rode vlak in de rechterkolom.

Informatie: Hans Teegelbeckers, 06-51603209, hteegelbeckers@vosabb.nl of Marleen Lammers, 06-10946652, mlammers@vosabb.nl